مرضيه باريکاني
سرپرست دفتر ارزيابي حمل و نقل وزارت راه و شهرسازي
سرپرست دفتر ارزيابي حمل و نقل وزارت راه و شهرسازي
در حاليکه رسالت حمل و نقل همگاني جابه جايي مردم در کم‌ترين زمان ممکن با آسان‌ترين روش ممکن است؛ استفاده از خودروشخصي يکي از آسان‌ترين روش‌هاي ممکن براي جابه جايي شهروندان در محدوده درون شهري و برون شهري ما مي‌باشد. براستي علت چيست؟!تعداد زياد تلفات ناشي از حوادث رانندگي، بيماري‌هاي قلبي و عروقي ناشي از آلودگي هوا، مشکلات جسماني ناشي از عدم تحرک، عدم ارتباط مردم در عرصه‌هاي اجتماعي شهر و شکل گيري محلات شهري بي روح و بي هويت، تخريب محيط زيست و ... تماما برگرفته از سياست‌هاي خودرومحورانه مي‌باشد. اين در حالي ايست که همواره شهروندان را به استفاده از حمل و نقل همگاني سوق مي‌دهيم و نبود فرهنگ حمل و نقل همگاني را بعنوان يکي از علت‌هاي بارز مطرح مي‌نماييم. اما بايد گفت رفتار مردم برگرفته از سياست‌هاي مديران، تصميم سازان و تصميم گيران است هر جا درست تصميم گرفته‌ايم شهروندان عملکرد مطلوب و مثبتي را از خود بروز داده‌اند و چنانچه درست تصميم نگرفته‌ايم شاهد پيامد و تبعات منفي ناشي از کنش اجتماعي بوده ايم. توسعه مترو در شهر تهران و استقبال مردم از اين نوع، شيوه حمل و نقلي نشان از يک تصميم گيري درست و اصولي و به تبع آن کاهش استفاده از خودرو شخصي است اما يک سوال ايا اين امر (توسعه حمل و نقل همگاني) را بعنوان يک راهبرد تاکنون دنبال نموده ايم؟! طي ساليان گذشته اقدامات زيادي در راستاي حل مشکل تردد در معابر درون شهري و برون شهري صورت پذيرفت نظير آن را مي‌توان در ساخت بزرگراه‌ها، کمربندي‌ها، پل‌ها، تقاطع، تونل‌ها ديد اما تا امروز نتيجه‌اي جز رشد و گسترش دامنه ترافيک در محدوده شهري، حومه‌اي و بين شهري نداشته است. مي‌توان گفت با ساخت راه و معبر جديد در شهر در واقع تقاضاي جديد براي خودرو ايجاده کرده و در نهايت بر ايجاد ازدحام و ترافيک کمک کرده ايم، اين در حاليست که اين اقدامات منجر به کمرنگ شدن اثر اقدامات صحيح اخير همچون مترو، اتوبوس‌هاي تندرو و صرف بودجه‌هاي کلان براي توسعه راه به جاي توسعه حمل و نقل همگاني مي‌گردد. در واقع نوع نگاه و برنامه‌ريزي در خصوص تردد و جابه جايي در شهر طي ساليان گذشته صرفا برتري خودرو بر انسان را نشان مي‌دهد بر همين اساس وجود تعداد زيادي پل عابر پياده و زير گذر در معابر شهري نيز تاييدي ديگر بر اين مدعاست. خوشبختانه هم اکنون اقدامات مثبتي در اين راستا در حال انجام است، وزارت راه و شهرسازي بعنوان يکي از وزارتخانه‌هاي پيشرو در امر توسعه حمل و نقل همگاني اقداماتي همچون توسعه کمي‌و کيفي قطار حومه‌اي بين شهرهاي مادر به شهرهاي اقماري در زمينه زيرساخت و بهره برداري، اتصال ايستگاه‌هاي راه آهن (خطوط حومه اي) به ايستگاه‌هاي مترو، مکان يابي ايستگاه‌هاي راه آهن در داخل شهر با وجود پيچيدگي‌هاي خاص از منظر شهرسازي و مهندسي حمل و نقل (در ساليان پيش ساخت ايستگاه راه آهن در داخل شهر اولويت محسوب نمي‌گرديد) و ايجاد يکپارچگي با ساير شيوه‌هاي حمل و نقلي درون شهري،برنامه‌ريزي لازم براي ارتباط کاربري زمين و حمل و نقل همگاني و به نوعي توسعه مبتني بر حمل و نقل همگاني (TOD) و همچنين در اين راستا تصويب سند و چارچوب راهنماي توسعه مبتني بر حمل و نقل همگاني در شورايعالي شهرسازي و معماري، تهيه/ بازنگري طرح‌هاي جامع شهري با توجه ويژه به حمل و نقل همگاني و برنامه‌هاي ديگر را در اولويت‌هاي خود قرار داده است. يکي از متمايز‌ترين اقدامات اين وزارتخانه تهيه و ابلاغ استراتژي‌هاي بخش حمل و نقل کشور مي‌باشد که در اين خصوص خط مشي تمامي‌اقدامات با هدف توسعه حمل و نقل همگاني است. در کلام پاياني مي‌توان افزود تا زمانيکه استفاده از خودرو شخصي براي مردم سهل و ارزان باشد نمي‌توان انتظار تغيير رويه داشت.
آخرین اخبار