چرا دلار 15 هزار تومان شد؟

قیمت دلار امروز در حالی به مرز ۱۵ هزار تومان هم رسید که در بازارهای ارز تهران و شلوغی جمعیت، این دلالان بودند که نرخ را تعیین می‌کردند و صرافی‌ها یا فروش نامنظم داشتند یا از فروش ارز خودداری می‌کردند.
یکی از بازارهای ارز تهران میدان فردوسی و چهارراه استانبول است که امروز میزبان شلوغی جمعیت بود و مردم کنار همه صرافی‌هایی که تابلوی «خرید و فروش ارز نداریم» صف کشیده بودند و منتظر برای دریافت ارزشان بودند، اما صرافی‌ها که به نظر می‌رسید فروش ارزشان منظم و مستمر نیست با بهانه‌های مختلف مردم را منتظر نگه می‌داشتند. نکته جالب توجهی که امروز بیشتر به چشم می‌خورد، فاصله زیاد قیمت‌های رسمی صرافی‌ها بود که روی تابلوهایشان نوشته شده بود، چراکه به عنوان مثال قیمت فروش دلار از ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان تا ۱۴ هزار و ۶۰۰ تومان متفاوت بود و یورو نیز از ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان تا ۱۷ هزار و ۵۰ تومان قیمت داشت.
افزایش قیمت دلار در حالی بود که امروز سکه و طلا شاهد کاهش قیمت بودند به طوری که قیمت هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید حدود ۷۰ هزار تومان کاهش یافته است. بدین ترتیب سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار امروز با قیمتی معادل چهار میلیون و ۶۵۰ هزار تومان داد و ستد می‌شود و نسبت به قیمت روز گذشته خود که رقمی معادل چهار میلیون و ۷۲۰ هزار تومان بود با افتی ۷۰ هزار تومانی مواجه شده است.
در بازار ارز اما بار دیگر در دور تکراری نوسان و گرانی قرار گرفت و در این جریان تحلیل‌ها و نظرات متفاوتی برای چرایی شرایط موجود مطرح می‌شود، پاسخ‌های متفاوتی برای دلار ۱۴ هزار تومانی وجود داشته که برخی به همین روزها و برخی به گذشته بر می‌گردد.
به گزارش ایسنا، در یکی دو هفته گذشته نوسان بازار ارز بار دیگر شدت گرفت و قیمت هر دلار در طول کمتر از یک هفته از قیمت‌های پایین‌تر از ۱۱ هزار تومان تا بیش از ۱۴ هزار تومان و تا مرز ۱۵ هزار تومان هم پیش رفت. از سوی دیگر برای یورو نیز شرایط در بازار ارز به همین ترتیب بود و تا مرز ۱۷ هزار تومان گران شد. گر چه دلایل متفاوتی از جمله جو روانی، افزایش تقاضا و برخی سینگال‌های منفی از سوی مسئولان عامل شرایط فعلی بازار عنوان می‌شود اما کارشناسان دلیل بروز نوسانات تند و رشد افسارگسیخته دلار را به سیاست‌های گذشته تاکنون نیز ربط می‌دهند.
جریان بازار ارز و ثبت قیمت‌های عجیب در این بازار موضوعی است که در گفت‌وگوی ایسنا با اصغر سمیعی -رئیس اسبق کانون صرافان ایران-مورد بررسی قرار گرفته است.
این تحلیلگر بازار ارز با اشاره به اینکه ما در سال قبل نیز گفته بودیم نباید فنر بازار ارز را نگه داشته و انرژی را در آن ذخیره کرد، گفت: بر این اساس باید تفاوت تورم داخل و تورم کشورهای حوزه دلار، سالانه بر نرخ ارز اضافه و قیمت آن تعدیل می‌شد، اما این اتفاق نیفتاد.

*برای خوش آمدن مردم دلار را نگه داشتیم
وی با اشاره به اینکه رئیس کل بانک مرکزی (ولی الله سیف) در سال ۱۳۹۲ قیمت منطقی دلار را ۳۲۰۰ تومان دانسته بود، یادآور شد: بر این اساس باید این نرخ به طور تدریجی افزایش یافته و تفاضل نرخ تورم به آن اضافه می‌شد تا به مرور قیمت دلار تعدیل شده و اکنون شاهد این اتفاق‌ها نبودیم؛ اما متاسفانه دولت و بانک مرکزی برای اینکه مردم خوششان بیاید و همچنین بگویند پول ملی ما قوی است، سعی کردند به هر ترتیبی که شده قیمت دلار را ثابت و پایین نگه دارند، اما این اصرار فقط تا مدتی جواب داد و اکنون دیگر پاسخگو نیست.
رئیس اسبق کانون صرافان همچنین به جریان تعیین نرخ دلار اشاره داشت و توضیح داد: محاسبات نشان می‌دهد که باید با در نظر گرفتن تورم، نرخ دلار در سال گذشته بین ۵۷۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان بود، اما متوسط قیمتی که دلار در سال ۱۳۹۶ فروش رفت، حدود ۳۸۰۰ تومان بوده که این نرخ تا ۲۰۰۰ تومان از قیمت واقعی خود ارزان‌تر بود. به عبارتی ما ۵۰ میلیارد دلار را با حدود ۲۰۰۰ تومان ارزان‌تر فروختیم. وقتی به سال ۱۳۹۷ رسیدیم، زمانی که نرخ تورم در ایران ۱۰ درصد و در کشورهای حوزه دلار حدود دو درصد بود، باید هشت درصد به ارز اضافه می‌شد که نرخ آن را برای سال جاری به ۶۲۰۰ تومان می‌رساند، ولی باز هم این اتفاق نیفتاد و ۲۰۰۰ تومان دیگر نسبت به نرخ ۴۲۰۰ تومانی که دولت تعیین کرد، ارزان‌تر فروختیم. بنابراین نرخ واقعی دلار با اضافه کردن این ۲۰۰۰ تومان به نرخی که باید در سال جاری فروش می‌رفت تا ۸۲۰۰ تومان رسید. اگر این گونه پیش می‌رفتیم و از ضوابط اقتصادی و بازار پیروی می‌کردیم اکنون این اتفاق‌ها نیفتاده بود و ضربه کمتری به مردم وارد می‌شد.

*حیرت از ارز ۴۲۰۰ تومانی
وی ادامه داد: متاسفانه با حیرت دیدیم که دولت به یک باره تصمیم به تک‌نرخی کردن ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان گرفت و بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار را ارزان‌تر از حد طبیعی و با هر هدفی حتی خیرخواهانه فروخت. وقتی این ۴۰۰۰تومان اختلاف به نرخ قبلی اضافه شود، آنگاه دلار به ۱۲ هزار تومان می‌رسد. بنابراین برای جبران این کسری حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار باقی مانده را باید ۱۲ هزار تومان می‌فروختیم، اما آنچه که مشاهده کردیم این بود که بازار ثانویه‌ای راه‌اندازی شد که قیمت دلار در آن ۸۰۰۰ تومان است و ۴۰۰۰ تومان دیگر کم دارد پس اگر این ۴۰۰۰ تومان هم بخواهیم جبران شود دلار ۱۶ هزار تومانی غیرطبیعی نیست.