تزئین سفره ایرانی با غذاهای وارداتی

محمد خادمي: موضوع خريد کالاي ايراني تنها مربوط به لوازم خانگي و جانبي نيست، بلکه مربوط به محصولات غذايي نيز مي‌شود، محصولات غذايي که مشابه آن در کشور توليد مي‌شود، اما از آن سوي مرز‌ها وارد کشور مان مي‌شود و باعث از رونق افتادن محصولات کشاورزي، دامي‌و غذايي توليد داخل مي‌شود.

طبق تحقيقات و آماري که به دست خبرنگار«تجارت» رسيده بيش از 5 هزار نوع محصول غذايي از خارج از کشور از طريق مباني رسمي‌و غير رسمي‌وارد ايران مي‌شود، محصولاتي مانند انواع گوشت قرمز،انواع ماهي، انواع ميگو، مرغ، تخم مرغ، انواع حبوبات، انواع برنج، انواع شکلات، انواع چاي، انواع ادويه، انواع غلات، انواع خشکبار و......که اين موضوع باعث از رونق افتادن توليد داخل مي‌شود.

متاسفانه يکي از دلايل بالا بودن آمار واردات محصولات غذايي به کشور بر مي‌گردد به افزايش بي رويه سرانه محصولات غذايي به طوري که سرانه مصرف نان در کشور 320 گرم اما اين آمار در دنيا 68 گرم است. سرانه مصرف برنج در ايران 100 گرم و در دنيا 60 گرم است. همچنين سرانه مصرف قند و شکر در ايران 45 گرم و در دنيا 14 گرم است. اين آمارها نشان مي‌دهد که مصرف سرانه ما در اين تغذيه‌هاي پرضرر نسبت به دنيا بسيار بالاتر است.

سال 96 اقلام عمده وارداتي در هشت ماهه سال‌ نيز به ترتيب شامل برنج يک ميليارد و ۶ ميليون دلار، ذرت دامي‌به ارزش ۹۸۰ ميليون دلار، لوبياي سويا با ۶۶۹ ميليون دلار بوده است.واردات برنج در اين مدت با مجوز تعاوني‌هاي مرزنشين صورت گرفته است .

در ادامه اين گزارش نگاهي انداخته‌ايم به ميزان محصولات غذايي که از آن سوي مرزها به کشور آمده است:

حجم بالاي ارزن

بر اساس آمار گمرک در يک ماهه نخست سال 96 قريب به هزار و 621 تن ارزن، به ارزش ريالي 21142134735 و ارزش دلاري 652163 وارد کشور شده است.

انبوهي از ذرت وارداتي

 آمار مقدماتي گمرک از تجارت خارجي ۱۱ ماهه سال ۹۶، نشان مي‌دهد که در اين مدت بيش از ۱۲ هزار و ۸۶ تن ذرت شيرين پخته شده يا خام از کشور‌هاي مختلف جهان وارد ايران شده است.

بر اساس واردات اين حجم ذرت شيرين، بالغ بر ۱۰ ميليون و ۹۱۸ هزار و ۲۲۴ دلار ارز از کشور خارج شد که بالغ بر ۳۶ ميليارد و ۸۸۵ ميليون و ۵۹۰ هزار و ۴۶۵ تومان در آمار گمرک به ثبت رسيده است.

لازم به ذکر است در ۱۱ ماهه سال ۹۶ ذرت شيرين از ۹ کشور جهان از جمله کشور‌هاي اسپانيا، امارات متحده عربي، بلژيک، تايلند، چين، سوئيس، لبنان، مجارستان و هند وارد ايران شده است.

در بين کشور‌هاي ذکر شده تايلند با صادرات بيش از ۷ هزار و ۶۲۵ تن ذرت شيرين به کشور اولين و بزرگترين صادرکننده اين محصول به شمار مي‌رود که درآمد ۶ ميليون و ۸۵۴ هزار و ۳۷۰ دلاري را نصيب خود کرده است.

يک هزار تن فلفل وارداتي

براساس آمار گمرک در هفت ماهه نخست سال 95، بيش از يک هزار تن فلفل به صورت خرد يا کوبيده وارد کشور شده، که براساس آن 6 ميليون و 64 هزار و 624 دلار، ارز از کشور خارج شده است.

لازم به ذکر است که ارزش ريالي اين ميزان واردات، بيش از 18 ميليارد تومان در آمار گمرک به ثبت رسيده است.

گفتني است فلفل در هفت ماهه نخست سال 95، از کشورهاي هند، ويتنام، يونان، چين و امارات متحده عربي وارد کشور شده است .

عدس بيشترين حبوبات وارداتي

 ايران يکي از بزرگترين مصرف کنندگان انواع حبوبات در جهان محسوب مي‌شود که واردات انواع حبوبات به ويژه عدس به دليل مصرف بالا در کشور و نبود توليد کافي هرساله ارز قابل توجهي را به خود اختصاص مي‌دهد. براساس آمار گمرک در فروردين ماه سال 95، بيش از 5 هزار و 774 تن عدس به صورت خشک و غلاف کنده شده، از کشورهاي مختلف جهان وارد ايران شده است. براساس واردات اين حجم عدس، حدود 6 ميليون و 498 هزار و 533 دلار، ارز از کشور خارج شده است. لازم به ذکر است که ارزش ريالي اين ميزان واردات، بالغ بر 21 ميليارد و 70 ميليون و 756 هزار و 101 تومان در آمار گمرک به ثبت رسيده است.

گفتني است عدس از کشورهاي امارات متحده عربي، ترکيه، کانادا و اسپانيا وارد کشور شده و در اين ميان امارات متحده عربي بيشترين صادرات عدس به ايران را داشته است.

گردو خارجي

ايران رتبه سوم توليد گردو را در جهان دارد. سطح کشت اين محصول در ايران ۱۵۳ هزار هکتار است که ۱۱۰ هزار هکتار آن بارور است.

از آنجا که توليد گردو در ايران بيش از نياز داخلي است، از اين رو نيازي به واردات اين محصول نداريم و براي حمايت از توليدات داخلي و پيشگيري از آفات قرنطينه‌اي، واردات گردو ممنوع است و آنچه در بازار تحت عنوان گردوي چيني ديده مي‌شود، قاچاق است.

سطح زير کشت گردو در دنيا ۱.۲ميليون هکتار است، از اين سطح نزديک به يک ميليون هکتار بارور وميزان توليد آن نيز ۳ ميليون و ۴۰۰ هزار تن است.

چين با ۵۰ درصد توليد، رتبه نخست و آمريکا رتبه دوم جهان را در اين زمينه به خود اختصاص داده‌ است.

آن طور که خبرنگار «تجارت» با خبرشده است حجم وسيعي از اين محصول از کشور شيلي وارد مي‌شود و اطلاعات دقيقي در دست نيست.

گوشت قرمز وارداتي

واردات گوشت قرمز در هشت ماهه 96به حدود ۹۰ هزار تن يعني سقف نياز کشور که از سوي مسئولان وزارت جهاد کشاورزي اعلام مي‌شود، رسيد.

بر اساس آمار رسمي‌منتشر شده از سوي وزارت جهاد کشاورزي در هشت ماهه نخست امسال بيش از ۸۷ هزار و ۷۸۰ تن گوشت قرمز به ارزشي بالغ بر ۳۹۰ ميليون و ۷۲۰ هزار دلار از کشورهاي مختلف وارد شده است که از نظر وزني ۴۶.۵۲ درصد و از نظر ارزشي ۵۵.۳۶ درصد رشد را نسبت به همين بازه زماني در سال گذشته نشان مي‌دهد. بر اساس اين آمار، هر کيلوگرم گوشت قرمز وارداتي به صورت ميانگين ۴.۴ دلار به کشور وارد مي‌شود که با در نظر گرفتن قيمت ميانگين حدود ۳۵۰۰ توماني براي نرخ ارز مي‌توان گفت که هر کيلوگرم گوشت وارداتي حدود ۱۵ هزار تومان قيمت دارد.

اين ميزان از واردات گوشت نشان مي‌دهد که کسري نياز کشور تامين شده است و ديگر نيازي به واردات آن نداريم چرا که«حسن رکني» معاون وزير جهاد کشاورزي در اين باره مي‌گويد:« براي تامين نياز مردم به گوشت قرمز به عنوان يکي از محصولات پروتئيني اساسي حدود ۹۰۰ هزار تن گوشت در سال نيازمنديم که ۸۲۰ هزار تن آن معادل ۹۰ درصد نياز بازار در کشور توليد مي‌شود و مابقي نياز ۱۰ درصدي (حدود ۱۰۰ هزار تن) را نيز مي‌توانيم از ديگر کشورها تامين کنيم اما با توجه به اينکه ۹۰ درصد نياز داخلي از محل توليد تامين مي‌شود، همه نگاه وزارت جهاد کشاورزي حمايت‌ از توليدکننده و نهايتا مصرف‌کننده در درجه اول است.»

همچنين براساس آمارهاي گمرک، در دوازده ماه سال 95، حدود 83 هزار و 648 تن به ارزش 342 ميليون و 406 هزار و 11 دلار گوشت منجمد گاو به کشور وارد شده که به نسبت سال 94 با حجمي‌بالغ بر 92 هزار و 96 تن و ارزش 389 ميليون و 553 هزار و 953 دلار به لحاظ ارزش منفي 12 درصد کاهش داشته است.

اين حجم از واردات معادل 1266 ميليارد و 902ميليون و 240 هزار تومان برآورد مي‌شود و نيز گوشت منجمد گاو نيز در رتبه سيزدهم بيشترين واردات به کشور قرار دارد.

تخم مرغ

عامل اصلي گراني تخم مرغ در جامعه کمبود عرضه است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که از آغاز مهرماه سال گذشته با شروع بيماري‌هاي تنفسي در برخي از مرغداري‌ها قيمت تخم مرغ افزايش يافته است و مجوز ورود ۲۰ هزار تن تخم مرغ به کشور صادر شده است.

آمارهاي گمرک حاکي از آن است که در 10 ماهه منتهي به دي ماه سال 96 نزديک به 77 تن پودر زرده تخم مرغ به کشور وارد شده است.

قابل ذکر است که اين حجم از واردات به ارزش 345,505 دلار معادل 11,480,391,318 ريال وارد کشور شده است.

کشورهاي هلند، آلمان و امارت سه کشور صادر کننده زرده تخم مرغ خشک شده به ايران بوده اند.

ميوه وارداتي

براساس گزارش تجارت خارجي در سال 95، نزديک به 468 ميليون و 735 هزار و 337 دلار به وزن 608 هزار و 837 تن موز وارد کشور شده است.

همچنين سال 94 نيز بالغ بر 515 ميليون و 941 هزار و 876 دلار به کشور آمده بود؛ بنابراين به لحاظ تغييرات ارزشي سال گذشته با منفي 9 درصد کاهش روبرو بوده است. معادل ريالي موزهاي وارداتي 1734 ميليارد و 320 ميليون تومان است. موز نهمين کالاي عمده وارداتي به کشور محسوب مي‌شود.

بر اساس آمارهاي منتشر شده در گمرک در سال 96، در شش ماهه نخست سال واردات موز به کشور با رشد 40 درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. بر اين اساس تا شهريور ماه سال96 حدود 346 هزار تن واردات موز به ارزش 267 ميليون دلار انجام شده است. اين در حالي است که در شش ماهه نخست سال قبل فقط 250 هزار تن و به ارزش 191 ميليون دلار وارد کشور شده بود.

بر اساس آمار گمرک واردات موز به لحاظ ارزش دلار و همچنين به لحاظ وزني با رشد 39 درصدي مواجه شده است.

ماهي وارداتي

واردات ماهي در سال 93 نزديک به 6 هزارتن از نوع ماهي تيلاپيا بوده است که از کشورهاي چين ، تايلند و کشورهاي ديگر به کشور وارد شده است.

ماهي تيلاپيا يک گونه غير بومي‌است که از سال 86 واردات شده واهداف تحقيقاتي با هماهنگي سازمان حفاظت محيط زيست و دامپزشکي کشور انجام و در يک محيط بسته و گلخانه‌اي درحال پرورش و تحقيقات بر روي اين گونه ماهي است؛ البته در تحقيقات ميداني که خبرنگار«تجارت» از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي سطح شهر تهران انجام داده است حجم قابل توجهي از ماهي‌هاي يخ زده به شکل وارداتي به فروش مي‌رسد.

گندم در صدر کالاهاي وارداتي غيرنفتي

گندم به عنوان يکي از اساسي‌ترين محصول کشاورزي که در تامين امنيت غذايي نقش بسزايي داشته و سهم بيش از 60 درصدي در بخش کشاورزي دارد، عمده‌ترين محصول وارداتي از نظر ارزشي در بهار 93به شمار مي‌رود.

چراکه بر اساس آمار رسمي‌منتشر شده گمرک ايران طي سه ماهه نخست93 دو ميليون و 143 هزار تن دانه سخت گندم به ارزش بالغ بر 751 ميليون دلار به کشور وارد شده که از نظر وزني بيش از 134 درصد و از نظر ارزشي بيش از 96 درصد نسبت به همين بازه زماني در سال گذشته افزايش داشته است.

برنج در رتبه بالاي واردات

برنج يکي ديگر از اقلامي‌است که براي تامين نياز داخلي آن همواره به واردات نياز داشته‌ايم اما عليرغم اينکه اين محصول استراتژيک سومين کالاي وارداتي غير نفتي به شمار مي‌رود بر اساس آمار رسمي‌گمرک طي سه ماهه نخست93؛نزديک به 299 هزار و 500 تن برنج به ارزش بيش از 370 ميليون دلار وارد شده که از نظر وزني 43.35 درصد و از نظر ارزشي 38.15 درصد رشد منفي داشته است.

برنج پنچمين کالاي وارداتي عمده ايران در سال 95 بوده است، 690ميليون دلار در سال 95معادل بيش از 3هزار ميليارد تومان ميزان واردات برنج بوده است.

واردات خوراک دام و طيور

خوراک دام و طيور که عمدتا شامل دانه ذرت دامي‌و کنجاله سويا مي‌شود در رديف بعدي کالاهاي وارداتي غير نفتي قرار دارند که طي بهار93 به حدود يک و نيم ميليون تن رسيده است اما يکي با افزايش و ديگري با کاهش نسبت به همين بازه زماني در سال گذشته مواجه بوده است.

به گونه‌اي طي سه ماهه نخست93 دانه ذرت دامي‌با بيش از يک ميليون و 56 هزار تن واردات به ارزش بيش از 354 ميليون دلار 68.62 درصد از نظر وزني و 40.33 درصد از نظر وزني افزايش و کنجاله سويا با حدود 468 هزار تن واردات به ارزش بيش از 298 ميليون دلار بيش از 30 درصد از نظر وزني و ارزشي کاهش داشته است.

البته کنجاله کلزا هم روند افزايشي بسياري نسبت به سه ماهه نخست 93 گذشته داشته است چرا که در بهار امسال 38 هزار و 600 تن کنجاله کلزا به ارزش 13 ميليون و 300 هزار دلار به کشور وارد شده که از نظر وزني هزار و 248 درصد و از نظر ارزشي بيش از هزار و 29 درصد افزايش داشته است.

در مجموع اين ميزان واردات مستمر نشان مي‌دهد مشکل سال گذشته واردات خوراک دام و طيور و معطل ماندن کشتي‌هاي حامل اين محصولات که دامداران و مرغداران را به زحمت انداخته بود حل شده است و حالا واردکنندگان براي تامين ارز مورد نيازشان مشکل چنداني ندارند.

قند و شکر و واردات نيم‌ ميليون تني

واردات قند و شکر هم که معمولا مصرف آن‌ها به صورت مستقيم و غير مستقيم درايام خاص مانند ماه رمضان افزايش مي‌يابد،با توجه به موجودي حدود يک ميليون و 300 هزار تني قند و شکر در کشور و توليد اين محصول به همين ميزان در سال است.

در بهار 93 بيش از نيم ميليون تن شکر به کشو وارد شده است، به گونه‌اي که طي همين بازه زماني حدود 512 هزار و 200 تن شکر تصفيه نشده از نيشکر به ارزش بيش از 246 ميليون دلار به کشور وارد شده است که نسبت به سال گذشته بيش از 167 درصد رشد وزني و بيش از 126 درصد رشد ارزشي داشته است.

قاچاق موادغذايي در کشور

نايب رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس، سهم واردات مواد غذايي قاچاق به کشورمان را بين ۱۵ تا ۲۰ درصد اعلام کرد. «همايون يوسفي» مي‌گويد:« بين ۱۵ تا ۲۰ درصد از مواد غذايي وارداتي به کشور قاچاق است، هرچند وارد کنندگان رسمي‌معتقدند اين سهم خيلي بيشتر است.»

وي مي‌افزايد:« درهمه کشورهاي پيشرفته دنيا متولي کنترل و ارزيابي مواد غذايي و بهداشتي و...، يک سازمان يا وزارتخانه است اما در ايران متولي اين امر نهادهاي مختلف مثل وزارت جهاد کشاورزي، وزارت بهداشت، سازمان استاندارد و...، هستند که اين مشکل بايد حل شود و نظام بررسي کيفيت و ارزيابي مواد غذايي و بهداشتي بايد يکپارچه شود تا مشکلات اين حوزه حل شود چرا که اين چندگانگي موضوع نظارت را تضعيف مي‌کند.»