ابتدا تاکسيهاي نارنجي رنگ به شکل خطي (مسير مبدا و مقصد مشخصي) مسافران را جابه جا ميکردند، طولي نکشيد که خودروها به شکل آژانس تلفني کار خود را دنبال کردند و تغيير و تحول در تاکسيراني پايتخت را به دنبال آورد، به طوري که بخشي از تاکسيها به شکل بي سيميشد و در هر نقطه که مسافر نياز به تاکسي داشت حضور پيدا ميکردند، اما اين پايان ماجرا خدماترساني تاکسي در تهران نبود چرا که به تازگي طرح استفاده از تاکسي اينترنتي فراهم شده است.
کرايه ارزان، ايمن بودن و سرعت خدماترساني اين تاکسيها موجب شد تا در مدت زمان کوتاه از راه اندازي اين نوع خدمات مورد استقبال پايتخت نشينان قرار بگيرد.
در گزارش پيش رو خبرنگار ما گشتي با تاکسي اينترنتي در سطح شهر زده است تا يشتر از خدمات اين نوع تاکسيها مطلع شويد:
*چرا ارزان است
در ابتدا خبرنگار«تجارت آنلاين»براي اينکه از چند و چون تاکسي اينترنتي مطلع شود، نرم افزار يکي از دو شرکت تاکسي اينترنتي که در تهران فعاليت دارند را در گوشي اش نصب ميکند و اقدام به درخواست تاکسي ميکند، سفر نخست را از مبدا ميدان شهرزيبا و مقصد خيابان کارگر شمالي در نظر ميگيرد، مبلغ تعيين شده 10هزار تومان است، يعني 5هزار تومان کمتر از هزينه کرايه تاکسي تلفني و بي سيم بايد پرداخت شود.
گزينه ثبت در خواست را تاييد ميکنيم و کمتر از 10 ثانيه عکس شخص و شماره تماس راننده مورد نظرو همچنين شماره پلاک و رنگ تاکسي به روي صفحه نمايش رويت ميشود و در اين پيام اعلام ميشود ظرف مدت 1دقيقه تاکسي در محل مورد نظر حضور پيدا ميکند، خودمان را حاضر ميکنيم تا گشتي در شهر با تاکسي تلفني بزنيم.
«محمد_ف» راننده جواني که از چهره اش پيداست خوش برخورد است، سر صحبت را باز ميکنيم و ازش ميخواهيم در باره روش فعاليت تاکسيهاي اينترنتي برايمان بگويد:«تاکسيهاي اينترنتي در کشورهاي جهان اول راه اندازي شده است و خوشبختانه اين طرح نيز چند ماهي است که با استقبال شهروندان تهراني مواجه شده است.»
از او ميپرسيم چرا اين تاکسي از ديگر تاکسيها که در شهر مشغول به کارند ارزان تر کرايه دريافت ميکنند؟ پاسخ ميدهد:« هزاران دليل دارد که اين تاکسيها کرايه بسيار کمتري از تاکسيهاي ديگر دريافت ميکنند، به طور مثال اين شرکت به شکل نرم افزاري است و نيازي به کارمند اپراتور ندارد همين يک موضوع باعث کاهش هزينه حقوق به متصدي اپراتور براي شرکت به حساب ميآيد.»
اوادامه ميدهد:« بنده کارمند يک شرکت خصوصي در خيابان کارگر شمالي هستم و هر روز با خودرو ام به محل کارم ميروم در گذشته براي رفتن به محل کار با خودروام به شکل تک سرنشين در خيابان تردد ميکردم، اما با راه اندازي اين شرکت در زماني که بخواهم به محل کار بروم يک ساعت زود تر نرم افزارم را روشن ميکنم و در صورتي که سرويس در نزديکترين محل سکونت ام تا محله کارم در نرم افزار مشخص شود اعلام آمادگي ميکنم با اين کار روزي 20 هزار تومان برايم ميماند که خرج سوخت خودرو ام تامين ميشود.»
اين راننده تاکسي اينترنتي که بسيار با احتياط رانندگي ميکند، در ادامه صحبتهايش ميگويد:« بعضي از رانندگان تاکسي اينترنتي به شکل دائميدر سطح شهر فعاليت دارند، به اين شکل که اگر مسافري از ميدان صادقيه سوار کنند و به مقصد ميدان انقلاب برسانند، آنها در همان محيط(ميدان انقلاب) مجددا يک سرويس ديگر دريافت ميکنند، اين کار باعث ميشود که رانندگان مسير برگشت را بدون مسافر بر نگردند، اين موضوع کاهش هزينه کرايه را به دنبال ميآورد.»
وي بالا بودن نرخ کرايه از سوي تاکسي تلفني(آژانس)و تاکسي بيسم را عامل اصلي استقبال شهروندان تهراني به تاکسي اينترنتي ميداند، ميگويد:« يکي ديگر از موضوعاتي که براي شهروندان اهميت دارد مشخص شدن هزينه کرايه قبل از شروع سفر است، اين درحالي است که رانندگان آژانسها و تاکسي بي سيم به دلايل گوناگون شامل قرار گرفتن مقصد در محدوده طرح ترافيک، وجود ترافيک و توقف اقدام به بالا بردن هزينه کرايه ميکنند. همچنين در صورتي که مسافران که اشتراک دارند چندين بار از تاکسي اينترنتي استفاده کنند شامل تخفيف ميشوند همچنين اگر مسافراني که اين نرم افزار را دارند و اقدام به معرفي فرد ديگري کنند و آن فرد معرفي شده اين نرم افزار را در تلفن همراش راه اندازي کند و از خدمات تاکسي اينترنتي استفاده کند به آن فرد معرف يک سرويس داخل شهري رايگان از طرف شرکت دريافت ميکند که اين موضوع خود عامل تشويق شدن شهروندان به اين نوع خدمات به حساب ميآيد.»
وارد خيابان کارگر شمالي ميشويم و به دليل نزديک شدن به مقصد راننده ديگر صحبت نميکنم و چند لحظه بعد به محل مورد نظرمان ميرسيم و راننده همان مبلغ مشخص شده در زمان قبل از حرکت را که به ما اعلام شده بود را دريافت ميکند.
*امنيت بالا
براي اينکه به شکل کامل از اين تاکسيهاي اينترنتي با خبر شويم، مجددا از طريق نرم افزار تاکسي اينترنتي در خواست تاکسي ميکنيم، مسير مان از خيابان کارگر شمالي به سمت ميدان انقلاب انتخاب ميکنيم، هزينه آن 5هزارتومان تعيين ميشود و گزينه ثبت درخواست را اعلام ميکنيم، مشخصات راننده و خودرو برايمان به نمايش گذاشته ميشود، در خواست با موفقيت ثبت ميشود و تنها مدت زمان انتظار تاکسي را 3دقيقه اعلام ميکند.
«شهاب_ ر»راننده تاکسي اينترنتي ديگر است، او نيز با روي خوش هم صحبت مان ميشود، ميگويد:« مدارک گوناگوني را اين شرکت تاکسي اينترنتي از رانندگان دريافت ميکنند، يکي از اين مدارک نداشتن سوء پيشينه است که اين امر نشان دهنده آن است که رانندگان کاملا افراد واجد شرايط هستند، حتي در مرحله ثبت نام مدل خودروهاي که پايين تر از سال90 هستند بايد معاينه فني مجدد بگيرند، کارت ماشين و کارت بيمه نيز به رويت مسئولان استخدام کننده تاکسي اينترنتي قرار ميگيرد. »
وي به امنيت مسافران براي استفاده از تاکسيهاي اينترنتي نسبت به تاکسي تلفني و بي سيم ميپردازد، ميگويد:« شماره تماس راننده قبل از شروع سفر در نرم افزار تاکسي اينترنتي به نمايش گذاشته ميشود، همچنين چهره راننده، شماره پلاک خودرو، نوع و رنگ خودرو در اختيار مشتري براي هر يک از سفرها قرار ميگيرد تا در صورت ايجاد مشکل مسافران بتوانند به راحتي موضوع را پيگيري کنند.
يکي ديگر از ويژگيهاي تاکسي اينترنتي اين است که به صورت جي پي اس (مسير ياب) در طول سفر متوجه ميشويد کجا قرار داريد و خانواده کودکاني که ميخواهد از اين تاکسي استفاده کنند متوجه ميشوند مسافرشان در حال حاضر چه مسافتي را طي کرده است.»
*بالا بودن سرعت خدمات رساني
در گوشه ميدان انقلاب خودرويي پارک شده و راننده آن چشم از تلفن همراه اش بر نميدارد، آن طور که پيداست اين خودرو تاکسي اينترنتي است، جلو ميرويم و از راننده ميخواهيم ما را تا ميدان صادقيه ابتداي شروع گزارش مان برساند.
اين بار از او در خصوص نحوه خدماترساني تاکسيهاي اينترني ميپرسيم، که پاسخ ميدهد:« شما ميتوانيد با راه اندازي اين نرم افزار در زماني که ميخواهيد تاکسي سفارش دهيد تعداد تاکسيهاي فعال در محل مورد نظرتان را رويت کنيد، همچنين به دليل اينکه نشاني مقصد روي نقشه مشخص ميشود رانندگان به راحتي ميتوانند نشاني را پيدا کنند.»
وي در ادامه ميافزايد:« يکي ديگر از دلايلي که سرعت خدماترساني اين تاکسيها را بالا برده، مربوط به تعداد بالاي تاکسيهاست، به طوري که يکي از 2 شرکت اينترنتي تاکسي بيش از 30هزار تاکسي درسطح شهر دارد و از سوي ديگر اين تاکسيها براي اينکه مسافر بيشتري جابه جا کنند در زمان سفر از معابري که بار ترافيکي کمتري دارند تردد ميکنندتا مسافرانشان را به مقصد مورد نظر برسانند و بتوانند مسافر ديگر سوار کنند؛ اما تاکسيهاي تلفني و بي سيميبراي اينکه پول بيشتري از مسافر بگيرند حاضرند در مسيرهاي پر ترافيک تردد کنند.»
او انتقاداتي را نيز به اين شرکت وارد ميکند، ميافزايد:« 13درصد کرايه دريافتي متعلق به شرکت است، اما اين درصد که شرکت از کرايه هر سفر از ما کم ميکند در هر زماني از شبانه روز ودر هر شرايط آب و هوايي است، به طور مثال چند روز پيش که برف سنگيني در تهران باريد، يک مسافر را ازمحله وحيدي شرق تهران به محله يافت آباد جنوب غربي تهران بردم و 14هزار تومان کرايه دريافت کردم، اين درصورتي است که اگر اين مسافر با تاکسي تلفني ميخواست همين سفر را طي کند بايد 30 هزار تومان در آن هواي برفي پرداخت ميکرد، اما موضوع اينجاست که اين شرکتها بايد در زماني که هوا نامناسب است از رانندگاني که اقدام به خدماترساني به مشتريان ميکنند تعرفه کمتري را دريافت کنند.»
او يکي ديگر از انتقاداتي که به اين شرکت وارد ميکند را مربوط به هزينه اينترنت دستگاه رانندگان ميداند، ميافزايد:« رانندگان بايد هزينه فعال بودن اينترنت خودرو شان را خودشان پرداخت کنند و اگر اين هزينه را شرکت پرداخت کند، کرايه دريافتي از مسافران را رانندگان کمتر در نظر ميگيرند.»
اين راننده در ادامه ميافزايد:« اين طرح در بسياري از کلانشهرهاي جهان در حال اجرا ست ودر تهران اين طرح بيشتر در محلات شمالي و غربي به شکل مطلوبي در حال اجراست.»
*تاکسيهاي اينترنتي مجوز بگيرند
براي اطلاع بيشتر از روند فعاليت تاکسيها اينترنتي خبرنگار«تجارت» در اين خصوص نظر« شهاب الدين بيمقدار» عضو کميسيون شوراها و امور داخلي مجلس شوراي اسلاميرا گرفته است.
او در اين باره ميگويد:« در جريان هستيم که تاکسيهايي به شکل اينترنتي در شهر تهران خدماترساني ميکنند و شهروندان نيز به دليل هزينه کمتر کرايه آنها به استقبال اين نوع خدمات رفته اند، اما موضوعي که اينجا مطرح ميشود اين است که بايد اين شرکتها مجوز لازم را از نهادهاي مربوط اخذ کنند تا مشکلي در اين خصوص صورت نگيرد.»
اين نماينده مجلس شوراي اسلاميدر ادامه ميافزايد:« طبيعتا بايد از تکنولوژي روز دنيا به صورت مطلوبي استفاده کنيم و جامعه مان را به خصوص در کلانشهرها توسعه دهيم و از فناوريهاي روز دنيا عقب نمانيم.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار «تجارت» درباره اينکه تاکنون موضوع تاکسيهاي اينترنتي را در کميسيون شوراها مجلس مورد بررسي قرار داده ايد؟ پاسخ ميدهد:« اين موضوع تاکنون مطرح نشده است و بيشتر در اين کميسيون مسائل کلي مطرح و مورد بررسي قرار ميگيرد.»
اين نماينده مجلس ادامه ميدهد :« تاکسيهاي اينترنتي حدود 2سال پيش فعاليت خود را در محدوده شهري آغاز کردند و يکي از شرکتهاي اينترنتي تاکسي هزاران کاربر دارد و اين طرح در کلانشهرهاي کشور مانند مشهد، تبريز و تهران در حال اجراست.»
*درخواست همکاري داريم
در اين گزارش سراغ«ابوالفضل قناعتي» عضو شوراي شهر تهران رفته ايم تا نظر اين عضو شوراي شهر را جويا شويم، او در اين باره ميگويد:« 2شرکت اقدام به فعاليت تاکسيهاي اينترنتي کرده اند، اين اقدام بسيار کار خوب و پسنديدهاي است و به دليل خدمات سريع و ارزان بودن کرايه مورد استقبال شهروندان قرار گرفته است، در حال حاضر اين شرکت مجوزهاي لازم براي فعاليت را گرفتهاند و مشکلي در اين خصوص وجود ندارد و شوراي شهر نيز از فعاليتهاي که به نفع شهروندان و شهر باشد استقبال ميکند، اما تنها مشکلي که در اين طرح وجود دارد اين است که شرکتها در زمينه استفاده از رانندگان توجه لازم را ندارد و هر کسي که بخواهد در اين صنف فعاليت کنند را ميپذيرد، در صورتي که راننده تاکسي بايد يکسري شرايط را داشته باشد.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت»درباره اينکه تاکنون پيگيريهاي را انحام دادهايد تا اين طرح به شکل مناسب تري رونق بگيرد؟ پاسخ ميدهد:« معاونت حمل و نقل ترافيک شهرداري تهران، سازمان تاکسيراني شهرداري تهران و شوراي شهر جلسات گوناگوني را با مسئولان اين 2 شرکت تاکسي اينترنتي انجام دادهاند و از اين شرکتها خواسته شده تا به عنوان يکي از شرکتهاي زير مجموعه تاکسيراني شهرداري تهران مشغول به فعاليت شوند و ضوابط و مقررات استخدام رانندگان را بيشتر توجه کنند.
در حال حاضر بيش از 24 شرکت تاکسي در تهران زير نظر سازمان تاکسيراني فعاليت دارند و اين 2 شرکت نيز در کنار اين 24 شرکت ميتوانند به فعاليت شان به شکل مطلوب تر خدماترساني کنند.»
او درپاسخ به سوال ديگر خبرنگار«تجارت» در خصوص اينکه چه منفعتي دارد که اين شرکت زير نظر شهرداري و تاکسيراني فعاليت کند؟ ميگويد:« در ابتدا بايد بگويم در صورتي که اين 2 شرکت زير نظر سازمان تاکسيراني فعاليت کنند باعث ايجاد تعامل و مديريت يک پارچه خدماترساني ميشود و از سوي ديگر رانندگان اين شرکتها مورد تائيد قرار ميگيرند و باعث پيشگيري از معضلات اجتماعي ميشود و همچنين شرکتها ميتوانند از خدمات سازمان تاکسيراني نظير بيمه رانندگان و اينترنت استفاده کنند.»
*مخالفان و موافقان
موضوع تاکسيهاي اينترنتي اين روزها بسيار مورد توجه شهروندان و مسئولان قرار گرفته است، اين طرح حمل و نقل شهري موافقان و مخالفاني دارد.
رئيس اتحاديه صنف فناوران رايانه تهران پيش از اين اعلام کرده بود اين دو شرکت به دليل مغايرت فعاليت با جواز صنفي، پلمپ ميشوند، جوهر اين خبر هنوز خشک نشده بود که روابط عمومياتاق بازرگاني ايران اين خبر را تکذيب کرد.
از سوي ديگر وزير ارتباطات از حمايت دولت در راه اندازي اينگونه فعاليتها خبر داد و آب پاکي را روي دست مخالفان اين طرح ريخت گفت:« ممکن است برخي بخواهند موانعي ايجاد کنند اما وزارت ارتباطات و دولت از فعاليت تاکسيهاي اينترنتي به عنوان بخشي از خدمات الکترونيکي حمايت خواهد کرد.»
در اين ميان رئيس سازمان تاکسيراني شهرداري تهران به عنوان مخالف اجرا شدن اين طرح بر آمد، گفت:«هيچکس پاسخگوي امنيت و تأييد صلاحيت اينگونه خودروها نيست و بايد پليس و ساير ارگانهاي امنيتي به اين مسأله ورود کنند.» در جواب رئيس تاکسيراني شهرداري تهران، انجمن کسب و کار اينترنت اعلام کردند که اين مراکز با پليس فتا و پليس اماکن کاملا همکاري دارند.
*پيگيري بي نتيجه
در اين گزارش سعي کرديم تا با مسئولان اتحاديه تاکسي سرويسها گفتگو کنيم، «قاسم قرباني خواه » رئيس موسسات توريستي و خودرو کرايه تهران تنها به اين موضوع اشاره کرد:« که تماميشرکتهاي تاکسي اينترنتي بدون مجوز فعاليت ميکنند.»
او در ادامه سوالات خبرنگار ما گفت:« اجازه مصاحبه را بايد روابط عمومياتحاديه صادر کند.» خبرنگار ما تماميتلاش خود را انجام داد تا با روابط عمومياتحاديه ارتباط برقرار کند که تا تنظيم اين گزارش اين ارتباط برقرار نشد.