گروه اقتصاد کلان: وابستگی 70 درصد از داد و ستد دنیا به دلار امپراتوری وسیعی را برای این نوع واحد پولی رقم زده است و همین اهرم باعث شده است تا آمریکا دلار بتواند منویات سیاسی و اقتصادی و نظامی خود را برآورده سازد و سایر کشورها نیز در برابر این امپراتوری قدرتمند عموما چاره ای جز تسلیم ندارند و اگر کشوری مثل ایران بخواهد از منویات استکباری غرب و آمریکا سرپیچی کند سردمداران کاخ سفید با استفاده از دلار، تحریم های شدید و خردکننده ای را برای او وضع می کنند تا این کشور تسلیم شود و به خواست او تمکین کند. در چنین شرایطی راه چاره در این است که کشور مورد تحریم از واحدهای پولی کشورهای دیگر استفاده کند کما اینکه در حال حاضر بحث استفاده از واحدهای پول ملی در مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها مطرح می شود. اما این امر تا چه حد امکان اجرا و پیاده شدن دارد.
- فضا اماده است
در این راستا یک اقتصاددان می گوید: ما در مبادلات اقتصادی با عمده طرفهای تجاری خود میتوانیم از یوان، لیرترک، روبل یا دینار عراق استفاده کنیم که این روابط همانند اینستکس است و به نظر میرسد که این کشورها نیز رغبت بالایی در استفاده از این مسیر داشته باشند.
جمشید عدالتیان سپس به موضوع مبادلات تهاتری اشاره می کند و در گفتگو باایلنا ادامه می دهد: البته این مدل موجود پیش از این در شوروی سابق و اروپای شرقی که تحت تحریمهای اقتصادی قرار داشتند استفاده شده است. مثلا در آن زمان شوروی در مقابل واردات کفش از ایران کامیونهای جنگی به ایران صادر میکرد. بنابراین در حال حاضر تنها مدل حذف دلار نیز همین مسیر است تا مبادلات تهاتری از طریق این صندوق انجام شود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا این کشورها توان تامین تمام نیازهای کالایی ایران را دارند، گفت: اگر این کشورها نتوانستند به صورت مستقیم کالاهای ما را تامین کنند میتوانند از سایر کشورها و بصورت غیرمستقیم مبادرت به آن کنند، مثلا ترکیه یا عراق میتوانند اجناس اروپایی را به دست ما برسانند هر چند این مسیر باعث تحمیل هزینههای مبادلهای خواهد شد. بنابراین الزامی نیست که حتما باید از اجناس آن کشور استفاده شود.
عدالتیان تصریح کرد: به هر حال آمریکا تمام توان خود را خواهد گذاشت تا این مسیر را نیز مسدود کند اما چون این طرح منافع بالایی مثلا برای چین، ترکیه و عراق دارد انتظار میرود که در برابر فشارهای آمریکا ایستادگی کنند.
این کارشناس اقتصاد بینالملل متذکر شد: به نظرم استفاده از عبارت دور زدن تحریمها در این شرایط نادرست است، چون آمریکا اقدام غیرقانونی انجام داده و ما سعی میکنیم از راههای قانونی در برابر آن ایستادگی کنیم، در اصل ما برخلاف آمریکا که مسیر ناصحیح را طی کند اقدامات قانونی انجام میدهیم. خوشبختانه اکثر کشورها نیز متوجه این موضوع شده و آن را پذیرفتهاند، بنابراین این فضا میتواند بستر مناسبی برای همکاری باشد.
- ایران باید یک بلوک اقتصادی تشکیل دهد
شرایط تحریمی باعث شده ست تا تصمیم گیرندگان عرصه های اقتصادی کشورمان به توقف تجارت با دلار هم فکر کنند اما هنوز در باره این ایده تردید دارند. اما استاد کالج ترینیتی آمریکا با اشاره به اینکه قدرت اقتصادی آمریکا در حال کاهش است، می گوید: ایران باید تجارت با دلار را متوقف کند و یک بلوک اقتصادی با کشورهای منطقه و جهان تشکیل دهد.
پروفسور «جانی اریک ویلیامز» نیز در گفتگو با ایلنا ادامه می دهد: ایران میتواند اقتصاد خود را چندبعدی و متنوع کند. اقتصاد سبز، اقتصاد آینده است، بنابراین ایران باید از فنآوریهای خود و درآمد نفت استفاده کند تا به یک اقتصاد ملی پایدار مبدل شود که وابسته به فروش سوختهای فسیلی نیست. ببینید همانطور که کوبا، چین، آلمانیها و اسکاندیناویها با این کار اقتصادهای مستقل ایجاد کردند و الان به طور کامل به تجارت جهانی وابسته نیستند.
- تعلل نهاد قانونگذار در حذف دلار
همانطورکه پیش تر ذکر شد مسئولان و تصمیم گیرندگان با توجه به شرایط تحریمی پیش آمده مترصد حذف دلار از چرخه مبادلات تجاری کشور با سایر کشورها هستند اما ظاهرا در این باره تعلل می ورزند و شاید این موضوع به دلیل آماده نبودن زیرساخت های این طرح است که اگر چنین باشد باید این مانع برطرف شود و نبایستی صرفا به ایراد سخن در این مورد اکتفا نمود. آخرین اظهار نظری که در این خصوص وجود دارد و باز به آینده حواله داده شده، سخنان یک عضو کمیسون اقتصادی مجلس است که هفته پیش مطرح شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمود شکری در این خصوص گفته است: طرح حذف دلار از چرخه مبادلات تجاری ایران با کشورهایی که با آنها مرادوات اقتصادی و بازرگانی دارد در مجلس بررسی میشود.
وی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه طرح حذف دلار از چرخه مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها در مجلس تهیه شده اظهار داشت: با تصویب این طرح، در مبادلات تجاری ایران با کشورهایی که با آنان مرادوات اقتصادی دارد از پول رایج دو کشور استفاده میشود.
محمود شکری با بیان اینکه طرح حذف دلار از مبادلات اقتصادی توسط برخی از نمایندگان تهیه اما جهت بررسی هنوز به این کمیسیون ارجاع نشده است عنوان کرد: مهمترین موضوع این طرح این است که بتوانیم از پول ملی کشورهایی که با آنان تجارت و مراوده داریم استفاده کنیم. شکری سفر اخیر ظریف به آنکارا و مطرح شدن بحث استفاده از واحد پولی دو کشور در مبادلات تجاری توسط وی را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: ظاهراً رؤسا و مقامات کشور ترکیه نیز متقابلاً از پبشنهاد کشورمان و اجرای این طرح استقبال کردهاند.