مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه زلزله امروز کیلان استان تهران در ۶۰ کیلومتری شرق تهران و ۲۰ کیلومتری ایوانکی رخ داده است، گفت: این زمین‌لرزه در امتداد شرقی گسل "قصر فیروزه" و در امتداد غربی گسل "سمنان" و بین گسل "حصاربن" در شمال و "ایوانکی" بوده که یک زون فعال تکتونیکی به شمار می‌رود.
در ساعت ۳ و ۵۸ دقیقه و ۱۲ ثانیه روز پنج‌شنبه، ۳ مرداد ماه زلزله‌ای به بزرگی ۳ در ۸ کیلومتری "کیلان" استان تهران در ۳۵.۴۹ عرض و ۵۲.۲۱۸ طول جغرافیایی و در عمق ۹ کیلومتری رخ داد. این زمین‌لرزه خرد، از سوی شرقی تهران و ۶۰ کیلومتر از شهر دماوند ۲۹ کیلومتر فاصله داشته و در ۲۰ کیلومتری شمال شرق ایوانکی جانمایی شده است.
دکتر علی بیت‌اللهی، مدیر مرکز زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: این زلزله در امتداد شرقی گسل "قصر فیروزه" و در امتداد غربی گسل "سمنان"، بین گسل "حصاربن" در شمال و "ایوانکی" در جنوب در یک زون فعال تکتونیکی قرار می‌گیرد. از این رو اهمیت وقوع خرد لرزه‌ها به‌ویژه در اطراف کلان شهرها و به طور ویژه در اطراف شهر تهران، واضح است و وقوع خرد لرزه‌ها، معرف وجود تنش‌های مستمر تکتونیکی در امتدادهایی است که گاه تا حوزه‌های شهری گستردگی دارند.
وی با تاکید بر ضرورت مطالعات بیشتر در زمینه جنبایی این منطقه، گفت: در مدت یک ماه گذشته در شعاع ۵۰ کیلومتری رومرکز زلزله ۳ کیلان استان تهران، ۱۸ خردلرزه ثبت شده است که معرف جنبایی گسل‌های محدوده رومرکزی و اطراف آن است. این فعالیت‌های لرزه‌ای در جنوب ناحیه رومرکزی و در امتداد گسل "ایوانکی" نمایان‌تر است.
خردلرزه‌های یک ماه اخیر شعاع ۵۰ کیلومتری رومرکز زلزله ۳ کیلان
وی تاکید کرد: از سال ۲۰۰۶ تا حال حاضر (۲۰۱۹-۰۷-۲۴) ، در مدت ۱۳ سال اخیر، در چهارگوش به فاصله تقریبی ۱۰۰ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله کیلان، ۸۴۱ زمین‌لرزه بالای ۲.۵ رخ داده است. بزرگترین آن زلزله ۲۰۱۲ با بزرگی ۵ در محدوده شمال شرق ناحیه، بین "شیرگاه" و "گلوگاه" استان مازندران بوده است.
زمین‌لرزه‌های ۱۳ ساله اخیر در چهارگوش ۲ در ۲ درجه به مرکزیت رومرکز زلزله امروز کیلان
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر اینکه زلزله‌های دستگاهی بزرگتر از ۵ و کوچکتر از ۵ نیز در اطراف رومرکز زلزله ۳ کیلان رخ داده است، اظهار کرد: از ۵۶ زمین‌لرزه دستگاهی ثبت شده در ۱۰۰ کیلومتری اطراف زمین‌لرزه کیلان، ۱۳ زلزله با بزرگی بالای ۵ بوده است. همچنین رخداد زلزله‌های تاریخی نیز در اطراف رومرکز زلزله کیلان، معرف پتانسیل لرزه‌خیزی بالای منطقه است.
زلزله‌های دستگاهی اطراف رومرکز زلزله ۳ کیلان، زمین‌لرزه‌های بالای ۵ با رنگ قرمز نشان داده شده است
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اهمیت توجه به رخداد زمین‌لرزه کیلان استان تهران را به دلیل قرارگیری آن در مجاورت مراکز جمعیتی بزرگ به‌ویژه استان تهران دانست و خاطرنشان کرد: تهران در فاصله ۶۰ کیلومتری رومرکز زلزله واقع شده است. علاوه بر آن در شعاع ۵۰ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله ۱۷ شهر با جمعیت بیش از ۶۵۰ هزار نفر قرار دارد که از آن جمله می‌توان به شهرهای "پاکدشت"، "بومهن" و "پردیس" اشاره کرد.
به گفته وی، بر اساس آمار مرکز آمار تعداد ۳۶۳ آبادی در فاصله ۵۰ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله کیلان توزیع یافته‌اند که جمعیتی در حدود ۲۰۲ هزار نفر را در ۵۸ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در خود جای داده‌اند و از این تعداد حدود ۲۶ هزار و ۵۰۰ واحد از نوع فاقد اسکلت است که در مقابل رخدادهای بزرگتر لرزه‌ای فاقد مقاومت کیفی لازم است.
بیت‌اللهی با بیان اینکه باید رخداد خرد لرزه‌های اطراف کلانشهر تهران، جایی که انبوه جمعیت در آنجا ساکن است، به طور جدی مورد توجه قرار گیرد، پیشنهاد کرد: واقعیت‌ها نشان می‌دهد که رفتار مدیریتی و مردم ما در مقابل حوادث و رخدادها، نوسانی است و کار مستمر و سامان‌یافته قابل ملاحظه‌ای در جهت کاهش ریسک به هر دلیل منطقی و یا غیر قابل قبول، انجام نمی‌شود. جدیت و استمرار در کار، معرف درک بالای خطر بالقوه‌ای است که به معنی واقعی در اقصی نقاط کشور ما وجود دارد. این در حالی است که با هر حادثه سترگی، فضای غالب جامعه و مدیریت کشور غرق در حادثه می‌شود و با گذشت زمان اندک، کارهای مهم کاهش ریسک در حیطه‌های مختلف از جمله آموزش عمومی فراموش می‌شود. بر این اساس پیشنهاد می‌شود که برنامه‌هایی با هدف ارتقای فرهنگ توجه به امر مخاطرات طبیعی مانند زلزله و سیل و فرونشست زمین در رسانه‌ها به‌ویژه در صدا و سیما به طور مستمر تولید و پخش شود.
وی با بیان اینکه به نظر من شرق و شمال شرق تهران، زون با پتانسیل بالای رخداد لرزه‌ای است، بر ضرورت پایش فعالیت‌های گسل‌های این مناطق و نگاشت خرد لرزه‌ها از طریق نصب تجهیزات لازم تاکید کرد و یادآور شد: همچنین پیشنهاد می‌شود در خصوص مطالعات پیش‌نشانگرهای زلزله گام‌های جدی برداشته شود، هنوز ما در کشور یک سایت مشخص مطالعه بر روی پیش‌نشانگرهای زلزله را نداریم.
