کارنامه مسکن و شهرسازی در سالی که گذشت
در سال 95 اگر چه طرح‌هاي عمراني شتاب گرفت اما همچنان کمبود منابع عمده‌ترين دليل براي توقف يا کندي عمليات پروژه‌هاي عمراني بود.
در سال 95 اگر چه طرح‌هاي عمراني شتاب گرفت اما همچنان کمبود منابع عمده‌ترين دليل براي توقف يا کندي عمليات پروژه‌هاي عمراني بود.
اين امر رکود اقتصادي را تشديد کرد به گونه‌اي که دولت با وجود تلاش‌هاي بسيار براي رونق‌دهي به اقتصاد انجام داد،اما همچنان رکود سايه سنگين خود را بر اقتصاد انداخت. يکي از عوامل مهم در کاهش رونق اقتصادي رکود در بخش ساخت‌وساز در سال 95 بود.
هر چند که اين رکود در سال‌هاي گذشته وجود داشت اما در اين سال اثري از رونق در بخش مسکن وجود نداشت. بيشترين انتقادات در اين بخش به عملکرد وزارت راه و شهرسازي به مديريت عباس آخوندي وارد شد.
فردي که از ابتداي دولت يازدهم در سال 92 تا به‌امروز مورد نقد طيف محافظه‌کاران قرار دارد در اين سال نيز از تيررس هجمه‌هاي آنها در امان نماند.
محافظه‌کاران همواره مترصد بودند که آخوندي را ازصدارت وزارت راه و شهرسازي به زير بکشند و با هر اتفاقي در حوزه عملکردش، او را آماج انتقادات خود قرار داده و تا استيضاح مي‌بردند.
در واپسين ماه سال 95 آخوندي و در اولين روز اسفند آخوندي استيضاح شد. اما اين باز براي دومين بار راديکال‌هاي مجلس نتوانستند به هدف خود دست يابند و استيضاح براي بار دوم ناکام ماند. اولين بار آخوندي در مهر ماه سال 94 در مجلس نهم استيضاح شده بود که مجلس به او راي اعتماد داد.
برخورد دو قطار در ايستگاه هفت‌خان سمنان در پنجم آذر ماه سال 9، هر چند يکي از فاجعه‌بارترين حادثه‌هاي چند سال گذشته است اما براي استيضاح نافرجام آخوندي در اول اسفند سال 95 از سوي محافظه‌کاران مجلس دهم بهانه خوبي بود.
* افزايش ترانزيت ريلي
در اين سال همچنين در بخش حوزه ريلي، توسعه خوبي صورت گرفت. اگر چه فاجعه ايستگاه هفت‌خوان سمنان که منجر به برخورد دو قطار و زخمي‌و کشته شدن تعدادي شد اما مي‌توان به بخش ريلي کشور نمره قبولي داد.
در اين سال گام‌هايي براي افزايش ترانزيت کالا، اتصال راه‌آهن به ساير کشورها از جمله آذربايجان و گسترش خطوط ريلي در ايران برداشته شد که در برخي از اين موارد عمليات اجرايي طرح‌ها به پايان رسيد. تامين زيرساخت‌هاي حمل و نقل و ترانزيت، اتمام عمليات اجرايي راه‌آهن گرگان – اينچه‌برون، افزايش ۹۳ درصدي پروازهاي ترانزيتي از فراز کشور، افزايش ۶۲ درصدي جابجايي مسافر حومه‌اي ريلي، زيرسازي بيش از ۵۰۰۰ کيلومتر جاده، آزادراه و بزرگراه و ساخت ۵۸۰۰ کيلومتر راه روستايي، کارنامه‌اي است که عباس آخوندي را در نگاه فعالان پروژه‌هاي عمراني متمايز کرده است. تکميل کريدور ترانزيتي شمال-جنوب (قزوين-رشت-آستارا) اولويت راه‌آهن ايران با توجه به نقش اساسي کشور در آن است و اميد آن مي‌رود که با راه‌اندازي کامل اين پروژه بين‌المللي مردم منطقه از موقعيت اقتصادي به وجود آمده بهره‌مند شوند.
*اجرايي شدن نوسازي ناوگان هوايي
اما تحول عظيم توسعه‌اي در بخش حمل و نقل هوايي صورت گرفت. در اين سال با ورود دو فروند هواپيماي نو از شرکت هواپيمايي ايرباس عملا قراردادهاي منقد شده براي نوسازي ناوگان هوايي کشور عملياتي شد.
در اين سال با وجود فرافکني‌ها و انتقادات تندروهاي اصوال‌گرا نسبت به موضوع خريداري هواپيما و همچنين روي کار آمدن جمهوري‌خواهان به رهبري دونالد ترامپ در ايلات متحده‌امريکا و مخالفت‌ها در اين‌باره، اما قرارداد بوئينگ و ايرباس در اين سال عملياتي شد و يک بار ديگر تير مخالفان به نوعي به سنگ خورد.
*ورود نخستين ايرباس جديد پس از ۳۸سال به ايران در تاريخ 95.10.23
اين هواپيما که نخستين فروند از هواپيماهاي ايرباس است که قرارداد آنها امضا شده ،قرار است در مسيرهاي داخلي استفاده مي‌شود؛ هر چند شايد در آينده براي پروازهاي بين المللي نيز از آن بهره گرفته شود.
در مجموع شرکت هواپيماي جمهوري اسلامي‌ايران با ايرباس براي خريد 100 فروند هواپيما و با شرکت بوئينگ براي خريد 80 فروند هواپيما قرارداد امضا کرده و قرار است بزودي قرارداد خريد 20 فروند هواپيماي 70 نفره را با شرکت ATR يکي از شرکت‌هاي زير مجموعه ايرباس امضا کند.
جايگاه صنعت هوانوردي ايران در منطقه با امضاي قرارداد خريد بيش از 200 فروند هواپيماي مسافري دور، متوسط و کوتاه برد با بيش از50 هزار صندلي جديد ارتقا مي‌يابد و فرصت‌هاي اشتغالزايي مستقيم را براي بيش از 20 هزار نفر در داخل فراهم مي‌کند. در اواخر اسفند نيز دومين هواپيماي از نوع پهن پيکر وارد ايران شد.
*اقدامات در حوزه مسکن
در بخش مسکن گرچه دولت نسبت به مسکن مهر نگاه انتقادي داشت اما به ناچار بايد اين کار زيان‌ده را به سرانجام مي‌رساند و در سال 95 بخش زيادي از طرح مسکن مهر به اتمام رسيد به گونه‌اي که پيش بيني مي‌شود که اين طرح در سال 96 به طور کامل به پايان برسد.
امسال طرح مسکن اجتماعي نيز اجرايي شد. طرحي که از ابتداي دولت يازدهم توسط آخوندي بارها نام برده شده بود و از آن حمايت مي‌کرد. قرار است که در سال 96 اين طرح به طور کامل در قالب طرح‌هاي حمايتي اجرايي شود هرچند که در دو ماه اخير نيز کار اجراي عملياتي آن آغاز شده است. در اين سال بازار رهن ثانويه مسکن نيز راه‌اندازي شد. اين بازار با انتشار 300 ميليارد تومان اوراق بدهي از تيرماه راه‌اندازي شد. اين طرح البته با انتقادات بسياري همراه بود. منتقدان اين طرح را تورم‌زا اعلام کردند و با اين استدلال که اجراي اين طرح موجب تحريک تقاضا شده و به تبع آن بار تورمي‌به اقتصاد تحميل مي‌کند. در سال 95، سقف تسهيلات خريد مسکن و مسکن مهر و همچنين طرح تضمين معاملات فروش اقساطي مسکن اجرايي شد.
*پيشرفت فيزيکي طرح‌هاي جاده‌اي
در بخش جاده‌اي نيز فعاليت‌هاي توسعه‌اي انجام گرفت و طرح آزاد راه تهران – شمال و ديگر آزادراه در اولويت کاري دولت قرار گرفت.
پيش بيني مي‌شود که بسياري از پروژه‌هاي جاده‌اي در سال 96 يا به پايان برسد و يا در مراحل پاياني قرار بگيرند.
از ديگر مباحث مهم در بخش راه و شهرسازي بايد به موضوع طرح جامع مسکن و انتقادات وزير راه و شهرسازي از مديريت شهري و اجراي طرح‌هايي براي ساماندهي مسکن در شهرها اشاره کرد.
*رشد ظرفيت ناوگان دريايي
طي سه سال گذشته ظرفيت ناوگان دريايي نفتي، رشد ۹ درصدي را تجربه کرد و به ۱۵ ميليون تن رسيد.
رشد ۱۰ درصدي ظرفيت تخليه و بارگيري بنادر تجاري و رسيدن به ۲۰۹ ميليون تن ظرفيت، بهره‌برداري از ۳۹ پروژه توسعه و تجهيز بنادر به ارزش تقريبي ۳۲۷۲ ميليارد ريال، بهره‌برداري از ۱۴ موج‌شکن بنادر کوچک چند منظوره در سواحل جنوب از جمله ديگر دستاوردهاي دولت تدبير و اميد در زمان تصدي عباس آخوندي در وزارت راه و شهرسازي بوده است.
برون سپاري پروژه‌ها، توسعه شهرها، ايجاد مزيت‌هاي اقتصادي و تبديل شهرها به واحدهاي توجيه پذير اقتصادي، مهمترين وجوه مثبت برنامه‌هاي وزير راه و شهرسازي در سال 95 بود که در سال‌هاي گذشته نيز اين روند اجرايي مي‌شد. در حوزه راه و شهرسازي اگر چه گام‌هاي توسعه‌اي برداشته شده است اما نبايد اين موضوع را نيز ناديده گرفت که همه انتقادات به اين بخش نگاه سياسي نبوده است چرا که بخشي از رکود موجود در مسکن به ناکارآمدي سياست‌هاي وزارت راه و شهرسازي ارتباط مستقيم دارد.
البته گروهي از فعالان بازار مسکن ناکارآمدي سياست‌هاي وزارت راه و شهرسازي را در اين بخش بي‌انصافي قلمداد کرده و معتقدند که سياست‌ها در اين بخش داراي بازدهي بلندمدت بوده و به همين دليل است که رکود در بخش مسکن همچنان حکم‌فرما بوده است و اثر سياست‌هاي آخوندي در حوزه مسکن را بايد در سال‌هاي آينده مشاهده کرد.
*ديگر چالش‌ها
در اين سال وزارت راه و شهرسازي و در راس آن، عباس آخوندي با چالش‌هايي نيزمواجه بود. چالش‌هايي از جنس کمبود اعتبار و و پرداخت تسهيلات که بيشتر طرح‌هاي زيربنايي را در اين حوزه را با مشکلاتي روبه رو کرد. از جمله توقف يا کندي در اجراي عمليات طرح‌هاي عمراني. به طور کلي، عدم انجام تعهدات در حوزه راه روستايي،عدم ساماندهي بازار مسکن و مشکلات مالي در حوزه زيرساخت همچنان از مولفه‌هاي مورد انتقاد است که وزارت راه و شهرسازي در اين‌باره نتوانسته است عملکرد موفقي داشته باشد.
استيضا ح عباس آخوندي، وزير راه و شهر سازي براي بار دوم و راي اعتماد مجدد در تاريخ 95.12.01
نمايندگان با ۱۷۶ رأي مخالف استيضاح، به ادامه فعاليت عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي در دولت يازدهم رأي مثبت دادند. اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهور، حسينعلي اميري معاون پارلماني رئيس جمهور، عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي و مجيد انصاري معاون حقوقي رئيس جمهور ،سيد محمود علوي وزير اطلاعات ،واعظي وزير ارتباطات،کمالوندي براي حضور در جلسه استيضاح در پارلمان حضور يافتند.
اين امر رکود اقتصادي را تشديد کرد به گونه‌اي که دولت با وجود تلاش‌هاي بسيار براي رونق‌دهي به اقتصاد انجام داد،اما همچنان رکود سايه سنگين خود را بر اقتصاد انداخت. يکي از عوامل مهم در کاهش رونق اقتصادي رکود در بخش ساخت‌وساز در سال 95 بود.
هر چند که اين رکود در سال‌هاي گذشته وجود داشت اما در اين سال اثري از رونق در بخش مسکن وجود نداشت. بيشترين انتقادات در اين بخش به عملکرد وزارت راه و شهرسازي به مديريت عباس آخوندي وارد شد.
فردي که از ابتداي دولت يازدهم در سال 92 تا به‌امروز مورد نقد طيف محافظه‌کاران قرار دارد در اين سال نيز از تيررس هجمه‌هاي آنها در امان نماند.
محافظه‌کاران همواره مترصد بودند که آخوندي را ازصدارت وزارت راه و شهرسازي به زير بکشند و با هر اتفاقي در حوزه عملکردش، او را آماج انتقادات خود قرار داده و تا استيضاح مي‌بردند.
در واپسين ماه سال 95 آخوندي و در اولين روز اسفند آخوندي استيضاح شد. اما اين باز براي دومين بار راديکال‌هاي مجلس نتوانستند به هدف خود دست يابند و استيضاح براي بار دوم ناکام ماند. اولين بار آخوندي در مهر ماه سال 94 در مجلس نهم استيضاح شده بود که مجلس به او راي اعتماد داد.
برخورد دو قطار در ايستگاه هفت‌خان سمنان در پنجم آذر ماه سال 9، هر چند يکي از فاجعه‌بارترين حادثه‌هاي چند سال گذشته است اما براي استيضاح نافرجام آخوندي در اول اسفند سال 95 از سوي محافظه‌کاران مجلس دهم بهانه خوبي بود.
* افزايش ترانزيت ريلي
در اين سال همچنين در بخش حوزه ريلي، توسعه خوبي صورت گرفت. اگر چه فاجعه ايستگاه هفت‌خوان سمنان که منجر به برخورد دو قطار و زخمي‌و کشته شدن تعدادي شد اما مي‌توان به بخش ريلي کشور نمره قبولي داد.
در اين سال گام‌هايي براي افزايش ترانزيت کالا، اتصال راه‌آهن به ساير کشورها از جمله آذربايجان و گسترش خطوط ريلي در ايران برداشته شد که در برخي از اين موارد عمليات اجرايي طرح‌ها به پايان رسيد. تامين زيرساخت‌هاي حمل و نقل و ترانزيت، اتمام عمليات اجرايي راه‌آهن گرگان – اينچه‌برون، افزايش ۹۳ درصدي پروازهاي ترانزيتي از فراز کشور، افزايش ۶۲ درصدي جابجايي مسافر حومه‌اي ريلي، زيرسازي بيش از ۵۰۰۰ کيلومتر جاده، آزادراه و بزرگراه و ساخت ۵۸۰۰ کيلومتر راه روستايي، کارنامه‌اي است که عباس آخوندي را در نگاه فعالان پروژه‌هاي عمراني متمايز کرده است. تکميل کريدور ترانزيتي شمال-جنوب (قزوين-رشت-آستارا) اولويت راه‌آهن ايران با توجه به نقش اساسي کشور در آن است و اميد آن مي‌رود که با راه‌اندازي کامل اين پروژه بين‌المللي مردم منطقه از موقعيت اقتصادي به وجود آمده بهره‌مند شوند.
*اجرايي شدن نوسازي ناوگان هوايي
اما تحول عظيم توسعه‌اي در بخش حمل و نقل هوايي صورت گرفت. در اين سال با ورود دو فروند هواپيماي نو از شرکت هواپيمايي ايرباس عملا قراردادهاي منقد شده براي نوسازي ناوگان هوايي کشور عملياتي شد.
در اين سال با وجود فرافکني‌ها و انتقادات تندروهاي اصوال‌گرا نسبت به موضوع خريداري هواپيما و همچنين روي کار آمدن جمهوري‌خواهان به رهبري دونالد ترامپ در ايلات متحده‌امريکا و مخالفت‌ها در اين‌باره، اما قرارداد بوئينگ و ايرباس در اين سال عملياتي شد و يک بار ديگر تير مخالفان به نوعي به سنگ خورد.
*ورود نخستين ايرباس جديد پس از ۳۸سال به ايران در تاريخ 95.10.23
اين هواپيما که نخستين فروند از هواپيماهاي ايرباس است که قرارداد آنها امضا شده ،قرار است در مسيرهاي داخلي استفاده مي‌شود؛ هر چند شايد در آينده براي پروازهاي بين المللي نيز از آن بهره گرفته شود.
در مجموع شرکت هواپيماي جمهوري اسلامي‌ايران با ايرباس براي خريد 100 فروند هواپيما و با شرکت بوئينگ براي خريد 80 فروند هواپيما قرارداد امضا کرده و قرار است بزودي قرارداد خريد 20 فروند هواپيماي 70 نفره را با شرکت ATR يکي از شرکت‌هاي زير مجموعه ايرباس امضا کند.
جايگاه صنعت هوانوردي ايران در منطقه با امضاي قرارداد خريد بيش از 200 فروند هواپيماي مسافري دور، متوسط و کوتاه برد با بيش از50 هزار صندلي جديد ارتقا مي‌يابد و فرصت‌هاي اشتغالزايي مستقيم را براي بيش از 20 هزار نفر در داخل فراهم مي‌کند. در اواخر اسفند نيز دومين هواپيماي از نوع پهن پيکر وارد ايران شد.
*اقدامات در حوزه مسکن
در بخش مسکن گرچه دولت نسبت به مسکن مهر نگاه انتقادي داشت اما به ناچار بايد اين کار زيان‌ده را به سرانجام مي‌رساند و در سال 95 بخش زيادي از طرح مسکن مهر به اتمام رسيد به گونه‌اي که پيش بيني مي‌شود که اين طرح در سال 96 به طور کامل به پايان برسد.
امسال طرح مسکن اجتماعي نيز اجرايي شد. طرحي که از ابتداي دولت يازدهم توسط آخوندي بارها نام برده شده بود و از آن حمايت مي‌کرد. قرار است که در سال 96 اين طرح به طور کامل در قالب طرح‌هاي حمايتي اجرايي شود هرچند که در دو ماه اخير نيز کار اجراي عملياتي آن آغاز شده است. در اين سال بازار رهن ثانويه مسکن نيز راه‌اندازي شد. اين بازار با انتشار 300 ميليارد تومان اوراق بدهي از تيرماه راه‌اندازي شد. اين طرح البته با انتقادات بسياري همراه بود. منتقدان اين طرح را تورم‌زا اعلام کردند و با اين استدلال که اجراي اين طرح موجب تحريک تقاضا شده و به تبع آن بار تورمي‌به اقتصاد تحميل مي‌کند. در سال 95، سقف تسهيلات خريد مسکن و مسکن مهر و همچنين طرح تضمين معاملات فروش اقساطي مسکن اجرايي شد.
*پيشرفت فيزيکي طرح‌هاي جاده‌اي
در بخش جاده‌اي نيز فعاليت‌هاي توسعه‌اي انجام گرفت و طرح آزاد راه تهران – شمال و ديگر آزادراه در اولويت کاري دولت قرار گرفت.
پيش بيني مي‌شود که بسياري از پروژه‌هاي جاده‌اي در سال 96 يا به پايان برسد و يا در مراحل پاياني قرار بگيرند.
از ديگر مباحث مهم در بخش راه و شهرسازي بايد به موضوع طرح جامع مسکن و انتقادات وزير راه و شهرسازي از مديريت شهري و اجراي طرح‌هايي براي ساماندهي مسکن در شهرها اشاره کرد.
*رشد ظرفيت ناوگان دريايي
طي سه سال گذشته ظرفيت ناوگان دريايي نفتي، رشد ۹ درصدي را تجربه کرد و به ۱۵ ميليون تن رسيد.
رشد ۱۰ درصدي ظرفيت تخليه و بارگيري بنادر تجاري و رسيدن به ۲۰۹ ميليون تن ظرفيت، بهره‌برداري از ۳۹ پروژه توسعه و تجهيز بنادر به ارزش تقريبي ۳۲۷۲ ميليارد ريال، بهره‌برداري از ۱۴ موج‌شکن بنادر کوچک چند منظوره در سواحل جنوب از جمله ديگر دستاوردهاي دولت تدبير و اميد در زمان تصدي عباس آخوندي در وزارت راه و شهرسازي بوده است.
برون سپاري پروژه‌ها، توسعه شهرها، ايجاد مزيت‌هاي اقتصادي و تبديل شهرها به واحدهاي توجيه پذير اقتصادي، مهمترين وجوه مثبت برنامه‌هاي وزير راه و شهرسازي در سال 95 بود که در سال‌هاي گذشته نيز اين روند اجرايي مي‌شد. در حوزه راه و شهرسازي اگر چه گام‌هاي توسعه‌اي برداشته شده است اما نبايد اين موضوع را نيز ناديده گرفت که همه انتقادات به اين بخش نگاه سياسي نبوده است چرا که بخشي از رکود موجود در مسکن به ناکارآمدي سياست‌هاي وزارت راه و شهرسازي ارتباط مستقيم دارد.
البته گروهي از فعالان بازار مسکن ناکارآمدي سياست‌هاي وزارت راه و شهرسازي را در اين بخش بي‌انصافي قلمداد کرده و معتقدند که سياست‌ها در اين بخش داراي بازدهي بلندمدت بوده و به همين دليل است که رکود در بخش مسکن همچنان حکم‌فرما بوده است و اثر سياست‌هاي آخوندي در حوزه مسکن را بايد در سال‌هاي آينده مشاهده کرد.
*ديگر چالش‌ها
در اين سال وزارت راه و شهرسازي و در راس آن، عباس آخوندي با چالش‌هايي نيزمواجه بود. چالش‌هايي از جنس کمبود اعتبار و و پرداخت تسهيلات که بيشتر طرح‌هاي زيربنايي را در اين حوزه را با مشکلاتي روبه رو کرد. از جمله توقف يا کندي در اجراي عمليات طرح‌هاي عمراني. به طور کلي، عدم انجام تعهدات در حوزه راه روستايي،عدم ساماندهي بازار مسکن و مشکلات مالي در حوزه زيرساخت همچنان از مولفه‌هاي مورد انتقاد است که وزارت راه و شهرسازي در اين‌باره نتوانسته است عملکرد موفقي داشته باشد.
استيضا ح عباس آخوندي، وزير راه و شهر سازي براي بار دوم و راي اعتماد مجدد در تاريخ 95.12.01
نمايندگان با ۱۷۶ رأي مخالف استيضاح، به ادامه فعاليت عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي در دولت يازدهم رأي مثبت دادند. اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهور، حسينعلي اميري معاون پارلماني رئيس جمهور، عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي و مجيد انصاري معاون حقوقي رئيس جمهور ،سيد محمود علوي وزير اطلاعات ،واعظي وزير ارتباطات،کمالوندي براي حضور در جلسه استيضاح در پارلمان حضور يافتند.
آخرین اخبار
پرطرفدارترین عناوین