درآمد نجومی بیلبوردهای تهران در هاله ای از ابهام

محمدخادمی: کلانشهرتهران به عنوان پایتخت و پرجمعیت ترین شهر کشور به حساب می آید، شهر تهران که از نظر جمعیت رتبه پنجم را در کلان شهرهای دنیا از آن خود کرده است با بیش از 8 میلیون ساکن، هر روز میزبان تردد بیش از 2 میلیون نفرمسافر است. از سوی دیگر تعداد قابل توجهی از کارخانه ها و شرکت های بازرگانی در این شهر فعالیت دارند. به همین منظور تبلیغات در این کلانشهربازار خوبی دارد و طبق بررسی ها، تبلیغات در این شهرحدود 4 برابر گرانتر از سایر شهرهای کشور است.
مسئولیت اداره بیلبوردهای تبلیغاتی تهران که درآمد ده ها میلیاردی دارد، برعهده سازمان زیباسازی شهرداری تهران است؛ اما به گفته تعدادی از اعضای شورای شهر تهران، در چندسال اخیر سازمان زیباسازی شهرداری تهران تاکنون هیچ گونه گزارش مالی در خصوص درآمدها و نحوه مخارج آن  اعلام نکرده است؛ به طوری که در روزهای پایان عمر شورای شهر چهارم «محمد مهدی تندگویان» یکی از اعضای این شورا لب به اعتراض گشود و گفت:« آن طورکه ارقام  نشان می‌دهد به طوریقین شهرداری تهران بیش از۱۵۰میلیارد تومان از محل تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر تهران درآمد دارد، با این وجود از این مبلغ تنها 30 میلیارد تومان آن به بخش درآمدی شهرداری واریز شده است.»طبق بررسی های خبرنگار«تجارت آنلاین» هزینه تعداد اندکی از بیلبوردهای سطح شهر تهران بیش از در آمد اعلام شده سازمان زیباسازی  شهرداری تهران است، به طوری که در آمد تنها یک تابلو تبلیغاتی به مدت یک ماه در یکی از معابرشهری نزدیک به 700میلیون تومان می رسد. در گزارش میدانی پیش رو بیشتر از وضعیت درآمدی این تابلوها با خبر می شوید:

*کرایه تابلو از 25 میلیون تا695 میلیون
 مهم ترین تابلوهای تبلیغاتی در معابر پررفت و آمد نصب می شود. به همین منظور تصمیم گرفته ایم به 2 بزرگراه شهر تهران که غرب به شرق تهران را به هم متصل می کند سری بزنیم، در زیر هر یک از این تابلوها شماره ای وجود دارد که برای رزرو تابلو جوابگوی درخواست کنندگان است، در تماس تلفنی خودمان را به عنوان یکی از درخواست کنندگان رزرو تابلو  معرفی می کنیم تا قیمت این تابلو ها در این دو بزرگراه را بدانیم.نخستین تابلو مد نظر ما در بزرگراه شهید حکیم غرب به شرق در تقاطع مدرس ضلع شمال غربی مصلی امام (ره) است، آن طور که شرکت رزرو آگهی اعلام می کند این تابلو در 160 متر قرار دارد که مبلغ آگهی آن در مدت زمان یک ماه نزدیک به 300 میلیون تومان می شود.دیگر تابلویی که نظر ما را جلب می کند، در بزرگراه شهید حکیم غرب به شرق بعد از بزرگراه شهید چمران جنب خیابان کارگر شمالی در مساحت 50 متر است که هزینه تبلیغ در این تابلو برای یک ماه 110 میلیون تومان است، تابلو دیگر در بزرگراه شهید حکیم غرب به شرق بعد از بزرگراه یادگار امام(ره) جنب دره فرحزاد قرار دارد، این تابلو زیبا نیز در مساحت 77 متر نزدیک به 180میلیون تومان به مدت یک ماه هزینه کرایه آن در نظر گرفته شده است.در بزرگراه شهید همت نیز تعداد قابل توجهی تابلو تبلیغاتی وجود دارد، یکی از این تابلو ها در این بزرگراه در کنار خروجی شیخ فضل ا...نوری قرار دارد، این تابلو نیز هزینه یک ماه تبلیغات به روی آن 320 میلیون تومان است، تابلو دیگر که در این بزرگراه نصب شده قبل از خروجی خیابان شریعتی نزدیک پل پرستو است  که برای یک ماه حدود 150 تومان هزینه کرایه آن در نظر گرفته شده، بعد از بزرگراه شهید چمران نیز تابلویی وجود دارد که برای تبلیغات یک ماه 250 میلیون تومان از متقاضیان به آگهی دریافت می کند.
طبق بررسی های دقیق تر خبرنگار «تجارت آنلاین» بیش از 300 تابلو تبلیغاتی پر مشتری  در معابر اصلی شهر تهران راه اندازی شده است، به طوری که در آمد تنها یک تابلو تبلیغاتی در این معابر در طول یک سال به اندازه بودجه شهرداری یک شهر کوچک در کشور به حساب می آید.گران ترین تابلو تبلیغات شهر تهران براساس بررسی های ما 695 میلیون تومان برای هریک ماه در مساحت 380 متر به شکل 3وجهی در تقاط بزرگراه شهید همت بزرگراه شهید مدرس ضلع جنوب شرقی قرار دارد، ارزان ترین تابلو نیز متعلق به تابلو 18 متری در ضلع شمال شرقی میدان توحید است که هزینه کرایه آن 25 میلیون تومان برای یک ماه است. البته این هزینه تنها به عنوان هزینه کرایه تابلو است و هزینه برق برای روشنایی، هزینه مدل بنر تبیلغاتی و نصب آن نیز به شکل جداگانه پرداخت خواهدشد.طبق بررسی های خبرنگار ما از 300 تابلو مهم در شهر تهران به طور میانگین32 درصد این تابلو ها هر ماه بین 20تا100 میلیون تومان، 53  درصد  دیگر آن بین 100 تا 200 میلیون تومان و نهایتا 23  درصد دیگرآن بالای 200 میلیون تومان درآمد کسب می کنند.

*شهرداری اجاره تابلوها را از قبل دریافت می کند
خبرنگار ما برای اینکه این موضوع را به شکل اساسی تر بررسی کند با تعدادی از شرکت های تبلیغاتی گفتگو کرده است، «مهناز_م»کارشناسان تبلیغات یکی از شرکت های رزرو  بیلبورد شهری است که در این خصوص می گوید:« شهرتهران با جمعیتی که دارد محیط مناسبی برای تبلیغات به حساب می آید، از سوی دیگر مسافران زیادی از شهرهای گوناگون کشور همه روزه رهسپار معابر شهری تهران هستند و این موضوع باعث استقبال شرکت ها و کارخانه ها برای ارائه آگهی تبلیغاتشان شده است، به طوری که این آگهی ها به جز بیلبورد های شهری پل های عابرپیاده ، ایستگاه های اتوبوس و مترو را نیز به خود اختصاص داده است.وی در پاسخ به سوال خبرنگار«تجارت آنلاین» درباره اینکه چرا در بعضی از بزرگراه ها قیمت بیلبوردها با دیگر بزرگراه ها   متفاوت است؟ پاسخ می دهد:«قیمت گذاری متفاوت در تابلوهای آگهی به دلایلی شامل متراژ تابلو، زمان احداث و مکان نصب است، طبیعتا هر چه مساحت تابلو بزرگتر باشد دید بیشتری را در مقابل رهگذران به وجود می آورد و این عامل باعث بالا رفتن قیمت می شود، از سوی دیگر هرچه  زمان نصب تابلو طولانی شود قیمت ها متفاوت است و نهایتا مکان راه اندازی تابلو به دلیل تردد بالا در آن معبر افزایش قیمت آگهی تابلو را به دنبال می آورد. به طور مثال نصب اگهی  در بزرگراه پر رفت و آمد  و پر ترافیک به دلیل اینکه رهگذران زمان بیشتری را در آن معبری که تابلو وجود دارد می گذرانند پرهزینه تر است. بزرگراه های شیخ فضل الله نوری، همت، حکیم، حقانی، جلال آل احمد، یادگار امام، سعیدی و... از مهم ترین و گران ترین تابلوهای شهری تهران به حساب می آید.»این کارشناس تبلیغات در ادامه می افزاید :« سازمان زیباسازی شهرداری تهران به طور مثال یک تابلو را به شرکت های تبلیغات خصوصی 20 میلیون تومان ماهیانه اجاره می دهد آن وقت شرکت های تبلیغاتی آن تابلو را 30 میلیون تومان به متقاضیان تبلیغات کرایه می دهد، از این مبلغ 20 میلیون متعلق به شهرداری تهران 5میلیون تومان آن هزینه برق، داربست و هزینه نصب بنر به روی تابلو است و تنها 5 میلیون تومان آن برای شرکت تبلیغاتی درآمد دارد، البته اگر تنها یک ماه شرکت تبلیغاتی نتواند مشتری برای تابلو پیدا کند شهرداری اجاره اش را از شرکت می خواهد و شرکت باید درآمد چندماه خود را برای یک ماه به دلیل نبود مشتری برای یک تابلو در اختیار شهرداری قرار دهد.»«محمد رضا رستمی» یکی دیگر از مدیران شرکت های تبلیغات شهری در گفتگو با «تجارت» می گوید:« در تعدادی از تابلوهای شهری که درآمد بالاتری دارد در اختیار شرکت های تبلیغاتی بزرگتر قرار می گیرد و تابلوهای کوچک تر که مشتری کمتری دارند در اختیار شرکت های تبلیغاتی کوچک تر قرار می گیرند.»او ادامه می دهد:« گاهی اوقات به دلیل نبود مشتری یا اینکه به دلیل اینکه مشتری تمایل دارد مدت زمان بیشتری از تابلو استفاده کند شرکت های تبلیغاتی بین 5 تا 20 درصد تخفیف به مشتریان درنظر می گیرند.»به گفته وی تعدادی از بیلبوردهای مهم و پرمشتری در شمال شهر تهران در اختیار شرکتهای تبلیغاتی قرار نمی گیرند و مستقیما از طریق سازمان زیباسازی های شهرداری تهران در اختیار متقاضیان تبلیغات محیطی قرار می گیرد.همچنین  درآمدی که شهرداری تهران از تبلیغات محیطی بدست می آورد به اندازه بودجه چند شهر کشوراست.آن طور که رستمی می گوید:«گاهی اوقات قیمت های تابلوها بیش از حد گران است و از لحاظ کارشناسی این قیمت ها درست نیست. به طور مثال در مسیر فرودگاه مهرآباد در فاصله 30متری چندین بیلبورد وجود دارد. در این مسیر کوتاه مگر رهگذران چقدر می توانند این تابلوهای تبلیغاتی را ببینند که هزینه کرایه آنها بسیار گران است.»

*قراردادهای نجومی شهرداری تهران
در آخرین روزهای جلسه شورای شهر تهران در سال گذشته «محمدمهدی تندگویان»یکی از اعضای این شورا در مورد قراردادهای مبهم سازمان زیباسازی شهرداری تهران در واگذاری تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر را نجومی اعلام می کند، می گوید:« در خصوص شفاف سازی قراردادهای سازمان زیباسازی26 بار مکاتبه داشته و دو تذکر رسمی به شهردار تهران در این خصوص ارائه کرده‌ام. با استناد به ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و ماده 73 قانون مذکور در خصوص نظارت بر شهرداری و با عنایت به لزوم حساسیت شورا در مورد تابلوهای تبلیغاتی شهرداری تهران من بعنوان عضو شورای شهر تهران از سال 1392 تاکنون در مورد لزوم شناسایی و ممیزی اعلانات منصوب در معابر شهر تهران تذکراتی را ارائه کردم و پیگیری هایی انجام داده‌ام.»وی در بخش دیگری از صحبت هایش می افزاید:« در طی سه سال و نیم اخیر 26 مکاتبه با مجموعه شهرداری داشته ام که 8 مکاتبه آن مربوط به ریاست شورای اسلامی شهر تهران و 11 مکاتبه مربوط به بنده بوده که 3 جوابیه از سوی شهردار تهران و 4 جوابیه از سوی سازمان زیباسازی در این خصوص دریافت کردم هدف از این مکاتبات و تذکرات ایجاد سامانه ای در راستای شفافیت در قراردادها و شناسایی منابع درآمدزای موجود در شهرداری و نظارت مستقیم بر آنها توسط اعضای شورای شهر تهران بوده است.»به گفته این عضو شورای شهر تهران متاسفانه بارها در پیگیری‌ها، یا نامه‌ها بی‌پاسخ مانده یا با پاسخ های گنگ و غیرشفاف از سوی شهرداری تهران مواجه شده‌ایم، با این حال بالاخره طی پیگیری‌های انجام شده مقرر شد سامانه‌ای برای کنترل و نظارت اعضای شورای شهر بر تابلوهای اعلانات منصوب در معابر شهر تهران  راه‌اندازی شود که این سامانه نیز بعد از مدت زمان طولانی با پیگیری شورای شهر ایجاد شد، اما سازمان زیباسازی طی نامه‌ای در تاریخ 23 آبان 95 و بعد از گذشت سه سال اعلام کرد که ایجاد دسترسی به اطلاعات آماری و مالی ابزارهای تبلیغاتی و اطلاعات کارگزاران تبلیغاتی به تمامی اعضای شورا به لحاظ امنیت شبکه میسر نیست.آن طور که تندگویان می گوید:« شورا نهاد بالادستی و نظارتی شهرداری است، اما حالا نه تنها بااین نامه، وظیفه اعضای شورا را زیر سوال برده؛ بلکه مایل به شفاف سازی اقدامات خود در شهر تهران هم نیست، صدالبته مایه بسی تعجب است که اعضای شورای شهر تهران که وظیفه نظارت بر عملکرد شهرداری تهران را دارند نمی‌توانند به دلایل امنیت شبکه بر روی اعلانات شهر تهران نظارت کنند، با این حال مشخص نیست آیا واقعا دلیل آن امنیت شبکه است یا موضوعات دیگری که شهرداری نمی‌خواهد اعضای شورای شهر از آن اطلاع داشته باشند؟ و در اینجا سوالاتی مطرح است که باید شهرداری به آن پاسخ دهد که آیا شهرداری تهران قراردادهایی نجومی با شرکت‌هایی خاص دارد که نمی‌خواهد اعضای شورای شهر از آن مطلع گردند؟ آیا مبالغ قراردادها به صورتی است که مصلحت شهرداری تهران بر آن است که مردم از آن اطلاع نداشته باشند؟»او با اشاره به توضیحات معاون شهردار در این مورد با طرح این سوال که چرا وقتی حرف حق گفته می شود، ناراحت می شوند، می گوید:« مگر درخواست من ناحق بود؟ سه سال و نیم است که به دنبال شفافیت در موضوعی خاص و 26 بار نامه نوشتم اما به درخواستم توجه نمی شود و در آخر هم قید می کنند که بنا به دلایل «امنیتی» گذر واژه در اختیار شما قرار نمیگیرد.»نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی ادامه می دهد:« باید به تبلغات درون ایستگاها و خط مترو هم توجه کرد و درآمد حاصل از تابلوهای مراکزتجاری هم به این موضوع افزوده می‌شود. در آن صورت به این جمع بندی خواهیم رسید که ۱۵۰ میلیارد تومان تنها بخشی از درآمد واقعی سازمان زیباسازی شهرتهران است که به دلیل عدم آگاهی ما ازحجم دارایی‌ها اعلام می‌گردد.»تندگویان می گوید:« سازمان زیباسازی درآمدزاست اما اطلاعی از درآمدهای اصلی آن نداریم. یک لیست از سوی سازمان زیباسازی به شورا ارائه می شود که میزان هزینه و درآمدها اعلام شده و دلمان خوش است که این سازمان حداقل درآمدزاست اما واقعیت این است که چون اطلاع دقیقی از کل درآمد نداریم حتی نمی‌توانیم نظری بدهیم و باید آن را قبول کنیم».او خاطرنشان می کند:« متاسفانه باید به مردم شهر تهران اعلام کنم که تمام تابلوهای شهر با قراردادهای نجومی در اختیار تعداد محدودی است و تنها چند شرکت خاص از مزایای این تابلوها بهره می‌برند. وی در پاسخ به این شائبه که آیا ردپای عضوی از شورا نیز در این قراردادهای نجومی است گفت: خدا کند که نباشد اما اگر عضوی از شورا نیز در این قراردادهای نجومی نقش داشت بعدا آقایان به ما گلایه نکنند که شما قبلا مطرح نکردید و قصد کار سیاسی و رسانه ای داشتید چراکه من سه سال و نیم صبر کرده و تنها مکاتبه کردم تا مسئله حل شود اما وقتی بهانه می آورند که بنا به دلایل «امنیتی» به عضو شورا دسترسی نمی دهند یعنی باید مردم باخبر شوند.»