کورش شرفشاهی: بازار طلا در ایران هیچ ثباتی ندارد. یک روز بالا می رود و روز دیگر پایین می آید بدون آنکه هیچ دلیل منطقی داشته باشد. نکته تاسف آورتر اینکه وقتی طلا در بازارهای جهانی روند صعودی دارد، طلا در ایران ارزان می شود و هنگامی که قیمت طلا در جهان بالا می رود، قیمت طلای ایران پایین می آید. بدتر اینکه بازار طلا گرفتار رانت و فساد است و دستهایی در پشت پرده برای طلا قیمت تعیین می کنند. اما به تازگی طلای کاغذی در بازار بحران آفرین شده است. هنوز فراموش نکرده ایم که شرکتهای هرمی چه بلایی به روزگار اقتصاد کشور و مردم می آوردند و مبارزه با آنها در دستور کار قرار گرفت. از تب شرکتهای هرمی خلاص نشده بودیم که بازار قرعه کشی در فوتبال داغ شد و پس از آن شرکتهایی که اقدام به پیش فروش خودرو می کردند. اکنون نیز طلای کاغذی حرکتی در مسیر همین فسادهاست. در این رابطه با محمد اسدی جوزانی رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر طلا گفت وگو کردیم. وی با تاکید بر اینکه بارها به دلیل تسلطی که بر بازار طلا دارد، از او درخواست شده در زمینه طلای کاغذی فعالیت کند اما با این پیشنهاد مخالفت کرده گفت که معتقد است طلای کاغذی مصداق قمار و عامل فساد ریشه ای است. وی در خصوص کاهش قیمت طلا در بازار جهانی و افزایش آن در ایران گفت: همیشه قیمت طلا در ایران راه خود را رفته و با قیمت طلا در بازار جهانی هماهنگ نبوده، اما قیمت ارز همواره بر قیمت طلا تاثیر گذار بوده و نقش تعیین کننده داشته است.
وی به تحلیل رابطه افزایش قیمت دلار با طلا پرداخت و گفت: زمان قبل از انقلاب که قیمت دلار 7 تومان بود طلا نیز به همان نسبت قیمت گذاری می شد و امروز که قیمت دلار به 14 هزار تومان رسیده قیمت طلا نیز به همان نسبت رشد داشته است چرا که قیمت هر اونس طلا بر مبنای دلار اعلام می شود.
رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر یکی از بزرگترین مشکلات صنف طلا و جواهر را وجود سرمایه های سرگردان دانست و گفت: سرمایه داران که همواره با پول شان شرایط بازار را تعیین می کنند، هر کجا که منافعشان اقتضا کند، وارد می شوند که بازار طلا نیز یکی از این موارد است و بارها شاهد بوده ایم که سرمایه های سرگردان از بازار طلا سر در آوده اند. وی با ابراز تاسف از اینکه برخی از بزرگان صنف طلا نیز از مسیر تولید و فعالیت سالم منحرف شده و به جمع سرمایه گذاران فرصت طلب پیوسته اند گفت: بارها نسبت به این مساله هشدار داده ام که بزرگان صنف طلا باید تمام توان خود را صرف تولید و اشتغالزایی کنند اما با کمال تاسف واسطه گری و دلالی به دلیل سودهای وسوسه انگیز و بی دردسرش، جای تولید را گرفته و کارگران زحمت کش طلاساز به مشاغل کاذبی همچون دستفروشی یا پیک موتوری روی آورده اند. اسدی جوزانی از معضل جدید فروش طلای کاغذی در بازار خبر داد و گفت:مدتی است طلا روی کاغذ خرید و فروش می شود. بدین صورت که طلا بین خریدار و فروشنده مبادله نمی شود بلکه رسید کاغذی جای طلا را گرفته است.
وی در توضیح بیشتر گفت: به عنوان مثال فروشنده روی کاغذ قول می دهد که یک کیلو طلا را یک هفته دیگر به خریدار تحویل بدهد اما ملاک معامله، قیمت طلا در امروز است. خریدار این کاغذ را از فروشنده می گیرد و یک هفته بعد به سراغ فروشنده می آید. اگر قیمت طلا تا آن تاریخ گران شده باشد، سود را از فروشنده می گیرد و اگر هم قیمت پایین آمده باشد، به فروشنده منفعت می دهد و این در حالی است که حتی یک گرم طلا بین طرفین رد و بدل نشده است. رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر در خصوص ضمانت اجرای طلای کاغذی گفت: فرض کنیم که امروز قیمت یک کیلو طلا 500 میلیون تومان است و خریدار طلای کاغذی را با قیمت امروز معامله کرده است. اگر طرفین به همدیگر اعتماد داشته باشند با همین کاغذ معامله می کنند و اگر هم اعتماد نداشته باشند یا برای محکم کاری، 50 میلیون تومان به عنوان ضمانت قرار می دهند که طرف برنده سود خود را برداشت می کند. که البته امکان ندارد تغییرات بیش از این رقم باشد. وی با اعلام اینکه زمان سررسید، وزن طلا و شرایط بازار در خرید طلای کاغذی موثر است گفت: اگرچه روال این است که زمان سررسید کوتاه باشد اما بستگی به توافق طرفین دارد و می تواند ماهها ادامه داشته باشد. اسدی جوزانی با ابراز تاسف از اینکه فرصت طلبان با طلای کاغذی بازار را مدیریت می کنند گفت: بدین معنا که دیگر نیازی به معامله مستقیم طلا نیست. همانهایی که در گذشته سکه را از بازار جمع می کردند و باعث گرانی طلا می شدند، امروزه با هجوم برای خرید طلای کاغذی، قیمت طلا را بالا می برند و با عرضه طلاهای کاغذی، قیمت را پایین می آورند و در این بین، افراد ساده لوح زیان می بینند. وی طلای کاغذی را به قمار تشبیبه کرد و گفت: وقتی کالایی رد و بدل نمی شود و خرید و فروش واقعی صورت نمی گیرد، مصداق بارز قمار است و شک ندارم که این تجارت، حرام شرعی است و به همین دلیل با آن مخالف هستم. رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر با اشاره به اینکه بارها در خصوص خرید طلای کاغذی پیشنهاد داشته اما به آن پاسخ منفی داده است گفت: من در بطن بازار هستم و به صورت لحظه ای در جریان قیمت قرار دارم و اگر اراده می کردم، با معامله طلای کاغذی پول کلانی به جیب می زدم اما هرگز به فکر حرام خوری نبوده و نیستم. وی با اشاره به اینکه افرادی را سراغ دارم که بدون آگاهی وارد معامله طلای کاغذی شده و در مدت کوتاهی بیچاره شده اند گفت: آنهایی که آینده نگر نیستند، به خیال اینکه می توانند در قالب خرید طلای کاغذی با پول کمتر، سود زیادی به دست بیاورند وارد قمار طلای کاغذی می شوند. وی افزود: افراد بسیاری وارد بازار طلای کاغذی شده و دارایی خودشان را از دست داده اند زیرا بازیچه دست کسانی شده اند که بر بازار تسلط دارند و به دنبال افرادی می گردند که در آرزوی به دست آوردن پول کلان در مدت کوتاه هستند. اسدی جوزانی با انتقاد از ضعف نظارت گفت: یکی از مراکزی که باید در این زمینه نظارت داشته باشد، اتحادیه طلا و جواهر است. چرا اتحادیه در این زمینه ورود نمی کند و به اطلاع رسانی نمی پردازد؟ آیا اتحادیه از جرم بودن طلای کاغذی خبر ندارد و نمی داند که افراد بسیاری در قالب این قمار کاغذی بیچاره شده اند. وی با تاکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی با طلای کاغذی محقق نمی شود گفت: معنی اقتصاد مقاومتی این است که تولید رونق داشته باشد درحالی که طلای کاغذی هرگز به تولید منجر نمی شود. در نتیجه کارگاه طلاسازی تعطیل و کارگر طلاساز بیکار می شود. رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر با تاکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی در وهله اول اعتقاد و در وهله دوم به سرمایه نیاز دارد گفت: با رونق طلای کاغذی، تفکر تولید از بین می رود و سرمایه دار نیز به جای ایجاد کارگاه طلاسازی، به خرید طلای کاغذی مشغول می شود. وی نسبت به همه گیر شدن طلای کاغذی هشدار داد و گفت: متاسفانه فعالان بازار با طلای کاغذی وارد عرصه قمار شده و از تولید فاصله گرفته اند. این بلایی است که تبعات آن در آینده گریبان اقتصاد را خواهد گرفت و بهتر این است که از امروز به فکر جلوگیری از آن باشیم. اسدی جوزانی ریشه طلای کاغذی را پیش فروش سکه از سوی بانک مرکزی اعلام کرد و گفت: هنگامی که بانک مرکزی سکه را برای یک سال دیگر می فروشد، فعالان بازار طلا نیز همین مساله را الگو قرار داده و معاملات کاغذی طلا رونق گرفته است. وی با ابراز تاسف از اینکه قدرتمندان بازار طلا، برندگان اصلی قمار طلای کاغذی هستند گفت: افرادی که توان مالی بالایی دارند، روی کاغذ مقدار بسیاری طلا می خرند و آنچنان بازار را مدیریت می کنند که سود کلان نصیب خودشان شود. این افراد ارزشی برای منافع ملی قایل نیستند و نفع خودشان را بر منافع ملی ترجیح می دهند و حتی اگر عده ای نوپا ورشکست شوند، اهمیتی برایشان ندارد.
