حسین درودیان
کارشناس حوزه بانکی واقتصادی
تولید، رونق و رونق رفاه به دنبال دارد. وقتی بر تولید تاکید می شود یعنی بر پر رونق شدن اقتصاد و رشد اقتصادی پر شتاب تر تاکید می شود. تولید است که تحقق آن منجر به افزایش درآمد مردم میشود، این موضوع کلیت تاکید بر ترویج تولید و جهش دادن آن است. تولید از این جهت حائز اهمیت است که اهداف اقتصادی ما را پوشش می دهد. اساسی ترین مشکل اقتصاد ما نداشتن الگوی اقتصادی واحدی برای همه دولت هاست. در طول سال های گذشته الگویی که دولت ها براساس آن اقتصاد را مدیریت و به پیش برده اند، نشاندهنده این موضوع تاسف بار است که دولت ها برنامه ای برای توسعه و کارآیی به هیچ وجه نداشته اند، برنامه ای که دولت براساس آن الگوی اقتصادی کار خاصی انجام دهد ، حتی مردم در امر تولید جدی گرفته نشده و عاملیت خاصی ندارند. براساس این الگو دولت انرژی کشور را به صورت خام به دنیا صادر می کرد و به جای کار و تولید و رونق دادن بخش خصوصی، درآمد ارزی ناشی از فروش نفت را به اقتصاد تزریق کرده است،دولت از محل این درآمد کالاهای مورد نیاز تولید را بدون بستر سازی برای تولید ملی آن از خارج وارد می کرد. بعد از خروج ترامپ از برجام و شدت یافتن تحریم ها این الگو به یک باره به دلیل این که ماهیتاً تغییر پذیر است دچار اختلال شد و از این جهت که ما جایگزینی برای الگوی خام فروشی نفت و درآمد زایی دیگری برای کشور نداشتیم، نتوانستیم بلافاصله در برابر تغییرات و تحریم های شدت یافته مقابله چندانی کنیم. بهتر است بگویم نتوانستیم کاری که در قواره این موضوع باشد را پیش روی اقتصاد کشور بگذاریم و بگوییم با این کار و به تکیه به تولید و حمایت از بخش خصوصی نیازی به درآمد نفتی نداریم.
سیاست های غلط دولت های گذشته و دولت آقای روحانی در همه ی این سالها با شدت یافتن تحریم ها و اینکه محدویت و ممنوعیت خرید نفت ایران از سوی آمریکا به کشورهای جهان تحمیل شد، نشان داد با این الگوی غلط مدیریتی در روی پاشنه نمی چرخد و دولت جایگزینی برای اقتصاد وابسته به درآمد نفت ندارد. به هر حال نهاد اداره کننده اقتصاد دولت است، اما متأسفانه دولت کار بزرگی برای اداره اقتصاد بدون درآمدهای نفتی بلد نیست چرا که دولت وابسته به خام فروشی نفت، در هفت سال گذشته کمترین حمایتی از تولید به عمل نیاورد. و اینک نیز هیچ راهکار و الگویی برای جایگزینی ندارد که بدون فشار به مردم یا استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول بتواند برای خود کسب درآمد کند. اگر دولت آقای روحانی، قبل از خروج آمریکا از برجام کار بزرگ و مهم توجه به تولید را در دستور کار خود قرار می داد بسیاری از دغدغه های اقتصادی ما حل شده بود. مسئله این است که دولتهای ما به ویژه دولت فعلی انگیزه، اراده، فکر و نظریه لازم را برای مدیریت درست اقتصادی ندارند به همین خاطر اینک که با هم حرف می زنیم اقتصاد ما مبنای خاص و مهمی مثل تولید ندارد که بر مبنای کارکردهای آن حرکت کنیم. هنگامی که مبنای مهمی چون تولید خراب شده و دولت این مقوله را کاملاً کنار گذاشته طبیعی است شرایط اقتصادی کشور با مشکلات عدیده ای رو به رو می شود. اگر دولت می خواهد عاملیت از تولید را رقم بزند و نشان دهد که به مبنای مهمی چون تولید در اقتصاد بی اعتنا نیست چند اقدام را باید در دستور کار خود قرار دهد.
