گروه اقتصاد کلان: نقدینگی بی مهار همچنان در حال قدکشیدن و افزایش است و پس از درنوردیدن بازارهای مختلف همچون خودرو، مسکن، طلا و ... این بار معلوم نیست که از چه جایی سر برآورد و اقتصاد کشور را یک بار دیگر دچار بی ثباتی و تزلزل کند. این در حالی است که هر از گاهی متولیان امر از هدایت نقدینگی به بخش های مولد با هدف کاهش بیکاری و افزایش تولید و بهبود وضعیت اقتصادی سخن می گویند. اما واقعا چرا در عمل اتفاقی نمی افتد؟ به نظر می رسد دم دستی ترین و سرراست ترین پاسخ به این پرسش این است که بخشهای مختلف تولیدی و حتی بازار سرمایه که زمانی صحبت از هدایت نقدینگی به سمت آن بود از زیرساخت های لازم برخوردار نیستند و اهتمامی هم برای تحقق این امر وجود ندارد.
عبور نقدینگی از مرز ۱,۸۰۰ هزار میلیارد تومان
آماری که بانک مرکزی از وضعیت داراییها و بدهیهای سیستم بانکی در پایان سال گذشته منتشر کرد از این حکایت دارد که حجم نقدینگی در سال ۱۳۹۷ با رشد ۲۳.۱ درصدی نسبت به پایان سال ۱۳۹۶ به ۱,۸۸۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. به گزارش تجارت به نقل از ایسنا، روند رو به رشد نقدینگی طی سالهای گذشته در حالی در اقتصاد ایران ادامه دارد که بارها با توجه به انتقاداتی که نسبت به این موضوع و آثار آن بر تورم مطرح میشود رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرده که برنامههای ویژهای برای هدایت نقدینگی به ویژه به سمت بازارهای مولد در بانک مرکزی وجود دارد.
این در حالی است که همتی، اخیراً این موضوع را مورد توجه قرار داده و گفته بود که علیرغم رشد بالای شاخصهای پولی و به ویژه نقدینگی، تأمین مالی فعالیتهای تولیدی همچنان با دشواری مواجه است. وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی به دنبال طرحهایی برای حل موضوع تأمین مالی دولت است، یکی از مسائلی که معتقد بود باید در این باره مورد توجه قرار بگیرد این بود که هر طرحی منجر به انحراف در منابع نظام بانکی و تشدید فشارهای تورمی و قیمتی نشود؛ از اینرو در کمیتههای مشورتی نقدینگی و اعتباری بانک مرکزی طرحهای بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. رئیس کل بانک مرکزی همچنین پیشتر گفته بود که در هدایت نقدینگی دو موضوع مهم وجود دارد، اول اینکه بخش عمدهای از حجم نقدینگی هماکنون تبدیل به تسهیلات اعم از تولیدی یا غیر آن شده یا توسط خود بانکها تبدیل به انواع دیگری از دارایی شده است و موضوع دیگر اینکه نقدینگی در بخشهایی متمرکز شود که بیشترین بازدهی را داشته باشد. از نگاه همتی برای هدایت نقدینگی به سمت تولید باید بازدهی بخش تولید از طریق بهبود فضای کسبوکار، کاهش هزینههای تولید، بالا رفتن قدرت خرید مردم برای تقاضا و رشد صادرات افزایش یابد تا انگیزه لازم برای سرمایه گذاری منتهی به رونق تولید ایجاد شود.
فرهنگ کار و تلاش جایگزین دلالی شود
مبارزه با دلالی مذموم و جایگزین کردن آن با کار و تلاش و فعالیت امری است که جای خالی آن به شدت در جامعه احساس می شود و همواره افرادی هستند که با برخورداری از سرمایه خود به بازارهای مختلف ورود می کنند و اقتصاد را به بی ثباتی می کشانند. عضو فراکسیون تولید و اشتغال مجلس با اشاره به نقدینگی موجود در جامعه گفت: همواره بیشترین لطمه به تولید و اقتصاد کشور را کسانی میزنند که بدون زحمت صاحب سرمایه میشوند. اقتصاد دلالی برای توسعه هر کشوری آفت است و اشخاصی که نه در راستای کمک به تولید سرمایهگذاری میکنند نه به شهروندان خدماتی خاصی ارائه میدهند، بلکه تنها با زدو بند و ایجاد جو روانی بدون اینکه از درآمد خود مالیاتی بپردازند، به دنبال سودهای کلان هستند. شمسالله شریعتنژاد در گفتوگو با خبرگزاری خبرآنلاین افزود: متاسفانه سرمایه موجود در جامعه به جای هزینه در امر تولید و اشتغال، به سمت دلالی خودرو هدایت شده است، خاطرنشان کرد: برای داشتن اقتصاد پویا و مولد در جامعه باید بهصورت جدی از فعالیت قشر واسطهها و سودجویان ممانعت به عمل آید و هر چه بیشتر فرهنگ کار و تلاش در اقتصاد جا بیافتد.
چرایی افزایش ۴ برابری رشد نقدینگی در کشور
یک کارشناس مسائل اقتصادی دولت و بانک مرکزی را در تشدید این نقدینگی مقصر میداند. به گزارش پایگاه خبری رویداد 24، داوود سوری گفت: اولین آثار مخرب نقدینگی در اقتصاد کشور، ایجاد تورم و در مرحله کاهش ارزش پول ملی در اقتصاد است، به عبارت دیگر عمده هنر نقدینگی، ایجاد تورم و کاهش ارزش پول ملی است.
وی افزود: زمانی که در کشوری نقدینگی ایجاد میشود و تولید در آن کشور روند کاهشی را در پیش میگیرد این مسئله باعث افزایش قیمتها میشود که در آخر تورم را ایجاد میکند.
