سلامت نیوز:دفن سنتی زبالههای شهری و خانگی و به دنبال آن تولید شیرابه و ورود آنها به آبهای زیرزمینی و همچنین انتشار بوی نامطبوع در سطح شهرها، از مشکلاتی است که مردم استان البرز با داشتن مساحت کم و تولید زیاد زباله از آن رنج میبرند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران ، در این استان با داشتن 5 هزارو ۸۰۰ کیلومتر مربع مساحت و جمعیتی بیش از 3 میلیون نفر روزانه بیش از یکهزار و 500 تن زباله تولید میشود که به دلیل عدم تکمیل فرآیند تجزیه زبالههای طبیعی و ارگانیک جامد یا «کمپوست» دوسوم زبالهها به صورت سنتی دفن میشود.
مشکل دفن سنتی زبالههای شهری استان البرز به حدی است که رئیس شورای اسلامی شهر کرج در بازدید خود از مرکز پردازش و دفن حلقه دره، انتقال و دفن سنتی این حجم از زباله در این مکان را یکی از جدیترین چالشهای زیست محیطی استان عنوان میکند و معتقد است با توجه به بهرهبرداری اقتصادی برخی شهرهای بزرگ از مقوله بازیافت پسماندها، شاهد بزرگترین فرصتسوزی هستیم.
به گفته اکبر سلیمنژاد، تداوم دفن روزانه صدها تن زباله در طبیعت نمیتواند پایدار باشد و باید با استفاده از منابع ملی و استانی برای بازیافت علمی و بهداشتی پسماندها بویژه زبالههای عفونی و پزشکی چارهاندیشی کرد همچنین فقط بازدید نمیتواند یاریگر مدیریت شهری برای گرهگشایی از چالشهای زیست محیطی باشد.مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز نیز در این باره میگوید: در حال حاضر از یکهزار و 500 تن زبالههای شهری تولید شده در استان البرز حدود 500 تن به کمپوست تبدیل و بقیه زبالهها نیز دفن میشود البته به تازگی نیز خط دوم تولید کمپوست در استان راهاندازی شده است.
فردین حکیمی میافزاید: کارهای زیادی درخصوص دفن بهداشتی زبالههای شهری در حال انجام است که یکی از آنها فعالیت کارخانه پیرولیز بازیافت لاستیک در مرکز دفن زباله حلقه دره است که از پسماندهای پلاستیکی در جهت تولید سوخت مایع استفاده میشود. ذخیره آن 50 تن در روز است ولی فعالیت آن به طور کامل راهاندازی نشده است و در مرحله تکمیل قرار دارد.وی اضافه میکند: همچنین یک لندفیل (محلهای دفن زباله) مهندسی- بهداشتی طراحی شده که البته نواقصی دارد و در حال تکمیل است تا دفن بهداشتی صورت گیرد.حکیمی ادامه میدهد: تولید بیوگاز (انرژی کاملاً سبز) نیز از موضوعات دیگری است که پروژه آن در مراحل تحقیقاتی است و باید تحقق یابد.
همچنین تصفیه خانه شیرابه زبالهها از دیگر برنامهها برای استفاده درست از زبالهها و دفن بهداشتی آنهاست اما هیچ کدام از این موارد عنوان شده به طور کامل اجرایی نشده است و در مرحله تکمیل قرار دارند. بنابراین اگر این برنامهها اجرایی شود به طور قطع، بخش عمدهای از مشکلات مرکز دفن زباله حلقه دره حل میشود اما تاکنون وضعیت دفن زبالهها در استان البرز رضایتبخش نیست و پرونده آن هم در مراجع قضایی مفتوح است.وی درباره مشکلات دفن سنتی در استان البرز اظهار میدارد: وقتی میزان دفن پسماندها در استان البرز بیشتر باشد یعنی بازیافت صورت نگیرد و دفن زبالهها به شیوه سنتی انجام شود، نخستین مشکل زیست محیطی که ایجاد خواهد کرد، شیرابههاست.
تولید شیرابهها نیز موجب امکان آلودگی آبهای زیرزمینی و انتشار بو در محیط زیست میشود که اغلب با این مشکل مواجه هستیم.حکیمی میافزاید: مشکل عمدهای که در حلقه دره وجود داشته، تغییرات پی در پی و عدم ثبات مدیریتی بوده است به طوری که طی 6 یا 7 ماه یکبار تغییر مدیریتی را شاهد هستیم لذا این شرایط امکان برنامهریزی و اجرای مصوبات را از مدیران سلب میکند.
تفکیک زباله از مبدأ در حد شعار باقی مانده است
وی در مورد تأثیر اجرای طرح تفکیک زباله در حفظ محیط زیست نیز میگوید: اگر طرح تفکیک زباله اجرایی شود به طور قطع میتواند تأثیرات زیادی در حفظ و پاکیزگی محیط زیست داشته باشد ولی متأسفانه تفکیک زباله در حد شعار باقی مانده است به گونهای که حتی اگر زبالهها را به صورت تفکیک شده از در منازل تحویل بدهیم بازهم در مرحله آخر که باید مدیریت نهایی صورت گیرد، برنامهای برای این کار وجود ندارد تا اقدامات لازم برای پسماندهای تفکیک شده انجام شود.
ضمن اینکه زباله گردهای سطح شهر در طول روز پسماندهای مفید و قابل بازیافت را جمعآوری میکنند و آنچه به مرکز دفن زباله میرسد تقریباً زباله تر است که به نوعی شیرابهزا است و شاید به لحاظ اقتصادی به صرفه نباشد البته بسیاری از شهرها این وضعیت را دارند و فقط شامل البرز نمیشود، هرچند امکان ساماندهی زباله گردها وجود دارد اما دستگاه متولی در این زمینه موفق عمل نکرده است.به گفته وی، آمارهای اعلام شده درخصوص میزان تفکیک زباله از مبدأ یعنی از در منازل حدود 15 تا 20 درصد بوده است اما به نظر میرسد این آمار در این حد نباشد و کمتر است.
این مسئول درباره ترغیب مردم به تفکیک زباله از مبدأ نیز اظهار میدارد: این زنجیره کاملی است که باید همه مراحل و زیرساختهای آن آماده باشد و مردم نیز مشارکت کنند. بنابراین وقتی تفکیک از مبدأ توسط مردم انجام شود اما هنگام جمعآوری دوباره زبالهها مخلوط شود نباید انتظار داشته باشیم مردم نیز در این زمینه همراهی کنند چون وقتی زیرساختها مهیا نیست و اعتماد لازم وجود ندارد به طور حتم همکاری هم کمتر میشود.وی درخصوص فعالیتهای محیط زیست برای دفن بهداشتی زباله در این استان میگوید:
در حوزه قانون مدیریت پسماندها، محیط زیست دستگاهی نظارتی محسوب میشود که پیگیری مصوبات، پیگیری اجرای قوانین و... را انجام میدهد البته پسماند هم فقط پسماند شهری نیست و پسماندهای دیگری نظیر پسماندهای صنعتی ویژه، بیمارستانی، نخالههای ساختمانی، کشاورزی هم وجود دارد که آنها را هم پیگیری میکنیم.مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز میافزاید: اتفاقات خوبی در حوزه نخالههای ساختمانی افتاده به طوری که هم اکنون مرکز دفن نخالههای ساختمانی در اغلب شهرهای استان راهاندازی شده و توانسته از نابسامانیهای گذشته در این زمینه بسیار بکاهد.وی ادامه میدهد:
درخصوص پسماندهای پزشکی نیز بیمارستانها به دستگاههای بی خطرسازی زبالهها مجهز شدهاند و در مورد مراکز غیربیمارستانی نظیر کلینیکها، آزمایشگاهها، مطبها و... نیز که به نوعی پسماند پزشکی تولید میکنند هماهنگیهای لازم با دانشگاه علوم پزشکی انجام شده تا شرکتهای متقاضی برای راهاندازی مراکز امحا و بی خطرسازی پسماندهای پزشکی ورود کنند و پسماندهای پزشکی آنها را جمعآوری و دستگاه بیخطرساز مرکزی را در نقاط مورد نظر خود وصل کنند تا پس از بی خطرسازی، این زبالهها در مرکز دفن زباله حلقه دره به صورت بهداشتی دفن شود.
حکیمی در زمینه پسماندهای کشاورزی نیز میگوید: این موضوع بیشتر به آموزش و هدایت کشاورزان نیاز دارد تا کشاورزان بسیاری از پسماندهایی را که در گذشته سوزانده میشد، نسوزانند و برای تولید کود استفاده کنند. در این باره اقدامات خوبی طی 2 سال گذشته انجام شده است.وی ادامه میدهد: در مورد پسماندهای صنعتی ویژه نیز سامانه نقل و انتقال پسماند را داریم. براساس آن پسماندهایی که قرار است از هر واحد تولیدکننده به مقصد یعنی جایی که پسماندها را بی خطرسازی میکنند، منتقل شود ابتدا متولیان امر باید در سامانه نقل و انتقال پسماند ثبت نام کرده باشند تا این نقل و انتقال با نظارت کامل انجام شود.