انحصارشكني از بازار خودروهاي وارداتي

به گزارش روزنامه تجارت، مسئولان وزارت صنعت تا امروز براي دفاع از اين دستورالعمل بارها به سهم بيش از 70 درصدي واردكنندگان متفرقه از بازار خودروهاي وارداتي اشاره مي‌كنند. البته مسئولان دولتي طي اين مدت اعلام كرده‌اند كه تمام افراد داراي كارت بازرگاني مي‌توانند اقدام به واردات خودرو كنند، مشروط به آنكه قراردادي با شركت‌هاي واردكننده رسمي براي خدمات پس از فروش، گارانتي، وارانتي و ... به امضاء برسانند.
پس از اجرايي شدن دستورالعمل جديد وزارت صنعت درباره واردات خودرو، بسياري از كارشناسان بازار خودروهاي وارداتي نسبت به ايجاد انحصار در اين حوزه هشدار دادند. به گفته اين کارشناسان در اين مدت نمایندگی‌های رسمی از فروش گارانتی و صدور اجازه واردات خودرو به واردکنندگان متفرقه خودداری می‌کنند و نتیجه آن نیز افت شدید واردات خودرو در سال جاری براساس جدیدترین آمار گمرک بوده است. فريد زاوه، كارشناس خودرو در این باره معتقد است كه "تبعات انحصاری شدن واردات خودرو در حال نمایان شدن است و طي ماه‌هاي گذشته با خودداری نمایندگی‌های رسمی از فروش گارانتی و حذف واردکنندگان متفرقه، واردات خودرو کاهش یافته است. نمایندگی‌های رسمی به دنبال کاهش بیشتر واردات، برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و در نهایت افزایش قیمت محصولات خود هستند". در چنين شرايطي كه موضوع انحصار در واردات خودرو مجددا مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته، مدتي پيش رضا رحماني، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گزارش‌های پیشین درباره گران‌فروشی برخی شرکت‌های واردکننده خودرو را تایید کرد.
در اين ميان رئیس مجمع عالی واردات اتاق بازرگانی ایران اظهار کرده که دستورالعمل انحصاری شدن واردات خودرو لغو شده است. محمدحسین برخوردار در این زمینه با بیان اینکه واردات خودرو به شکل انحصاری انجام نمی‌شود، مي‌گويد: امروز دیگر دستورالعملی که واردات خودرو را در اختیار واردکنندگان رسمی قرار می‌داد، لغو شده است و مطابق با روال عادی، افرادی که با کارت بازرگانی‌شان واردات انجام می‌دهند می‌توانند خودرو هم وارد کنند و اینگونه نیست که فقط نمایندگی‌ها و برندها به شکل انحصاری واردات انجام دهند بلکه خودرو‌ها از سوی افراد متفرقه هم وارد می‌شوند.
با اين حال رئيس انجمن واردكنندگان خودرو تغيير دستورالعمل واردات خودرو با موافقت وزير صنعت را تاييد كرده و از ابلاغ دستورالعمل جديد در روزهاي نزديك خبر مي‌دهد. فرهاد احتشام‌زاده معتقد است كه با توجه به اینکه این دستورالعمل زمستان سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت، ابهاماتی را برای واردکنندگان به وجود آورده بود، با موافقت اين وزارتخانه اصلاح شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد. رئیس انجمن واردکنندگان خودرو با تاکید بر اینکه تا زمان ابلاغ دستورالعمل جدید، ملاک واردات خودرو همان آئین‌نامه‌ای است که وزیر صنعت، ابلاغ کرده، افزود: براساس اصلاحات جدیدی که در دستورالعمل چگونگی واردات خودرو صورت گرفته، ثبت‌سفارش واردات دیگر نیازی به ثبت شماره شاسی خودروهای وارداتی ندارد، چراکه در مرحله ثبت‌سفارش، خرید واردکننده نهایی نشده که قرار باشد شماره شاسی خودروها را به سیستم ثبت‌سفارش اعلام کند. وی تصریح کرد: همچنین واردکنندگان ابهاماتی بر سر درصد سود نمایندگی‌های رسمی در زمان ورود خودرو از سوی نمایندگان غیررسمی واردات خودرو داشتند که این ابهام نیز برطرف شده، اما همه واردکنندگان از دستورالعمل وزارت صنعت، تمکین می‌کنند. احتشام‌زاده با تاکید بر اینکه واردات خودرو کماکان باید از سوی واردکنندگان رسمی صورت گیرد، گفت: طی روزهای گذشته اعلام شده که واردات خودرو می‌تواند از سوی هر دارنده کارت بازرگانی صورت گیرد، بر این اساس اگر فردی به غیر از نمایندگان رسمی واردکننده خودرو که از وزارت صنعت مجوز رسمی دارند، بخواهد خودرو وارد کند، ملزم به انعقاد قرارداد با واردکنندگان رسمی است، ضمن اینکه همین افراد غیر نمایندگی رسمی هم که بخواهد خودرو وارد کنند، باید حتما کارت بازرگانی داشته باشند؛ این یک موضوع کاملا طبیعی است. وی اظهار داشت: ظرف دو تا سه ماه از اجرای دستورالعمل جدید واردات خودرو، ابهاماتی در این خصوص وجود داشته که حال با تائید وزیر صنعت، معدن و تجارت این ابهامات برطرف شده است.

تاييد گران‌فروشي توسط واردكنندگان
در همين حال طي روزهاي گذشته بود كه رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گران‌فروشی برخی از نمایندگی‌های رسمی خودروسازان خارجی را تایید کرد. رضا رحمانی در این زمینه مي‌گويد: اطلاعات مستند واردکنندگان خودرو و آمار ارزهای مرجع و مبادله‌ای توسط آنان را از دستگاه‌های مسوول دریافت کرده‌ایم، براساس اطلاعات اولیه گران‌فروشی شدید در برخی مدل‌ها و برندهای خودروهای وارداتی اثبات شده است. وی با انتقاد از عملکرد واردکنندگان خودرو خواستار نظارت جدی‌تر وزارت صنعت، معدن و تجارت بر عملکرد این شرکت‌ها شد و خاطرنشان کرد: قیمت خودروهای وارداتی در کشور مبدا به اضافه هزینه‌های واردات آنها به داخل کشور نشان می‌دهد که واردکنندگان، سودهای کلانی را روی هر دستگاه خودروی وارداتی به جیب می‌زنند؛ با بررسی برخی برندهای خودرویی این موضوع اثبات شده است بنابراین لازم است وزارت صنعت، معدن و تجارت با جدیت بیشتری به این موضوع ورود کند. رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنين از انتشار رسمی گزارش این کمیسیون از تخلفات واردکنندگان خودرو تا پایان تابستان سال جاری خبر داد.

مشكل عدم شفافيت است
از طرف ديگر يك كارشناس خودرو علت اصلي مشكلات ايجاد شده در زمينه واردات خودرو را عدم شفافيت در اقتصاد و به ويژه در زمينه عملكرد واردكنندگان خودرو مي‌داند. اسحاق مجيدزاده در گفت‌وگو با "تجارت" ادامه مي‌دهد كه در شرايط فعلي نمي‌توان منکر این مساله شد كه اتومبیل وارداتی در ایران گران به دست مردم می‌رسد. حتي ممکن است واردکنندگان برخی خودروهای لوکس و خاص سودهای خيلي كلاني را هم کسب کرده باشند. اين كارشناس خودرو در ادامه با اشاره به مشكلات ايجاد شده در اثر عدم شفافيت در برخي شاخص‌هاي اقتصادي كشور، گفت: واردکنندگان خودرو نسبت به سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند سود خوبی نصیب‌شان می‌شود و البته دلیل آن اين است که موضوع واردات خودرو در کشور ما شفاف نیست، البته نه فقط واردات، بلکه اقتصاد ما هم شفاف نیست و این عدم شفافیت مشکلات فراوانی را برای اقتصاد ما ایجاد کرده است. مجيدزاده در پايان صحبت‌هاي خودش تاكيد كرد: اگر اقتصاد ما دارای شفافیت باشد بسیاری از مشکلات کنونی که ناشی از عدم شفافیت است را شاهد نخواهیم بود.