در سايه واردات 100 هزار تن چاي به کشوراتفاق افتاد:
کورش شرفشاهی
کشور ايران ظرفيتهاي بسياري دارد که متاسفانه در سايه سوءاستفاده برخي فرصت طلبان به چالش تبديل مي‌شود. عمده مشکلات ناشي از زياده خواهي‌هاي واردکنندگان است. اين قشر از جامعه اقتصادي کشور ما هيچ نگاهي به توليد داخل ندارند و تنها براي منافع شخصي خود حاضر هستند کالايي را وارد کنند که نمونه آن در داخل با بهترين کيفيت توليد مي‌شود. بارها مشاهده شده که واردکنندگان با واردات کالاهايي که در داخل توليد مي‌شود، باعث تعطيلي بسياري از کارخانه‌ها و بيکاري هزاران و حتي صدها هزار کارگر شده‌اند. يکي از اين موارد، چاي است. اگر روزگاري گذرتان به باغهاي چاي بيفتيد، خواهيد ديد که بسياري از باغهاي چاي به ويلا تبديل شده يا درختهاي چاي خشک شده و در انتظار تغيير کاربري هستند. دراين رابطه يک عضو سنديکاي کارخانه‌هاي چايسازي از واردات 100 هزار تن چاي به کشور خبر داد. نعمت ياورزاده در گفتگو با ايلنا گفت: دردولت يازدهم حمايت ويژه اي از صنعت چاي شده است؛ اما اين حمايت‌ها به جايي نرسيده است. او افزود: براي حمايت از صنعت چاي کشور هيات دولت تشکيل صندوق توسعه کشت و صنعت را مصوب کرد و براي آن 80 ميليارد تومان بودجه در نظر گرفته است.برخلاف رسوم جاري صندوق‌ها که قاعدتا بايد 51 درصد متعلق به بخش خصوصي و 49 درصد دولتي باشد،دولت سهم 51 درصدي را هم پرداخت کرده است که از کشاورزان حمايت شود.
ياورزاده گفت: بايد ديد رئيس سازمان چاي چگونه و برچه اساسي به عنوان نماينده دولت همه کاره صندوق شده است؟محل صندوق،رئيس هيات مديره و اعضاي آن در سازمان چاي هستند؛حتي يکي از اعضاي هيات مديره زماني که جزو اين هيات شد باغ چاي نداشت، يعني شرط لازم براي اين کار را نداشت و پس از اينکه عضو هيات مديره شد باغ چاي خريداري کرد و به عنوان نماينده کشاورز تعيين شد که اين کار بي قانوني و تخلف است.او افزود: صندوق‌هايي که نقش حمايتي از کشاورز دارند به جاي اينکه نظر آنها را جلب کنند موجب نارضايتي شده‌اند،بسياري از کشاورزان واجد شرايط وام دريافت نکرده‌اند در عوض مقدار زيادي از بودجه اين صندوق را در بانک گذاشته‌اند و بهره آن را دريافت و آن را در خارج از مزارع چاي هزينه مي‌کنند!عضو سنديکاي کارخانه‌هاي چايسازي با تاکيد بر اينکه مداخله سازمان چاي مشکلات بسياري را براي کارخانه داران به وجود آورده است بيان داشت: مداخله در تجارت کارخانه جات توجيهي ندارد و هزينه زيادي را براي کارخانه جات به وجود آورده است و بسياري از کارخانه جات چاي تعطيل شده‌اند.او گفت: بهره بانکي براي اعطاي تسهيلات براي نوسازي و ترميم کارخانه جات چاي سازي دست و پاگير است.ياورزاده گفت: 50در صد از باغهاي چاي رها يا ويلا سازي يا تبديل به جنگل شده است و اين در حالي است که از 184 کارخانه چاي سازي امروز به 150کارخانه چاي سازي تبديل شده است و فعاليت کارخانه جات چاي سازي کمتر ار ظرفيت رسيده است.
اين در حالي است که رييس هيأت مديره اتحاديه صادرکنندگان و بازرگانان گيلان گفته بود: هم‌اکنون چاي داخلي همچنان به دليل تغيير ذائقه مصرف‌کنندگان، رغبت نداشتن تجار به خريد و عرضه آن در بازار، مقرون به‌صرفه نبودن کشت و کار چاي، بالا بودن هزينه‌هاي توليد و ده‌ها عوامل ديگر از اين دست، همچنان بي‌فروغ باقي مانده است. قاسم رضائيان افزوده بود: از زمان کاشت نخستين نهال چاي در کشور بيش از يک قرن مي‌گذرد و از حدود نيم قرن پيش، خريد برگ سبز چاي و توليد و انجام امور بازرگاني آن در انحصار دولت درآمد. وي گفته بود: سيستم ناکارآمد دولتي، عدم برنامه‌ريزي مدون بلندمدت و حتي ميان مدت، وجود نداشتن بازار رقابتي توليد و بازرگاني چاي، نداشتن مديريت بر ذائقه مصرف‌کننده و در نتيجه تغيير ذائقه به مصرف چاي خارجي و عوامل متعدد ديگر، پاسخگوي نيازهاي توليدکننده، مصرف کننده و ساير عوامل دست‌اندرکار اين کشت و صنعت نيست و حتي سبب انباشت ده‌ها هزار تن چاي خشک در انبارها شود. رضائيان ادامه داده بود: در نتيجه بروز اين مشکلات، مسئولين وقت، تصميم به تهيه و اجراي طرحي مبني بر واگذاري امور چاي به بخش خصوصي و تعاوني‌ها کرد که متأسفانه طرح مذکور بدون مهيا کردن زمينه‌هاي فرهنگي، ايجاد بسترهاي لازم و اجراي پايلوت آن، از ابتداي دوره بهره‌برداري سال ۱۳۷۹ در کل مناطق چايکاري استان‌هاي گيلان و مازندران به مرحله اجرا درآمد.
وي افزود: طرحي که با ايده‌هاي آرماني مي‌آمد تا اين صنعت را از رکود، خارج و به رشد و پويايي برساند، در اجرا به دلايل مذکور و همچنين جامع‌نگري نشدن لازم، اجرا نشدن بندهاي اساسي طرح همچون خريد چاي‌هاي فروش نرفته توسط دولت، استقبال نکردن و نيز پشتيباني نامناسب از اجراي طرح و عوامل ديگر، به بيراهه رفت و خيلي زود از اهداف پيش‌بيني شده خود فاصله گرفت.
رضائيان تصريح کرد: هرچند دولت در طي دوره پنج ساله پيش‌بيني شده اجراي طرح (در سال‌هاي ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴) با صرف هزينه‌هاي گزاف در قالب پرداخت تسهيلات با سود بالا به مديران کارخانجات چايسازي براي خريد برگ سبز و توليد و فرآوري آن و پرداخت کمک بلاعوض به چايکاران جهت به‌زراعي باغات چاي کوشيد تا اين صنعت در گذر از سيستم دولتي به خصوصي راه خود را پيدا کرده و در مسير رشد و تعالي رهنمون شود، اما اين امر در عمل به نتيجه مطلوب نرسيد؛ زيرا دولت از حمايت‌هايي که نسبت به سيستم دولتي داشت، از بخش خصوصي دريغ کرد.وي ادامه داد: در نهايت پس از اينکه طرح اصلاح ساختار تشکيلاتي چاي کشور و طرح پنج ساله پرداخت کمک بلاعوض به چايکاران نتوانست موفقيتي کسب کند و حتي سبب نارضايتي گسترده چايکاران، مقروض شدن و تعطيلي کارخانجات چايسازي و رکود بي‌سابقه صنعت چاي داخلي، واردات بي‌رويه ساليانه صدها هزار تن چاي قاچاق خارجي به کشور و ساير مشکلات متعدد ديگر همچون رهاسازي باغات چاي توسط چايکاران مأيوس از آينده و تغيير کاربري اراضي چايکاري شد، اجراي طرح خصوصي‌سازي صنعت چاي با با مشکل مواجه شد.
رضائيان ادامه داد: بازار نيز به‌جاي اينکه به توليد داخل توجه کند و همچنان نفع خود را در فروش و ارائه چاي‌هاي وارداتي اسانس دار مي‌ديد، روي خوش به چاي داخلي نشان نداد که اين حرکت بي‌برنامه نيز راه به جايي نبرد و نتيجه مطلوبي دربر نداشت.
ياورزاده گفت: بايد ديد رئيس سازمان چاي چگونه و برچه اساسي به عنوان نماينده دولت همه کاره صندوق شده است؟محل صندوق،رئيس هيات مديره و اعضاي آن در سازمان چاي هستند؛حتي يکي از اعضاي هيات مديره زماني که جزو اين هيات شد باغ چاي نداشت، يعني شرط لازم براي اين کار را نداشت و پس از اينکه عضو هيات مديره شد باغ چاي خريداري کرد و به عنوان نماينده کشاورز تعيين شد که اين کار بي قانوني و تخلف است.او افزود: صندوق‌هايي که نقش حمايتي از کشاورز دارند به جاي اينکه نظر آنها را جلب کنند موجب نارضايتي شده‌اند،بسياري از کشاورزان واجد شرايط وام دريافت نکرده‌اند در عوض مقدار زيادي از بودجه اين صندوق را در بانک گذاشته‌اند و بهره آن را دريافت و آن را در خارج از مزارع چاي هزينه مي‌کنند!عضو سنديکاي کارخانه‌هاي چايسازي با تاکيد بر اينکه مداخله سازمان چاي مشکلات بسياري را براي کارخانه داران به وجود آورده است بيان داشت: مداخله در تجارت کارخانه جات توجيهي ندارد و هزينه زيادي را براي کارخانه جات به وجود آورده است و بسياري از کارخانه جات چاي تعطيل شده‌اند.او گفت: بهره بانکي براي اعطاي تسهيلات براي نوسازي و ترميم کارخانه جات چاي سازي دست و پاگير است.ياورزاده گفت: 50در صد از باغهاي چاي رها يا ويلا سازي يا تبديل به جنگل شده است و اين در حالي است که از 184 کارخانه چاي سازي امروز به 150کارخانه چاي سازي تبديل شده است و فعاليت کارخانه جات چاي سازي کمتر ار ظرفيت رسيده است.
اين در حالي است که رييس هيأت مديره اتحاديه صادرکنندگان و بازرگانان گيلان گفته بود: هم‌اکنون چاي داخلي همچنان به دليل تغيير ذائقه مصرف‌کنندگان، رغبت نداشتن تجار به خريد و عرضه آن در بازار، مقرون به‌صرفه نبودن کشت و کار چاي، بالا بودن هزينه‌هاي توليد و ده‌ها عوامل ديگر از اين دست، همچنان بي‌فروغ باقي مانده است. قاسم رضائيان افزوده بود: از زمان کاشت نخستين نهال چاي در کشور بيش از يک قرن مي‌گذرد و از حدود نيم قرن پيش، خريد برگ سبز چاي و توليد و انجام امور بازرگاني آن در انحصار دولت درآمد. وي گفته بود: سيستم ناکارآمد دولتي، عدم برنامه‌ريزي مدون بلندمدت و حتي ميان مدت، وجود نداشتن بازار رقابتي توليد و بازرگاني چاي، نداشتن مديريت بر ذائقه مصرف‌کننده و در نتيجه تغيير ذائقه به مصرف چاي خارجي و عوامل متعدد ديگر، پاسخگوي نيازهاي توليدکننده، مصرف کننده و ساير عوامل دست‌اندرکار اين کشت و صنعت نيست و حتي سبب انباشت ده‌ها هزار تن چاي خشک در انبارها شود. رضائيان ادامه داده بود: در نتيجه بروز اين مشکلات، مسئولين وقت، تصميم به تهيه و اجراي طرحي مبني بر واگذاري امور چاي به بخش خصوصي و تعاوني‌ها کرد که متأسفانه طرح مذکور بدون مهيا کردن زمينه‌هاي فرهنگي، ايجاد بسترهاي لازم و اجراي پايلوت آن، از ابتداي دوره بهره‌برداري سال ۱۳۷۹ در کل مناطق چايکاري استان‌هاي گيلان و مازندران به مرحله اجرا درآمد.
وي افزود: طرحي که با ايده‌هاي آرماني مي‌آمد تا اين صنعت را از رکود، خارج و به رشد و پويايي برساند، در اجرا به دلايل مذکور و همچنين جامع‌نگري نشدن لازم، اجرا نشدن بندهاي اساسي طرح همچون خريد چاي‌هاي فروش نرفته توسط دولت، استقبال نکردن و نيز پشتيباني نامناسب از اجراي طرح و عوامل ديگر، به بيراهه رفت و خيلي زود از اهداف پيش‌بيني شده خود فاصله گرفت.
رضائيان تصريح کرد: هرچند دولت در طي دوره پنج ساله پيش‌بيني شده اجراي طرح (در سال‌هاي ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴) با صرف هزينه‌هاي گزاف در قالب پرداخت تسهيلات با سود بالا به مديران کارخانجات چايسازي براي خريد برگ سبز و توليد و فرآوري آن و پرداخت کمک بلاعوض به چايکاران جهت به‌زراعي باغات چاي کوشيد تا اين صنعت در گذر از سيستم دولتي به خصوصي راه خود را پيدا کرده و در مسير رشد و تعالي رهنمون شود، اما اين امر در عمل به نتيجه مطلوب نرسيد؛ زيرا دولت از حمايت‌هايي که نسبت به سيستم دولتي داشت، از بخش خصوصي دريغ کرد.وي ادامه داد: در نهايت پس از اينکه طرح اصلاح ساختار تشکيلاتي چاي کشور و طرح پنج ساله پرداخت کمک بلاعوض به چايکاران نتوانست موفقيتي کسب کند و حتي سبب نارضايتي گسترده چايکاران، مقروض شدن و تعطيلي کارخانجات چايسازي و رکود بي‌سابقه صنعت چاي داخلي، واردات بي‌رويه ساليانه صدها هزار تن چاي قاچاق خارجي به کشور و ساير مشکلات متعدد ديگر همچون رهاسازي باغات چاي توسط چايکاران مأيوس از آينده و تغيير کاربري اراضي چايکاري شد، اجراي طرح خصوصي‌سازي صنعت چاي با با مشکل مواجه شد.
رضائيان ادامه داد: بازار نيز به‌جاي اينکه به توليد داخل توجه کند و همچنان نفع خود را در فروش و ارائه چاي‌هاي وارداتي اسانس دار مي‌ديد، روي خوش به چاي داخلي نشان نداد که اين حرکت بي‌برنامه نيز راه به جايي نبرد و نتيجه مطلوبي دربر نداشت.
پرطرفدارترین عناوین