گروه اقتصاد کلان: سرانجام و پس از بحث های و پیگیری های فراوان، حذف یارانه پردرآمدها کلید خورد و دولت با ابلاغ آیین نامه ای، شناسایی و حذف سه دهک بالای یارانه بگیران را خواستار شد.
به گزارش تجارت آنلاین به نقل از ایلنا، بر اساس این آیین نامه، دولت موظف است با استفاده از تمامی بانک های اطلاعاتی در اختیار، نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند.
بر اساس این گزارش هیات وزیران در جلسه ۱۶ تیر ۱۳۹۸ به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور (با همکاری وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، نفت، نیرو و تعاون، کار و رفاه اجتماعی) و به استناد بند (ب) تبصره (۱۴) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور، آیین نامه اجرایی این تبصره را با هدف تعیین منابع و مصارف یارانه تصویب کرده است.
بر اساس این آییننامه، دولت موظف است با استفاده از تمامی بانک های اطلاعاتی در اختیار، نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند. این مصوبه از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری برای اجرا ابلاغ شده است.
چرایی تاخیر در حذف پردرآمدها
پروسه حذف دهک های بالای فهرست یارانه بگیران بسیار طولانی و با اما و اگر های فراوان همراه بود. بعد از گذشت حدود هشت سال از شروع پرداخت نقدی یارانهها، هنوز تعداد زیادی از افراد متعلق به دهکهای بالای جامعه، یارانه دریافت میکنند. سال ۹۳ حسن روحانی از مردم خواست که هرکس که نیازی به دریافت یارانه ندارد از گرفتن آن انصراف دهد. گرچه با این درخواست عدهای از دریافت یارانه انصراف دادند اما تعداد آنها زیاد نبود و مردم به این درخواست پاسخ مثبت ندادند. همان سال معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد دولت روزانه ۱۵۰ میلیارد تومان برای یارانهها هزینه میکند. این که چرا تا به حال یارانه پردرآمدها قطع نشده است پرسشی است که هم مردم و هم کارشناسان و فعالان اقتصادی و نمایندگان مجلس بارها به طرح آن پرداخته اند و وقتی که نتیجه ای از طرح سئوال خود نگرفته اند و قانع نشده اند به این نتیجه رسیده اند که عدم حذف یارانه پردرآمدها سیاسی است.
هفته گذشته یک عضو کمیسیون انرژی مجلس یکی از دلایل حذفنکردن یارانه نقدی پردرآمدها از سوی دولت را به دلیل مسائل سیاسی عنوان کرده بود.
به گزارش تسنیم علی ادیانی راد با اشاره به مصوبه مجلس برای حذف یارانه نقدی پردرآمدها، گفته بود: طبق مصوبه مجلس، دولت بایدارانه نقدی پردرآمدها را حذف میکرد، البته این مختص دولتهای یازدهم و دوازدهم نیست، بلکه قانونی است که همه دولتها میبایست آن را اجرا میکردند، اما متأسفانه اجرا نکردهاند.
وی در تشریح علل حذف نکردن یارانه نقدی پردرآمدها از سوی دولتها، اظهار داشت: با وجود اینکه مجلس مصوب کرده که دولت میبایست یارانه نقدی پردرآمدها را در جهت کاهش بار مالی خزانه عمومی حذف کند، اما تاکنون این امر محقق نشده و بهنظر میرسد که دولتها در این موضوع سیاسیکاری میکنند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: بارها و در جلسات متعددی که با مسئولان سازمان برنامه و بودجه برای دلایل اجرا نکردن مصوبه مجلس پیرامون حذف یارانه نقدی پردرآمدها داشتهایم، پاسخ قانعکنندهای برای این موضوع دریافت نکردهایم.
ادیانیراد تصریح کرد: معتقدم یارانه نقدی پاشنه آشیل موضوعات انتخاباتی بین جریانات سیاسی و گروههاست و کاندیداها نیز همواره از آن برای کسب رأی بیشتر استفاده میکنند، بنابراین با وعدههای انتخاباتی، پس از روی کار آمدن نیز بهدلایل سیاسی یارانه نقدی پردرآمدها را از بیم رأی نیاوردن در دوره بعدی، حذف نمیکنند. عضو کمیسیون انرژی مجلس در پایان، یکی از آسیبهای حذف نکردن یارانه نقدی پردرآمدها را تحمیل بار اضافی بر بودجه کشور دانست و خاطرنشان کرد: در صورت همراهی دولت با حذف یارانه نقدی پردرآمدها، میتوان خدمات بهتری در حوزه بهداشت، درمان و همین طور افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی، اعم از سازمان بهزیستی و کمیته امداد ارائه داد که دولت باید به این مسئله توجه بیشتری داشته باشد.
یارانه پردرآمدها و حفظ رای مردم
آذرماه سال گذشته نیز که موضوع پرداخت یارانه به دهک های بالا داغ بود یک اقتصاددان به بررسی علتها و پیامدهای حذف نشدن یارانهی دهکهای پردرآمد جامعه می پردازد و می گوید: برقراری سیاست توزیع یارانهی نقدی و همچنین حذف نشدن یارانهی پردرآمدها دلایل سیاسی دارد و به خاطر از دست ندادن رای مردم است.
حسین راغفر در مورد علت حذف نشدن یارانهی دهکهای بالا می افزاید: «منظور از هدفمندی این است که گروههای هدف شناسایی شوند و منابع و یارانهها به سمت آنها سوق داده شود. حتی به کسانی که متعلق به طبقات متوسط هستند هم تعلق نمیگیرد؛ اما الان هفت سال است که پرداخت یارانه شروع شده و کماکان دولتها به آن ادامه میدهند. چه دولت قبل و چه دولت کنونی اهداف سیاسی از پرداخت یارانهها دنبال کردهاند و میکنند. اگر ادامهای هم داشته باشد باز با اهداف سیاسی خواهد بود.دولت دهم وقتی این سیاستها را اعمال کرد با هدف رایگیری این کار را انجام داد. دولت یازدهم و دوازدهم هم به دلیل اینکه رای منفی از مردم نگیرد یارانهها را حذف نمیکند.»
پرداخت یارانه به غیر مستحق ها
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا در مورد پیامدهای این موضوع توضیح میدهد: « در سالهای اول، سالی ۴۲۵۰۰ میلیارد تومان هزینهی یارانه میشد. محاسبات ما نشان میداد که آن سالها حداکثر چهل درصد این جمعیت استحقاق دریافت داشتند، این یعنی ۶۰ درصد منابعی که پرداخت شده به غیر مستحق پرداخت شده است که رقم بسیار بزرگی - ۲۵۵۰۰ میلیارد تومان - است که میتوانست برای ایجاد اشتغال برای میلیونها نفر سرمایه گذاری شود که متاسفانه این فرصتها از بین رفت. ادامهی این روند نیز همین مشکلات را به دنبال دارد.» راغفر در ادامه میافزاید: «یارانه سیستمی است برای حمایت از گروههایی که در اثر سیاستهای اقتصادی آسیب میخوردند و زیر خط فقر میروند و قرار است که مورد حمایت قرار بگیرند. در واقع آنها قربانیان سیاستهای اقتصادی هستند و برای جبران پیامدهای آن سیاستها به این گروهها یارانه پرداخت میشود.
جمع بندی
حالا امید می رود با قطع یارانه پردرآمدها شائبه سیاسی کاری در این مورد از بین برود و نیز با هدایت یارانه این افراد به بخش تولید، سیاست اشتغالزایی مورد تاکید دولت و حاکمیت با سهولت بیشتری ادامه پیدا کند.
