تجارت آنلاین: اگر
بخواهيم وضعيت سياسي کشور را در سالي که گذشت تشريح کنيم، بدون شک سخنان
رهبر انقلاب در ابتداي سال و بيانات ايشان در مشهدمقدس در بين مردم اين شهر
به اندازهاي اهميت داشت که براي يک سال آينده کشور ريل گذاري را تعييت
کرد.
اهميت انتخابات و اقتصاد
حضرت
آيتا... خامنهاي رهبر معظم انقلاب اسلاميدر اولين روز سال نو، در مشهد
مقدس با تجليل از وحدت و پايبندي ملت به ارزشهاي انقلاب و دلبستگي مردم به
مباني و عرصههاي ديني، «مسائل معيشتي و اقتصادي» و «انتخابات» ارديبهشت
ماه را دو موضوع مهم سال جديد خواندند و با تأکيد بر ضرورت حل همه مشکلات
کشور در سايه «مديريتهاي متدين، انقلابي، کارآمد و پرانگيزه»، افزودند:
تمرکز مسئولان بر توليد داخلي، و مطالبهگري ملت در اين زمينه موجب حل
مشکلات فراوان بهويژه «بيکاري جوانان» خواهد شد و ملت عزيز ايران در سال
جديد در تحقق خواست اصلي و مهم اينجانب يعني حضور پرشور همه واجدان شرايط
در انتخابات، بر عزت و اقتدار و آبروي ايران خواهد افزود و با درخشش واقعي
در انتخابات، شکوه خود را به رخ دشمنان خواهد کشيد.رهبر انقلاب به مسئله
اساسي و اولويت اول کشور يعني اقتصاد اشاره کردند و با تأکيد بر اينکه هدف
دشمن، فشار اقتصادي بر مردم ايران با هدف دلسرد و دلزده کردن آنان از نظام
اسلامياست، افزودند: البته دشمن نادان و بيايمان، در طول سالهاي طولاني
بهدنبال جدا کردن ملت از نظام اسلاميبوده است اما تاکنون موفق نشده و پس
از اين نيز موفق نخواهد شد.رهبر انقلاب با تأکيد بر اينکه آمارهاي
رسميکشور، شرايط را به سمت حل مشکلات اقتصادي نشان نميدهند، خاطرنشان
کردند: در چنين شرايطي، مهمترين اولويت براي حل مشکلات اقتصادي، تکيه بر
«توليد ملي و توليد داخلي» است.رهبر انقلاب انتخابات رياست جمهوري و شوراها
را بسيار مهم خواندند و تأکيد کردند: در نظام اسلامي، انتخابات يکي از دو
رکن مردمسالاري ديني و باعث فخر ملت ايران در جهان است.ايشان تلاش دشمنان
براي ناديده گرفتن يا اتهام زدن به انتخابات ايران را نشانه اهميت اين
موضوع دانستند و افزودند: انتخابات پديدهاي اقتدارآفرين ومايه عزت و آبروي
بيشتر ملت ايران است.
انتخابات رياست جمهوري و شوراها
اما
مهمترين رويداد سال 96 را ميتوان انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي
اسلاميشهر و روستا دانست. مردم ايران در 29 ارديبهشت 96 پاي صندوقهاي راي
رفتند و مديريت شهر و روستا را با برگزيدن اعضاي شوراهاي اسلاميبازتعريف
کردند.همچنين مردم در اين روز به پاي صندوقهاي راي رفتند که يا به رييس
جمهور فعلي راي اعتماد دهند يا فرد ديگري را براي مديريت اداره کشور
برگزينند که البته مردم با راي بالايي بار ديگر حسن روحاني را به عنوان
رييس دولت دوازدهم برگزيدند و مديريت کشور را براي چهار سال آينده به ايشان
سپردند.
کابينه دوازدهم بدون وزير علوم
پس
از آن انتنخاب کابينه دوازدهم يکي از چالشهاي جدي بود. اما حسن روحاني
تقريبا با همان کابينه و با تغييرات اندکي کابينه را به مجلس معرفي کرد و
با راي اعتماد نمايندگان مجلس شوراي اسلاميترکيب کابينه دوازدهم نهايي شد.
محمد بطحايي براي وزارت آموزش و پرورش، محمد جواد آذري جهرميبراي وزارت
ارتباطات، سيدمحمود علوي براي وزارت اطلاعات، مسعود کرباسيان براي وزارت
اقتصاد، محمدجواد ظريف براي وزارت امورخارجه، سيدحسن قاضي زادههاشميبراي
وزارت بهداشت، علي ربيعي براي وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي،محمود حجتي
براي وزارت جهاد کشاورزي، عليرضا آوايي براي وزارت دادگستري، امير
حاتميبراي وزارت دفاع، عباس آخوندي براي وزارت راه و شهرسازي و محمد
شريعتمداري براي وزارت صنعت، معدن و تجارت، سيدعباس صالحي براي وزارت فرهنگ
و ارشاد اسلامي، عبدالرضا رحماني فضلي براي وزارت کشور، بيژن نامدار زنگنه
براي وزارت نفت و مسعود سلطاني فر براي وزارت ورزش و جوانان راي اعتماد
گرفتند. اما حبيب ا... بيطرف نتوانست راي اعتماد بگيرد. نکته جالب اينکه
براي اولين بار کابينه دوازدهم بدون وزير علوم معرفي شد که پس از گذشت مدتي
روحاني وزير علوم را به مجلس معرفي کرد.
چالش سپنتا نيکنام
سپنتا
نيکنام، در پنجمين دوره انتخابات شوراهاي اسلاميشهر و روستا در شهر يزد
منتخب مردم شناخته شد، و در حالي که پيش از آن عضو دوره چهارم شوراهاي
اسلاميشهر يزد نيز بود اما آيتا... احمد جنتي دبير شوراي نگهبان در
نامهاي به رئيس مجلس شوراي اسلاميعضويت وي در شوراهاي اسلاميرا خلاف شرع
و قانون اساسي دانست. همين موضوع باعث اعتراض نمايندگان شد و خواهان اصلاح
قانون انتخابات شورهاي اسلاميشهر رو روستا شدند و به همين منظور طرحي دو
فوريتي را در صحن مجلس ارائه کرده و به اتفاق آرا اين طرح را مصوب کردند.
محمدباقر نوبخت سخنگوي دولت نيز در نشستهاي متعدد خبري در پاسخ به سوالات
رسانهها درباره پيگيري اين موضوع از سوي رئيس جمهوري به عنوان مجري قانون
اساي گفت که حجتالاسلام روحاني براساس حقوق شهروندي خواهان حل اين موضوع
است. محسن رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز در پاسخ به خبرنگاران
درباره اين موضوع گفته بود که اعضاي مجمع که عضويت شوراي نگهبان را نيز
دارند، بنا به دلايلي و وظايف شرعي و قانوني خود با عضويت فردي غير مسلمان
در شوراهاي اسلاميشهر و روستا مخالف هستند اما همين افراد اظهار داشتهاند
که اگر شوراي نگهبان اين طرح دو فوريتي را رد کند و مجلس بر مصوبه خود
اصرار کرده و به مجمع تشخيص مصلحت نظام بفرستد، با حل و فصل آن براساس
مصلحت موافق هستند. پيش از اين نيز پيشبيني شده بود که اين چالش چند ماهه
در مجمع تشخيص مصلحت نظام حل شود و نتيجه هرچه باشد شوراي نگهبان و مجلس
به آن اعتراضي نخواهند داشت.
برجام و بهانههاي ترامپ
در
اين سال بارها بر پايبندي ايران به برجام تاکيد شد اما تصميم ترامپ در روز
12 ژانويه درخصوص تعليق تحريمهاي هستهاي و تهديد به خروج از برجام
چنانچه کنگره و اروپا به اصلاح مفاد آن به صورت يکجانبه اقدام نکنند، توافق
را در برزخي باقي گذاشت که کميپس از انتخاب ترامپ به رياست جمهوري در آن
قرار گرفته بود. با وجود شخصيت غيرقابل پيش بيني ترامپ،خصومت آشکارش نسبت
به توافق، انزجارش نسب به تاييد هر چيزي که مهر سلفش را دارد و ناآرميهاي
اخير ايران، بسياري گمان داشتند که او به توافق پايان خواهد داد. اما هنوز
براي خوشحالي زود است. تصميم کاخ سفيد کميبيشتر از يک تعويق نيست: شرايطي
که ترامپ اصرار به برقراري اشان دارد تا ايالات متحده در توافق باقي بماند
با برجام مغايرت دارند. امضاکنندگان ديگر اين توافق ميبايست در اين مدت
ايالات متحده را تشويق به ماندن در توافق کرده و درعين حال به دنبال
راههايي براي پايدار کردن آن بدون توجه به اقدامات آمريکا باشند. از دست
رفتن اين توافق بحراني را شعله ور خواهد کرد که ميتواند منجر به عميق تر
شدن تنشها در اين منطقه پرآشوب شده و ضربه سختي به ديپلماسي چندجانبه و
رژيم منع گسترش تسليحات هستهاي بزند. سال گذشته، طبق گفته آژانس بين
المللي انرژي اتمي، تهران کاملا به تعهدات هستهاي اش پايبند بوده است.
ترامپ نخستين قدم عمده براي تضعيف برجام را در ماه اکتبر برداشت، هنگاميکه
از تاييد و ارائه گواهي براي توافق خودداري کرد به اين بهانه که
تحريمهايي که تحت آن تعليق شدهاند متناسب با گامهاي هستهاي ايران
نيستند. تحت فشار اعضاي کابينهاش که معتقدند خروج از برجام ميتواند به
لحاظ ديپلماتيک بسيار هزينه بر باشد، ترامپ به تعليق تحريمها ادامه داده
است. اما دولت آمريکا هم تنبيهات اقتصادي ديگري را وضع کرده و هم بازار
جهاني را دلسرد از تجارت با ايران کرده، و بنابراين تهران را در موقعيت
دشواري قرار داده است که بايد به محدوديتهاي توافق هستهاي پايبند بماند
در حالي که از مزاياي اقتصادي اش به طور کامل برخوردار نميشود. وقتي که
ترامپ مجددا در ژانويه مجبور شد درباره آينده برجام و اينکه آيا ميخواهد
تحريمها را تعليق کند يا نه تصميم بگيرد مشخص بود که رويکرد اش ثمرهاي
نداشته است، به اين دليل که تغيير يکجانبه برجام ميتواند نقض توافق تلقي
شود و بنابراين ايالات متحده را منزوي کند، امري که حتي بسياري از اعضاي
جمهوري خواه کنگره مايل به آن نيستند. تا به امروز، کنگره نتوانسته راه حلي
پيدا کند که به طور همزمان هم کاخ سفيد را راضي کند، هم نقض توافق محسوب
نشود و هم براي اروپاييها قابل قبول باشد. اين بارترامپ کار را براي کنگره
سخت تر هم کرد: او به وضوح گفته است که برجام را برهم خواهد زد چنانچه در
طي 120 روز آينده کنگره و اروپا خواستههايش را عملي نکنند.
ناآراميهاي جنجال آفرين
اما
يکي از جديترين مشکلات ، موسسات مالي واعتباري بودند که دايم به خيابانها
ميريختند و تظاهرات ميکردند. شعارهايي ميدادند که مناسب نبود. همين امر
انگيزهاي شد تا عدهاي فرصت طلب از اين اعتراضها سواستفاده کنند و اعتراض
مالکان حسابهاي موسسات مالي و اعتباري را به دستاويزي سياسي تبديل کنند. در
نتيجه اعتراض از مشهد مقدس آغاز شد و به ديگر شهرها کشيده شد. رسانههاي
بيگانه نيز از اين مساله سواستفاده کردند و آنچه را که صحت نداشت در بوق و
شيپور کردند که خوشبختانه با درايت مسوولان به خوبي حل و فصل شد.
هنوز
از اين ماجرا خلاص نشده بوديم که دراويش گنابادي خيابان پاسداران را به
آشوب کشيدند و در نتيجه آن، سه تن از نيروهاي انتظاميبه شهادت رسيدند و يک
بسيجي نيز به شهادت رسيد.اگر چه اين ماجرا نيز به خوبي جمع شد و بنا بر
اعتراف مسوولان، هيچ برخورد فيزيکي با معترضان صورت نگرفت اما جان اين
نيروهاي ناجا از کفشان رفت و خانوادههاي آنان داغدار شدند.
ماجراهاي احمدي نژاديها
نکته
مهم ديگر اتفاقاتي بود که احمدي نژاد و دوستانش به راه انداختند. از زنبيل
به دست شدن حميد بقايي تا احضار رحيم مشايي و علي اکبر جوانفکر به دادگاه
تا اظهارات احمدي نژاد و بسياري موارد ديگر همچنان حاشيه ساز شده بود.
اتهاماتي که احمدي نژاد به دستگاه قضا و مسوولان آن وارد کرد تا پاسخهايي
که دستگاه قضا به اين اتهامات ميداد، فضا را تا حدودي ملتهب کرد بود. اوج
اين قضايا بست نشيني در حرم عبدالعظيم(ع) بود که پس از برخورد زايران با
بست نشينان پايان گرفت. البته آنچه خبرنگاران از مسوولان قضايي سوال
ميکردند اين بود که چرا دستگاه قضا با اين افراد برخورد نميکند. نتيجه آن
شد که حکم حميد بقايي به 15 سال حبس و رد مال محکوم و اين حکم اجرا شد. اما
اسنفديار رحيم مشايي حکم را به دست گرفت و مقابل سفارت انگليس به آتش
کشيد.