گروه اقتصادی- کورش شرفشاهی: معدوم کردن میلیونها جوجه یک روزه با آن شکل نامناسب، باعث تالمات روحی مردمی شد که شاهد این صحنه در فضای مجازی بودند و نباید بدین صورت انجام می‌شد، اما اینکه واقعیت چیست، بحث دیگری است. بنابر اعلام تمامی کارشناسان و فعالان این عرصه، جوجههای یک روزه که در راستای اهداف مرغداری نباشد، نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان معدوم می‌شود ولی روش و اتفاقاتی که منجر به این واقعه در ایران شده، نیازمند بررسی است.
- بازی رسانه ای
در این رابطه عضو کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه در نتیجه تعطیلات عید و تعطیلی فعالیتهای برخی اصناف و مراسم عروسی، عزا و ... مصرف گوشت تا حد زیادی کاهش یافت گفت: از آنجا که مرغداران و جهاد کشاورزی از قبل عید، برای شب عید برنامه‌ریزی‌هایی در خصوص تولید جوجه یک‌روزه کرده بود، این تعطیلی‌ها برنامه‌هایشان را به هم زد چرا که با هدف اینکه در عید فروش بالایی خواهند داشت اقدام به جوجه ریزی زیادی کرده بودند. حسن فروزانفر در خصوص معدوم کردن جوجه ها گفت: باید به روش کاملاً حرفه ای تر این کار را انجام می‌دادند، بدین صورت که می‌توانستند در همان دوره که به شکل تخم مرغ هستند اینها را معدوم می‌کردند. اینکه گذاشتند به شکل جوجه این موجودات را از بین بردند کاری ناپسند است. وی گفت: اینکه موجود زنده را در فضای رسانه ای از بین برده اند، بازی رسانهای است و تلاش برای رسانهای شدن. نکته حائز اهمیت این است که آنها می‌توانستند این موجودات زنده را از ۲ هفته قبل که در قالب تخم مرغ بودند از بین ببرند چرا که در همان زمان نیز مشخص بود باید از بین بروند.
- معدوم کردن ۳ میلیون جوجه در ماه
همچنین مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای طیور گفت: معدوم سازی نه تنها در کشور ما بلکه در جهان یک روشی است که برای ایجاد توازن و تعادل در تولید به کار گرفته می‌شود. اکبر گلشاهی با بیان اینکه ماهانه سه میلیون قطعه جوجه تخم گذار در کشور معدوم می‌شود، گفت: این جوجهها در دستگاههای بزرگ تبدیل به پودر خوراک دام و طیور می‌شود. مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای طیور گفت: دو نوع جوجه در کشور تولید می‌شود یکی برای مرغ تخم گذار و یکی برای مرغ گوشتی. در فرایند تولید جوجه برای مرغ تخمگذار ۵۰ درصد آنها مرغ و ۵۰ درصد خروس هستند و از آنجا که خروسها تخم نمی‌گذارند، هیچ راهی جز معدوم کردن آنها وجود ندارد. بنابراین در همه مرغداری‌ها دستگاههای بزرگ تبدیل وجود دارد و این جوجههای یک روزه خروج در آنجا تبدیل به پودر خوراک دام و طیور می‌شود. وی افزود: در مورد جوجههای گوشتی هم زمانی که مدیریت تولید به این نتیجه برسد که جوجهها برای پایداری تولید و تعادل قیمت باید حبس شوند این کار صورت می‌گیرد. مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای طیور با دفاع از این اقدام در جهت کمک به تولید افزود: نتایج و تبعات مثبت این کار ۶ ماه بعد خود را نشان خواهد داد و تولید ما را بهتر خواهد کرد. وی در پاسخ به اینکه آیا امکان استفاده از این جوجههای یک روزه مثلاً پرورش انها در روستاها وجود ندارد، گفت: نژاد این جوجهها بسیار متفاوت است. از نظر ژنتیکی کاملاً با نژادهای بومی فرق می‌کند و از نظر نیازهای گرمایشی، رطوبت و غذایی که می‌خورند کاملاً متفاوت هستند. بنابراین در شرایط خارج از مرغداری آنها دوام نمی‌آورند حداقل ۹۵ درصد آنهااز بین خواهند رفت. ضمن آنکه پرورش آنها خارج از مرغداری نتیجهای جز انتقال بیماری و ویروس چیز دیگری نخواهد داشت. وی تصریح کرد: در معدوم سازی که طبق روال انجام می‌شود جوجهها توسط گاز بیهوش و در صورت داشتن بیماری مانند آنفلوآنزا دفن بهداشتی و اگر هم بیماری نداشته باشند در دستگاههای تبدیل به خوراک طیور تبدیل می‌شوند. اما آنچه در کلیپها مشاهده شد آنها به هیچ عنوان این دستورالعملها را رعایت نکردند.
- اعتراف به زیان
از سوی دیگر اتحادیههای فعال در عرصه واردات، تولید و توزیع صنایع دام و طیور تاکید کردند که شیوع ویروس کرونا، کاهش ۴۰ درصدی مصرف گوشت دامی، ریزش بیسابقه قیمت جوجه یک‌روزه، کاهش مصرف شیرخام و مواد لبنی از یک سو و عدم اتخاذ تدابیر مؤثر از سوی دستگاههای نظارتی و حمایتی منجر به بروز خسارتهای مالی-اعتباری زنجیرهای برای تولیدکنندگان صنایع دام و طیور شده و خواستار حمایتهای همه جانبه شدند.
- رفتار غیر انسانی و غیر اخلاقی
از سوی دیگر دکتر محمدرضا تقوی فرد در گفت وگو با خبرنگار روزنامه تجارت با انتقاد شدید از نحوه معدوم کردن جوجهها گفت: اینکه کارگرانی با چکمه و بیل به جان میلیونها جوجه جاندار بیفتند، روی آنها راه بروند، با بیل آنها را زخمی و تکه تکه کنند و در پایان با بیل مکانیکی خاک روی آنها بریزند، با تفکر میازار موری که دانه کش است به هیچ وجه همخوانی ندارد. این کارشناس صنایع غذایی با انتقاد از اظهارات معاون امور دام وزارت جهان کشاوری گفت: ایشان اعلام می‌کند که معدوم کردن جوجه امری طبیعی است، اما بحث بر سر روشهاست و قرار نیست این گونه وحشیانه به جان این جوجهها بیفتند. وی با اشاره به اینکه در کلیپ پخش شده در فضای مجازی، جوجهها را در کیسههای زباله می‌ریزند گفت: هیچکدام از این رفتارها انسانی نبود. این استاد دانشگاه در پاسخ به کسانی که این نوع معدوم کردن جوجهها را با توجه به روالی که در جهان صورت می‌گیرد، عادی توصیف می‌کنند گفت: در بحث کرونا شاهد هستیم که کشورهای اروپایی و آمریکایی خدمات درمانی به سالمندان ارائه نمی‌دهند، این در حالی است که در کشور ما کادر درمانی از جان خود می‌گذرند تا سلامت را به سالمندان بازگردانند. بنابر این بین ایرانی و اروپایی و آمریکایی تفاوت بسیار است. وی این گونه معدوم کردن جوجهها را مغایر با فرهنگ ایرانی و اسلامی دانست و خطاب به کسانی که دست به چنین رفتارهایی می‌زنند گفت: با پخش این فیلم، فرهنگ غنی ایرانیان را زیر سؤال بردید و مفاهیمی که ریشه در انسانیت دارد، بی ارزش کردید. دکتر تقوی فرد با اعلام اینکه این جوجهها با آب و برق یارانهای، دان مرغ با ارز ۴۲۰۰ تومانی و حمایتهای دولت تولید شده بود گفت: قرار نیست همه این سرمایهها را بدین صورت معدوم کنید. وی با اعلام اینکه وزارت جهاد کشاورزی به دنبال طرح کشت فراسرزمینی است گفت: آقایان میلیونها تومان هزینه می‌کنند تا کشت را در کشورهای دیگر انجام بدهند اما در سرمایه کشورمان را بدین صورت زیر خاک مدفون می‌کنند. این در حالی است که می‌توانند همین جوجهها را به خوراک طیور تبدیل کنند.
- معدوم کردن امری عادی
همچنین عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی معدوم کردن جوجه یک روزه را امری عادی در مرغداری توصیف کرد که همواره پیش می‌آید گفت: این نوع معدوم کردن در مرغداریهای تخم گذار و گوشتی اتفاق می افتد. مرغداریهای تخمگذار فقط جوجه مرغ می‌خواهند و چون ۵۰ درصد تخمها به خروس تبدیل می‌شود، دستگاههای بزرگی تعریف کرده اند که این جوجه ها را تبدیل به پودر مرغ می‌کنند. اما در مرغداریهای گوشتی چنین دستگاههایی وجود ندارد و روش معدوم کردن مقداری مشکل دارد. علی ابراهیمی از زیان ۴ هزار تومانی برای هر مرغ تولید شده به دلیل شیوع کرونا خبر داد و گفت: متاسفانه مصرف گوشت مرغ بسیار کاهش یافت و مرغدار ناچار شد مرغها را به قیمت ارزانتر بفروشد و به همین دلیل باعث کاهش جوجه ریزی و تولید شد. نماینده شازند با پذیرفتن اینکه روش معدوم کردن درست نبود گفت: وقتی بازار وجود ندارد، بهتر بود قبل از آنکه تخم تبدیل به جوجه شود، چاره اندیشی می‌شد و تخم مرغها را می فروختند یا معدوم می‌کردند. وی با اشاره به کمبود نهادههای دامی و افزایش قیمت گفت: به دلیل تمامی این مشکلات، انجمن جوجه یک روزه به این نتیجه رسید که جوجه ها را معدوم کند. ابراهیمی نبود مدیریت واحد را باعث این مشکل دانست و گفت: بر اساس قانون تمرکز اگر بازار مصرف داخلی و خارجی با محوریت خاصی مدیریت می‌شد، این مشکلات پیش نمی‌آمد اما وقتی یک بخش تولید را نظارت می‌کند و بخش دیگر بازار را تعیین و قیمت گذاری می‌کند، این اتفاقات رخ می‌دهد.
