گزارش اختصاصی "تجارت آنلاین" از بازار ماهی شب عید
بیشتر رستوران ها و غذا خوری ها به دلیل ارزان بودن فیله شده ماهی خارجي اقدام به تهیه این نوع ماهی می کنند، این موضوع به حدي رسیده که رستوران هایی که در شمال کشور فعالیت دارند نیز ماهی خارجی را از این بازار تهیه می کنند و به شمال کشور انتقال می دهند و به عنوان ماهی شمال به مسافران به فروش می رسانند.
تجارت آنلاین - محمد خادمی: به دلیل وضعیت جغرافیایی در برخی کشورها، بعضی از محصولات غذایی آن طور که باید تولید نمی شود، به همین منظور حکومت ها تصمیم می گیرند برای تهیه محصولات غذایی افراد جامعه، دست به واردات محصولات غذایی از دیگر کشورها بزنند. در کشور ما نیز هراز گاهی شاهد واردات محصولات غذایی گوناگون از کشورهای مختلف هستیم. به طور مثال به دلیل نبود وضعیت آب و هوا در کشورمان میوه نارگیل، موز، آناناس و انبه كاشت و برداشت نمی شود، به همین منظور مسئولان تصمیم گرفته اند تا این محصولات از طریق واردات در کشور تامین شود، یا اینکه به دلیل کمبودمواد غذایی واردات لحظه ای گوشت قرمز، برنچ، گندم و... صورت می گیرد. واردات محصولات غذایی تنها به دلیل تولید نشدن آن محصول در کشور یا اینکه به شکل موقت مجوز واردات صادر می شود و در زمانی که در کشور تولید آن محصول غذایی وجود داشته باشد، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست که واردات صورت بگیرد؛ اما متاسفانه این روزها شاهد این هستیم که مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارات جهاد کشاورزی مجوز واردات ماهی از دیگر کشورها را به شکل بی رویه صادر کرده اند. این در حالی است که کشورمان در3 نقطه دریایي شامل خزر، خلیج فارس و عمان از نعمت صید انواع ماهی برخوردار است و ورود ماهی های خارجی، حمایت نشدن صیادان داخلی را به دنبال می آورد.
*ماهی خارجی ارزان تر است
قطب ماهی فروشی پایتخت در خیابان 17شهریور قرار دارد، یکی از شهروندان که برای خرید ماهی به این محل آمده است و خود را « ابوالفضل قزوینی» معرفی می کند، به خبرنگار«تجارت»می گوید:« در این بازار انواع گوناگون ماهی داخلی و خارجی وجود دارد، اما در گذشته تنها ماهی داخلی در این بازار به مشتریان عرضه می شد که به تازگی ماهی خارجی نیز عرضه می شود.»او ادامه می دهد:« چندباری است که ماهی خارجی تهیه کرده ام و از لحاظ قیمت و وزن گوشت خالص آن راضی هستم، چرا که ماهی قزل آلا در این بازار باید به قیمت12هزار تومان خریداری کرد، در حالی که فیله ماهی خارجی کیلویی 15 هزار تومان در این بازار به فروش می رسد، به عبارتی اگر بخواهیم ماهی قزل آلا را به شکل فیله(گوشت خالص) در نظر بگیرم آن وقت باید هر یک کیلو ماهی قزل آلا را حدود 35 هزار تومان خریداری کنیم.»«رضا مرادی» یکی دیگر از شهروندانی که در حال خرید ماهی در این بازار است، می گوید:« از قدیم گفته اند ارزان بودن هر جنس دلایلی دارد، به همین منظور ارزان بودن ماهی خارجی بی دلیل نیست.»او که مصرف ماهی در سبد غذایی خانواده اش کم است، معتقد است باید ماهی را از دریای طبیعی خرید و مصرف کرد و ماهی پرورشی آن ویتامینی که از دریا صید می شود را ندارد.»«مرتضی قاسمی» که در حال خرید ماهی خارجی در این بازار است، در این خصوص می گوید:« مدام پزشکان و کارشناسان تغذیه اعلام می کنند که مصرف ماهی بهتر از مصرف گوشت قرمز و مرغ است، به همین خاطر در هفته 2 نوبت ماهی مصرف می کنیم، که چندباری اقدام به خرید ماهی خارجی کرده ام و از لحاظ قیمتی و حجمی بسیار مناسب تر از ماهی داخلی است.»او ادامه می دهد:« قطعا مسئولان امر در زمینه بهداشتی و حمایت از تولید کنندگان داخلی توجه دارند که این حجم زیاد ماهی را از خارج وارد کشور می کنند، به طوری که در این بازار هزار تن ماهی خارجی وجود دارد.»
*ماهی چینی
یکی از کسبه که در این بازار مشغول به فعالیت است، می گوید:« بیشتر رستوران ها و غذا خوری ها به دلیل ارزان بودن فیله شده ماهی خارجي اقدام به تهیه این نوع ماهی می کنند، این موضوع به حدي رسیده که رستوران هایی که در شمال کشور فعالیت دارند نیز ماهی خارجی را از این بازار تهیه می کنند و به شمال کشور انتقال می دهند و به عنوان ماهی شمال به مسافران به فروش می رسانند.»به گفته این کاسب خیابان 17 شهریور بیشتر ماهی موجود در بازار از خارج کشور وارد شده که بیشتر نیز از کشورهای شرق آسیا و بخصوص کشور چین صورت می گیرد.او در خصوص طعم و مزه ماهی خارجی نیز می گوید:« ماهی خارجی طعم و مزه ندارند و گوشت آنها در زمان طبخ بسیار نرم می شود، بیشتر افرادی که مشتری این ماهی هستند افرادی از قشر متوسط به پایین هستند، که توان خرید ماهی گران تر را ندارند.»وی در پایان صحبت هایش می افزاید :« گاهی اوقات شاهد آن هستیم که حجم مبادله ماهی خارجی در یک روز در این بازار بیشتر از حجم مبادله ماهی داخلی است، همچنین هرازگاهی شاهد آن هستیم که آشپزخانه نهادهای دولتی نیز ماهی خارجی برای غذای کارکنان شان تهیه می کنند.»
*رونق بازار با واردات ماهی خارجی
برای اینکه فروش گسترده ماهی های خارجی دربازار را جویا شویم، به سراغ «مهدی یوسف خانی» رئیس اتحادیه پرنده وماهی فروشان تهران رفته ایم، او در این باره معتقد است:«مصرف ماهی به شکل سلیقه ای است، به طوری که بخشی از هموطنان مان ماهی شمال دریاي خزر و بخش دیگر از هموطنان مان ماهی جنوب دریا خلیج فارس و عمان را برای مصرف انتخاب می کنند. بنابراین با ورود ماهی خارجی تنها تنوع محصول در بازار افزایش داده می شود.» او ادامه می دهد:« مصرف ماهی در سبد غذایی هموطنان مان نسبت به گوشت قرمز و مرغ بسیار کمتر است، این امر نیز به دلایل گوناگون مربوط می شود، اما خوشبختانه در یکسال اخیر با ورود ماهی با نام های تیلاپیا و سالمون که از کشور نروژ به ایران وارد می شود مورد استقبال هموطنان قرار گرفته و باعث شده تا این محصول در سبد غذایی هموطنان مان قرار بگیرد و بازار فروش ماهی نیز رونق داشته باشد؛ در حال حاضر ماهی تیلاپیا20هزار تومان و سالمون 40هزار تومان قیمت گذاری شده است.» یوسف خانی درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت» درباره اینکه آماری از حجم واردات ماهی خارجی در کشور وجود دارد؟ پاسخ می دهد:« آمار واردات ماهی خارجی را وزارت تجارت و کشاورزی به عنوان متولی این امر اطلاع دارند، با اینکه ماهی که در بازار به فروش می رسد بخش قابل توجهی از آنها از کشورهای دیگر وارد کشورمان می شود، باعث رونق این صنف شده است، که امید واریم مصرف ماهی به عنوان تنها گوشت غذایی مفید در سبد غذایی خانوارافزایش یابد.»رئیس اتحادیه ماهی فروشان درپاسخ به سوال دیگر خبرنگار «تجارت» در باره اینکه ورود ماهی خارجی در بازار باعث حمایت نشدن تولیدکنندگان ماهی آبزی نمی شود؟ پاسخ می دهد:« بازار به دنبال مشتری است، ماهی خارجی که در بازار وجود دارد به شکل فیله عرضه می شود و مورد استقبال شهروندان قرار گرفته مربوط به قیمت پایین و وزن بالای گوشت خالص آن است در حالی که ماهی داخلی قیمت بالاتری دارد و وزن ماهی داخلی بدون پاک کرده(غير فیله) به فروش می رسد که گوشت خالص آن کمتر است.البته تعدادی از ماهی هاي خارجی در داخل کشور نیز در حال تکثیر و پرورش است.»وی می افزاید:« ماهی خارجی در همان کشور مبدا به شکل فیله شده (بدون استخون)با بسته بندی مناسب به کشور مان وارد می شود، که نهاد های مربوط بر بهداشت و سالم بودن این مواد غذایی نظارت دارند.»
*تیلاپیا معروف به ماهی فقرا
اما پیش از این «ارسلان قاسمی» رئیس اتحادیه تکثیر و پرورش صادرات آبزیان نیز اعلام کرده است ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان ماهی قزل آلا محسوب می شود و نیازی ندارد که ماهی تیلاپیا که هیچ کیفیت غذایی ندارد را به فروش برساند، این در حالی است که این نوع ماهی به دلیل کیفیت پایینی که دارد معروف به ماهی فقرا شناخته می شود.»او ادامه می دهد:« متاسفانه در کشورمان فناوری عرضه ماهی به بازار به شکل فیله(بدون تیغ) را در اختیار نداریم و گرنه می توانستیم ماهی قزل آلا را به صورت فیله در بازار عرضه کنیم.»قاسمی خاطرنشان می کند:« سال گذشته 60میلیون دلار تیلاپیا وارد کشور شده است که به شکل ارزان وارد کشور شده و با قیمت بالا به مشتریان به فروش می رسد، که این اقدام خلاف سیاست های اقتصاد مقاومتی است و موجب بیکاری صیادان داخلی می شود.»
*کشور نیازی به واردات ماهی ندارد
عضو کمیسیون کشاورزي، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص می گوید:« کشورمان نیازی به واردات ماهی خارجی ندارد.» او در ادامه می گوید:« ابزارهای نوین صید و تقویت سرمایه گذاری تولیدی در شیلات نیازهای اساسی برای تقویت صنعت صیادی در کشور است.»«علاءالدین خادم»در ادامه می گوید:« ماهی قزل آلا با بالاترین کیفیت در کشور تولید می شود ، بنابراین باید تمهیدات مناسبی برای انتقال به بازار داخلی و خارجی برای فروش آبزیان دریایی همچون قزل آلا اتخاذ شود.»او می افزاید:«ماهی های خارجی با قیمت مناسب وارد می شوند، اما موضوع تنها نرخ نیست، بلکه ما از کیفیت این نوع محصولات نیز اطلاعات جامعی نداریم و این درحالی است که به طور حتم ورود ماهی خارجی علاوه برضربه زدن به تولید داخلی، اقتصاد درآمدی صیاد را نیز با مشکلات عدیده ای روبه رو می کند.»
*آمار چه می گوید
طبق آمارسازمان شیلات کشور در 5 ماه نخست سال جاری 32 هزار و 824 تن انواع محصولات شیلاتی به ارزش 95 میلیون دلار از کشور صادر شده است، که این میزان نسبت به سال گذشته از نظر وزنی 51 درصد و از لحاظ ارزشی 36 درصد افزایش داشته است.همچنین در این مدت 400 کیلوگرم خاویار از کشور صادر شده که این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته 90 درصد افزایش دارد.در سال گذشته میزان شیلات صادر شده به کشور روسیه هزار تن بوده است که طبق برنامه ریزی ها تلاش شده در سال جاری این میزان به 5 هزار تن افزایش صادرات صورت بگیرد.طبق تراز تجاری سازمان شیلات در سال گذشته 350 میلیون دلار صادرات و 150 میلیون دلار واردات داشته است. در حالی آمار صادرات سازمان شیلات به این شرح است که آماری در خصوص واردات محصولات شیلات از سوی این سازمان ارائه نشده است.همچنین براساس آمارهای فائو، ماهی تیلاپیا پس از کپور، دومین ماهی پرورشی از نظر تولید جهان است که در سال 2015 این ماهی 10 میلیارد دلار فروش جهانی داشته است.
*ماهی خارجی ارزان تر است
قطب ماهی فروشی پایتخت در خیابان 17شهریور قرار دارد، یکی از شهروندان که برای خرید ماهی به این محل آمده است و خود را « ابوالفضل قزوینی» معرفی می کند، به خبرنگار«تجارت»می گوید:« در این بازار انواع گوناگون ماهی داخلی و خارجی وجود دارد، اما در گذشته تنها ماهی داخلی در این بازار به مشتریان عرضه می شد که به تازگی ماهی خارجی نیز عرضه می شود.»او ادامه می دهد:« چندباری است که ماهی خارجی تهیه کرده ام و از لحاظ قیمت و وزن گوشت خالص آن راضی هستم، چرا که ماهی قزل آلا در این بازار باید به قیمت12هزار تومان خریداری کرد، در حالی که فیله ماهی خارجی کیلویی 15 هزار تومان در این بازار به فروش می رسد، به عبارتی اگر بخواهیم ماهی قزل آلا را به شکل فیله(گوشت خالص) در نظر بگیرم آن وقت باید هر یک کیلو ماهی قزل آلا را حدود 35 هزار تومان خریداری کنیم.»«رضا مرادی» یکی دیگر از شهروندانی که در حال خرید ماهی در این بازار است، می گوید:« از قدیم گفته اند ارزان بودن هر جنس دلایلی دارد، به همین منظور ارزان بودن ماهی خارجی بی دلیل نیست.»او که مصرف ماهی در سبد غذایی خانواده اش کم است، معتقد است باید ماهی را از دریای طبیعی خرید و مصرف کرد و ماهی پرورشی آن ویتامینی که از دریا صید می شود را ندارد.»«مرتضی قاسمی» که در حال خرید ماهی خارجی در این بازار است، در این خصوص می گوید:« مدام پزشکان و کارشناسان تغذیه اعلام می کنند که مصرف ماهی بهتر از مصرف گوشت قرمز و مرغ است، به همین خاطر در هفته 2 نوبت ماهی مصرف می کنیم، که چندباری اقدام به خرید ماهی خارجی کرده ام و از لحاظ قیمتی و حجمی بسیار مناسب تر از ماهی داخلی است.»او ادامه می دهد:« قطعا مسئولان امر در زمینه بهداشتی و حمایت از تولید کنندگان داخلی توجه دارند که این حجم زیاد ماهی را از خارج وارد کشور می کنند، به طوری که در این بازار هزار تن ماهی خارجی وجود دارد.»
*ماهی چینی
یکی از کسبه که در این بازار مشغول به فعالیت است، می گوید:« بیشتر رستوران ها و غذا خوری ها به دلیل ارزان بودن فیله شده ماهی خارجي اقدام به تهیه این نوع ماهی می کنند، این موضوع به حدي رسیده که رستوران هایی که در شمال کشور فعالیت دارند نیز ماهی خارجی را از این بازار تهیه می کنند و به شمال کشور انتقال می دهند و به عنوان ماهی شمال به مسافران به فروش می رسانند.»به گفته این کاسب خیابان 17 شهریور بیشتر ماهی موجود در بازار از خارج کشور وارد شده که بیشتر نیز از کشورهای شرق آسیا و بخصوص کشور چین صورت می گیرد.او در خصوص طعم و مزه ماهی خارجی نیز می گوید:« ماهی خارجی طعم و مزه ندارند و گوشت آنها در زمان طبخ بسیار نرم می شود، بیشتر افرادی که مشتری این ماهی هستند افرادی از قشر متوسط به پایین هستند، که توان خرید ماهی گران تر را ندارند.»وی در پایان صحبت هایش می افزاید :« گاهی اوقات شاهد آن هستیم که حجم مبادله ماهی خارجی در یک روز در این بازار بیشتر از حجم مبادله ماهی داخلی است، همچنین هرازگاهی شاهد آن هستیم که آشپزخانه نهادهای دولتی نیز ماهی خارجی برای غذای کارکنان شان تهیه می کنند.»
*رونق بازار با واردات ماهی خارجی
برای اینکه فروش گسترده ماهی های خارجی دربازار را جویا شویم، به سراغ «مهدی یوسف خانی» رئیس اتحادیه پرنده وماهی فروشان تهران رفته ایم، او در این باره معتقد است:«مصرف ماهی به شکل سلیقه ای است، به طوری که بخشی از هموطنان مان ماهی شمال دریاي خزر و بخش دیگر از هموطنان مان ماهی جنوب دریا خلیج فارس و عمان را برای مصرف انتخاب می کنند. بنابراین با ورود ماهی خارجی تنها تنوع محصول در بازار افزایش داده می شود.» او ادامه می دهد:« مصرف ماهی در سبد غذایی هموطنان مان نسبت به گوشت قرمز و مرغ بسیار کمتر است، این امر نیز به دلایل گوناگون مربوط می شود، اما خوشبختانه در یکسال اخیر با ورود ماهی با نام های تیلاپیا و سالمون که از کشور نروژ به ایران وارد می شود مورد استقبال هموطنان قرار گرفته و باعث شده تا این محصول در سبد غذایی هموطنان مان قرار بگیرد و بازار فروش ماهی نیز رونق داشته باشد؛ در حال حاضر ماهی تیلاپیا20هزار تومان و سالمون 40هزار تومان قیمت گذاری شده است.» یوسف خانی درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت» درباره اینکه آماری از حجم واردات ماهی خارجی در کشور وجود دارد؟ پاسخ می دهد:« آمار واردات ماهی خارجی را وزارت تجارت و کشاورزی به عنوان متولی این امر اطلاع دارند، با اینکه ماهی که در بازار به فروش می رسد بخش قابل توجهی از آنها از کشورهای دیگر وارد کشورمان می شود، باعث رونق این صنف شده است، که امید واریم مصرف ماهی به عنوان تنها گوشت غذایی مفید در سبد غذایی خانوارافزایش یابد.»رئیس اتحادیه ماهی فروشان درپاسخ به سوال دیگر خبرنگار «تجارت» در باره اینکه ورود ماهی خارجی در بازار باعث حمایت نشدن تولیدکنندگان ماهی آبزی نمی شود؟ پاسخ می دهد:« بازار به دنبال مشتری است، ماهی خارجی که در بازار وجود دارد به شکل فیله عرضه می شود و مورد استقبال شهروندان قرار گرفته مربوط به قیمت پایین و وزن بالای گوشت خالص آن است در حالی که ماهی داخلی قیمت بالاتری دارد و وزن ماهی داخلی بدون پاک کرده(غير فیله) به فروش می رسد که گوشت خالص آن کمتر است.البته تعدادی از ماهی هاي خارجی در داخل کشور نیز در حال تکثیر و پرورش است.»وی می افزاید:« ماهی خارجی در همان کشور مبدا به شکل فیله شده (بدون استخون)با بسته بندی مناسب به کشور مان وارد می شود، که نهاد های مربوط بر بهداشت و سالم بودن این مواد غذایی نظارت دارند.»
*تیلاپیا معروف به ماهی فقرا
اما پیش از این «ارسلان قاسمی» رئیس اتحادیه تکثیر و پرورش صادرات آبزیان نیز اعلام کرده است ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان ماهی قزل آلا محسوب می شود و نیازی ندارد که ماهی تیلاپیا که هیچ کیفیت غذایی ندارد را به فروش برساند، این در حالی است که این نوع ماهی به دلیل کیفیت پایینی که دارد معروف به ماهی فقرا شناخته می شود.»او ادامه می دهد:« متاسفانه در کشورمان فناوری عرضه ماهی به بازار به شکل فیله(بدون تیغ) را در اختیار نداریم و گرنه می توانستیم ماهی قزل آلا را به صورت فیله در بازار عرضه کنیم.»قاسمی خاطرنشان می کند:« سال گذشته 60میلیون دلار تیلاپیا وارد کشور شده است که به شکل ارزان وارد کشور شده و با قیمت بالا به مشتریان به فروش می رسد، که این اقدام خلاف سیاست های اقتصاد مقاومتی است و موجب بیکاری صیادان داخلی می شود.»
*کشور نیازی به واردات ماهی ندارد
عضو کمیسیون کشاورزي، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص می گوید:« کشورمان نیازی به واردات ماهی خارجی ندارد.» او در ادامه می گوید:« ابزارهای نوین صید و تقویت سرمایه گذاری تولیدی در شیلات نیازهای اساسی برای تقویت صنعت صیادی در کشور است.»«علاءالدین خادم»در ادامه می گوید:« ماهی قزل آلا با بالاترین کیفیت در کشور تولید می شود ، بنابراین باید تمهیدات مناسبی برای انتقال به بازار داخلی و خارجی برای فروش آبزیان دریایی همچون قزل آلا اتخاذ شود.»او می افزاید:«ماهی های خارجی با قیمت مناسب وارد می شوند، اما موضوع تنها نرخ نیست، بلکه ما از کیفیت این نوع محصولات نیز اطلاعات جامعی نداریم و این درحالی است که به طور حتم ورود ماهی خارجی علاوه برضربه زدن به تولید داخلی، اقتصاد درآمدی صیاد را نیز با مشکلات عدیده ای روبه رو می کند.»
*آمار چه می گوید
طبق آمارسازمان شیلات کشور در 5 ماه نخست سال جاری 32 هزار و 824 تن انواع محصولات شیلاتی به ارزش 95 میلیون دلار از کشور صادر شده است، که این میزان نسبت به سال گذشته از نظر وزنی 51 درصد و از لحاظ ارزشی 36 درصد افزایش داشته است.همچنین در این مدت 400 کیلوگرم خاویار از کشور صادر شده که این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته 90 درصد افزایش دارد.در سال گذشته میزان شیلات صادر شده به کشور روسیه هزار تن بوده است که طبق برنامه ریزی ها تلاش شده در سال جاری این میزان به 5 هزار تن افزایش صادرات صورت بگیرد.طبق تراز تجاری سازمان شیلات در سال گذشته 350 میلیون دلار صادرات و 150 میلیون دلار واردات داشته است. در حالی آمار صادرات سازمان شیلات به این شرح است که آماری در خصوص واردات محصولات شیلات از سوی این سازمان ارائه نشده است.همچنین براساس آمارهای فائو، ماهی تیلاپیا پس از کپور، دومین ماهی پرورشی از نظر تولید جهان است که در سال 2015 این ماهی 10 میلیارد دلار فروش جهانی داشته است.
آخرین اخبار