کورش شرفشاهی: هنوز مدت زیادی از هیجانات کاذب در تالار بورس نمی گذرد، هنگامی که مردم گمان می کردند بازار بورس یک مرکز بی حساب وکتابی است که هر پولی را از یک درآن وارد کنیم، هنگام خروج از در دیگر چندین برابر می شود. این شور و هیجان کاذب در بازار سرمایه به اندازه ای بود که مردم را وادار می کرد دارایی و سرمایه های خودشان را همچون خانه یا خودرو به پول نقد تبدیل کنند و با ورود به تالار بورس، بدون مطالعه اولین سهامی که برای فروش عرضه شده بود را بخرند. از سوی دیگر به دلیل آنکه سهام روند صعودی را طی می کرد، فضای مجازی به محلی برای ذوق زدگی تبدیل شده بود. بدین معنا که افرادی با معرفی سهامی که خریده و سودی که برده بودند، به این هیجان کاذب دامن می زدند. در بسیاری از این مطالب مشاهده می شود که فردی اعلام می کند در مدت کوتاهی سرمایه ۱۰ میلیون تومانی اش به یک میلیارد تومان رسیده است.
ناآگاهی مشکل اصلی بورس
در این شرایط که دایم قیمت سهام روند صعودی داشت، اطلاع رسانی درستی صورت نمی گرفت. اگرچه بارها پلیس اقتصادی نسبت به این هیجان هشدار داده و از سرمایه گذاران درخواست کرده بود بدون مطالعه وارد این بازی نشوند، اما براستی چه کسی می تواند با تفکر " یک شبه میلیاردر شدن" مقابله کند. تفکری ویران گر که مدتی است همه گیر شده است. بدتر اینکه رسانه ها به ویژه رسانه ملی نیز در خصوص اطلاع رسانی بدرستی ورود نکرد. بدتر اینکه دولتمردان نیز بر طبل بورس می کوبیدند واین باور را در بین مردم ایجاد می کردند که می توانند از بورس درآمدهای کلانی داشته باشند. اما امروزه که روند کاهشی شاخص را مشاهده می کنیم، مردمی که پولهایشان را به این سمت آورده اند، نگران همه چیزشان شده اند و کارشان به اعتراض، توهین و فحاشی کشیده در حالی که باید در وهله اول خودشان را بازخواست کنند.
ورود مجلس به بورس
اعتراض های مردمی به عملکرد بورس باعث شد تا نمایندگان جویای دلایل این بحران ها شوند و در نهایت رییس سازمان بورس را به مجلس احضار کنند. در این جلسه انتقادهایی به بورس وارد شد که بیشتر چهره خودنمایی داشت. جالب تر اینکه عده ای از سهامداران بورس که گویا از جلسه امروز مجلس خبرداشتند، بدون توجه به کرونا و دستورات ستاد مقابل با کرونا، مقابل مجلس تجمع کرده بودند و همانگونه که بدون مطالعه و به صورت هیجانی به بازار بورس رفته بودند به مقابل مجلس بیایند. البته این شرایط در دیگر بازارها نیز وجود دارد و معلوم نیست تا چه زمانی مردم باید دنبال مقصر بگردند در حالی که خودشان عامل اصلی بحران های زندگی خودشان و اقتصاد کشور هستند.
فرصت طلبی ورشکسته ها از بورس
در این رابطه نماینده سلماس در مجلس گفت: متاسفانه درموضوع فعالیت در بورس، اهداف سازمان بورس در خصوص توسعه سرمایهگذاری برای مردم شفاف سازی و روشن نشده است. یعقوب رضا زاده گفت:سازمان بورس اگر زیرساختهایش درست باشد، یک محل امن برای سرمایهگذاری مردم است و اگر زیرساختهای همین سازمان قوی و قانونی باشد؛ آنهایی که با هزاران امید به صورت فردی و با سرمایه پایین وارد این بازار میشوند، ضرر نخواهند دید و مردم بایستی این اعتماد را در عملکرد بورس احساس کنند.نماینده سلماس ادامه داد: عدم آگاهی و عدم آموزش به مردم برای نحوه ثبت نام در بورس مشخص و به وضوح اطلاع رسانی نشده است. شرکتها و موسساتی که سابقه ورشکستگی داشته و هیچگونه اعتماد و مکانی در این خصوص نداشتند، در بورس سرمایه های خود را به صورت حبابی برای مردم ارائه کردند؛ با توجه به سودهای کلان در ماه های اول بورس و سپس و افت و پایین آمدن میزان سود؛ مردم نسبت به نظام و سازمان بورس احساس بی اعتمادی کردند. وی ادامه داد:با توجه به اینکه تمامی شاخصهای اقتصادی کشور منفی بوده است ؛چطور در مدت زمان کوتاه وضعیت بورس و عملکرد آن به صورت حبابی مثبت بوده است ؟آیا این درست است که دولت با هدف جذب نقدینگی مردم و موجود در بازار، به صورت مصنوعی و به صورت نادرست، بازار بورس را فعال و شکوفا نشان دهد.
مردم دچار دلالی مدرن شدند
در همین رابطه نماینده اهواز در مجلس با انتقاد از اینکه مردم دچار یک دلالی مدرن در بازار بورس شده اند، گفت: سرمایه ۷۰ درصد افرادی که وارد بورس شدند، حدود ۱۰ میلیون تومان است. مجتبی یوسفی گفت: امروز بازار بورس تبدیل به یکی از دغدغه های اساسی مردم شده که متاسفانه با نشان دادن در باغ سبزی از سوی دولتمردان، ۲۰ میلیون جمعیت به این بازار پیوستند.نماینده اهواز با بیان اینکه قرار بود شفافیت در بازار بورس حاکم باشد، اظهار کرد: یکی از اهداف این بازار جمع آوری منابع خرد بود که براساس اظهارنظر کارشناسان ۷۰ درصد سرمایه های تازه وارد به این بازار متعلق به افرادی است که تنها حدود ۱۰ میلیون تومان بوده است.وی ادامه داد: گاهی اوقات این بازار نزدیک ۴۵۰ هزار واحد رشد داشته و در چنین شرایطی این بازار با ابهامات و سوالات متعددی مواجه است.یوسفی، نبود شفافیت در سازمان بورس و اوراق بهادار را یکی از اصلی ترین مسائل برشمرد و عنوان کرد: عدم شفافیت در شرکت های کارگزار نیز مشهود است که این شرکت ها سرمایه های خرد مردم را جمع آوری و به صورت هدایت شده خرید سهام انجام می دهند. براساس شنیده ها ۱۳ هزار میلیارد سهام عدالت فروخته شده، در حالی که باید مشخص شود چه شرکت های واسطه ای اقدام به فروش سهامی که متعلق به مردم است، کرده اند.
ضرورت برخورد با مسببان
از سوی دیگر نماینده مهاباد در مجلس خواستار برخورد با مسببان وضعیت آشفته و نامناسب بازار بورس شدند. جلال محمودزاده گفت: عموما افراد در دنیا به دلیل ریسک کم بازار بورس و نقدشوندگی سریع به فعالیت در این عرصه می پردازند. در مقطع کوتاهی شاهد سرمایه گذاری زیاد مردم در بازار بورس بودیم که متعاقبا سود نیز به دست آوردند اما متاسفانه به دلیل عدم آمادگی زیرساخت های این حوزه دچار آشفتگی شدیم.وی افزود: آموزش و فرهنگ سازی یکی از مقوله های زیرساختی برای فعالیت در بازار بورس به شمار می رود که مجموعه های ذیربط باید قبل از تبلیغات گسترده و جذب سرمایه های مردم نسبت به تحقق آن اهتمام ورزند.محمودزاده اظهار کرد: شفاف سازی وضعیت شرکت های حاضر در بورس نیز اهمیت زیادی دارد زیرا مشاهده می شود برخی از شرکت های حاضر در بورس ورشکسته بوده و حتی وجود خارجی ندارند و این عامل موجب شد نقدینگی مردم به سمت شرکت های غیرفعال سوق پیدا کند. نماینده مجلس گفت: وزارت اقتصاد باید پاسخ دهد چرا قبل از فراهم کردن زیرساخت ها نقدینگی مردم را به سمت بازار بورس سوق داده از این رو قبل از اصلاح ساختار این بازار باید با مسببان این وضعیت برخورد شود.
محاکمه بدون منطق
متاسفانه در حالی مجلس شورای اسلامی دست به محاکمه برای شناسایی بحران بورس زد که می بایست خود نمایندگان نیز در گوشه دیگری از این رینگ محاکمه قرار داشته باشند. براستی چرا هنگامی که بورس پله های ترقی را بدون حساب و کتاب و به صورت هیجانی طی می کرد، هیچ کس پیدا نمی شد در این خصوص کار کارشناسی انجام دهد. آیا بهتر نبود به جای آنکه در شرایط بحران دنبال مقصر بگردیم، در شرایط رونق بی دلیل دنبال مشکلات امروز می گشتیم؟
