حسین خدنگ
روزنامه نگار
نقدینگی در اقتصاد دلال محور ایران همواره یک آفت آسیب زا بوده است. اقتصاد ایران بیش از آنکه بر پایه تولید استوار باشد بر مبنای واسطه گری و توجه بیشتر به کسب و کارهای خدماتی شکل گرفته و همواره با موج های سرگردان نقدینگی متلاطم شده و به مشکل برخورده است.
این روند مخرب کوچ سرمایه و نقدینگی به سمت بازارهای واسطه ای و دلال محور در یکسال اخیر و به سبب کاهش نرخ سود سپرده های بانکی بیش از گذشته شتاب گرفته و حالا کم کم زوایای پنهان موج سرمایه های سرگردان در جامعه دارد خود را نشان می دهد.
ایرانی ها در دهه های اخیر پیرو نگاهی که تضمین سرمایه را در گرو سپرده گذاری در بانک ها و بازارهایی مثل دلار، طلا و مسکن می داند از دست زدن به فعالیت های تولیدی خودداری کرده و به اولین انتخاب آسان و تقریبا تضمین شده به نام سپرده گذاری نقدینگی در بانک ها و موسسات مالی روی آورده اند.
بانک ها نیز با استقبال از این روند تلاش کردند با جذاب کردن انواع و اقسام طرح های کوتاه و بلند مدت و رساندن بازدهی سودهایشان به سقف هایی نجومی از 30 تا 50 درصد و حتی بالاتر هر چه بیشتر این نقدینگی ها را جذب کنند.
این در حالی بود که نظام بانکی نیز به واسطه نگاه سودمحور خود این سرمایه ها را تنها در بخش های واسطه ای، کوتاه مدت و سودآور همچون خرید و فروش ملک، سکه و ارز به کار گرفت و بخش های مهم صنعتی و تولیدی همچنان از این سرمایه ها بی بهره ماند تا بالاخره دولت مجبور شود به امید بازگشت سرمایه ها به سمت فعالیت های تولیدی و خروج از رکود باتلاق گونه صنایع و بخش های اشتغالزا به کاهش دستوری نرخ سود دست بزند.
در این میان با ورشکستگی موسسات غیرمجاز و آسیب های پنهان فعالیت آنان در اقتصاد کشور همزمان با کاهش نرخ سود های بانکی موج خروج سپرده از بانک ها آغاز شد و در مدت چند ماه این سرمایه های سرگردان اقتصاد کشور را به چالش کشید.
سپرده گذاران این بار با سرمایه های خود به امید کسب سودهایی بیش از سودهای 15 و 10 درصدی بانک ها به سمت بازار سکه و دلار کوچ کرده اند و این موج سبب شده تاسبزه میدان، چهارراه استانبول و پیاده روهای فردوسی به مقصدی برای سرمایه گذاری مردم تبدیل شود.
این روند که در مدتی کوتاه تاثیرهای ناخوشایند خود را دارد نشان می دهد حتی با پیش فروش سکه و حراج و برخوردهای انتظامی با دلارفروشان هم متوقف نشده است. در این میان تنها طرح گواهی اوراق سپرده 20 درصدی با استقبال مواجه شد اما برخلاف برنامه های مد نظر بانک مرکزی و دولت این طرح هم نتوانست سرمایه های سرگردان را از بازارهای واسطه ای جمع کند و تنها منجر به زیاندهی بانکها شد.
مردم در این طرح تنها سپرده های بانکی 10 و 15 درصدی خود را تغییر وضعیت دادند تا موج سرمایه های سرگردان همچنان به بانک ها بازنگردد. دولت و بانک ها امیدوار بودند با جذب دوباره سپرده ها و پر کردن صندوق های خود این بار اشتباه گذشته را تکرار نکنند و به طرح های تولیدی، مسکن و صنایع کوچک و بزرگ بپردازند اما این هدف تحقق پیدا نکرد.
جذاب نبودن بازار بورس و سهام و ترس مردم از ریسک های اقتصادی در این بازار هم تالار شیشه ای را از کیک نقدینگی جامعه بی نصیب گذاشت تا موج خروج سرمایه های مردم از بانک ها حالا بعد از چند ماه تاثیرهای وحشتناک خود را نشان دهد.
تاثیری که حالا با دلار شش هزار تومانی و سکه دو میلیون تومانی دامن اقتصاد ایران را گرفته است و تنها راه خروج آن بی شک تغییر نگاه مردم و رویکرد اقتصاد ایران از واسطه گری و دلالی به تولید است تا هم از سرگردانی پول در جامعه جلوگیری کند و هم کوچ سرمایه های سرگردان را به سمت فعالیت های تولیدمحور و اشتغالزا و حمایت از اقتصاد ملی سوق دهد.
و صد البته بدون شک این تغییر که به جراحی دردناکی شبیه است سبب زیان دهی قشرهای مختلف مردم از کارمندان و زنان خانه دار و .... خواهد شد که به امید سود بردن از بازار آشفته سکه و دلار به چهارراه استانبول و پیاده روهای فردوسی رفته اند و در قالب دلالان ارز و خریداران دلار درآمده اند! کسانی که بیش از همه از دلار 4200 هزار تومانی متضرر می شوند.
روزنامه نگار
نقدینگی در اقتصاد دلال محور ایران همواره یک آفت آسیب زا بوده است. اقتصاد ایران بیش از آنکه بر پایه تولید استوار باشد بر مبنای واسطه گری و توجه بیشتر به کسب و کارهای خدماتی شکل گرفته و همواره با موج های سرگردان نقدینگی متلاطم شده و به مشکل برخورده است.
این روند مخرب کوچ سرمایه و نقدینگی به سمت بازارهای واسطه ای و دلال محور در یکسال اخیر و به سبب کاهش نرخ سود سپرده های بانکی بیش از گذشته شتاب گرفته و حالا کم کم زوایای پنهان موج سرمایه های سرگردان در جامعه دارد خود را نشان می دهد.
ایرانی ها در دهه های اخیر پیرو نگاهی که تضمین سرمایه را در گرو سپرده گذاری در بانک ها و بازارهایی مثل دلار، طلا و مسکن می داند از دست زدن به فعالیت های تولیدی خودداری کرده و به اولین انتخاب آسان و تقریبا تضمین شده به نام سپرده گذاری نقدینگی در بانک ها و موسسات مالی روی آورده اند.
بانک ها نیز با استقبال از این روند تلاش کردند با جذاب کردن انواع و اقسام طرح های کوتاه و بلند مدت و رساندن بازدهی سودهایشان به سقف هایی نجومی از 30 تا 50 درصد و حتی بالاتر هر چه بیشتر این نقدینگی ها را جذب کنند.
این در حالی بود که نظام بانکی نیز به واسطه نگاه سودمحور خود این سرمایه ها را تنها در بخش های واسطه ای، کوتاه مدت و سودآور همچون خرید و فروش ملک، سکه و ارز به کار گرفت و بخش های مهم صنعتی و تولیدی همچنان از این سرمایه ها بی بهره ماند تا بالاخره دولت مجبور شود به امید بازگشت سرمایه ها به سمت فعالیت های تولیدی و خروج از رکود باتلاق گونه صنایع و بخش های اشتغالزا به کاهش دستوری نرخ سود دست بزند.
در این میان با ورشکستگی موسسات غیرمجاز و آسیب های پنهان فعالیت آنان در اقتصاد کشور همزمان با کاهش نرخ سود های بانکی موج خروج سپرده از بانک ها آغاز شد و در مدت چند ماه این سرمایه های سرگردان اقتصاد کشور را به چالش کشید.
سپرده گذاران این بار با سرمایه های خود به امید کسب سودهایی بیش از سودهای 15 و 10 درصدی بانک ها به سمت بازار سکه و دلار کوچ کرده اند و این موج سبب شده تاسبزه میدان، چهارراه استانبول و پیاده روهای فردوسی به مقصدی برای سرمایه گذاری مردم تبدیل شود.
این روند که در مدتی کوتاه تاثیرهای ناخوشایند خود را دارد نشان می دهد حتی با پیش فروش سکه و حراج و برخوردهای انتظامی با دلارفروشان هم متوقف نشده است. در این میان تنها طرح گواهی اوراق سپرده 20 درصدی با استقبال مواجه شد اما برخلاف برنامه های مد نظر بانک مرکزی و دولت این طرح هم نتوانست سرمایه های سرگردان را از بازارهای واسطه ای جمع کند و تنها منجر به زیاندهی بانکها شد.
مردم در این طرح تنها سپرده های بانکی 10 و 15 درصدی خود را تغییر وضعیت دادند تا موج سرمایه های سرگردان همچنان به بانک ها بازنگردد. دولت و بانک ها امیدوار بودند با جذب دوباره سپرده ها و پر کردن صندوق های خود این بار اشتباه گذشته را تکرار نکنند و به طرح های تولیدی، مسکن و صنایع کوچک و بزرگ بپردازند اما این هدف تحقق پیدا نکرد.
جذاب نبودن بازار بورس و سهام و ترس مردم از ریسک های اقتصادی در این بازار هم تالار شیشه ای را از کیک نقدینگی جامعه بی نصیب گذاشت تا موج خروج سرمایه های مردم از بانک ها حالا بعد از چند ماه تاثیرهای وحشتناک خود را نشان دهد.
تاثیری که حالا با دلار شش هزار تومانی و سکه دو میلیون تومانی دامن اقتصاد ایران را گرفته است و تنها راه خروج آن بی شک تغییر نگاه مردم و رویکرد اقتصاد ایران از واسطه گری و دلالی به تولید است تا هم از سرگردانی پول در جامعه جلوگیری کند و هم کوچ سرمایه های سرگردان را به سمت فعالیت های تولیدمحور و اشتغالزا و حمایت از اقتصاد ملی سوق دهد.
و صد البته بدون شک این تغییر که به جراحی دردناکی شبیه است سبب زیان دهی قشرهای مختلف مردم از کارمندان و زنان خانه دار و .... خواهد شد که به امید سود بردن از بازار آشفته سکه و دلار به چهارراه استانبول و پیاده روهای فردوسی رفته اند و در قالب دلالان ارز و خریداران دلار درآمده اند! کسانی که بیش از همه از دلار 4200 هزار تومانی متضرر می شوند.
آخرین اخبار
پرطرفدارترین عناوین