خانه ملت و قدرت قانون‌مند

جلال خوش‌چهره
روزنامه نگار

بلندي يا کوتاهي افراد را جايگاه حقوقي آنان تضمين نمي‌کند، بلکه منش و فضيلت افراد است که به جايگاه‌ها معني مي‌دهد.چه بسيار کسان که در جايگاه بلندي از حيث حقوقي قرار داشته و دارند، اما به اندازه منش و فضيلت خود، بلندي جايگاه را تقليل داده‌اند. عکس اين قاعده نيز جاري است؛ چه بسيار مردماني که به رغم داشتن جايگاهي نازل ، اما در نگاه عمومي‌بلند مرتبه و محترمند. داوري در اين باره به عهده مردمي‌است که بي‌رحمانه و بي رودربايستي رفتار و عملکردها را به ويژه در دايره نخبگان سياسي و اجتماعي انجام مي‌دهند. بازتاب گسترده درگيري لفظي يکي از نمايندگان مجلس با کارگزار گمرک، مصداق مدعاي بالاست. مردم تصاوير چگونگي درگيري لفظي نماينده مردم با يکي از کارگزاران دولتي را ديدند و درباره‌اش قضاوت کردند. بي‌ترديد بيشترين آسيب اين درگيري متوجه اعتبار خانه ملت شد. حال مي‌توان براي اين اتفاق حاشيه تراشيد و کوشش کرد آن را پررنگ تر از متن نشان داد. اما هم حاشيه تراشان و هم مردم هشيار مي‌دانند که نمي‌شود ـ حداقل اين بارـ متن را با حاشيه پوشاند. درگيري لفظي ياد شده، نخستين حادثه از اين جنس نبوده و ممکن است پس از اين هم تکرار شود. اگر حاکميت سياسي در پاسخ به خواست افکار عمومي‌و براي پايان بخشي به چنين رفتاري به طور اصولي عمل نکند، آسيب آن بيش از همه متوجه نظام سياسي است. برخي نخبگان سياسي احترام خود را مديون قدرتي مي‌دانند که جايگاه حقوقي آنان برايشان ايجاد کرده است. آنان فراموش مي‌کنند که اين جايگاه وديعه‌اي نيست که از آسمان برايشان تقديم شده، بلکه هرلحظه ممکن است از اوج به حظيظ سقوط کنند. خود شيفتگان قدرت از ترس مردم لذت مي‌برند و کلامشان مشحون از تهديد و تحقير ديگران است. مضمون کلام نماينده مجلس را در تصاوير منتشر شده مرور کنيم؛ چه چيز جز تهديد و تحقير در آن مي‌توان يافت؟ آيا اين رفتار شايسته نماينده مجلس و شخصيت فرهنگي مردمي‌است که با آراء خود، او را راهي خانه ملت کرده‌اند؟ آيا خانه ملت و ديگر نمايندگان مردم بايد تاوان اين رفتار را به هزينه اعتبار نظام سياسي بپردازند؟ آيا حاشيه سازي براي کم‌رنگ يا لاپوشاني کردن رفتار ناپسند يک نماينده سبب نمي‌شود که اميدها به استقرار عدالت و انصاف بيهوده تلقي شده و اين تصور عمومي‌شود که منافع شخصي برخي نخبگان بر منافع و حرمت عموم مردم ترجيح داده مي‌شود؟ مردم به ويژه از نمايندگان خود در خانه ملت انتظار دارند که در جايگاه نظارتي خود مراقب باشند که قدرت و ثروت در انحصار کساني نباشد که هميشه دوست دارند اين دو را در اختيار داشته باشند. قرار نيست نتيجه انتخاب مردم به نفع تنها نماينده مجلس باشد که او را صاحب اين جايگاه بلند حقوقي کرده است. نبايد به چرخه بدي‌ها و کژي‌ها تن داد. تغيير ترکيب مجلس کنوني که با اراده مردم انجام شد با اين وعده همراه بود که نگرش‌هاي نامقبول کنار گذاشته مي‌شود و شاهد تغيير در عملکردها و رفتار خواهيم بود. بروز رفتاري مانند آنچه نماينده ياد شده مرتکب شد، مي‌تواند چنين تلقي شود که سطحي بدتر از آنچه بود، ايجاد شده است. مردم انتظار دارند نمايندگانشان در خانه ملت با عمل و منش خود به راستي نشان دهند که قيود قدرت نمايندگان ملت در چارچوب مصلحت شخصي آنان نيست بلکه اين مردم و مصالح آنان است که بايد در دستور کار قرار گيرد؛ مدارا با مردم شرط نخست نمايندگي آنان است. پاسخگويي وظيفه منتخبان مردم است. اعتراض حق مردم است. نبايد به وضعي تن داد که افراد با منافع متفاوت با منافع عمومي، توان غلبه بر قانون را دارند. باور کنيم حرکت در مسير اشتباه به فرهنگ، مذهب، جغرافيا، جمعيت، اقتصاد، جايگاه حقوقي و حقيقي و... ربط ندارد. اين منش و فضيلت افراد است که به آنان مرتبه مي‌دهد. نهاد خانه ملت مي‌تواند با پرهيز از حاشيه‌ها از اعتبار خود دفاع کند.

منبع: خبرآنلاين