کدام وام مسکن به نفع شماست؟

دو سال پس از آنکه شورای پول و اعتبار پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانکهای تجاری را در اردیبهشت 94 ممنوع کرد،حالا این امکان مجددا در اختیار بانک‌های تجاری قرار گرفته تا با رقابت تازه بازار مسکن را تحرک بخشند.
به دنبال تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار از این پس بانکهای تجاری دولتی و خصوصی می توانند در تهران،مراکز استان و شهرهای بزرگ و کوچک وام های 100،80 و 60  میلیون تومانی در اختیار متقاضیان دریافت وام که قید «زوجین» برای آنها به کار گرفته شده است، پرداخت کنند.
تصمیم دیگر شورای پول و اعتبار که روز سه شنبه اخذ شد،پرداخت وام مسکن به خانه اولی ها تا سقف 200 میلیون تومان است.رقمی که می تواند با ورود به بازار مسکن،این بخش را متحول کند.
اگرچه از دی ماه سال گذشته تحرک در بازار مسکن با افزایش میزان خرید و فروش و معاملات افزایش یافته بود،اما به دنبال تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار انتظار می رود این بخش نیز از رکود خارج شود. رکود بخش مسکن که بیش از 60 شاخه صنعتی را در بر می گیرد،سبب شده بود که در 5 سال گذشته بخش بزرگی از اقتصاد کشور دچار رکود شود.با این حال تسهیلات تازه اگرچه ممکن است رونق نسبی به بازار برگرداند،اما کارشناسان هشدار می دهند که باید دولت مراقبت کند تا اتفاق سال 85 و جهش سه برابری قیمت مسکن دوباره اتفاق نیفتد.

*تنوع و حق انتخاب به مشتری
پرداخت تسهیلات جدید البته اما و اگرهایی هم پیش روی تحلیل گران بازار مسکن گذاشته است.مهمتریم ابهام پس از تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار این است که چقدر این تسهیلات می تواند موجب تحرک بخشی در بازار مسکن شود؟
 تسهیلات خرید مسکن در دو سال گذشته با تنوع وام اوراق برای زوجین، وام صندوق یکم و وام مخصوص بافت‌فرسوده همراه بود .برخی تحلیل گران می گویند، فراوانی انواع تسهیلات قدیم و جدید برای خرید مسکن، حق انتخاب را برای متقاضیان افزایش داده  و از سویی  انتخاب تسهیلات  را نیز سخت تر کرده است. هرکدام از تسهیلات قبلی و جدید، به لحاظ مبلغ، نرخ سود، شرط سپرده‌گذاری، مبلغ قسط و طول دوره بازپرداخت، دارای شرایط خاص خود است که متقاضیان، متناسب با هزینه-فایده این تسهیلات و تطبق آن با شرایط اقتصادی خود، می‌توانند مسیر بهتر را انتخاب کنند. با این حال میزان بازپرداخت این انتخاب را هدف دار تر می کند.

*کدام تسهیلات بهتر است؟
بررسی ها نشان می دهد، در تهران این تسهیلات، با مبلغ 140 میلیون تومان با احتساب بهای خرید اوراق برای 120 میلیون تومان ، ارزش واقعی تسهیلات 123 میلیون تومان است.عددی که از تسهیلات 100 میلیونی بانک‌های تجاری، بیشتر است. ضمن آنکه  بازپرداخت همین رقم  به جای 5 سال، 12 ساله بوده و نرخ سود آن  هم حوالی 18 درصد برآورده شده است.مهمتر آنکه مبلغ اقساط تسهیلات 140 میلیونی نیز بین  2 تا 5/ 2 میلیون تومان در ماه خواهد بود.این درحالی است که اقساط تسهیلات بانک‌های تجاری در صورت بازپرداخت 5 ساله، ماهانه حداقل 5/ 2‌میلیون تومان برآورد شده است.
کارشناسان می گویند، با توجه به میانگین درآمدی قشر متوسط جامعه،تسهیلات اوراق مسکن بهترین گزینه است.هرچند که تسهیلات بدون سپرده‌گذاری بانک‌های تجاری و تسهیلات بدون سپرده‌گذاری بانک مسکن هم تنوع دیگری است که برای رونق این بازار پیشنهاد شده است.
به نظر می رسد بانکهای تجاری گزینه های بهتری در رقابت تازه پرداخت تسهیلات باشند. به زودی رقابتی بین بانکهای تجاری،خصوصی و مسکن برای پرداخت تسهیلات مسکن شکل می گیرد.سئوال این است که آیا حاصل این رقابت به خروج مسکن از رکود 5 ساله منجر خواهد شد؟

*همه چیز درباره وام ۱۲۰ میلیون تومانی مسکن
بر اساس مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار سبد وام مسکن ، متنوع و به روز شده است و متقاضیان می توانند متناسب با شرایط اقتصادی خود یکی از راهکارهای مطرح شده را برای اخذ تسهیلات و خانه دار شدن انتخاب نمایند.
طی هفته ای که گذشت شورای پول و اعتبار به منظور رونق بازار مسکن و گشایش مالی متقاضیان خرید، مصوبه ای ارائه داد که  بر اساس آن سه راهکار مقابل زوج‌های متقاضی خرید مسکن، شامل «وام بدون سپرده با سقف بالاتر از تسهیلات قبلی»، «وام اوراق با سقف اضافه اما هزینه کمتر» و همچنین «وام اولویت‌دار برای تعاونی‌ها» قرار گرفته است .
بر این اساس زوجین متقاضی مسکن، فارغ از شرط خانه اولی، می‌توانند از مسیرهای تازه طراحی شده در بانک‌های تجاری، بانک مسکن و همچنین بانک پشتیبانی‌کننده تعاونی‌های مسکن برای دریافت تسهیلات خرید با مبالغ بیشتر از سال گذشته، استفاده کنند.
گفتنی است تسهیلاتی که در این مصوبه در نظر گرفته شده با توجه به نیاز هر یک از مشتریان به آنها تعلق می گیرد و برخی صرفاً به زوجین، برخی به افراد و بخشی نیز به سپرده گذاران تعلق می گیرد و متقاضیان متناسب با شرایط اقتصادی خود و لحاظ مزایا و نقاط ضعف و قوت هر یک از راهکارهای ارائه شده، می‌توانند یک مسیر را برای دریافت تسهیلات انتخاب کنند.
بر اساس این گزارش، تبصره نخست مصوبه شورا به افزایش سقف تسهیلات بدون سپرده جعاله مسکن به 20 میلیون تومان برای یک پلاک ثبتی توسط بانک‌های تجاری و بانک مسکن اختصاص دارد و طبق تبصره دوم نیز با اعطای تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده به زوجین توسط بانک‌های تجاری و بانک مسکن، تا سقف 100 میلیون تومان  بر روی یک پلاک ثبتی، مشروط به رعایت تعادل منابع و مصارف بانک موافقت شده است.
لازم به ذکر است در تبصره سوم این مصوبه آمده بانک مسکن مجاز است، به تسهیلات گیرندگان مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن (علاوه بر سقف‌های مصوب از محل اوراق مذکور)، در حالت انفرادی تا سقف 10 میلیون تومان و برای زوجین تا سقف 20 میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده پرداخت کند.

*120میلیون تومان مجموع تسهیلات مسکن زوجین در تهران
بر اساس این گزارش پیش از این تسهیلات بدون سپرده ای که توسط بانک های تجاری و مسکن به زوجین تعلق می گرفت 60 میلیون روی یک پلاک ثبتی در تهران بود، اما با مصوبه جدید زوجین در تهران می توانند بدون سپرده تا سقف 100 میلیون تومان روی یک پلاک ثبتی تسهیلات دریافت کنند. لازم به ذکر است در این باره عمر ملک شرط نیست.
 بر اساس این گزارش با احتساب این موارد  ، مجموع تسهیلات مسکن زوجین برای شهر تهران 120 میلیون تومان، 100 میلیون تومان برای مراکز استان و شهرهای بالای 200 هزار نفر و برای سایر مناطق شهری 80 میلیون تسهیلات با خرید اوراق و بخشی بدون سپرده گذاری نزد بانک مسکن در نظر گرفته شده است. 80 میلیون تومان مجموع تسهیلات مسکن افراد در تهران
بر اساس این گزارش  شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات جعاله مسکن بدون سپرده از 10 میلیون تومان به 20 میلیون تومان موافقت کرده که بر این اساس افراد می توانند در کنار بهره مندی از سایر تسهیلات، تسهیلات جعاله را نیز دریافت کنند. پیش از این سقف در نظر گرفته شده برای تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن در شهر تهران 60 میلیون تومان بود که با امکان فعلی متقاضیان می توانند علاوه بر سقف 60 میلیون تومان نسبت به دریافت 20 میلیون تومان جعاله نیز اقدام کنند و مجموعاً تا سقف 80 میلیون تومان از این تسهیلات بهره مند می شوند.

*تسهیلات برای دارندگان انواع حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن
بر اساس این گزارش مصوبه چهارم شورای پول و اعتبار از این قرار است :در خصوص بانک مسکن با تجمیع تسهیلات فروش اقساطی مسکن از محل حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن، پس‌انداز مسکن جوانان و صندوق پس‌انداز ساخت مسکن با تسهیلات مسکن بدون سپرده، حداکثر معادل سقف تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده بر روی یک واحد مسکونی، موافقت می‌شود.
به گفته میرمحمدصادقی هدف از تصویب مصوبه چهارم شورای پول و اعتبار، حمایت از سپرده گذاران بانک مسکن و حساب های تعهدی این بانک همچنین افزایش مشارکت مردم و نیز کمک به افزایش سپرده گذاری در حساب های تعهدی و به تبع آن کمک به منابع بانک هاست.
بر این اساس افرادی که در حساب های صندوق پس انداز مسکن، پس انداز مسکن جوانان و صندوق پس انداز ساخت مسکن دارای امتیاز برای دریافت تسهیلات در سقف های کمتر از 60 میلیون تومان در تهران هستند، می توانند مابقی آن را تا سقف 60 میلیون تومان در شهر تهران، تا سقف 50 میلیون تومان در مراکز استان و شهرهای بیش از 200 هزار نفر و در سایر شهرها تا سقف 40 میلیون تومان از تسهیلات بدون سپرده بر روی یک واحد مسکونی استفاده کنند.
بر اساس این گزارش مصوبه پنجم شورای پول و اعتباراز این قرار است: با تجمیع امتیاز تسهیلات برای زوجین دارنده حساب پس‌انداز مسکن جوانان بانک مسکن، منوط به رعایت سقف اعطای تسهیلات متناسب با هر حساب (براساس امتیاز حاصله زوجین) جهت اعطای تسهیلات مسکن برای یک پلاک ثبتی موافقت شد.
بر این اساس زوجین دارنده حساب های پس‌انداز مسکن جوانان می‌توانند طبق امتیاز حساب خود و رعایت حداکثر سقف تسهیلات متعلقه به آن حساب، مشترکاً برای خرید یک واحد مسکونی اقدام کنند.
مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی مصوبه پنجم شورای پول و اعتبار را مختص صندوق مسکن جوانان خواند و گفت: با مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، زوجین می توانند با تجمیع امتیازات خود اقدام به دریافت تسهیلات کنند. بر این اساس با تجميع امتياز تسهيلات براي زوجين دارنده حساب پس‌انداز مسکن جوانان بانک مسکن، منوط به رعايت سقف اعطاي تسهيلات متناسب با هر حساب (براساس امتياز حاصله زوجين) براي يک پلاک ثبتی تسهیلات اعطا می شود. پیش از این امتیاز در نظر گرفته شده برای هر یک از زوجین به صورت انفرادی محاسبه می شد.

*اعطای تسهیلات به تعاونی ها از سوی بانک توسعه تعاون
بر اساس این گزارش مصوبه ششم شورای پول و اعتبار از این قرار است: با توجه به رسالت بانک توسعه تعاون در اعطای تسهیلات به تعاونی‌ها و همچنین در جهت ایجاد تحرک در بخش مسکن، با درخواست آن بانک جهت اعطای تسهیلات ساخت و خرید مسکن به تعاونی‌های مسکن، با رعایت سایر ضوابط و مقررات بانکی، موافقت به عمل آمد.
بر این اساس مصوبه مورخ 1394.2.29 شورای پول و اعتبار بابت امکان اعطای تسهیلات خرید مسکن تا سقف تسهیلات در شهر تهران معادل 60 میلیون تومان، مراکز استان و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت معادل 50 میلیون تومان، سایر مناطق شهری معادل 40 میلیون تومان قابل اقدام می‌باشد. همچنین امکان اعطای تسهیلات ساخت تا 80 درصد هزینه ساخت مسکن به بانک توسعه تعاون نیز تسری می‌یابد. به این ترتیب، بانک توسعه تعاون نیز می‌تواند نسبت به اعطای تسهیلات خرید و ساخت مسکن به تعاونی‌های مسکن اقدام کند.

*مصوبات جدید چه زمانی اجرایی می شود؟
بر اساس این گزارش مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی پرداخت این تسهیلات و اجرایی شدن مصوبات اخیر شورای پول و اعتبار را مشروط به توجه به شرایط بانک ها و منابع و مصارف آنها دانست و گفت: بانک ها باید باتوجه به منابع و مصارف خود نسبت به پرداخت تسهیلات به متقاضیان خود اقدام کنند.
میرمحمدصادقی اجرایی شدن این مصوبات را امری زمان بر عنوان کرد و گفت: مصوبات اخیر شورای پول و اعتبار ابتدای هفته آینده به بانک های عامل ابلاغ خواهد شد و پس از آن بانک ها دستورالعمل داخلی خود را در این خصوص تهیه خواهند کرد و آن  را به سرپرستی ارائه می کنند.
وی افزود: امیدواریم ظرف هفته های آتی و با ابلاغ و اجرای کامل این مصوبات به شبکه  بانکی، متقاضیان بتوانند از این تسهیلات بهره مند شوند. البته بانک مرکزی پیگیر اجرایی شدن هر چه سریع تر این مصوبات است و امیدواریم این امکان هرچه سریع تر برای رفاه حال مشتریان فراهم شود.

*نرخ سود تسهیلات و دوره بازپرداخت آن چقدر است؟
مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی درخصوص نرخ سود تسهیلات مورد نظر گفت:نرخ سود تسهیلات فوق، همان نرخ مصوب قبلی شورای پول و اعتبار است  بر این اساس در حال حاضر نرخ سود سپرده گذاری تعهدی از 8.5  تا 12  درصد، نرخ سود اوراق 17.5 درصد و نرخ آزاد بدون سپرده 18 درصد است.
لازم به ذکر است  به بانک‌ها اجازه داده شده تا در دوره بازپرداخت اقساط خودشان برنامه‌ریزی کنند اما نظر بانک مرکزی در این زمینه این است که حتی‌المقدور برای سپرده‌های تعهدی زوجین تا سقف 12 سال در نظر گرفته شود.