اصغر مناف زاده
کارشناس بازار کار
اگر رشد اقتصادی معلول افزایش تولید کالا و خدمات مختلف در اقتصاد است، نیروی انسانی متخصص و ماهر علت اصلی در به وجود آمدن کالاها و خدمات جدی در اقتصاد است و این حقیقت بسیار مهمی است که کشورهای متخصص پیشرفته به خوبی به اهمیت آن پی برده‌اند. واعقیت این است که در صورت فقدان نیروی کار ماهر، فعالیت‌ها با بهره‌وری پایین انجام شده، کیفیت کالاها پایین بوده و قیمت آنها قابل رقابت با رقبای خارجی و داخلی را نیز ندارد، بنابر این توجه به نیروی انسانی و تبدیل آن به توانایی رقابت سرمایه انسانی یکی از عوامل مهم بهبود رشد اقتصادی است و این همان عاملی است که موجب می‌شود جوامع پیشرفته توجه ویژه‌ای به آموزش داشته باشند و سرمایه گذاری وسیعی در سیستم آموزشی خود انجام دهند.
حضور یک سیستم آموزشی قدرتمند در اقتصاد کشورها، در حقیقت مکانیزمی برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز خود در آینده و افزایش پتانسیل رشد اقتصادی را فراهم می‌آورند.
با ورود به عصر اطلاعات از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۰۵ و عصر دیجیتال از سال ۲۰۰۹ تاکنون، به تدریج نقش نیروی انسانی متخصص و ماهر و تأثیرگذاری آن در رشد و تولید در عرصه‌های مختلف در کشور شروع به خودنمایی کرد.
نتیجه اینکه هر کشوری که دارای نیروی انسانی یا نیروی کار متخصص و ماهر است کشور در حال توسعه و توسعه یافته قلمداد می‌گردد یعنی شاخص نیروی متخصص و ماهر نه تنها جایگزین قدرت نیروی نظامی و همچنین واحدهای بزرگ تولیدی شده است بلکه در راستای ایجاد تغییر و تحول در رویکرد شکل و سیاق فعالیت و کارکرد دو مورد اشاره (قدرت نظامی و قدرت تولید) نیز تأثیرات مهمی را نیز به جا گذاشته است. در جهان امروز با توسعه فناوری‌های و تغییرات گسترده ناشی از آن بسیاری از کشورها از رویکرد اقتصاد مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد مبتنی بر دانش و مهارت حرکت برده‌اند یعنی ورود دنیا به عصر دیجیتال و عصر هوش مصنوعی به همت نیروهای متخصص و ماهر در حال انجام است.
نیروی متخصص و ماهر نیرویی است که بتواند به صورت تخصصی در یک حوزه دانش آن هم به صورت صرف روی یک موضوع خاص فعالیت و کار کند و این یعنی هم دانش آن موضوع را دارا باشد و هم توانایی و مهارت پیاده سازی آن را در میدان عمل نیز داشته باشد. واقعیت این است که با این شیوه آموزش در کشور به ویژه در مقطع تحصیلات عالی و گسترش بی رویه دانشگاه‌ها به صورت کمی و در مقابل پذیرش دانشجو در رشته‌های مختلف بدون توجه به نیازهای بازار کار و همچنین نیازمندی مراکز تحقیقاتی و علمی، در تربیت نیروهای متخصص و ماهر توفیقی به دست نخواهد آمد زیرا شرایط و وضعیت کنونی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در مقاطع مختلف حتی در مقطع دکترا خود گواه این موضوع است و نتیجه عدم مدیریت این اوضاع آشفته بازار علم منجر به فرار مغزها از کشور می‌شود.
