امیر افسردیر
کارشناس معدن
aafsardayr@gmail.com
براساس گزارش‌های رسمی، بیش از ۶۸ ماده معدنی در کشور وجود دارد. برآوردی که از این میزان ماده معدنی وجود دارد، نشان دهنده ارزش ۷۰۰ میلیارد دلاری آنهاست. طبق آمارهای جدید، این رقم تا هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار نیز تخمین زده شده و همچنین با وجود ۲۷ میلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ میلیون تن ذخایر بالقوه، می‌توان ایران را به‌عنوان یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در زمینه مواد معدنی معرفی کرد. همین موضوع سبب شده که معادن ایران در بین ۱۵ کشور نخست معدنی در دنیا قرار داشته باشد. البته آنچه تا امروز در مورد مواد معدنی شناخته شده مطرح می‌شود این است که تنها حدود ۷ درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. با این حساب می‌توان ظرفیت‌های نادیده زیادی را برای این ظرفیت در کشور متصور بود، ظرفیت‌هایی که همچنان کشف‌نشده باقی مانده‌اند. موضوعی که در این ارتباط برای کشور مهم تلقی می‌شود، ایجاد ارزش‌افزوده در مواد معدنی است، تا از آن طریق بتوان نهایت بهره اقتصادی را برد. با وجود مواد غنی معدنی در کشور که می‌تواند زمینه‌ساز صنایع معدنی مهمی در کشور باشد، اما سهم صنایع معدنی در تولید ناخالص ملی کشور حدود ۵ درصد گزارش شده است. در حال حاضر نیز در صنایعی معدنی چون فولاد رتبه ۱۴، رتبه نهم در سیمان، ۲۴ در آلومینیوم و نهم در مس را دارا هستیم. در حالی که با توجه به منابع فراوان سنگ‌آهن و مس در کشور می‌توان به رتبه‌های بهتری در این زمینه دست یافت و به‌عنوان قطب چنین صنایعی در خاورمیانه قلمداد شد. چراکه کشور ما ایران دارای مزیت‌هایی چون نیروی کار ارزان، دسترسی به آب‌های آزاد، نزدیکی به کشورهایی که نیازمند صنایع معدنی هستند، است و همین موضوع قطب صنایع معدنی شدن را الزامی می‌کند. موضوع جالب توجه دیگر میزان اشتغالزایی است که صنایع معدنی می‌توانند به همراه داشته باشند، چراکه به ازای هر یک شغل در بخش معدن، ۱۷شغل در بخش‌های پایین‌دستی و صنایع معدنی آن می‌توان ایجاد کرد. بنابراین می‌توان با ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در صنایع معدنی هم سهم آن را در اقتصاد بیشتر و هم زیرساخت‌های لازم برای ایجاد اشتغال بیشتر را فراهم کرد. البته موضوعی که در تعریف ارزش‌افزوده باید به آن دقت کرد، رفتن تا رسیدن به آخرین مرحله تولید در صنایع معدنی است. برای مثال هرچند شمش فولاد محصولی فرآوری شده از سنگ‌آهن است، اما صادرات آن به تنهایی نمی‌تواند ایجاد ارزش‌افزوده بالایی را برای کشور به‌همراه بیاورد. در گام بعدی می‌توان فولاد را به سمت تولید محصولات خاص و فروآلیاژها در فولاد به پیش برد و تا رسیدن به آخرین مرحله تولید چندین برابر ایجاد ارزش‌افزوده کرد. در سایر صنایع معدنی نیز وضعیت به همین گونه است. پس برای شکوفایی اقتصادی بیشتر، نیازمندیم تا آخرین مرحله از ارزش‌افزوده بیشتر پیش برویم.
کارشناس معدن
aafsardayr@gmail.com
براساس گزارش‌های رسمی، بیش از ۶۸ ماده معدنی در کشور وجود دارد. برآوردی که از این میزان ماده معدنی وجود دارد، نشان دهنده ارزش ۷۰۰ میلیارد دلاری آنهاست. طبق آمارهای جدید، این رقم تا هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار نیز تخمین زده شده و همچنین با وجود ۲۷ میلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ میلیون تن ذخایر بالقوه، می‌توان ایران را به‌عنوان یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در زمینه مواد معدنی معرفی کرد. همین موضوع سبب شده که معادن ایران در بین ۱۵ کشور نخست معدنی در دنیا قرار داشته باشد. البته آنچه تا امروز در مورد مواد معدنی شناخته شده مطرح می‌شود این است که تنها حدود ۷ درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. با این حساب می‌توان ظرفیت‌های نادیده زیادی را برای این ظرفیت در کشور متصور بود، ظرفیت‌هایی که همچنان کشف‌نشده باقی مانده‌اند. موضوعی که در این ارتباط برای کشور مهم تلقی می‌شود، ایجاد ارزش‌افزوده در مواد معدنی است، تا از آن طریق بتوان نهایت بهره اقتصادی را برد. با وجود مواد غنی معدنی در کشور که می‌تواند زمینه‌ساز صنایع معدنی مهمی در کشور باشد، اما سهم صنایع معدنی در تولید ناخالص ملی کشور حدود ۵ درصد گزارش شده است. در حال حاضر نیز در صنایعی معدنی چون فولاد رتبه ۱۴، رتبه نهم در سیمان، ۲۴ در آلومینیوم و نهم در مس را دارا هستیم. در حالی که با توجه به منابع فراوان سنگ‌آهن و مس در کشور می‌توان به رتبه‌های بهتری در این زمینه دست یافت و به‌عنوان قطب چنین صنایعی در خاورمیانه قلمداد شد. چراکه کشور ما ایران دارای مزیت‌هایی چون نیروی کار ارزان، دسترسی به آب‌های آزاد، نزدیکی به کشورهایی که نیازمند صنایع معدنی هستند، است و همین موضوع قطب صنایع معدنی شدن را الزامی می‌کند. موضوع جالب توجه دیگر میزان اشتغالزایی است که صنایع معدنی می‌توانند به همراه داشته باشند، چراکه به ازای هر یک شغل در بخش معدن، ۱۷شغل در بخش‌های پایین‌دستی و صنایع معدنی آن می‌توان ایجاد کرد. بنابراین می‌توان با ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در صنایع معدنی هم سهم آن را در اقتصاد بیشتر و هم زیرساخت‌های لازم برای ایجاد اشتغال بیشتر را فراهم کرد. البته موضوعی که در تعریف ارزش‌افزوده باید به آن دقت کرد، رفتن تا رسیدن به آخرین مرحله تولید در صنایع معدنی است. برای مثال هرچند شمش فولاد محصولی فرآوری شده از سنگ‌آهن است، اما صادرات آن به تنهایی نمی‌تواند ایجاد ارزش‌افزوده بالایی را برای کشور به‌همراه بیاورد. در گام بعدی می‌توان فولاد را به سمت تولید محصولات خاص و فروآلیاژها در فولاد به پیش برد و تا رسیدن به آخرین مرحله تولید چندین برابر ایجاد ارزش‌افزوده کرد. در سایر صنایع معدنی نیز وضعیت به همین گونه است. پس برای شکوفایی اقتصادی بیشتر، نیازمندیم تا آخرین مرحله از ارزش‌افزوده بیشتر پیش برویم.
مطالب مرتبط
آخرین اخبار