امیرعلی امینیان: بازار دلار و طلا مدتهاست در شرایط نابسامانی قرار دارد و نوسانات قیمتی سبب شده بخشهای مختلف تولید ، تجارت و حتی زندگی مردم دستخوش مشکلات فراوانی باشد.
به گزارش تجارت آنلاین از عصر ایرانیان، قیمت دلار دیروز از مرز ۴۴۴۵ تومان در بازار گذشت تا تلاطم موجود در بازار ارز بیشتر از پیش خودنمایی کند. صرافهای بازار از اتفاقات اخیر متعجب بوده و نمیدانند چرا دلار در روزهای اخیر گران شده است.کافی است دقایقی با آنان در منطقه فردوسی تهران همکلام شد تا تنها توجیهی که برای گرانی دلار مطرح میکنند فرارسیدن روزهای پایانی سال است.توجیهی که با نگاهی به سالهای قبلتر کاملاً غیر کارشناسی به نظر میرسد.
*بانک مرکزی عامل گرانی دلار
هرچند برخی از کارشناسان مستقر در بازار ارز معتقدند به دلیل کمبود ارز در بازار شاهد گرانیهای روزهای اخیر هستیم اما برخی دیگر از فعالان این حوزه معتقدند دولت بازار را بهطور عمدی به سمت دلار 5 هزارتومانی و حتی گرانتر هدایت میکند.
محمد بایرامی کارشناس بازار ارز و سکه در گفتوگو با خبرنگار«عصر ایرانیان» درباره گرانیهای این حوزه گفت:بازار ارز اصلاً معنایی ندارد چراکه همه بازار در اختیار دولت است.مشتریان ارز مردم عادی نیستند.تنها 7 تا 10 درصد مشتریان دلار مردم و مسافران خارج از کشور هستند به همین خاطر به نظر میرسد این گرانی هدفمند طراحیشده است. وی افزود: بانک مرکزی به برخی صرافیها ارز میدهد ولی میزانش خیلی کم است؛ دیروز هم بانک مرکزی عرضه چندانی در بازار نداشت؛ اما امروز این وضعیت بدتر شده چراکه تاکنون ارزی به صرافیها نداده است.
این فعال بازار ادامه داد: ناگهان در بازار ، ارز کم میشود و به دنبال آن قیمتها بالا میرود. حضور بانک مرکزی این روزها در بازار ارز اصلاً مثل قبل نیست؛ وی میگوید: بانک دیگر آن بانک قبل نیست. بایرامی اذعان کرد: بانک مرکزی مقصر اصلی گرانی دلار است به خاطر اینکه دولت و بانک مرکزی راحت میتوانند با تزریق دلار بازار را کنترل کنند ولی وقتی بانک مرکزی بعضی روزها دلار کمعرضه میکند و قیمت را بالا میبرد همین وضعیت شکل میگیرد. شرایط کنونی بازار در حالی رخداده است که مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی چند روز پیش اعلام کرده بود که شرایط بازار بهگونهای است که جهش قیمتی چندانی در بازار ارز رخ نخواهد داد.در چنین شرایطی به نظر میرسد تمایلی برای کنترل بازار ارز از سوی دولت وجود ندارد. البته رئیسکل بانک مرکزی هم میگوید که وضعیت کشور در رابطه با ارز وضعیت بدی نیست و شرایط خوبی در بازار ارز حاکم است.
*بی توجهی دولت به بازار
موضوع گرانی ارز در دو ماه گذشته بارها توسط کارشناسان و رسانهها بررسیشده و ماه گذشته مقامات دولتی سعی کردند با مطرح کردن این موضوع که «افزایش قیمت ارز یک فرآیند تکراری در سالهای اخیر بوده»، تا حدودی خیال خود را از باب اعمال واکنش مناسب برای کنترل بازار آسوده کنند. این در حالی است که برخی تشکلهای خصوصی نیز که از تریبونهای رسانهای مختلف برخوردار شدهاند دائم بر طبل افزایش قیمت دلار باهدف حمایت از صادرات کالای اولیه و مواد خام میکوبند. ادعای اثرگذاری مثبت افزایش قیمت دلار بر صادرات توسط بسیاری از کارشناسان زبده اقتصادی رد شده و آنان معتقدند که این گرانی علاوه بر آنکه هزینههای تولید و صادرات را افزایش میدهد سبب افزایش قیمت و گرانی بسیاری از کالاهای عمومی و مورداستفاده مردم نیز خواهد شد. در حال حاضر نرخ ارز و سکه به یک شاخص مؤثر در جامعه برای تنظیم قیمت کالا و خدمات تبدیلشده و هرگونه اهمال در خصوص کنترل بازارهای دوگانه ارز و طلا میتواند آسیبهای جبرانناپذیر اقتصادی را به سبد معیشت خانوار دهکهای پایین جامعه وارد کند.
*تعلل در حذف دلار
صرفنظر از اینکه گرانی دلار زندگی معیشتی مردم را به دلیل اثرات روانی که در بازار دارد با مخاطره و فشار مواجه میکند فعالان اقتصادی معتقدند دولت باید از مدتها پیش به فکر حذف دلار از مبادلات تجاری بینالمللی میافتاد تا شرایط کنونی آسیبی به زندگی مردم و فعالیتهای اقتصادی بنگاههای تولیدی از سوی دیگر وارد نکند. عبدالرضا شیخی کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار«عصر ایرانیان» درباره گرانیهای اخیر گفت:گرانی دلار باعث میشود هزینه تولید کالاها افزایش یابد.در چنین شرایطی کالاهایی که رقیب خارجی دارند زمین میخورند و کالاهایی که رقیب خارجی ندارند در بازار داخلی با فروش پایین مواجه میشوند و از همه مهمتر اینکه قدرت خرید مردم کاهش مییابد. وی تصریح کرد:گرانی دلار دوباره تورم را مانند آتشبهجان زندگی مردم میاندازد و این مسئله نشاندهنده نفوذ دلار بر سیستم اقتصادی کشور ماست.
شیخی بابیان اینکه تورمی که سال 90 و 91 بر کشور حاکم شد ناشی از نفوذ دلار و یورو در سیستم اقتصادی ماست تأکید کرد:این خیانت بزرگی است که به مردم شده است. مسئولان امر در این 5 سال به دنبال حذف دلار و یورو از مبادلات چندجانبه و دوجانبه کشور نرفتهاند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: ثابت ماندن قیمت دلار و یا مدیریت شناور راهحل بحران ارز نیست و سو مدیریت در این بخش موجب افزایش و کاهش قیمت دلار و درنتیجه ضربه به اقتصاد کشور میشود.
شیخی تنها راهحل بحران کنونی را حذف دلار و یورو از سیستم مبادلات تجاری کشور عنوان کرد و افزود: باید به سراغ معامله با کشورهای خارجی با پولهای مشترک دو یا چندجانبه برویم.
وی ادامه داد:دولت میتوانست این کار مهم را انجام دهد اما در انجام آن کوتاهی کرده است.در حال حاضر کشورهای روسیه، چین، ترکیه و کره جنوبی از این شیوه برای مبادلات خارجی خود استفاده میکنند. باید با کشورهایی که طرف معامله ما هستند تفاهمنامه دو یا چندجانبه امضا شود تا وابستگی کشور به دلار پایان یابد.
*مین گذاری در قلب اقتصاد
شیخی ادعای رئیسکل بانک مرکزی درباره عادی بودن شرایط ارز در کشور را حرفهای بیاساس توصیف و اظهار کرد:آمریکا دو نوع سلطه بر اقتصاد ما دارد. یکی سلطه خاص است که با تحریمها انجام میشود و دیگری سلطه عام که همان دلار است.
وی تأکید کرد:دلار مین انفجاری دشمن در قلب اقتصاد کشور است و دولت باید برای خنثی کردن اینِ توطئه فرصت ضربه زدن به اقتصاد را از کشور بگیرد.
به گزارش «عصر ایرانیان»، نوسانات در بازار ارز در بازار سکه نیز تأثیرگذار بوده و گرانی در قیمت سکه بهار آزادی و طلا نیز قابللمس است.تمام این گرانیها بیش از آنکه به متمولان و ثروتمندان جامعه آسیب بزند موجب زیان طبقه متوسط جامعه شده و آنها را گرفتار میکند.به نظر میرسد اگر قرار بر تداوم همین وضعیت در بازارهای مهم اقتصادی کشور باشد، نمیتوان برای چالش بنگاههای تولیدی، معیشت مردم و اشتغال جوانان نیز آیندهای مطلوب متصور بود.