سرپوش گذاشتن بر سومدیریت با حذف صفر

روزهای پایانی مجلس دهم مصوباتی را به دنبال دارد که بیشتر به خودزنی شبیه است. مصوباتی که در زمان مطرح شدن، با چالشهای بسیاری رو به رو شد و واکنشها باعث شد تا به ورطه فراموشی سپرده شود اما یک باره مطرح و مانند برق و باد تصویب میشود. بحث حذف صفر از واحد پول ملی، از مدتها قبل مطرح بود و در زمانهایی که میزان تورم شدت گرفت و کاهش ارزش پول ملی را سبب شد، از سوی دولتها به عنوان برگ برنده پیشنهاد شد. سابقه بی ارزش شدن پول ملی در کارنامه تمامی دولتها به عنوان نقطه ضعفی بزرگ به چشم میخورد. در دولت تدبیر و امید نیز با سقوط ارزش ریال در برابر دلار از ۳۵۰۰ تومان احمدی نژاد به ۱۹ هزار تومان روحانی، لایحه حذف چهار صفر از پول ملی رونمایی شد. متاسفانه هرگاه که ارزش پول ملی پایین میآید، به جای چاره اندیشی منطقی، دولتها به فکر حذف صفرهای پول می افتند. اکنون پس از گذشت ۴۰ سال از جمهوری اسلامی، دولت دوازدهم و مجلس یازدهم به این نتیجه رسیدهاند که باید ۴ صفر از پول ملی حذف شود، آن هم در شرایطی که با آشفته بازار قیمتها رو به رو هستیم. رشد ۳۰۰ درصدی قیمت مسکن، رشد ۴۰۰ درصدی قیمت خودرو، رشد ۲۰ تا ۲۰۰ درصدی کالاهای اساسی و خلاصه گرانی تمامی کالاها نتیجه سومدیریت دولت تدبیر و امید است و این در حالی است که برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب، هنگام افزایش دستمزد هیچ توجهی به قانون نشد و در حالی که تورم بنابر اعتراف بانک مرکزی بیش از ۴۱ درصد بوده، دستمزد تنها ۲۱ افزایش داده شد. با این اوصاف سؤال اینجاست که حذف ۴ سفر چه آثار مثبت یا منفی بر اقتصاد دارد. اگر بخواهیم به آثار مثبت حذف صفر اشاره کنیم کاهش هزینههای محاسباتی در سطوح مختلف اقدامات مالی و پولی نهادهای حاکمیتی و به ویژه در سطح عموم مردم، کاهش هزینههای چاپ پول با جایگزینی مسکوکات به جای اسکناس و کاهش حذف اسکناس در نتیجه پاره شدن که افزایش خرید و فروش با کارت بانکی و فضای مجازی این ادعا را کمرنگ کرده است. برخی نیز حذف صفر را باعث تقویت پول ملی میدانند، در حالیکه حقیقت پول را قدرت خرید تعیین میکند و با حذف ۴ صفر هیچ تاثیری بر قدرت خرید مردم نخواهد گذاشت. بحث دیگر آثار روانی حذف صفر است که آن هم درست نیست زیرا به همان نسبت که قیمت کالاها افزایش مییابد، قمیت دستمزد و حقوق پایین میآید. بنابر این فردی که ماهیانه ۲۰ میلیون ریال حقوق میگیرد و برای خرید یک خودرو یک میلیارد ریال میپردازد، با حذف ۴ صفر ۲ هزار تومان حقوق میگیرد و برای خرید یک خودرو باید ۱۰۰ هزار تومان بپردازد. اما حذف صفر آثار منفی نیز بدنبال دارد. هزینههای جایگزینی پولهای جدید با پولهای قدیم و جا افتادن مقوله پول جدید به جای پول قدیم، به خصوص برای مردم عادی از جمله این تبعات منفی است. نکته دیگر اینکه امروز بسیاری از معاملات با سودهای ناچیز کمتر از ۱۰ ریال صورت میگیرد و هنگامی که ۴ صفر حذف شود دیگر چانه زنی بر مبنای ریال نخواهد بود و یک باره شاهد تورم چندین برابری ناشی از سودهایی خواهیم بود که مولود حذف ۴ صفر از پول ملی است. در شرایطی که درگیر جنگ اقتصادی هستیم و گرانی کمر مردم را خم کرده، آیا درست است با چنین سیاستهای غلطی بر گرانی دامن بزنیم؟ نکته دیگر برابری ارزش پول ملی در مقابل دیگر ارزهاست. در حالی که قیمت دلار در بسیاری از موارد روزانه ۲۰ یا ۵۰ تومان بالا میرود، آیا آقایانی که حذف صفر را تصویب کردهاند آیا میدانند که از این پس گران شدن دلار با چه روند وحشتناکی اتفاق خواهد افتاد؟