سمپوزیوم تخصصی امکان سنجی بهره گیری از ظرفیت های دریای عمان در تأمین آب کشور روز یکشنبه 23 اردیبهشت ماه به همت انجمن آمایش سرزمین ایران در خانه اندیشمندان علوم انسانی تهران برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری تجارت آنلاین، دکتر امیر محمودزاده رئیس انجمن آمایش سرزمین ایران در این سمپوزیوم گفت: امروز ایده و تفکر استفاده از دریای عمان بگونه ای پیش رفته که این انجمن از پژوهش محوری و مباحث علمی به سمت و سوی مباحث سرمایه گذاری و اجرایی پیش برود.
محمودزاده ادامه داد: این انجمن پژوهش و بررسی های فراوانی در این خصوص انجام داده است و ما بدنبال این هستیم که کشور ایران از یک کشور خلیجی به یک کشور اقیانوسی تبدیل شود و استفاده از دریای عمان و سواحل مکران می تواند توسعه ملی نیز بوجود آورد.
رئیس انجمن آمایش سرزمین ایران افزود: متاسفانه عده ای به عنوان مافیای آب عنوان می کنند ایران در کم آبی قرار دارد و کشور در جنگ آب وارد خواهد شد. که این موضوع مورد قبول ما نیست. البته ما باید اقتصاد خلاق و مشارکت مردمی را داشته باشیم و اعتماد اجتماعی باید به جامعه باز گردد و تقویت شود.
وی در مورد انجام پروژه انتقال آب از دریای عمان به مرکز کشور ادامه داد: ما آمادگی آن را داریم که یکی از بزرگترین پروژه های کشور را با مشارکت بخش خصوصی انجام دهیم. و البته پیشنهاد می کنم دولت در سطح قانون گذاری و نظارت قرار داشته باشد.
محمودزاده در پایان گفت: در کشور ما از 70 درصد ظرفیت سرزمینی استفاده نمی شود و امیدواریم اینگونه همایش ها مثمر ثمر قرار گیرد.
*در ادامه دکتر محمدرضا حافظ نیا دبیر علمی سمپوزیوم گفت: جنوب شرق کشور می تواند به عنوان لکوموتیو کشور عمل کند. این منطقه ویژگی ژئوپولتیکی دارد و دولت و سیاست های ایران باید از فرصت های این منطقه در جهت اقتدار ملی و اقتصاد استفاده نماید.
وی ادامه داد: پدیده خشکی ایران ذاتی است و ما باید با آن خو بگیریم ولی بحران آب در ایران قطعا به جنگ نمی انجامد بلکه می تواند به صلح منجر شود به این شکل که ذینفعان باید دور هم جمع شده و بحران آب را حل کنند. این سمپوزیوم نیز برای بررسی علمی و عملی مگا پروژه انتقال آب دریای عمان تشکیل شده که با دقت موضوع را بررسی کنیم و احیانا بعدا نگوییم که اشتباه کردیم.
*برات قبادیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این سمپوزیوم گفت: برخی صنایع آب بر را در فلات مرکزی و مناطق کم آب مستقر کردیم که ادامه این روند کشور را در زمینه منابع آبی به قهقرا می برد.
برات قبادیان افزود: وقتی منابع آب بر و انرژی بر در فلات مرکزی و استان های کم آب مستقر می شود، این نشان از بی دقتی ما در مدیریت دارد.
وی اظهار داشت: امروزه دیگر در دنیا هر توسعه ای مطلوب نیست، سازمان ملل بحث توسعه پایدار را با تعریف برآورده کردن نیازهای نسل کنونی بدون اینکه منافع نسل بعدی به خطر افتد، مطرح کرده و 17 هدف را به عنوان اهداف هزاره سوم تعیین کرد که هدف 9 آن در مورد بحث آب و بهداشت است.
وی ادامه داد: در دنیا آب به آب معدنی، شرب، بهداشتی، کشاورزی و صنعت تقسیم می شود در حالیکه که تعریف ما از آب فقط همان آب است و هر وقت هم که مشکل کم آبی مطرح می شود می گوییم ایران کشوری کم آب است بدون اینکه تلاشی برای جبران آن بکنیم.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: نزولات آسمانی 400 میلیارد متر مکعب در سال است که از این میزان 70 درصد آن تبخیر می شود و فقط 30 درصد را در اختیار داریم که استفاده کنیم؛ بنابراین باید با مدیریت صحیح به طور درستی از این میزان آب در اختیار بهره برداری کنیم.
وی افزود: میزان مصرف آب در ایران 96 میلیارد متر مکعب و ذخیره پشت سدها 38 میلیارد متر مکعب است حال باید ببینم از علم برای استفاده بهینه از منابع آبی تا چه میزان درست استفاده می کنیم زیرا دیگر مدیریت منابع آبی به روش های سنتی جواب نمی دهد.
وی اظهار داشت: سیاست نادرست توسعه یکی از اتفاقات ناخوشایندی است که در کشور رخ داده است به عنوان مثال تلاش می کنیم در زمینه تولید گندم و یا دانه های روغنی خودکفا شویم اما به چه قیمتی، هندوانه می کاریم تا صادر کنیم در حالی که هر یک کیلو هندوانه به 400 لیتر آب نیاز دارد، کدام عقل سلیمی آنرا قبول می کند.
قبادیان گفت: بنابر اعلام مجامع بین المللی اگر میزان برداشت آب یک کشور از منابع تجدیدپذیر آن بیشتر از 40 درصد باشد آن کشور با بحران روبرو می شود در حالی که ما بسیار بیشتر از این برداشت می کنیم، در واقع سیاست گذاری و مدیریت نادرست منابع مشکلاتی را به وجود آورده است.
وی افزود: 92 درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود در حالی که این رقم در دنیا 70 درصد است بنابراین ما 22 درصد از متوسط جهانی بیشتر مصرف می کنیم یا اینکه سرانه مصرف آب شرب در ایران دو برابر استاندارد جهانی است چون از علم در سیاست گذاری ها و مدیریت استفاده نمی کنیم.
وی ادامه داد: سالانه در کشور 30 تا 40 میلیارد متر مکعب فاضلاب تولید می شود که با توجه به بحران کم آبی و خشکسالی فقط حدود پنج درصد آن بازیافت و دوباره به چرخه بر می گردد در حالی که در برخی از کشور این رقم بازگشت 90 درصد است.
قبادیان گفت: برخی افراد از مشکلات آب و محیط زیست در کشور به عنوان بحران یاد می کنند در حالی که به نظر من این اَبَر بحران است و تا زمانی که چنین چالش هایی در کشور باشد دیگر به هیچ دشمنی نیازی نیست.
وی اظهار داشت: در وزارت صنعت، معدن و تجارت تصفیه فاضلاب را در دستور کار قرار دادیم و قرار است با استفاده از فناوری های روز دنیا و تجربه جهان با جدیت به آن بپرداریم.
معاون وزیر صنعت معدن و تجارت تاکید کرد: با توجه به کمبود منابع آبی در کشور، نگاه ما نسبت به مصرف و مدیریت آن همچنان سنتی است، به عنوان مثال در منازل ما آب شرب و آب بهداشتی یکی است در حالی که باید این دو از هم جدا شوند.
وی گفت: در این راستا دستورالعمل های یکسانی وجود ندارد و تا زمانی که نگاه ها و نحوه مدیریت منابع آبی از سنتی به مدرن تغییر نکند حتی با انتقال آب هم نمی توانیم کاری از پیش ببریم و مشکلی حل نخواهد شد.
قبادیان تاکید کرد: اگر مدیریت اقتصادی و اجتماعی آب درست اجرا شود و مصرف بهینه صورت گیرد، دیگر نیازی به انتقال آب نیست، باید در تغییر پارادایم مدیریتی با رویکرد بر علم پیش رویم. البته تغییرات اقلیم را هم نمی توان نادیده گرفت.
وی با اشاره به نگاه مسوولان بر تولید و اشتغال گفت: کلید توسعه پایدار اقتصادی ایران در بخش صنعت، معدن و گردشگری با افزایش بهره وری به ازای آب مصرفی است.
قبادیان افزود: تدوین استانداردهای آب برای مناطق مختلف، تغییر پارادیم مدیریت عرضه و تقاضا از سنتی به مدیریت با رویکرد توسعه پایدار، به حداقل رساندن میزان مصرف آب، بازیافت و در آخر استفاده از ظرفیت های خلیج فارس و دریای عمان می تواند راه های خروج از بحران آب در کشور باشد بدون اینکه به انتقال آب نیازی باشد.
*رستم قاسمی مشاور سابق معاون اول رئیس جمهوری نیز در سخنانی این سمپوزیوم گفت: دانش و فکر صحیح کشور را از چالش کم آبی و دغدغه آن نجات می دهد.
قاسنی افزود: آب و منابع آبی را باید درست استفاده کنیم که دراین راستا نقش علم و فناوری بسیار پررنگ و تاثیر گذار خواهد بود.
وی به روش های مختلف استفاده از منابع آبی اشاره کرد و گفت: یکی از آنها روش تحت الارضی یا زهکشی عمقی است که نسبت به روش های دیگر، آب به میزان 80 درصد صرفه جویی می شود در حالی که محصول دو تا سه برابر افزایش می یابد.
وزیر اسبق نفت ادامه داد: به عنوان مثال در مزرعه ای با روش تحت الارضی در قزوین، 12 تن گندم در هکتار تولید می شود، این روش در قزوین، زابل، اصفهان و خراسان اجرا شده است.
وی ادامه داد: در بخش صنعت هم علم می تواند کمک زیادی در کاهش مصرف آب داشته باشد، صنایع قدیمی تر آب زیادی مصرف می کنند و لازم است صنایع جدید با تغییر بنیادی در این زمینه، آب کمتری مصرف کنند، در واقع این اقدامات دانش و فکری است که می تواند ما را از دغدغه آب نجات دهد.
قاسمی همچنین تاکید کرد: به رغم داشتن سه حوزه دریایی، مرزهای طولانی آبی و جزایر متعدد در کشور، به دلایلی نتوانستیم از مزیت های آن استفاده کنیم، با وجود این پتانسیل اما حتی پایتخت دریایی نداریم، البته در چند سال اخیر با هدف استفاده از این ظرفیتاقدامات خوبی در دانشگاه ها آغاز شده است.
وی به موضوع انتقال آب هم اشاره کرد و گفت: سه روش انتقال با کانال، حمل کردن و استفاده از خطوط لوله ای وجود دارد که با توجه به شرایط توپوگرافی ایران که در هر کیلومتر یک متر سطح وجود دارد، انجام آن گران تمام خواهد شد و همچنین انرژی بر است.
قاسمی تاکید کرد: باید استحصال و حتی انتقال را با استفاده از فناوری های نوین ارزان کنیم که دراین صورت دیگر بحران آب نخواهیم داشت.
سمپوزیوم تخصصی امکان سنجی بهره گیری از ظرفیت های دریای عمان در تامین آب کشور امروز با حضور جمعی از متخصصان این امر برگزار شد.
روش های فنی تولید آب شیرین از دریای عمان، روش های انتقال و توزیع آب استحصالی از دریای عمان ، ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی انتقال آب از دریای عمان و ملاحظات ژئوپلتیکی تامین آب کشور از دریای عمان پانل های تخصصی این سمپوزیوم هستند.
*حجت الاسلام امیرقلی جعفری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد نیز در این سمپوزیوم گفت: بدون در نظر گرفتن مباحث سیاسی، برخی افراد در کشور در زمینه آب، قانون گریز و قانون ستیز هستند و قوانین مدون در این حوزه را بر نمی تابند.
حجت الاسلام امیرقلی جعفری افزود: قوانین خوبی در زمینه آب در کشور وجود دارد اما اجرایی نمی شود که نگاه در این زمینه باید تغییر کند.
وی اظهار داشت: به عنوان مثال صنایع فولاد یا کاشی از جمله صنایع آب بر هستند اما صنعت کاشی را تا میبد یزد هم برده ایم در حالی که می دانیم صنایع آب بر نباید در مناطق خشک و کم آب مستقر شوند.
حجت الاسلام جعفری ادامه داد: انتقال آب از دریای عمان به شرق و فلات مرکزی به عنوان یکی از راهکارهای برون رفت از چالش کم آبی مطرح شده است، اما ابتدا باید ببنیم چه کار کردیم که به اینجا رسیدیم و یا اکنون از منابعی که در اختیار داریم چگونه استفاده می کنیم.
وی با اشاره به وضعیت نامناسب منابع آبی در کشور افزود: بخشی به تغییر اقلیم و خشکسالی 9 ساله و بخشی هم به رفتار خودمان، مدیران و وزارت نیرو به عنوان متولی آب کشور بر می گردد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اظهار داشت: ایران کشوری خشک است و همه همین را علت کم آبی می دانند اما برای درمان آن چه کرده ایم، پنج ایالت امریکا و استرالیا هم مشکل کم آبی دارند آنها با این مشکل چگونه کنار آمده اند. ما هرگاه مشکل داشتیم گفتیم تونل می زنیم و آب را منتقل می کنیم بدون اینکه کار کارشناسی در این زمینه صورت گیرد.
حجت الاسلام جعفری با اشاره به اینکه برخی معتقد هستند مافیای آب وجود دارد،گفت: من مافیای آب را تلفیقی از ثروت و قدرت سیاسی می دانم که تمام قوانین را زیر پا می گذارد و خلاف مصوبات عمل می کند.
وی افزود: سند آمایش سرزمین داریم اما آیا اجرا می شود، چرا مصوبات شورای عالی آب معطل مانده است و چرا عده ای به خود اجازه می دهند هر کاری انجام دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد گفت: می دانیم که یک سری کارها در گذشته انجام شده است مانند استقرار برخی صنایع در مناطق کم آب اما چرا همچنان همان راه را ادامه می دهیم، باید نگاه ها متحول شود.
سمپوزیوم تخصصی امکان سنجی بهره گیری از ظرفیت های دریای عمان در تامین آب کشور امروز یکشنبه با حضور جمعی از متخصصان این امر برگزار شد.
روش های فنی تولید آب شیرین از دریای عمان، روش های انتقال و توزیع آب استحصالی از دریای عمان ، ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی انتقال آب از دریای عمان و ملاحظات ژئوپلتیکی تامین آب کشور از دریای عمان پانل های تخصصی این سمپوزیوم هستند.
*ضمنا پانل های موضوعی سمپوزیوم به شرح ذیل اعلام شده است.
✔️پانل اول: روش های فنی تولید آب شیرین از دریای عمان
دکتر مجتبی نوری: رئیس پنل و مدیر تحقیقات شرکت مدیریت منابع آب ایران
دکتر عباس اکبرزاده: هیأت علمی موسسه تحقیقات آب و معاون آموزشی موسسه علمی کاربردی صنعت آب و برق
دکتر بهمن یارقلی: هیأت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی
دکتر بیژن رحیمی: هیأت علمی انستیتو آب و انرژی دانشگاه صنعتی شریف، دکترای نمک زدایی آب دریا از کشور استرالیا
✔️پنل دوم: روش های انتقال و توزیع آب استحصالی از دریای عمان
مهندس جعفر غفاری شیروان: رئیس پنل و عضو هیأت علمی انجمن علوم و مهندسی منابع آب
مهندس حمیدرضا کشفی: مدیر کل دفتر تجهیز منابع مالی آبفای کشور
مهندس فرزاد هدایتی: مدیر طرح پروژه انتقال آب خلیج فارس و عضو هیأت مدیره شرکت مهندسین مشاور یکم
مهندس بهیه جعفری: رئیس گروه برنامه ریزی دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو
✔️پنل سوم: ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی انتقال آب از دریای عمان
دکتر محمد حسین پاپلی یزدی: رئیس پنل و استاد بازنشسته دانشگاه تربیت مدرس
دکتر سید مجتبی رضوی نبوی: مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره شرکت مهندسین مشاور آب سو
دکتر نغمه مبرقعی: دانشیار پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص برنامه ریزی محیط زیست و برآورد ارزش خدمات اکوسیستمی
دکتر مراد کاویانی: دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
✔️پنل چهارم: مزیت های ژئوپلیتیکی تأمین آب کشور از دریای عمان
دکتر محمدرضا حافظ نیا (دبیر علمی سمپوزیوم): رئیس پنل و مدیر گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
مهندس جبار وطن فدا: مدیر کل دفتر رودخانه های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو
دکتر مجید صابر: رئیس دبیرخانه دریای خزر وزارت امور خارجه
دکتر محمدرضا شهباز بگیان (دبیر تخصصی سمپوزیوم): عضو هیأت علمی گروه برنامه ریزی آمایش سرزمین دانشگاه تربیت مدرس و متخصص سیاست گذاری سیاست آّب
*توضیح اینکه به شرکت کنندگان گواهی حضور در کارگاه آموزشی اعطا می گردد.
پرطرفدارترین عناوین