بازنشستگی به قیمت از کار افتادگی ارزش ندارد!

کورش شرفشاهی: در اینکه افراد برای تامین نیازهای زندگی ناچار به انجام کار و دریافت دستمزد هستند، شکی نیست. اما نکته مهم این است که هر فرد در شرایط ویژه ای کار می کند در حالی که دستمزد آنان طبق قانون کار، تفاوتی ندارد.

بر این اساس نمایندگان کارگری سالها به دنبال این بودند تا افرادی که در مشاغل سخت همچون معادن، پرستاری، غواصی و... با افراد دیگری که در مشاغل عادی کار می کنند، تفاوت داشته باشند. این تقاوت در قالب سخت و زیان آور تعریف و مقرر شد این نیروهای کار روزانه دو ساعت کمتر کار کنند و با 20 سال سابقه بازنشست شوند. اما نکته مهم اینجاست که ماهیت برخی کارها سخت و زیان آور نیست و با اصلاحاتی می تواند ماهیت آن کارها را تغییر داد به همین دلیل دولت کارفرمایان این قبیل کارها را مکلف کرد تا ظرف مدت دو سال پس از بازدید، نسبت به ایمن سازی و از بین بردن آلودگی محیط کار اقدام کنند. اگر چه این قانون تصویب شده اما بسیاری از کارگران ترجیح می دهند همچنان در شرایط سخت و زیان آور کار کنند به شرط آنکه زودتر بازنشست شوند. این کارگران از نبود امنیت شغلی نگران هستند و از ترس اخراج یا بیکار شدن، می خواهند به نقطه امن بازنشستگی ولو با دریافت حداقل دستمزد و بیماری های ناشی از کارهای سخت و زیان آور برسند. از سوی دیگر سازمان تامین اجتماعی بابت بازنشستگی پیش از موعد، ناچار شده به تعداد زیادی از کارگران مستمری بازنشستگی بدهد در حالی که این افراد وقتی 20 سال حق بیمه می پردازند، از یک سو 10 سال کمتر حق بیمه داده اند و از سوی دیگر 10 سال زودتر مستمری بازنشستگی دریافت می کنند که این اتفاق باعث شده ورودی های تامین اجتماعی کاهش شدیدی داشته باشد و از سوی دیگر پرداختی های تامین اجتماعی بالا برود. اکنون وضعیت تامین اجتماعی در شرایط خطرناکی قرار دارد و ماهیانه بیش از 4200 میلیارد تومان مستمری به بازنشستگان می پردازد که بخشی از این افراد نیروهای کارآمدی هستند که می توانند کار کنند و حق بیمه بپردازند در حالی که مستمری می گیرند. در این رابطه با خانم دکتر ناهید حیدری مدیرکل تامین اجتماعی غرب تهران بزرگ گفت و گو کردیم.

وی با اعلام اینکه کارهای سخت و زیان آور به کارهایی گفته می شود که لطماتی به روح و روان و جسم و جان نیروی کار وارد کند گفت: با توجه به ضایعاتی که در این قبیل کارها به جسم و جان و روح و روان نیروی کار وارد می شود، آنان باید از تسهیلات بیمه ای خاصی استفاده کنند.

مدیرکل تامین اجتماعی غرب تهران بزرگ با اعلام اینکه کارهای سخت و زیان آور به دو گروه الف و ب تقسیم می شود گفت: گروه ب شامل گروههای کاری می شود که ذات آنها سخت و زیان آور است و شامل کارکردن در ارتفاع، کارکردن با فشار قوی برق، غواصانی که در اعماق آب کار می کنند یا کارگرانی که در دل معادن در عمق زمین کار می کنند، می شود و امکان مدیریت و اصلاح آنها وجود ندارد. اما گروه الف شامل کارهایی می شود که می توان با انجام تمهیداتی، صفت سخت و زیان آور را از آنها گرفت. یعنی ذات این کارها سخت و زیان آور نیست و می توان با انجام امور اصلاحی، صفت سخت و زیان آور را برطرف کرد که برای انجام این مهم، قانون گذار پیش بینی کرده بود که دو سال پس از بازرسی، باید آلایندگی از محیط کار پاک شود و کارفرمایان نیز مکلف هستند در این جهت اقدام کنند.

وی افزود: کمیته ای تحت عنوان سخت و زیان آور تعریف شده که اعضای آن را رییس اداره کار، نماینده تامین اجتماعی، نماینده کارگر، نماینده کارفرما و نماینده وزارت بهداشت تشکیل می دهند. این کمیته موظف است از کارگاهها بازدید و پیگیری کند که شرایط سخت و زیان آور کارگاه برطرف شود. این کمیته که افراد متخصصی در آن عضویت دارند، پس از گذشت دو سال از بازدید، محیط کارگاه را بررسی می کنند که آیا آلایندگی کارگاه و سخت یا زیان آور آن برطرف شده است.

حیدری در توضیح سخت و زیان آور گفت: یک تعریف برای کار سخت و یک تعریف برای زیان آور داریم. امکان دارد کاری سخت نباشد اما زیان آور نباشد به عنوان مثال نیروی کار کنار دستگاهی کار کند که صدای آزار دهنده ای دارد اما کار سختی نیست. در این مورد که صدای زیاد روی روان نیروی کار اثر می گذارد، می توان با استفاده از گوشی یا صداگیرهای مخصوص، این آلایندگی را کم کرد یا از بین برد.

وی با انتقاد از کارفرمایانی که نسبت به از بین بردن شرایط سخت و زیان آور کارگاه اقدام نمی کنند گفت: ما حق نداریم به بهانه سرعت دادن به بازنشستگی، جسم و جان نیروی کار را ناتوان کنیم و باید سخت و زیان آور در کارگاهها از بین برود. به عبارت بهتر نباید در کارگاههایی که امکان از بین بردن شرایط سخت و زیان آور وجود دارد، در اثر بی توجهی، نیروی کار را فرسوده کنیم برای آنکه زودتر بازنشسته شود.

مدیرکل تامین اجتماعی غرب تهران بزرگ گفت: امروزه بیشتر کارفرمایان موافق از بین بردن آلایندگی و سختی کار در کارگاه هستند و سازمان تامین اجتماعی نیز به دنبال همین مهم است، زیرا شعار و محور توسعه باید نیروی سالم کار باشد. فراموش نکنیم که نیروی کار نقش های دیگری همچون پدر، مادر، همسر، فرزند، خواهر و برادر دارد...