در پژوهش‌های متعددی بر این نکته تاکید شده که «اعتماد یکی از عناصر مهم سرمایۀ اجتماعی و رکنی جدایی‌ناپذیر از مجموعه ثروت یک ملت است. بر همین اساس؛ در امر مشارکت، وجود «اعتماد» یکی از مهمترین پایه‌هایی است که سایر ارزش‌ها بر آن استوار شده و می‌ایستد.
با فراتر رفتن میزان اعتماد، از محدوده خانواده و نظام خویشاوندی به حوزه‌های گسترده‌تر در مقیاس‌های فرامحلی در قلمروهای روستایی، شهری و ملی، میزان مشارکت نیز در بازتولید و ارتقای اعتماد اجتماعی توسعه یافته در قالب گسترش صداقت، وفاداری، حسن نیت، وظیفه‌شناسی، وفای به عهد، ثبات در اندیشه و عمل مؤثر خواهد بود.
به تعبیر دیگر؛ با تقویت اجتماع اخلاقی و تعهد عملی به التزام‌های اخلاقی در سطوح میان‌فردی، بین فرد و نهادها و نیز بین نهادی، فرایند اعتماد اجتماعی در سطوح اعتماد افراد نسبت به یکدیگر و نیز اعتماد اجتماعی نسبت به نهادهای اجتماعی و متولیانی که عامل در این نهادها هستند، قوت لازم را کسب خواهد کرد و زمینه‌ساز تعاون و مشارکت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد بود.
مشارکت همچنین تعامل میان شهروندان و دولت‌مردان را ثمربخش‌تر می‌سازد و سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را ارتقاء می‌دهد. دخالت شهروندان در اداره امور عمومی پاسخگویی کارگزاران دولتی را افزایش می‌دهد و آنها را نسبت به انتظارات مردم پاسخگوتر و حساس‌تر می‌سازد. از سوی دیگر مشروعیت و پذیرش دولت نیز با مشارکت مردم تحکیم و تثبیت می‌شود.»
«اعتمادسازی» در اجرای مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی
با این مقدمه به سراغ تبیین موضوع «اعتمادسازی و تسهیلگری که رکن اساسی مدل مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی» می‌رویم.
مدل مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی که از کرمان و توسط علیرضا رزم‌حسینی آغاز شد، بر این شالوده و پِی شکل گرفت که مردم وارد تولید و کارآفرینی شوند. در واقع در برخی مناطق کرمان، خاک حاصلخیز، آب مناسب، هوای خوب و ... وجود داشت، اما مردم از شرایط اقتصادی مناسبی برخوردار نبودند، بنابراین نیاز بود تا تسهیلگرانی در مناطق حضور یابند و با ایجاد اعتماد عمومی، هم به مردم آموزش زندگی بهتر، کار مناسب‌تر و آینده‌ای درخشانتر بدهند و هم تغییری در کیفیت زندگی آنها ایجاد کنند. به علاوه اینکه سود مالی هم برای طرفین حاصل شود، اما برای باورپذیر شدن این آرمان، مردم باید به این حرکت اعتماد می‌کردند که در قلعه گنج مردم اعتماد کردند و نتیجه را هم دیدند.
مردم باید اعتماد کنند که می‌توانند خودشان کارآفرین باشند، اعتماد کنند که می‌توانند تغییرات بزرگی در زندگی اقتصادی و فرهنگی‌شان ایجاد کنند، باور کنند که کار و شغل فقط نشستن پشت میز و کارمندی نیست. انتقال این پیام، تا امروز از طریق دولت برای مردم موفقیت آمیز نبوده، اما وقتی بخش خصوصی وارد میدان می‌شود، مردم خودشان را بیشتر در آینۀ بخش خصوصی می‌بینند؛ و بیشتر باور می‌کنند که اشتغال فقط کارمندی نیست؛ اما نقش بخش خصوصی در این بین چیست؟ پاسخ این است که نقش بخش خصوصی در تسهیلگری‌ست.
تسهیلگری در اجرای مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی
مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی به دنبال احیاء مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌هاست، و احیاء مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌ها هم موضوعی است که در دنیا توسط شرکت‌های مهم دنبال می‌شود.
به بیان دیگر؛ شرکت‌های خصوصی بزرگی در استان‌های کشور وجود دارند که علاقمند به فعالیت‌های خیرخواهانه در حوزه‌های مسئولیت‌های اجتماعی هستند. شرکت‌هایی که از منابع یک منطقه سودی به دست می‌آورند و علاقمند هستند که برای مردم منطقه هم منشاء خیر باشند، حالا این حرکت به صورت یکطرفه فقط برای مردم سود ندارد، بلکه برای شرکت هم سودآوری اجتماعی دارد؛ مردم منطقه وقتی ببینند شرکتی اعم از صنعتی، معدنی کشاورزی یا ... در منطقه آنها حضور دارد و منشاء امور خیر است سعی می‌کنند امنیت آن را تامین و به پویایی و بالنده‌تر شدن آن کمک کنند و موارد بسیار دیگر که جزو منافع شرکت‌ها محسوب می‌شود.
بر همین اساس، شرکت‌های علاقمند به فعالیت‌های اجتماعی در قالب مسئولیت اجتماعی، به عنوان تسهیلگر یا حامی تسهیلگر وارد مناطق می‌شوند؛ و مردم هم بعد از اینکه اعتماد کنند، استقبال هم می‌کنند.
اما نقش تسهیلگران در «آموزش» و «توان‌افزایی» مردم و ایجاد بستر اقتصاد «مردم‌محور» است، رویکردی که هدف اساسی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کلید موفقیت در برابر تحریم‌ها است. شرکت‌ها (معین‌های اقتصادی) در هر منطقه با راه‌اندازی صندوق‌های توسعه روستایی و پشتوانه‌ای برای افزایش ظرفیت این صندوق‌ها حضور یافته و بعد از مدتی از راه‌اندازی صندوقی که با سرمایه‌های خرد مردم پر شده است، مدیریت آن به خود مردم واگذار می‌کنند.
مساله مهم در این بین، ایجاد «اشتغال پایدار» در منطقه است، به این معنا که پس از ترک منطقه توسط تسهیلگر، مردم به راحتی به شغل خود ادامه می‌دهند، چراکه آموزش دیده‌اند و به بازارها وصل شده‌اند، توان تولید محصول و فروش محصول دارند و ویژگی‌های مثبت دیگر که در تولید و کارآفرینی برای‌شان حاصل آمده است.
مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی در خراسان رضوی
این تجربه برای نخستین بار توسط استاندار وقت کرمان در «قلعه‌گنج» محقق شد و پس از آن با حضور رزم‌حسینی در استان خراسان رضوی به این استان انتقال یافت. حالا امروز 229 معین اقتصادی (شرکت‌هایی که بالای 90 درصد آنها از بخش خصوصی آمده‌اند) برای آبادانی استان خراسان رضوی وارد میدان شده‌اند و بیش از 128 هزار میلیارد تومان تفاهمنامه اقتصادی به امضاء رسانده‌اند.
همانگونه که تاکید شد این معین‌های اقتصادی؛ فعالیتی غیر از مسیر دولت را برای آبادانی پیش گرفته‌اند، به این معنا که بدون دخالت دولت و با مدیریت نهادی مردمی با عنوان «نهاد اقتصاد مقاومتی» در یک ساختار منسجم وارد انجام «مسئولیت‌های اجتماعی» شده‌اند.
همانگونه که تاکید شده است، محور اصلی اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی، بخش خصوصی و مردم هستند و «مسوولان دولتی حاکمیتی»، «نمایندگان مجلس» و «کارآفرینان و سرمایه‌گذاران» اضلاع این مثلث به شمار می‌روند، «ائمه جمعه» هم به عنوان ناظران عالی، کار سه ضلع را بررسی و نظارت می‌کنند.
در پایان باید بر این نکته تاکید کرد که اجتماع سرمایه‌گذاران در قالب معین‌های اقتصاد مقاومتی باعث می‌شود، ظرفیت‌های موجود در جهت توانمند‌سازی مردم استفاده شود، در این مدل اقتصادی مشارکت حداکثری مردم در حوزه تصمیم‌سازی‌های اقتصادی در واقع پایداری بنگاههای اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
در این مدل نتایج کار باید منتج به افزایش سرانه‌های درآمدی مردم، از بین رفتن بیکاری در روستای هدف و بهبود نرخ مشارکت اقتصادی بشود؛ و انشالله با تلاش‌هایی که صورت گرفته این مهم محقق شده و خواهد شد.
