معضل تعمیرکار خودرو، قطعه تقلبی و کالای بی کیفیت است

= داشتن اتحادیه چه اهمیتی برای مکانیک ها دارد؟

ابتدا لازم است بدانیم چگونه این اتحادیه تشکیل شده است. صنف تعمیرکاران خودرو تهران در سال 1342 تاسیس شد که آن زمان به نام اتحادیه مکانیسین های تهران تاسیس شد. اما حدود یک سال است که تغییر اسم داد و از سوی وزارت صنعت معدن تجارت ابلاغ شد. هدف از تغییر نام این بود که نامی را انتخاب کنیم که رشته های بیشتری را در بر بگیرد و مختص مکانیک نباشد. چرا که 17 رسته را زیر پوشش اتحادیه داریم که شامل واشربر، کاربراتورساز، تعمیرکار هیدرولیک، لنت کوب و رسته های دیگر است که در قالب صنف تعمیرکار خودرو تعیین شده است. در حال حاضر حدود 2500 پرونده عضو داریم. از سوی دیگر این اتحادیه از نظر وزارت صنعت معدن تجارت دیده شده، زیرا در زندگی مردم نقش بسزایی دارد. امروزه مردم زمان بسیاری با خودرو سرو کار دارند. یعنی یک نفر برای رفتن به سرکار، سرویس مدرسه و هرکار دیگری با خودرو انجام می شود. وقتی خودرو وجود دارد، باید تعمیر کار آن هم باشد.

= چرا امروزه گلایه های بسیاری به تعمیرکاران صورت می گیرد؟

متاسفانه امروز معضل صنف تعمیرکار خودرو، قطعه تقلبی و کالای بی کیفیت است و معضل بدی برای صنف مکانیک شده است. اگر بتوانیم معضل قطعه تقلبی و بی کیفیت را حل کنیم، صنف تعمیرکار نفس جدیدی می گیرد.

=اکنون انتقاد شدیدی که گریبانگیر صنف تعمیرکار شده، این است که مردم میگویند، مکانیکها تعویض کار شده اند و دیگر تعمیرکار نیستند. چرا این روال را در پیش گرفته اید؟

مشکل از مکانیک نیست. در یک برهه از زمان شرکتهای سازنده خودروهایی می ساختند که قطعات آنها به نوعی طراحی می شد که قابل تعمیر بود. اما اکنون این طور نیست. بنابر این تعویض کاری، سیاست صنف مکانیک نیست، بلکه سیاست سازنده خودرو است. امروزه سازنده خودرو قطعاتی را نمی سازد که سالها روی خودرو نصب شود که با تعویض یا تعمیر بخشی از آن دوباره قابل استفاده باشد. به عنوان مثال یک واترپمپ در خودروهای قدیمی بارها تعمیر میشد، اما امروزه واترپمپ به نوعی طراحی شده که به هیچ عنوان نمی توان تعمیر کرد. زیرا قابل بازکردن نیست و به صورت پرسی ساخته شده است. یا اینکه زنجیر موتور حذف و تسمه تایم جایگزین شده است. این تسمه دستورالعملی دارد که راس 50 هزار کیلومتر باید تعویض شود. اکنون شما بگویید مکانیک با این تسمه تایم چه کار کند؟ این دستورالعمل خودرو ساز است که تعویض را به تعمیرکار تحمیل کرده و مکانیک هم طبق ظوابطی که خودروسازها می دهند، کار انجام می دهد.

= چرا قیمت تعمیر در مغازه های سطح شهر متفاوت است و قیمت ثابتی وجود ندارد؟

در صنف مکانیک، تعمیر تمامی خودروها نرخ گذاری شده که از سوی اتحادیه اعلام می شود و نرخهایی که اتحادیه تمامی شهرستانها به مکانیک ها می دهد، اتحادیه تهران تعیین می کند. اکنون برای تعمیر تمامی خودروها در سراسر کشور نرخ گذاری شده و بر اساس آن دستمزد گرفته می شود. اما چه کسانی از این قیمت تخلف می کنند، آنهایی که جواز کسب ندارند. اتحادیه نیز برای جلوگیری از این تخلف برخورد شدید را شروع کرده است. بدین معنا که از بدنه صنف مکانیک 80 بازرس انتخاب کرده ایم و به همه آنها حکم داده ایم که هر کدام در منطقه خودشان بازرسی انجام می دهند. نتیجه عملکرد بازرسان این شده که 1200 اخطار به مغازه های بدون جواز داده ایم و اکنون هر کس به کارش سامان ندهد، برخورد قانونی با آن مکانیک انجام می دهیم که تا مرز پلمپ مغازه پیش می رود.

= آیا اتحادیه قدرت پلمپ مغازه های متخلف را دارد؟

هر دستگاهی یک وظیفه ای دارد. اتحادیه مکانیسینها وظیفه شناسایی متخلف دارد. همانطور که پلیس امنیت، این متخلفان را شناسایی می کند و سپس اتحادیه اخطار می دهد. اگر کسبه بدون جواز، به اتحادیه مراجعه و برای گرفتن جواز اقدام کرد، که مشکلی نداریم. اما اگر نیامدند، مدارک آنها برای پلمپ به دستگاه قضایی ارسال می شود.

= جواز کسب چه اهمیتی دارد؟

وقتی فردی جواز می گیرد، چهارچوبی برای آن تعریف می شود و همین امر باعث می شود که کمتر تخلف کند یا تخلف نکند. اتحادیه در روزهای دوشنبه به تخلفات رسیدگی می کند و بررسی های ما نشان می دهد که 90 درصد شکایتهایی که از مکانیک ها صورت میگیرد، از مکانیکهای بدون جواز است. اما اتحادیه در قبال مکانیکهای بدون جواز هیچ تعهدی ندارد و برخورد با این مکانیکها تعریف نشده است.

= اتحادیه به هیچ عنوان نمی تواند روی مکانیکهای بدون جواز اعمال نظر کند؟

با جواز و بدون جواز تفاوتی در عملکرد ندارد، زیرا در هر صورت این مغازه مکانیکی است. بدین معنا که یک شاکی به وزارت صنعت معدن تجارت می رود و از یک مکانیک شکایت می کند. این وزارتخانه شکایت را به اتحادیه مکانیسینهای خودرو ارجاع می دهد و این مکانیک با جواز یا بدون جواز باید به اتحادیه پاسخ بدهد. اما نحوه رسیدگی متفاوت است. بدین معنا که علیه فرد با جواز، مجازاتی در قوانین تعیین شده که اعمال می شود، اما فرد بدون جواز اخطار هم می گیرد و به وزارت صنعت نامه می دهیم تا برخوردهای لازم را با او انجام بدهند.

= آماری از مکانیک های بدون جواز وجود دارد؟

متاسفانه آمار دقیقی از مکانیکهای بدون جواز نداریم. مکانیک غیر مجاز مانند علفهای خودرو می ماند. بدین معنا که بازرسی اولیه می بینیم در یک خیابان، سه مکانیک غیر مجاز داریم، در بازرسی بعدی پنج مکانیک می شود و در بازرسی بعدی هفت مکانیک می شود، وقتی همه اینها را پلمپ می کنیم، فردا همین مکانیک در خیابان دیگری مغازه افتتاح می کند. در این شهر به این بزرگی با این نحوه سبز شدن مکانیک، داشتن آمار مکانیکهای بدون جواز محال است و شناسایی اینها نیز امکان پذیر نیست زیرا ساکن و ثابت نیستند.

= مکانیکهای غیر مجاز چه کار می کنند که نیاز به شناسایی و برخورد دارند ؟

شب عید امسال عده ای از مکانیکهای غیر مجاز را شناسایی کردیم و متوجه شدیم که این مکانیکها باندی هستند که تخلف انجام می دهند و برای فرار از تخلف، مغازه ها را با قیمت بالا اجاره می کنند و پول پیش نمی دهند تا اگر اتحادیه این افراد را شناسایی کرد، صبح فردا مغازه را تخلیه کنند. صاحب ملک هم پول پیش ندارد تا دوباره به مکانیک مراجعه کند. از سوی دیگر اجاره های کلان باعث می شود که صاحبان مغازه را طمع بردارد و قراردادهای اجاره کلان ببندند. برای برخورد با باندها، رایزنی های زیادی با قوه قضاییه کردیم و توانستیم عده ای از این افراد را شناسایی و دستگیر کنیم. درنهایت شب عید 80 شاکی این باند مکانیک را به دادگاه آوردیم و بابت زیانی که به صاحبان خودرو وارد کرده بودند، پول نقد دادند تا آزاد شدند.

= ماجرای این تخلفها چه بود و چقدر منافع داشت که بدین صورت باندی عمل می کردند؟

مهم نیست که چه کار کرده بودند، مساله این است که این افراد مکانیک نیستند، بلکه متخلف هستند و از راه تخلف و گرفتن پولهای کلان، نفع می برند. ما این افراد را هم صنف نمی دانیم، بلکه شیادانی هستند که در لباس مقدس مکانیک دزدی می کنند و شاید تعداد اینها زیاد هم باشد. متاسفانه پیدا کردن اینها مقداری مشکل شده است، اما در هر صورت، اتحادیه اینها را شناسایی و برخورد می کند.

=مردم چگونه مکانیک متخلف را از مکانیک واقعی بشناساند؟

من از همشهریان عزیزم خواهش می کنم که هنگام مراجعه به مکانیکی، ابتدا ببینند این مکانیک جواز کسب داشته باشد. جواز کسب در مغازه ها نصب است و اجبار کرده ایم که باید در معرض دید باشد. دوم اینکه باید نرخ نامه هم باید نصب باشد. اگر این موارد را ندیدند، اول اینکه کار را به آنها ندهند و اگر هم بنابر همکاری دارند، حتما با اتحادیه هماهنگی کنند تا.

= نحوه رسیدگی به شکایات چگونه است؟

اول اینکه باید حضوری بیایند و مدارک خودشان از جمله فاکتوری که دریافت کرده اند را به واحد شکایات تسلیم کنند تا ثابت شود که تخلفی صورت گرفته است. اتحادیه نیز به سرعت به این تخلفات رسیدگی می کند و حداکثر زمان رسیدگی یک ماه است. مگر موارد خاص باشد که لازم است چند کارشناس از آن خودرو و خدمات صورت گرفته بازدید داشته باشند. ما خودروهایی داشتیم که هزینه تعمیر آنها سنگین شده بود و از مرز 50 میلیون تومان گذشته بود. این قبیل خودروها باید بررسی های کارشناشی داشته باشند. این قبیل خودروها معمولی نیستند که می توان به خودروهای راهسازی یا خودروهای لوکس گران قیمتی اشاره کرد که هزینه تعمیر آنها سنگین است.

= چرا نمی توانید برای این قبیل خودروها هزینه تعمیر تعریف کنید؟

خودروهای خیلی لوکس، قیمت بالایی دارند و هزینه تعمیر آنها نیز توافقی است. این قبیل خودروها قیمت متفاوتی دارند و البته قیمت قطعات آنها نیز متفاوت است. یکی از پایه های قیمت گذاری تعمیر خودرو، قطعه است. چرا که اگر اتفاقی برای آن قطعه بیفتد، مکانیک باید خسارت بدهد و یک درصد کوچکی از قیمت گذاری، قطعه مورد تعمیر است و یک درصد حقوق کارگر و دیگر گزینه های مرتبط با این حرفه است. به عنوان مثال برخی از خودروها به آچار مخصوصی نیاز دارند که شاید دیگر از آن آچار استفاده نشود. بنابر این کارشناسان ما مراجعه می کنند و نرخ گذاری انجام می شود.

= اکثر اختلافاتی که بین مشتری و مکانیک پیش می آید به خاطر ندانستن است؟ چرا اصناف با رسانه ها کمتر ارتباط دارند و خواسته های خود را از طریق رسانه ها به گوش مخاطبان نمی رسانند؟

اصناف هرگز در بین رسانه ها جایگاهی نداشته اند و این ضعف از سوی رسانه هاست. اصناف از همکاری با رسانه ها استقبال می کنند، اما رسانه ها به سوی اصناف نمی آیند و اگر هم می آیند، با هدف کسب درآمد به سراغ اصناف می آیند. باید بپذیریم که در هر کشوری بزرگترین گروه سازماندهی شده که تاثیرات بسزایی در اقتصاد کشور دارند، اصناف هستند. در کشور ما نیز همین طور است و در حال حاضر جمعیت زیادی تحت پوشش اصناف هستند، اما متاسفانه تا یک خبری می شود، رسانه به سراغ جامعه دانشگاهی می رود یا از نمایندگان مجلس نظر خواهی می کنند یا سوالاتشان را از دولتی ها می پرسند و این ایراد بزرگی است که باعث می شود بین اصناف و رسانه ها فاصله بیفتد.

= این افراد از نظر اطلاعات به روز هستند و می توانند با آمار و ارقام صحبت کنند در حالی که این توانایی در بین اصناف نیست. چه اشکالی دارد که از این افراد سوال شود؟

اول اینکه هرگز نمیگویم سوال از این افراد اشکالی دارد و ما نیز معتقد هستیم باید از نظرات این افراد استفاده شود اما بحث ما بر سر این است که نباید افراط بشود. سوال ما از رسانه ها این است که این افراد به عنوان مطلع و صاحب نظر چند نفر هستند؟ به راستی جامعه دانشگاهی که بتواند مشکلات را موشکافی کند و از همه مهمتر با مشکلات از نزدیک دست به گریبان باشد، چند نفر هستند و تا چه اندازه در این زمینه توانمندی دارند؟ بی شک تعداد اینها زیاد نیست به ویژه آنکه با مشکلات دست به گریبان نیستند. متاسفانه رسانه ها در بررسی مشکلات، نقش تجربه را نادیده می گیرند و تنها به امور آکادمی می پردازند در حالی که امروزه یکی از مشکلات ما گسترش نظریه پردازی و بی توجهی به توانمندی های تجربی است که نتیجه آن داشتن میلیونها جوان تحصیل کرده بیکاری است که نمی توانند آنچه را که یاد گرفته اند، در صنایع اجرایی کنند.

= ایراد کار در کجاست و چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟

بزرگترین مشکل این است که تبلیغات خوبی روی اصناف نشده تا رسانه ها به سمت اصناف بروند. همیشه رسانه ها سعی دارند کلاس خاصی را دنبال کنند و این دنبال کلاس بودن، بین صنف و رسانه فاصله ایجاد کرده است که البته درست هم نیست زیرا یک فعال صنفی، بیشتر مشکلات و چالشها را می داند. به عنوان یک روزنامه نگار ترجیح می دهید که فرد توانمندی مسلط به مشکلات مسایل را مطرح کند یا فردی که به عنوان استاد دانشگاه یا معاون وزیر در جامعه شناخته شده است. بی شک مردم نیز ترجیح میدهند سوالاتشان را افرادی پاسخ دهند که با این چالشها رو به رو بوده اند. در خصوص راهکار نیز، اصناف کاری نمی توانند انجام دهند و تنها رسانه ها باید به این نتیجه برسند که می توانند سوالاتشان را از زبان متخصصان اصناف بشنوند. هر گاه رسانه ها به این واقعیت رسیدند، آنگاه رابطه اصناف با رسانه ها بهتر می شود.