بیمه، حلقه مفقوده مدیریت اعتیاد

کل منابع مالی درمان اعتیاد باید توسط شرکت‌های بیمه پرداخت شود. دولت به‌هیچ‌عنوان حتی یک ریال نباید بابت درمان حتی معتاد بی‌بضاعت یا برنامه‌های کاهش آسیب هزینه کند. دولت باید بودجه‌اش را به سمت برنامه‌های کلان و فراهم کردن زیرساخت‌ها ببرد؛ اما ببینیم چطور می‌شود بودجه لازم برای درمان و کاهش آسیب را تهیه کرد؟
گفته می‌شود که درصد شیوع اعتیاد در ایران حدود 2.65 درصد است، فرض بگیریم که بیشتر باشد مثلاً 4 درصد باشد و این به معنای آن است که احتمال دارد از هر صد نفری که متولد می‌شوند، 4 نفرشان تا پایان عمرشان معتاد شوند؛ بنابراین یک شرکت بیمه یا بنگاه اقتصادی که می‌خواهد هزینه‌های کل درمان اعتیاد را پوشش دهد با ریسکی معادل 4 درصد روبرو است. همچنین باید به این نکته هم توجه کنیم که هزینه درمان معتاد برای یک دوره چقدر است؟ فرض بگیریم N تومان باشد. اگر این N تومان را در 4 درصد ضرب کنیم، عددی به دست می‌آید که شرکت بیمه در صورت قرار دادن درمان و کاهش آسیب در بیمه پایه ضرر خواهد کرد و این عدد ریسک خدمات بیمه به ازای هر نفر است مثلاً اگر هزینه یک دوره درمان دو میلیون تومان باشد و ریسک اعتیاد 4 درصد شرکت بیمه برای بیمه کردن هر ایرانی بیمه شده با ریسک 80 هزار تومان مواجه است و برای تأمین این ریسک باید این پول که عدد بزرگی هم نیست در طول عمر از هر ایرانی دریافت کند تا ضرر نکند و هر زمان که یک ایرانی معتاد شد دو میلیون تومان برای او هزینه کند. عدد 80 هزار تومان عددی است که هر ایرانی باید در طول عمر خود به شرکت بیمه بپردازد اگر طول عمر را 70 سال بگیریم و طول پرداخت حق بیمه را 30 سال، ماهیانه عدد کمی خواهد بود که بر تعرفه‌های بیمه افزوده خواهد شد. اگر هر فرد ایرانی در طول دوران پرداخت حق بیمه این عدد را بپردازد، شرکت بیمه ضرر نخواهد کرد و با گرفتن این مبلغ از مردم کل هزینه‌های بیمه اعتیاد را می‌تواند پوشش دهد. می‌بینیم که این مبلغ ناچیزی است که می‌تواند در تعرفه‌های بیمه گنجانده شود و در سبد خانوار قرار گیرد اما به ازای آن اعتیاد هم مانند همه بیماری‌های دیگر تحت پوشش هزینه‌های پایه درمان خواهد بود و در این صورت معتاد چه پولدار باشد چه بی‌پول و چه کارتن‌خواب، هزینه آن از طریق شرکت بیمه پرداخت می‌شود. شرکت بیمه هم به ازای هر معتاد در بخش‌های مختلف کاهش آسیب، درمان نگهدارنده و درمان‌های دیگر این مبلغ را سالیانه هزینه می‌کند. خب ممکن است بگویید که شرکت بیمه می‌خواهد سود هم بکند. برای سودآور بودن هم دو راهکار وجود دارد یکی اینکه پولی را که آرام‌آرام و به‌مرورزمان از مردم می‌گیرد سرمایه‌گذاری کند و از سود سالیانه آن نفع اقتصادی ببرد یا اینکه تعرفه بیمه‌ای را که مردم می‌پردازند اندکی بیشتر کند. این مدل اقتصادی می‌تواند مملکت را از وضعیت فعلی اعتیاد، مشکل نظارت، مشکل معتادان بی‌بضاعت، هزینه‌های برنامه‌های کاهش آسیب و غیره نجات بدهد.اما من اگر مدیرعامل یک شرکت بیمه بزرگ بودم کار دیگری هم انجام می‌دادم برای اینکه منافع اقتصادی خودم را تأمین کنم تلاش می‌کردم که نرخ شیوع و بروز اعتیاد را پایین‌تر ببرم چون هر چه تعداد افرادی که معتاد می‌شوند کمتر باشد، من هزینه کمتری می‌کنم و سود بیشتری می‌برمبنابراین در حوزه پیشگیری از اعتیاد سرمایه‌گذاری کلانی می‌کردم که در درازمدت سود بیشتری نصیبم شود. کافی است محاسبه کنیم اگر ده درصد درآمد تعرفه‌ها را روی برنامه‌های اثربخش پیشگیری سرمایه‌گذاری کنیم در درازمدت چه میزان نرخ بروز کاهش می‌یابد، قطعاً به نتایج خوبی خواهیم رسید. این یک مدل اقتصادی، اجتماعی برگرفته از سیستم‌هاست. چون هر چه افراد کمتر معتاد شوند، من غرامت کمتری می‌پردازم. این مدل اقتصادی برای کشور ما مقرون‌به‌صرفه است شاید برای یک کشور دیگر صرفه اقتصادی نداشته باشد به همین دلیل هم باشد که این هزینه از طریق بودجه‌های رفاه اجتماعی تأمین می‌شود؛ اما در ایران این مدل کاملاً اقتصادی است. امیدوارم شرکت‌های بیمه به این فکر بیفتند و از این مدل اقتصادی استفاده کنند.وقتی‌که من به‌عنوان یک معتاد، سال‌ها هزینه بیمه را پرداخت کرده‌ام شرکت بیمه اول موظف است برنامه‌های کاهش آسیب و برنامه‌های درمان را برای من راه بیندازد اما اگر من هم وارد درمان اجباری شدم باز چون دفترچه بیمه دارم، شرکت بیمه باید هزینه آن را به سیستم درمان‌کننده پرداخت کند فرقی هم نمی‌کند که مرکز درمانی چه مدلی باشد، کافی است طرف قرارداد بیمه باشد. این یک مدل اقتصادی، اجتماعی برای هزینه‌های درمان اعتیاد است. ببینید خیلی ساده می‌گوییم که سال‌ها است دولت می‌گوید که ما به‌تنهایی نمی‌توانیم مشکل اعتیاد را حل کنیم و مردم باید کمک کنند من هم این را قبول دارم اما مردم اگر قرار است کمک کنند باید در همه‌چیز کمک کنند یک بخش آن سرمایه‌گذاری روی بیمه است که هزینه‌های پیشگیری و درمان را تواما تأمین خواهد کرد. ما برای حل مشکل اعتیاد به پول احتیاج داریم. مشکل اساسی ما پول و بودجه ناکافی است. برای حل مشکل اقتصادی هم نمی‌توانیم به بودجه‌های دولتی و بودجه‌های بین‌المللی متکی باشیم، مردم باید سهم خودشان را بپردازند چراکه اگر فردی در جامعه ما معتاد شد خود فرد، خانواده و جامعه همه باهم نقش داشته‌اند بنابراین همه مردم از روز اول سهم خودشان را به شکل حق بیمه که درصد کوچکی خواهد بود، پرداخت می‌کنند. شرکت بیمه هم موظف است زمانی که من دچار مشکل شدم هزینه‌های من را پوشش بدهد. برای اینکه من معتاد نشوم شرکت بیمه باید روی برنامه‌های موفق پیشگیری سرمایه‌گذاری کند چون سود بیشتری از معتاد نشدن من خواهد برد و شیوع را کنترل می‌کند. در این مدل، شرکت بیمه‌ای که هزینه درمان را می‌پردازد بر درمان معتاد و سیستم درمانی او نظارت خواهد کرد تا مطمئن شود که درست به فرد معتاد خدمت‌رسانی می‌شود و اطمینان حاصل کند که هزینه‌ای که می‌کند بی‌ثمر نیست. شرکت بیمه در این شرایط مرجع مناسبی خواهد بود که به همه ابهامات نظارت داشته باشد ای‌کاش بیمه ما خصوصی بود و شرکت‌های بیمه خصوصی زیادی وجود داشتند که می‌توانستند در این زمینه وارد عمل شوند. البته در شرایط فعلی هم با همین نظام بیمه‌ای کشور امکان اجرایی شدن این مدل اقتصادی وجود دارد. من فکر می‌کنم اگر این مدل اقتصادی در کشور اجرایی شود، حداکثر تا 10 سال آینده شاهد اتفاقات خوبی در حوزه اعتیاد کشور خواهیم بود. در چنین شرایطی دولت هم از بابت تأمین هزینه‌های درمان و کاهش آسیب خیالش راحت می‌شود و می‌تواند بودجه‌های خود را صرف کارهای زیربنایی و توسعه زیرساخت‌ها کند. بودجه‌ای هم که ستاد مبارزه با مواد مخدر در اختیار دستگاه‌ها قرار می‌داد، می‌تواند صرف زیر ساختارهای درمانی و تربیت متخصص و کارشناس حوزه اعتیاد شود با این روش هم نیروهای متخصصی در حوزه درمان اعتیاد در کشور خواهیم داشت و زیرساخت‌های علمی و پژوهشی تقویت می‌شود و هم زیرساخت‌های دیگر توسعه می‌یابند. به نظرم اشتباه است که دولت میلیاردها تومان برای درمان اعتیاد و خدمات کاهش آسیب هزینه کند. این وظیفه شرکت‌های بیمه است که با همکاری مردم در این حوزه هزینه کنند.شرکتی که هزینه درمان را می‌دهد بر روند درمان هم نظارت خواهد کرد مثلاً سؤال می‌کند آیا این مدل درمان که برای من صورت هزینه‌اش را فرستادی مناسب این بیمار بوده است؟ آیا بیماری که شرکت هزینه‌اش را پرداخت کرده از کیفیت مناسب خدمات درمان مناسب برخوردار بوده است؟ آیا با این میزان دوز دارو که هزینه‌اش را بیمه پرداخت می‌کند درست بوده و ... قانون هم صراحتاً اعلام کرده درمان اعتیاد می‌بایست در خدمات بیمه پایه گنجانده شود و شرایط را برای اجرای آن فراهم کرده است. صنعت بیمه کمک بزرگی است که می‌توان بر اساس الگوهای مهندسی مدل‌های سیستم‌های اجتماعی، اقتصادی برای بخش‌های مختلف سلامت از آن بهره گرفت.
منبع : خبرآنلاین