علی اکبر محمودی
دکترای مدیریت بازرگانی
تورم و گرانی افسار گسیخته نتیجه سیاست های غلطی است که همچنان بر ادامه آنها اصرار می شود، سیاستهایی که بحرانهای بزرگی را به وجود آورده است. اگرچه این بحرانها در تمامی بخشهای اقتصادی وجود دارد، اما مادر این بحران ها را می توان دلار دانست. دلاری که معلوم نیست به حرف واسطه های بازار گوش می کند
یا تابع سیاست های غلط دولت برای تامین کسری بودجه است. بی شک در این بحران، سیاست های مبتنی بر آزمون و خطای مسئولین بانک مرکزی بی تاثیر نیست. بانک مرکزی بازار ارز را مانند موش آزمایشگاهی کنترل می کند. یک روز می گوید ارز مسافرتی می دهیم و روز دیگر آن را قطع می کند که در نتیجه مردم مقابل صرافی ها صف می کشند و روز دیگر بازی دیگری را دنبال می کند. نتیجه بی ثباتی در مدیریت بانک مرکزی، آشفته بازار ارزی در قالب ۸ نوع ارز است که هیچکدام آنها ثبات ندارد و دایم درگیر تغییرات می شود. اما عامل بدبختی ارز در کشور، سامانه نیمایی است. آشفتگی در این سامانه باعث می شود تولیدکننده با هزاران مشکل کالای ایرانی را تولید و صادر کند و سپس او را مجبور می کنیم ارز ناشی از صادرات را در سامانه نیمایی عرضه کند، در صورتی که حقیقت بازار چیز دیگری است. امروزه یک تولیدکننده ناچار است مواد اولیه و کالاهای مورد نیاز تولیدش را از بازار آزاد و با ارزی تهیه کند که در اختیار دلالان است، اما دلار ناشی از صادرات این کالاها را در سامانه نیمایی عرضه کند. فراموش نکنیم که آقایان ارز دولتی را به همه صنایع نمی دهند و تنها شامل برخی صنایع است، اما تمام صنایع را مجبور می کنیم ارز ناشی از صادراتشان را در سامانه نیمایی بفروشند که در نتیجه، بحران ارزی را شاهد هستیم. باید بپذیریم که چالشهای ارزی به دلیل مدیریت مساله دار است و متاسفانه این مدیران هرگز تاوان سومدیریت شان را نمی دهند. اگر برای رساندن ارز ۴ هزار تومانی به ۹ هزار تومان، مسئولان قبلی بانک مرکزی بازخواست و دادگاهی می شود، باید کسانی که باعث شدند ارز ۱۰ هزار تومانی به ۳۰ هزار تومان برسد نیز محاکمه شوند و در پیشگاه ملت پاسخگو باشند.
هنوز فراموش نکردیم که بیل کلینتون رییس جمهور اسبق آمریکا یک دلار را کنار یک اسکناس هزار تومانی ایران گذاشت و هشدار داد که ارزش یک دلار را به هزار تومان می رسانم.
به دنبال این رفتار کلینتون، احساس کردیم به کشور ما توهین شده و با تمام توان سعی کردیم این اتفاق نیفتد، اما امروز آنقدر بی تفاوت شده ایم که دلار دقیقه ای گران می شود و تنها در یک روز ریال ایران در برابر دلار آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تومان بی ارزش می شود و آب از آب تکان نمی خورد. بدتر اینکه به جای ورم کردن رگ غیرتمان، جوک می سازیم و برای بی ارزش شدن پول ملی و ناتوانی مدیران ارشد کشورمان، خنده بازار راه می اندازیم. در همین شرایط آمار خط فقر به گفته آقایان ۱۰ میلیون تومان است در صورتی که ۸۵ درصد جامعه ما این درآمد را ندارند و با حقوق دو میلیون تومانی زندگی می کنند! چگونه است که هیچ مسوولی خودش را شرمنده مردم نمی داند و در مقام پاسخگویی بر نمی آید؟
البته که تاریخ در این مورد بهتر قضاوت خواهد کرد. امروز بانک مرکزی نشان داده سیاست کنترل بازار ارز در نظام بانکی، شکست خورده و تاوان اشتباهات و خطاهای مسوولان را مردمی می دهند که هیچ نقشی به غیر از تحمل در آن ندارند. البته شاید مقصر اصلی همتی نباشد و کسانی در پشت پرده، سیاست گذاری می کنند که به هیچ کس هم پاسخگو نیستند و سیاست های اشتباه آنها، مملکت را بدین روز رسانده و فقر را بدین اندازه رشد داده است.
