آرمان- سوسن یحیی‌پور: می‌توان التهابات ارزی نیمه اول سال ۹۷ و بازگشت تحریم‌های آمریکا را دو متهم اصلی گرانی‌های افسارگسیخته و دومینووار بهای محصولات مختلف در بازار اعلام کرد، اما در این میان نباید از نقش برخی فعالان بازار غافل ماند که از شرایط به‌وجود آمده به نفع خود سو‌ءاستفاده کردند و هر روز به آتش گرانی و التهابات بازار دامن زدند. به همین دلیل، به‌تازگی حسن روحانی رئیس‌جمهوری چهار وزیر خود را مامور مقابله با گران‌فروشی کرده است. او به وزرای صنعت، کشاورزی و کشور دستور داد که به‌منظور کنترل و نظارت بر قیمت کالاها و خدمات، اقدامات لازم و موثر را در توزیع، عرضه و فروش با قیمت مناسب را به اجرا در آوردند. روحانی همچنین وزیر دادگستری را مامور کرد تا سازمان تعزیرات حکومتی با گران‌فروشان مطابق با قوانین و مقررات برخورد کند. ادامه گرانی‌ها در بازار، اکثریت مردم به‌ویژه دهک‌های پایین درآمدی را که البته خود آنها نیز نقش زیادی در شلوغی‌های بازار دارند، نگران تامین اقلام مورد نیاز ماه رمضان کرده است. اما دولت باتوجه به اینکه هر ساله بازار در این ماه با تقاضای شدیدی مواجه می‌شود و رونق می‌‌گیرد، اعلام کرده که تمهیدات ویژه‌ای را به‌منظور جلوگیری از گرانی و گران‌فروشی اتخاذ کرده است.
شرایط کنونی اقتصاد سبب شده تا فشار زیادی به قشر کارگر جامعه تحمیل شود، در کنار آن کارفرمایان نسبت به سال‌های گذشته ناتوان شده‌اند و اینها عللی شده تا دیگر خبری از تدارک سبد کالای رمضان برای کارگران نباشد. با این حال، امسال فعالان کارگری از کارفرمایان درخواست کرده‌اند که ارزاق و سبد کالای رمضان در اختیار کارگران قرار داده شود. البته آنها بر این باورند که توزیع بسته‌های حمایتی و سبد کالا تنها نباید محدود به ایام خاصی شود و به دلیل کاهش شدید قدرت خرید مردم که در حدود 60درصد برآورد می‌شود، این کمک‌ها باید در دوازده نوبت و به صورت مستمر ادامه پیدا کند. کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند بهتر است به جای سیاست‌های پوپولیستی چون افزایش مبلغ یارانه‌های نقدی و ... کمک‌های غیرنقدی در دستور کار دولتمردان قرار گیرد تا تورم حاکم بر اقتصاد بیش از این افزایش نیابد و بتوان آن را با اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی مناسب مهار کرد. در همین زمینه حمید حاج‌اسماعیلی کارشناس بازار کار به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «شورای عالی کار برای دستمزد سال ۹۸ باید علاوه بر افزایش حداقل مزد حمایت‌های جانبی نظیر توزیع دوازده نوبت سبد کالا به کارگران را حتما درنظر بگیرد.»
طرح‌های ویژه در ماه رمضان
باتوجه به افزایش تقاضا در بازار ماه رمضان، تمهیدات ویژه‌ای نیز برای مهار گران‌فروشی اتخاذ شده است. سیدسعید راد مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه‌و‌تره‌بار شهرداری تهران خبر داد که به مناسبت ماه مبارک رمضان و در قالب طرح تخفیفات، خدمات ویژه‌ای برای شهروندان در نظر گرفته شده است. نوده‌فراهانی، رئیس اتاق اصناف تهران نیز آغاز فروش فوق‌العاده ماه مبارک رمضان را اعلام کرد و گفت که تمام واحدهای صنفی مرتبط با عرضه اقلام ماه مبارک رمضان با کاهش سود قانونی فروش در طرح فروش فوق‌العاده شرکت می‌کنند. افزون بر اینها، حسن حنان معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران طی سخنانی اظهار کرد که طبق روال هر ساله در آستانه ماه مبارک رمضان اقلام پرمصرف و کالاهای اساسی در قالب طرح ضیافت برای توزیع به استان‌ها اختصاص می‌یابد.
قیمت کالاهای اساسی
به‌تازگی مسعود بصیری مدیرکل تنظیم بازار و ذخایر راهبردی وزارت جهاد کشاورزی قیمت کالاهای اساسی در ماه رمضان را اعلام کرده است. طبق گفته او، در جلسه سی‌و‌دوم کارگروه تنظیم بازار کمیته‌ای تشکیل شد و درباره چگونگی تنظیم بازار کالاهای اساسی و دیگر کالاها همچون خرما و زولبیا و بامیه تصمیماتی اتخاذ و این مصوبات به همه استان‌ها ابلاغ شد. به‌عنوان مثال در ردیف کالاهای اساسی ۳۰ هزار تن برنج ۱۱۲۳ هندی برای توزیع استانی مصوب شده که قیمت مصرف‌کننده آن کیلویی ۷۴۰۰ تومان بوده و در بسته‌بندی‌های ۱۰ کیلوگرمی توزیع می‌شود. همچنین برای شکر نیز ۱۲۰ هزار تن برای مصارف صنف و صنعت و ۲۰ هزار تن برای مصارف خانوار در نظر گرفته شده که به صورت فله‌ای و با قیمت کیلویی ۳۴۰۰ تومان برای مصرف‌کنندگان در بخش‌های مختلف عرضه می‌شود. برای روغن نباتی نیز به گونه‌ای مصوب شده که ۱۰ هزار تن با نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار برای صنف و صنعت و ۲۰ هزار تن برای مصارف خانوار که ۱۰ درصد پایین‌تر از نرخ مصوب خواهد بود، در نظر گرفته شده که به‌عنوان مثال یک حلب ۱۶ کیلوگرمی برای مصارف صنف و صنعت ۱۰۵ هزار تومان اعلام شده است. روز گذشته نیز اعلام شد که 90هزار تن برنج، روغن شکر برای ماه رمضان از طریق شبکه‌های توزیع و فروش توزیع می‌شود.
بهای مرغ و گوشت
همچنین آنگونه که اعلام شده در زمینه گوشت مرغ ۱۵ هزار تن به صورت گرم و به قیمت کیلویی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و ۵۰۰۰ تن گوشت مرغ منجمد به قیمت ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده که در استان‌ها توزیع می‌شود و این قیمت‌ها، قیمت مصرف‌کننده است. همچنین برای گوشت قرمز ۵۰۰۰ تن پیش‌بینی شده که قیمت یک کیلوگرم گوشت مخلوط منجمد ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است.
ارائه تخفیفات در میادین
خدمات ویژه‌ای نیز در قالب طرح تخفیفات از سوی سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران در نظر گرفته شده است. طبق اظهارات مدیرعامل این سازمان، میانگین قیمت انواع میوه و سبزیجات در میادین میوه و تره‌بار به‌طور متوسط 34 درصد زیر قیمت سطح شهر است که این اختلاف قیمت در مورد برخی میوه‌ها به 50 درصد نیز می‌رسد. این تخفیفات برای انواع عسل 20 درصد، انواع دستمال کاغذی در بسته‌بندی پلاستیکی 15 درصد، انواع آب معدنی و آب آشامیدنی 15 درصد و انواع نمک، ادویه و سبزیجات خشک بسته‌بندی شده 15 درصد است. میزان تخفیفات پیش‌بینی شده برای انواع آب میوه 12 درصد و انواع زعفران 12 درصد است. برای انواع لبنیات 10 درصد و انواع رب گوجه‌فرنگی نیز 10 درصد تخفیف منظور شده است. همچنین برای انواع رشته و ماکارونی10 درصد و انواع ارده، حلوا ارده ، شیره انگور و شیره خرما نیز 10 درصد تخفیف پیش‌بینی شده است. مدت زمان اجرای این تخفیفات تا 14 خرداد در نظر گرفته شده است.
نرخ زولبیا و بامیه: 20هزار تومان
بازار زولبیا و بامیه در ماه مبارک رمضان به‌عنوان یکی از داغ‌ترین بازارها در میان اصناف شناخته می‌شود و هر ساله مردم صف‌های طولانی را قبل از افطار مقابل قنادی‌ها تشکیل می‌دهند. اما امری که هر ساله مشکلات زیادی را برای این صنف ایجاد می‌کند، تولید و عرضه زولبیا و بامیه در واحدهای زیرزمینی است. از آنجایی که نظارتی بر این واحدها صورت نمی‌گیرد، آنها زولبیا و بامیه را با کیفیتی پایین‌تر و درنهایت با قیمتی ارزان‌تر به بازار عرضه و مشتریان بیشتری را به سمت خود جذب می‌کنند. جدا از این بحث، قیمت این خوراکی پرتقاضا در ایام رمضان امسال، با شش هزار تومان افزایش نسبت به سال گذشته به 20هزار تومان رسیده است. در همین زمینه، علی بهره‌مند رئیس اتحادیه قنادان در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از تصمیم اتحادیه قنادان برای تعیین نرخ هر کیلوگرم زولبیا و بامیه درجه یک در ماه مبارک رمضان امسال خبر داد و گفت: بر این اساس هر کیلوگرم زولبیا و بامیه درجه یک، ۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود که نسبت به سال گذشته شش هزار تومان افزایش قیمت داشته است. او افزود: همچنین هر کیلوگرم زولبیا و بامیه درجه دو هم ۱۸ هزار تومان است.
تشدید نظارت‌ها
اتاق اصناف ایران اعلام کرده است که نظارت و بازرسی‌ها در ایام ماه مبارک رمضان تشدید می‌شود. علاوه بر این، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، تامین، توزیع، تنظیم بازار و ذخایر راهبردی وزارت جهاد کشاورزی نیز عنوان کرده است که «اگرچه وظیفه نظارت بر بازار بر عهده وزارت جهاد کشاورزی نیست، اما نه تنها هم‌اکنون هیچ مشکلی بابت تامین کالاهای مختلف وجود ندارد بلکه دستگاه‌های نظارتی همچون سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، سازمان تعزیرات حکومتی و… نظارت‌های خود را تشدید کردند و قطعا در ماه رمضان با گرانی و گران‌فروشی برخورد می‌شود.» سازمان‌ها و نهادهای نظارتی نیز از مردم خواسته‌اند اگر شاهد گران‌فروشی بودند، آن را به دستگاه‌های نظارتی اعلام کنند.
