علیاصغر رمزی افزود: کشت توتون و تنباکوی کشور در مجموع حدود 9هزار تن است که عمدتاً در 5 استان کشور صورت میپذیرد.
رمزی گفت: در حال حاضر تقریباً 30هزار تن توتون، مورد نیاز صنایع دخانی کشور است و انواع توتون "بارلی" , "باسما" و "ویرجینیا"در کشور کشت میشود.
وی تصریح کرد: استان گلستان با برداشت حدود 45درصد توتون در بین استانهای کشور مقام اول را دارد.
وی افزود: آمار کشت توتون و تنباکو در کشور در بخش آمار و نمودارهای درگاه (سایت) مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور قرار دارد.
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور گفت: مطابق قانون مقرر گردید, کشت توتون با مجوز و تحتنظر دولت انجام پذیرد و از سه سال قبل که وظایف حاکمیتی از شرکت دخانیات ایران گرفته شد و به وزارت صنعت، معدن و تجارت (مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور) منتقل گردید، مطابق دستورالعملهای این مرکز کلیه کشاورزان و خریداران توتون الزام به تکمیل فرمها و تعهدنامههای مربوطه دارند و سپس میتوانند اقدام به کشت و خرید توتون کنند.
رمزی گفت: در واقع تا سه سال قبل تنها خریدار توتون و تنباکو از کشاورزان کشور شرکت دخانیات ایران بود، ولی مطابق قانون از سال قبل کشاورزان توانستهاند با اخذ مجوز از مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور اقدام به کشت توتون و تنباکو نمایند.
وی همچنین افزود: خریداران توتون و تنباکو که عمدتاً کارخانههای سیگارتسازی و صادرکنندگان میباشند با اخذ مجوز از این مرکز اقدام به خرید یا صادرات توتون میکنند.
رمزی یاد آوری کرد: با منتفیشدن انحصار امر خرید توتون از کشاورزان توسط شرکت دخانیات ایران و امکان خرید توسط سایر تولیدکنندگان سیگار یا صادرکنندگان، رقابتی ایجاد میشود که منجر به ایجاد شرایط مطلوب برای کشاورزان در بحث فروش محصولاتشان خواهد شد.
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور با تأکید بر اینکه این شرایط رقابتی ایجاد شده یکی از مهمترین اهداف قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی است، گفت: در همین راستا در اجرای بند الف ماده 13 این قانون وظایف حاکمیتی از شرکت دخانیات ایران به وزارت صنعت معدن و تجارت منتقل گردیده است و هر سال متقاضیان بیشتری برای خرید توتون و تنباکو از کشاورزان به این مرکز مراجعه و درخواست خرید از کشاورزان را مینمایند.
وی اضافه کرد: چندین کارخانه تولیدکننده محصولات دخانی از جمله شرکت دخانیات ایران نیز درخواست خرید از کشاورزان را نمودهاند و مجوزهای لازم برای آن شرکت و سایر متقاضیان صادر شده است.
رمزی همچنین گفت: با توجه به روند شکلگرفته شده در بحث کشت توتون و تنباکو و رقابت مابین خریداران توتون و تنباکو از کشاورزان میتوان به تأمین نیاز داخلی از محل کشت در داخل کشور طی سالهای آینده امیدوار باشیم و از واردات آن بینیاز گردیم.
وی درخصوص تولید گفت: تولید سیگار در کشور فعلاً توسط 10 شرکت داخلی و خارجی شامل دخانیات قشم، آوای شرق طوس، دخانیات ایران، آرین توتون صنعت، شقایق درخشان رنگین، پیشرو تک پارسیان، کیتیاندجی پارس(خارجی)، بیایتی پارس(خارجی)، تیدیآر(خارجی)، جیتیآی پارس(خارجی) انجام میپذیرد.
رمزی تصریح کرد: شرکتهایی نیز در راستای اجرای تبصره 3 ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه کشور، در حال راهاندازی میباشند تا واردات سیگار با همان برند اصلی را به تولید داخلی تبدیل نمایند.
رمزی پیشبینی کرد: با استفاده از ظرفیتهای خالی واحدهای تولیدی موجود و واحدهای تولیدی در حال احداث تا پایان سال جاری حدود 10میلیارد نخ از واردات با همان برند اصلی به تولید داخلی تبدیل و جایگزین واردات گردد.
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور همچنین گفت: در زمینه تولید تنباکوی معسل 15 شرکت تولیدکننده داخلی شامل کارا پارسیان 110 ، نخل دخان عادل ، سوئیس دوباکوپارس ، توتون طلایی آسمان ، مهر آریا سبز آسیا، دخان صنعت نیل، توتون آریا قوت عسل، شمیم بهاران، زرین غزال محبی، شملان، شمین نیک آرین، صدرا نگین آریا، تنباکوی آلایان، پرچمداران صنعت نوین و تنباکوی ممتاز ایرانیان(سنتی) در حال فعالیت میباشند.
وی در ادامه با اشاره به قانون برنامه پنجم توسعه در طول سه سال گذشته گفت: این امکان برای واحدهای تولیدی جدید وجود دارد که با تولید با همان برند اصلی وارداتی در داخل کشور با هماهنگی و مجوز از صاحب برند خارجی, تولید داخلی را جایگزین واردات نمایند.
رمزی افزود: در راستای تأمین نیاز کشور به محصولات دخانی تاکنون سرمایهگذاران داخلی و خارجی متعددی به مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور مراجعه نمودهاند و این مرکز ضمن اطلاعرسانی به آنان در خصوص قوانین و مقررات مربوطه بخصوص سیاستهای حاکمیتی در راستای تکلیف قانونی مبنی بر مکلف بودن دولت در کاهش مصرف دخانیات و اجرای قانون جامع مبارزه با مصرف دخانیات و ... اطلاعات لازم را در اختیار آنان قرار داده است.
وی گفت: سیاست مرکز سوقدادن سرمایهگذاران به سمت جایگزینی تولید داخل با واردات همان برند اصلی و افزایش کشت توتون و تولید صادراتی و همچنین افزایش کیفیت محصولات داخلی در جهت کاهش مضرات محصولات دخانی برای مصرفکنندگان است تا نهایتاً میزان تولید داخل معادل مصرف کشور باشد و تولیدات داخل کشور بهنحوی هدایت شود تا بیشتر از مصرف داخلی نشود و نیز تولید مازاد بر نیاز داخلی صرفاً برای صادرات برنامهریزی گردد.
واردات
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور در ارتباط با واردات محصولات دخانی گفت: واردات نیز مانند کشت و تولید مطابق قانون تحت نظارت دولت میباشد و صرفاً واردات سیگارهایی که در بازار داخل کشور طی سالیان گذشته مصرف داشتهاند مجاز هستند و به برندهای جدید مجوز واردات داده نمیشود.
رمزی افزود: در صورت مجوز دادن به برندهای جدید - که واردکنندگان زیادی این درخواست را داشتهاند - عملاً بازار کشور با برندهای متنوع و زیادی با نامها, بستهبندیها, و رنگها و ... مواجه خواهد شد و این امر قاعدتاً میزان مصرف را افزایش خواهد داد که تجربه آن در سایر کشورها وجود داشته است.
وی آمار واردات سیگار با برندهایی که سالیان گذشته در کشور مصرف داشتهاند را به شرح زیر عنوان نمود:
شــــــــــرح | واحد | 1391 | 1392 | 1393 |
واردات رسمی سیگار | میلیارد نخ | 14 | 10 | 14 |
رمزی با اشاره به میزان واردات سیگار گفت: در سال 93 واردات سیگار معادل 14میلیارد نخ بوده است و نوسان چند سال اخیر در واردات رسمی ناشی از دو عامل میزان تولیدات داخلی و قاچاق بوده است.
وی با پیشبینی اینکه واردات در سال 94 افزایش قابل توجهی داشته باشد، افزود: برندهای وارداتی که قرار است تا پایان برنامه پنجم توسعه تبدیل به تولید داخلی شوند و واحدهای تولیدی آنها در حال راهاندازی میباشند و احتمال دارد که تولید داخل با اندکی تأخیر وارد بازار مصرف شود و در سال 95 نمیتوانند واردات داشته باشند, سعی مینمایند برای یک یا دو ماه سهم بازار را در پایان سال 94 وارد نمایند که این امر موجب افزایش واردات در سال 94 بخصوص در نیمه دوم سال خواهد شد.
توزیع
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور در ارتباط با امر توزیع محصولات دخانی گفت: توزیع محصولات دخانی در سالهای گذشته روش مناسبی نداشته و مورد اعتراض فعالین بخش بوده است و توزیع برخی از برندها بهصورت انحصاری توسط برخی اشخاص انجام میپذیرفت که پس از انتقال وظایف حاکمیتی به وزارت صنعت معدن و تجارت اقدام به اصلاح روش توزیع گردید.
وی تصریح کرد: در اصلاح روش توزیع جدید با رعایت ماده 7 قانون جامع مبارزه با مصرف دخانیات در 3 بخش عرضهکنندگان کشوری, عرضهکنندگان استانی و خردهفروشان ساماندهی گردیده است و تاکنون به 120 عرضهکننده کشوری و بیش از 700 عرضهکننده استانی مجوز عرضه داده شده است.
وی افزود: در راستای تسهیل امور و تمرکززدایی از دو هفته قبل نیز صدور مجوز عرضه استانی به سازمانهای صنعت معدن و تجارت استانها واگذار شده است و از حدود یکماه قبل نیز برای عرضه خردهفروشی سیگار توسط سه بخش سوپرمارکتها, خواربارفروشها و سقطفروشها از سوی قائممقام وزیر به مرکز امور اصناف ضوابط و شرایط صدور مجوز خردهفروشی ابلاغ گردیده است.
رمزی اضافه کرد: از ابتدای دیماه خردهفروشانی که بدون مجوز اقدام به عرضه سیگار نمایند متخلف تلقی میشوند و با آنها برخورد قانونی خواهد شد، لذا در تمامی سطح کشور عرضه عمدهفروشی و خردهفروشی میبایست با مجوز انجام پذیرد.
وی افزود: برای اخذ مجوز توزیع کشوری (سراسری) متقاضیان پس از تکمیل پرونده در استان ذیربط از طریق سازمان صنعت معدن و تجارت استان به مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور معرفی و پس از طی مراحل مربوطه مجوز توزیع کشوری صادر میگردد.
رمزی گفت: برای اخذ مجوز توزیع استانی متقاضیان به سازمان صنعت معدن و تجارت استان مورد نظر مراجعه و نسبت به اخذ مجوز اقدام نمایند.
برای اخذ مجوز خردهفروشی نیز دارندگان پروانههای کسب خواربارفروش, سوپرمارکت و سقط فروش با مراجعه به اتحادیه ذیربط نسبت به اخذ مجوز خرده فروشی اقدام نمایند.
وی یاد آوری کرد: در صدور مجوزهای خرده فروشی رعایت برخی از ضوابط قانونی مانند منع فروش سیگار به افراد زیر 18 سال و منع فروش سیگار بهصورت نخی و رعایت فاصله 100 متری از مراکز آموزشی, ورزشی, فرهنگی و مذهبی و همچنین عدم عرضه سیگار قاچاق الزامی میباشد و در صورت عدم رعایت هر یک از موارد یاد شده مجوز مربوطه باطل و دیگر برای وی مجوز صادر نخواهد شد.
وی مشخصه سیگار قاچاق از سیگار مجاز را نداشتن پیام و تصویر بهداشتی بر روی بسته سیگار عنوان نمود.
رمزی گفت: بر اساس مصوبه اخیر ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز 20 برند سیگار فاقد مجوز که محصولات آنها بهصورت قاچاق در بازار عرضه شده است مشخص و به دستگاههای نظارتی و کاشف ابلاغ شده است تا بهعنوان اهداف مشخص مورد برخورد جدی در سطح عرضه قرار گیرند و با عرضهکنندگان این سیگارها با شدت برخورد گردد که نام 20 برند به ترتیب حجم و سهم قاچاق آنها به شرح زیر است.
وی فهرست این برندها را به ترتیب اولویت و حجم قاچاق آنها به شرح ذیل ( مارلبرو، رویال 5، ویلیامز، میلانو، میکادو، گراند، ویکتوری، ام ام، کینگدام، پرستیژ، سر، والدن، میامی، پلیژر، کمل، اسیکس، الگانس، بن، اروس، منچستر) عنوان کرد.
رمزی گفت: چون نگهداری محصولات دخانی باید با مجوز دولت صورت پذیرد و مشاهده شده است که برخی انبارها در سراسر کشور بدون داشتن مجوز اقدام به نگهداری محصولات دخانی مینمایند که این امر تخلف تلقی و انباردار بهعنوان قاچاقچی محسوب میگردند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در تمامی مجوزهای صادره از سوی مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور برای واردکنندگان و تولیدکنندگان و عرضهکنندگان عمده مکان نگهداری محصولات دخانی و انبار آنها قید شده است فهرست این انبارها ضمن قرار گرفتن در سایت این مرکز در اختیار ستاد مبارزه باقاچاق کالا و ارز قرار گرفته است تا دستگاههای نظارتی و کاشفان بهراحتی با انبارهای غیرمجاز برخورد قانونی بنمایند.
وی به انبارداران توصیه کرد که در هنگام تحویل گرفتن محصولات دخانی از صاحب کالا مجوز این مرکز را که نشانی آن انبار در آن قید شده، مطالبه نماید یا اینکه از طریق سایت این مرکز و مشاهده نام انبار خود از مجاز بودن برای نگهداری محصولات دخانی مطمئن گردند.
ردیف | نام شرکت | تنباکو سنتی | تنباکو معسل | سیگار | توتون | کشورمقصد |
کیلوگرم | کیلوگرم | نخ | کیلوگرم | |||
1 | بازرگانی هلیا | 4000 | 30400 | اتریش و لبنان | ||
2 | نظام گستر نیکان | 3700 | اتریش /سوئیس | |||
3 | قهوه سرد تابان | 16585 | آلمان/سوئیس/ | |||
بلژیک | ||||||
4 | آفرین زرندیه | 4500 | سوریه و امارات | |||
5 | ندای گستر ماوراء پارسیان | 2000 | آلمان | |||
6 | نخل دخان عادل | 600 | افغانستان | |||
7 | شرکت دخانیات ایران | 15500 | 300000 | 954328 | روسیه/لبنان/ | |
مالزی | ||||||
8 | پایدار توسعه عرفان | 3.50 | 7000 | ارمنستان | ||
9 | شکرالله عجم | 32000 | روسیه | |||
10 | علیرضا احمدی | 16000 | امارات | |||
11 | سوئیس دووباکو پارس | 608 | آلمان | |||
12 | علی باهنر مرالو | 300000 | روسیه | |||
13 | آزادگان فاخر | 0 | 44520 | آذربایجان | ||
جمع کل | 35503.5 | 109913 | 300000 | 1286328 | ــ |
رمزی گفت: طی ماه گذشته نیز جهت تسهیل امور اقدام به حذف مجوز صادرات برای محصولات دخانی شد.
مالیات
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور در خصوص مالیات گفت: در حال حاضر مالیاتی که از سیگارهای وارداتی اخذ میشود 93درصد میباشد که 83درصد آن توسط گمرک و با توجه به تکالیف قانونی مربوطه که در قانون بودجه و قوانین دیگر قید شده است، اخذ میگردد و 10درصد نیز بهعنوان حق انحصار محصولات دخانی توسط این مرکز پیگیری و به حساب خزانه واریز میگردد.
رمزی افزود: این مبالغ تحت عناوین مختلف و متعدد در قوانین مختلف اخذ میشوند که مجموعاً 93درصد است و مستندات و مبالغ واریزی توسط گمرک و خزانه قابل ارائه میباشد.
وی با بیان اینکه افزایش مالیات در واردات و تولید موجب افزایش قاچاق سیگار و محصولات دخانی میگردد، افزود: در حالی که این افزایش مالیات به مرحله نهایی یا مصرفکننده منتقل شود میتواند اثر خود را به لحاظ کاهش مصرف سیگار داشته باشد.
وی گفت: در همین راستا با هماهنگی دستگاههای ذیربط در حال اجرای اصلاح سیستم توزیع سیگار همانگونه که قبلاً توضیح داده شد میباشیم و در صورت اجرای کامل سیستم توزیع تا مرحله خردهفروشی امکان انتقال مالیات به مصرفکننده مهیا خواهد شد و قطعاً در این مرحله در جهت کاهش مصرف سیگار سیاستهای حاکمیتی با قوت اعمال میگردد.
رمزی اضافه کرد: مطابق قانون, کشت, تولید, واردات و عرضه محصولات دخانی باید با مجوز و تحت نظارت دولت انجام پذیرد و این وظایف حاکمیتی از طریق مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور انجام میگردد.
وی گفت: مطابق قانون مجوزهای واردات و میزان آن توسط این مرکز صورت میگیرد و آمار تولید از کارخانههای متعدد تولیدی بهصورت ماهیانه اخذ میشود و آمار صادرات در این مرکز بهعنوان متولی امر بهصورت دقیق موجود میباشد و تمامی مراکز آماری و تصمیمگیرنده تنها میتوانند از آمارهای این مرکز بهعنوان متولی امر استفاده و استناد نمایند.
رمزی گفت: اخیراً برخی افراد یا برخی تولیدکنندگان داخلی با ارائه آمارهای نادرست از تولید و واردات و ... (مانند ادعای آمار قاچاق 40 یا 50 درصدی سیگار) موجب به هم ریختگی اذهان شدهاند.
وی با اشاره به آمارهای ارائه شده به شرح ذیل تأکید کرد که برخی از تولیدکنندگان داخلی و افراد دیگر از ارائه آمارهای نادرست خودداری نمایند.
رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور گفت: تولید داخلی سیگار در سال 1393 معادل 29میلیارد نخ بوده و واردات در این سال معادل 14میلیارد نخ بوده است در مجموع تولید و واردات 43میلیارد نخ از مصرف را تأمین نمودهاند.
وی افزود: بر اساس اعلام وزارت بهداشت که مصرف کشور را حدود 55میلیارد نخ اعلام نمودهاند در صورت محاسبه میزان مصرف بر اساس اعلام وزارت بهداشت و کسر نمودن 43میلیارد نخ تولید داخل و واردات کشور از 55میلیارد نخ مصرف, میزان قاچاق سیگار 12میلیارد نخ برآورد میگردد.
وی تصریح کرد: این میزان حدود 21درصد مصرف کشور و در صورتی که برآورد مصرف این مرکز را ملاک قرار دهیم (حدود 60 میلیارد نخ) میزان قاچاق حدود 17میلیارد نخ خواهد بود که در حدود 28درصد مصرف کشور را تشکیل میدهد.
وی با بیان اینکه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در آخرین مصوبه خود مرجع ذیربط برای اعلام میزان مصرف سیگار در کشور را وزارت بهداشت بیان کرده است، افزود: برای بهروز رسانی این آمار مقرر شده است تا وزارت بهداشت اقدامات لازم را با هماهنگی مرکز آمار ایران در سرشماری نفوس کشور بهعمل آورد.