مالک شریعتی نیاسر
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی
بارها شاهد تاکید مقام معظم رهبری درخصوص جدایی اقتصاد از نفت بوده ایم. آن چیزی که رهبری فرمودند جداسازی اقتصاد از خام فروشی نفت بود؛ زیرا کشور ما مزیت بزرگی همچون ذخایر نفت و گاز را دارد که در دنیا اول است. اگر ذخایر نفت و گاز خودمان را به صورت خام بفروشیم، علاوه بر اینکه یک فرصت بینظیراقتصادی را از دست دادهایم کشور را هم دچار اقتصاد تک محصولی کرده و زمینه را برای اعمال فشار دشمن در تحریم به وجود آوردهایم. اما اگر نفت و گاز را به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات پاییندستی استفاده کنیم، در واقع علاوه بر اینکه زمینه را برای تحریمکنندگان از بین میبریم، نفت و گازمان را تحریمناپذیر میکنیم؛ زیرا هنگامی که تنوع محصولات زیاد شود، تنوع بازار ایجاد میشود که این کار از یک سو تحریم را سخت میکند و از سوی دیگر ارزش افزوده بیشتری را برای اقتصاد ما فراهم میکند.
این در حالی است که در بعضی از زنجیرههای پاییندستی محصولات بخصوص در پتروشیمی تا هزار برابر میتوانیم در محصول نهایی ارزش افزوده ایجاد کنیم. اصل موضوع این است که ما محصولات خودمان را از خامفروشی تبدیل به فرآورده های قابل استفاده در داخل و خارج کنیم. ما میتوانیم محصولاتی را بخصوص به کشورهای همسایه صادر کنیم که برای تحقق این مهم نیازمند یک دیپلماسی اقتصادی منطقهای قوی هستیم. نکته ای که نادیده گرفته شده این است که بازار کشورهای همسایه بالغ بر هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار ظرفیت دارد و سهم ایران زیر ۲ درصد است، درصورتی که اگر سهم خودمان را در بازار کشورهای منطقه بخصوص از محصولات پایین دستی نفت و گاز توسعه دهیم و حداقل ۲ برابر کنیم، بیش از ۲۴ میلیارد دلار به درآمدهای ارزی کشور اضافه کردهایم. البته برای استفاده از بازار منطقهای نیازمند یک عزم ملی و همکاری بین بخشی خصوصا در وزارتخانههای نفت، صمت و امورخارجه هستیم. تبدیل مواد اولیه به محصولات نهایی باید با همکاری دو وزارتخانه نفت و صمت صورت گیرد و سپس برای صادرات و ایجاد بازارهای جدید وزارت امور خارجه باید بیش از پیش دیپلماسی اقتصادی را قوی کند.
برای تحقق تولید فراورده به خام فروشی، کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بحثهای مختلفی را در این خصوص داشته و روی ۲ موضوع به صورت ویژه تمرکز شده است. موضوع اول اجرای درست و دقیق طرح پترو پالایشگاهها از انتهای مرداد ماه ۹۹ است که میتواند نقدینگی زیادی را در جامعه جذب کند و اقتصاد ما را خصوصا در بخش سیل نقدینگی از خطرات نجات دهد و ظرفیت جدیدی برای بازار سرمایه در کشور ایجاد کند. موضوع دیگر هم این است که زنجیره محصولات صنایع پائیندستی پتروشیمی کامل شود که انشاالله با کمک کمیسیون صنایع این کار را از دولت پیگیری خواهیم کرد، زیرا اشتغالزایی زیادی برای کشور به ارمغان میآورد.
