خودروهاي وارداتي در جاده بلاتکلیفی

دولت اعلام کرده که قيمت دلار به صورت تک‌نرخي و معادل 4200 تومان است. بررسي گزارش‌هاي ميداني طي دو روز گذشته نشان مي‌دهد که بازار واکنش مثبتي به تصميم دولت براي تک‌نرخي شدن دلار نشان نداده است. با اين اوصاف اجرايي شدن اين تصميم هرچند دير، اما يکي از مهمترين پارامترهايي خواهد بود که در آينده تجارت کشور تاثير خواهد گذاشت. يکي از بازارهايي که مي‌تواند از تک‌نرخي شدن ارز توسط دولت تاثير بگيرد، بازار خودروهاي وارداتي است. هرچند بازار خودرو به ويژه خودروهاي وارداتي ماه‌هاست که درگير رکود است.
از سال گذشته سامانه ثبت سفارش واردات خودرو توسط سازمان توسعه تجارت بسته شد، حاشيه‌هاي بازار خودروهاي وارداتي آغاز شد. هرچند پيش از پايان سال گذشته، سامانه ثبتارش مجددا فعاليت خود را آغاز کرد و دولت هم دستورالعمل و تعرفه‌هاي جديد براي واردات خودرو را ابلاغ کرد، اما حاشيه‌هاي ايجاد شده براي وارداتي‌ها همچنان در اين بازار سايه انداخته بود. در اين ميان يکي از موضوعاتي که موجب شد بازار خودروهاي وارداتي مورد توجه مسئولان، نمايندگان و رسانه‌ها قرار بگيرد، صحبت‌هاي مطرح شده درباره ايجاد رانت‌هاي چند ميلياردي در زمان بسته شدن سايت ثبت‌سفارش بود.
بسته شدن سايت ثبت‌سفارش در سال گذشته، مهمترين عاملي بود که از سوي فعالان بازار خودروي وارداتي براي افزايش قيمت و نابساماني در بازار مطرح مي‌شد. از طرف ديگر نوسانات بازار ارز که در هفته‌هاي پاياني سال گذشته در بازار خود را نشان داد هم يکي از موضوعاتي بود که براي افزايش قيمت خودروهاي وارداتي و همچنين سنگين‌تر شدن سايه رکود مسير را هموار کرد. هرچند فعالان بازار خودروهاي وارداتي هيچ کدام از اين موضوعات را دليل اصلي افزايش قيمت نمي‌دانستند. آنطور که آنها مي‌گويند مراحل ثبت سفارش هفته‌ها و در مواردي ماه‌ها قبل از انجام واردات خودرو توسط شرکت‌هاي واردکننده و با سرمايه‌اي که از پيش‌فروش خودروهاي خارجي تامين مي‌شده صورت مي‌گرفته است به همين دليل نمي‌توان بسته بودن سايت و گران شدن چند روزه دلار به‌عنوان پارامتر اصلي تاثيرگذاري از افزايش قيمت خودروهاي وارداتي در نظر گرفت.
دلار ۴۲۰۰ توماني، قيمت خودرو را کاهش مي‌دهد
در همين ارتباط شهرام آزادي، عضو هيات علمي‌دانشگاه خواجه نصير و کارشناس خودرو در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» مي‌گويد: اگر بخواهيم بهانه‌هايي مانند نوسانات بازار ارز را که پيش از اين از سوي واردکنندگان خودرو به‌عنوان دلايل افزايش قيمت خودروهاي وارداتي را بپذيريم، حالا و با توجه با اقدام دولت در تک‌نرخي کردن دلار و کاهش قيمت قابل توجه آن، قيمت خودروهاي وارداتي به ميزان زيادي بايد کاهش يابد.
آزادي در ادامه تصريح کرد: متاسفانه شاهد هستيم که شرکت‌هاي واردکننده خودرو با کمترين نوسان صعودي دلار، قيمت اين محصولات را افزايش مي‌دهند. به عنوان مثال در اواخر سال گذشته که نرخ دلار در بازار آزاد به حدود ۵۰۰۰ هزار تومان رسيد بيشتر واردکننده‌ها قيمت خودرو را متناسب با اين نرخ افزايش دادند. همچنين در هفته‌هاي اخير نيز برخي شرکت‌هاي واردکننده خودرو به دنبال نوسانات صعودي نرخ ارز باز هم قيمت محصولات خود را افزايش دادند. با اين حال با اقدام قاطع دولت در تک نرخي کردن دلار و کاهش قيمت آن به ۴۲۰۰ تومان، قيمت خودروهاي وارداتي به ميزان قابل توجهي که حداقل ۲۰ درصد است بايد کاهش يابد.
اين کارشناس خودرو با اشاره به درست بودن تصميم دولت براي تک‌نرخي کردن قيمت دلار، خاطرنشان کرد: دولت اعلام کرده که به تمام واردکنندگان دلار به نرخ ۴۲۰۰ تومان اختصاص مي‌دهد بنابراين شرکت‌هاي واردکننده خودرو ديگر دليلي براي رشد نجومي‌قيمت‌ها به بهانه نوسانات نرخ ارز ندارند. آزادي در ادامه تصريح کرد: واردکنندگان خودرو به همان سرعتي که با نوسانات صعودي نرخ دلار قيمت خودروهاي وارداتي را افزايش دادند با همان سرعت نيز بايد قيمت‌ها را متناسب با دلار ۴۲۰۰ توماني، کاهش دهند. اين عضو هيات علمي‌دانشگاه در پايان اظهار کرد: با توجه به سابقه شرکت‌هاي واردکننده خودرو در نقض حقوق مصرف‌کنندگان، سازمان‌هاي مسوول به‌ويژه سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان بايد بر کاهش و واقعي‌سازي نرخ خودروهاي وارداتي نظارت کنند.
واردکنندگان دلار تک‌نرخي را قبول ندارند
بررسي اخبار و گزارش‌هاي منتشر شده نشان مي‌دهد که متاسفانه واردکنندگان خودرو دلار تک نرخي 4200 توماني را قبول ندارند و فقط آن را يک عدد بر روي تابلو صرافي‌ها مي‌دانند و اعتقاد دارند توزيع صحيح اين ارز در روزهاي آينده به واردکنندگان مشخص خواهد کرد که چقدر بر روي قيمت خودروهاي وارداتي اثرگذار خواهد بود. رييس اتحاديه نمايشگاه‌داران و فروشندگان خودرو نيز از توقف خريد و فروش خودروهاي وارداتي در بازار خبر داد و گفت: توقف تدريجي خريد و فروش خودروهاي وارداتي از روز شنبه هفته جاري کليد خورد و در نهايت از روز سه شنبه معاملات به‌طور کامل متوقف شد.
در راستاي افزايش ناگهاني نرخ دلار طي روزهاي گذشته بازار خودروهاي وارداتي با تلاطم در خريد و فروش همراه شد و برخي فعالان بازار از توقف خريد و فروش خودروهاي وارداتي خبر دادند. سعيد موتمني، رييس اتحاديه نمايشگاه‌داران و فروشندگان خودرو اعلام کرد: از روز سه شنبه تاکنون معاملات خودرو متوقف شده است. او افزود: از طرفي ديگر شرکت‌هاي عرضه کننده نيز در اين روزها خريد و فروشي صورت نداده‌اند و حتي برخي واردکنندگان رسمي، قيمت محصولات خود را افزايش داده‌اند. به گفته موتمني، بازار ارز به صورت مستقيم بر خودرو اثرگذار است و اکنون واردکنندگان تنها منتظر بازگشت ثبات به بازار هستند.
کاهش 8 درصدي واردات خودرو در سال 96
در همين حال و براساس آمار گمرک ايران طي سال ۹۶ تعداد ۷۰ هزار و ۷۵ دستگاه خودرو سواري به کشور وارد شده است. به گزارش مهر، گمرک جمهوري اسلامي‌ايران اعلام کرد: طي ۱۲ ماهه سال ۹۶ تعداد ۷۰ هزار و ۷۵ دستگاه خودرو به ارزش يک ميليارد و ۸۳۸ ميليون و ۸۵۱ هزار دلار به کشور وارد شده است که نسبت به سال ۹۵ از نظر تعداد ۸ و ۶۶ صدم درصد و از حيث ارزش ۸ و ۴۴ صدم درصد کاهش را نشان مي‌دهد. تمامي‌خودروهاي وارداتي به کشور در سال ۹۶ مجوزهاي قانوني از جمله مجوز ثبت سفارش سازمان توسعه تجارت را داشته اند؛ گفتني است طي سال ۹۵ تعداد ۷۶ هزار و ۷۱۵ دستگاه خودرو به ارزش ۲ ميليارد و ۸ ميليون و ۲۸۷ هزار دلار وارد کشور شده بود.
هم‌اکنون تمامي‌کالاهاي وارداتي به گمرکات سراسر کشور به کمک سامانه جامع گمرکي و پنجره واحد تجارت فرامرزي رصد مي‌شود و کنترل ۱۰۰ درصدي کالاهاي وارداتي با استفاده از فن آوري اطلاعات به صورت هوشمند و پس از اخذ مجوزهاي قانوني صورت مي‌گيرد و جزئي‌ترين اطلاعات اين کالاها در سامانه‌هاي گمرک قابل دسترسي است. به کمک سامانه‌هاي الکترونيکي در گمرک کاملا روشن و مشخص است که چه نوع کالايي و تحت کدام رديف تعرفه‌اي وارد کشور شده و کالا توسط کدام شرکت کشتيراني حمل و مشخصات کالا در شرکت‌هاي بازرسي و بيمه با چه عنواني ثبت شده است. امکان رصد صاحب کالا، نوع اظهار و اينکه با کدام وسيله حمل به آدرس کدام انبار حمل شده است از ديگر قابليت‌هاي سامانه جامع گمرکي و پنجره واحد تجارت فرامرزي گمرک است.