گروه اجتماعي: طرح اجباري شدن خدمت رساني پزشکان عمومي‌که به تازگي توسط وزارت بهداشت طرح و پي گيري مي‌شود بازخوردهاي زيادي در جامعه پزشکي کشور داشته است و به همين دليل کميته کارورزي شوراي نمايندگان دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران رد چنين طرحي را مطالبه دانشجويان و فارغ التحصيلان رشته پزشکي مي‌داند. آنچه که در ادامه مي‌آيد مصاحبه با دکتر امير والي زاده دبير کميته مزبور در همين راستا است.
- لطفا خود را معرفي کنيد و عنوان کنيد که حيطه فعاليت شما در چه زمينه‌اي است؟
به نام خدا، اين جانب امير والي زاده، دبير کميته کارورزي شوراي نمايندگان دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران هستم. حيطه فعاليت کميته کارورزي در راستاي پيگيري مشکلات و دغدغه‌هاي آموزشي و پژوهشي دانشجويان کارورز دانشگاه علوم پزشکي تهران، به عنوان اصلي‌ترين و بزرگ‌ترين قطب آموزش پزشکي کشور، و ارائه راهکارهاي عملياتي به مديريت محترم دانشگاه در راستاي حل اين مشکلات مي‌باشد. به علاوه، کميته کارورزي شوراي نمايندگان، نماينده کارورزان دانشگاه در ارتباط با مسئولان محترم دانشگاه و وزارت بهداشت نيز مي‌باشد.
- در مورد موضوع ۳ ساله شدن طرح خدمت رساني پزشکان عمومي، چه بازخوردهايي داشته ايد؟
در رابطه با اين موضوع، که در نوع خود به شکلي بسيار غير منتظره مطرح شد، از کارورزان دانشگاه تهران و همچنين ساير دانشگاه‌هاي علوم پزشکي سطح کشور، بازخوردهاي بسياري به دست ما رسيده است. چند سال پيش بود که وزير محترم سابق بهداشت، دکتر قاضي زاده‌هاشمي، از پيگيري‌هاي وزارتخانه براي خارج کردن طرح از حالت اجباري براي همه فارغ التحصيلان و تبديل آن به امتيازي ويژه براي پزشکان متقاضي، به صورت اعطاي درآمدي قابل قبول، خبر داده بودند. اما اينکه چه اتفاقي رخ داد که پس از فقط تغيير يک شخص در وزارتخانه، برنامه اين نهاد نه تنها لغو، بلکه به شکل غير قابل باوري به حالت تضاد با برنامه‌هاي قبلي درآمد،همه دانشجويان پزشکي سراسر کشور را در موجي از شوک و ناباوري قرار داده است.
- اخيرا زمزمه‌هايي مبني بر طرح اين مسئله در مجلس شوراي اسلامي‌به گوش رسيده است. آيا مطرح شدن چنين موضوعي در مجلس وجاهت قانوني دارد و يا در حيطه اختيارات وزارتخانه است؟
قصد ورود به مباحث خشک حقوقي را ندارم و به همين خاطر به صورت مختصر در اين مورد توضيح مي‌دهم. بله مجلس در رابطه با اين مسئله وجاهت قانوني کامل دارد. در واقع تا زماني که طرح فوق از فيلتر مجلس شوراي اسلامي‌گذر نکند، از لحاظ قانوني قابل اجرا نخواهد بود. در روزهاي اخير نيز برخي نمايندگان در اين رابطه مواضع متفاوتي گرفته اند. جا دارد به نوبه خود و به نمايندگي از کارورزان دانشگاه علوم پزشکي تهران، که فارغ التحصيلان آينده نزديک بالاترين سطح نظام آموزش پزشکي کشور خواهند بود، از کميسيون بهداشت مجلس تشکر کنم. مواضعي که از جانب اعضاي کميسيون بهداشت مطرح شده، نشان دهنده آن است که اعضاي محترم آن، از مشکلات و مسائل احتمالي که در صورت اجراي اين طرح نسنجيده رخ خواهد داد، آگاهي کامل دارند. اما متاسفانه شاهد مواضعي از جانب کميسيون آموزش بوده ايم، که به اين مسئله که آموزش پزشکي با ساير حيطه‌هاي آموزشي تفاوتي چشمگير در ساختار دارد، و اينکه افراد متخصص در ساير حيطه‌هاي آموزشي به مسائل و مشکلات حيطه آموزش پزشکي آگاهي کامل ندارند، صحه مي‌گذارد. به هر حال ما به کمک‌هاي اعضاي محترم کميسيون بهداشت مجلس در راستاي رد اين طرح نسنجيده، به عنوان افرادي آگاه به مشکلات آموزش پزشکي کشور، و آگاه به ساختار آموزش پزشکي در کشورهاي تراز اول، بسيار اميدوار هستيم.
- به نظر شما، ۳ ساله شدن دوره طرح اجباري خدمت رساني پزشکان، چه تاثيري مي‌تواند بر جامعه و بيماران بگذارد؟
به نظر بنده، اولين متضرر اين طرح، بيماران ما در سطح کشور خواهند بود. توجيه وزارت بهداشت در راستاي پيشنهاد اين طرح، افزايش ارتباط بين پزشکان و جامعه مي‌باشد، در حالي که مردم و جامعه ما به ارتباط بيشتر با پزشکان نيازي ندارند، بلکه به ارتباط بيشتر با پزشکان متخصص، متعهد و وفادار نيازمندند، و اين دو مورد کاملا متفاوت هستند. وقتي که پزشکان جوان ما به مدتي طولاني از فضاي علمي‌دانشگاه فاصله بگيرند، وقتي که به مدتي طولاني به خدمت با حداقل درآمد‌ها و به دور از خانه و خانواده گماشته شوند، وقتي که فارغ التحصيلان دانشگاه‌هاي پزشکي ما احساس کنند که به عنوان نيروي کار کم هزينه به کار اجباري گرفته مي‌شوند، نتيجه آن علاوه بر اينکه تربيت پزشکان با سطح علمي‌پايين تر خواهد بود، به کاهش روحيه تعهد و خدمت رساني در پزشکان منجر خواهد شد، که متضرر اول آن نيز جامعه خواهد بود.
- اين مسئله چه تاثيري بر جامعه پزشکي و به خصوص دانشجويان مقطع عمومي‌و تخصص خواهد داشت؟
تاثير اين مسئله بر دانشجويان پزشکي بسيار چشمگير خواهد بود. ما در حال حاضر شاهد آن هستيم که با اجراي طرح‌هاي نسنجيده در رشته‌هاي مختلف و به خصوص حيطه‌هاي مهندسي، موج بسيار عظيمي‌از آنچه "فرار مغزها" نام گرفته، رخ داده است. در واقع طرح‌هاي نسنجيده‌اي که بعضا بدون مورد مشابه قبلي در هيچ کشوري در دنيا عملياتي شده اند، دستاودي جز نخبه ستيزي و افزايش موج مهاجرت در بين نخبگان ما نداشته اند. حيطه آموزش پزشکي جز معدود حيطه‌هايي است که کشور ما در سطح جهان حرف براي گفتن دارد، و تمام اين دستاوردها با حداقل امکانات به دست آمده که بدون شک همه را مديون نخبگان اين عرصه در کشور هستيم. حالا اما متاسفانه شاهديم که وزارت بهداشت با ارائه طرحي که مشابه آن در هيچ کجاي دنيا تا کنون اجرايي نشده، خواسته يا ناخواسته راه نخبه ستيزي در حيطه آموزش پزشکي که از معدود حيطه‌هاي موفق آموزشي در کشور بوده را نيز باز کرده است. همانطور که توضيح دادم، اين طرح دستاوردي به جز کاهش سطح علمي‌پزشکان آينده ما و کاهش حس دلسوزي و تعهد در آن‌ها، نخواهد داشت. مگر نخبه ستيزي ما در حيطه آموزش رشته‌هاي فني چه دستاوردي براي جامعه داشت، جز اينکه شاهد درخشش نخبگان ايراني اين حيطه در کشورهاي ديگر و حسرت از کمبود نيروهاي نخبه اين رشته‌ها در کشور خود را به ما تحميل کرد؟ متاسفانه راهي که وزارت بهداشت اکنون در پيش گرفته، مشابه راهي است که سال‌ها قبل در حيطه آموزش دانشجويان حيطه فني شاهد بوده ايم، يعني نخبه ستيزي و تحميل شرايط نامساعد کاري و آموزشي بر دانشجويان در درازمدت براي کسب مزيت‌هاي حداقلي در کوتاه مدت.
- در صورت طرح اين مسئله از سوي وزارت بهداشت در مجلس، رويکرد شما چه خواهد بود؟
خوشبختانه در اين زمينه شاهد بسيج عمومي‌دانشجويان در سراسر کشور براي جلوگيري از تصويب اين طرح مخرب بوده ايم. اخيرا نيز پويشي با حدود يازده هزار امضا از سوي دانشجويان پزشکي سراسر کشور به اطلاع وزارت بهداشت رسيد، که متاسفانه اعتنايي از جانب وزارتخانه به اين پويش همگاني دانشجويان سراسر کشور نشد. البته اعضاي محترم کميسيون بهداشت مجلس واکنش‌ها و حمايت‌هاي بسياري در اين رابطه از دانشجويان داشته‌اند که جاي بسي اميدواري و تقدير دارد. رويکرد اصلي ما در صورت طرح اين مسئله در مجلس، اطلاع رساني به ساير نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي‌در راستاي عدم موافقت با آن و جلوگيري از رفتن نظام آموزش پزشکي به سمتي که در نهايت به نخبه ستيزي و کاهش سطح علمي‌و ميزان تعهد پزشکان ما خواهد بود مي‌باشد. البته پويش دانشجويي ما نيز در سراسر کشور با قدرت به اطلاع رساني هر چه بيشتر به جامعه از مضرات اين طرح ادامه خواهد داد.
- نقش جامعه پزشکي از نظر شما در مقابله با تصويب و اجرايي شدن اين طرح چيست؟
اساتيد و بزرگان جامعه پزشکي، به عنوان سردمداران و دلسوزان اين جامعه، در رد و لغو اين طرح نقشي کليدي خواهند داشت. خوشبختانه شاهد همکاري اين بزرگواران در مقابله با کاهش کيفيت دوره آموزش پزشکي و نخبه ستيزي در اين حيطه در مقاطع گوناگون بوده ايم، و خوشبين هستيم که اين بزرگان در اين مسئله نيز ورود کرده و نظرات خود را به گوش جامعه و اعضاي محترم مجلس و وزارتخانه مي‌رسانند
