اکبر نصراللهی
استاد ارتباطات و رئیس دانشکده علوم ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد
بی تردید اگر رسانه یا media را به وسیله انتقال پیام به تعداد زیادی از مخاطبان اطلاق کنیم ، نه تنها "نماز جمعه" ، بلوک و شبکه رسانهای عظیم، عاطفی، تعاملی، بیبدیل، متنوع، مردمی و جریانساز است، بلکه از رسانههای دیگر به دلایل مختلف برتری دارد؛ گستره برگزاری نمازجمعه در شهرهای... مختلف (حدود 900 نقطه در کشور)، مواجهه گزینشی، ارتباطات چهره به چهره، حضور مستمر، پویا، معنوی و عاطفی فرستنده و گیرندگان پیام، امکان اخذ فوری بازخورد و وجود ارزشهای خبری مجاورت از نوع معنوی و جغرافیایی، دربرگیری، تازگی، شهرت و بزرگی (ترکیب و کثرت شرکت کنندگان )، این شبکه رسانهای را از رسانههای دیگر مثل رادیو و تلویزیون و مطبوعات متمایز کرده است.
مخاطبان نماز جمعه با ترکیب و تنوع متفاوت از حیث جنسیت، تحصیلات، سن و سایر مولفهها، هدفمند و از روی میل و اراده به مصلی میروند در کنار هم، فرستنده پیام را میبینند و سخنان او را میشنوند و در مورد آن در برخی مواقع همزمان یا بعد از نماز بحث میکنند اما در رسانههای دیگر مواجهه مخاطبان مثل و به اندازه رسانه نماز جمعه گزینشی و مراسمگونه نیست و معمولاً مردم پیامهای این رسانهها را جمعی و به صورت همافزا دریافت نمیکنند، بلکه به دلیل تغییر در سبک زندگی، انفرادی و در اتاقهای مجزا دریافت میکنند. به عبارت دقیقتر، کاملترین و بهترین نوع ارتباطات انسانی، یعنی ارتباط چهره به چهره با امکان برقراری همزمان ارتباطات کلامی و غیرکلامی میان گوینده و شنونده، در نماز جمعه فراهم است و چون مخاطبان با خواست و با انگیزه شخصی شان این رسانه را انتخاب میکنند و پای آن مینشینند، این مواجهه گزینشی، تاثیر پیام را در آنان دوچندان و ماندگار میکند. علاوه براین رسانه نماز جمعه ساده، بی هزینه و خطبای آن متقی و مومن و صادق و به همین دلیل پیام های آن می تواند اثرگذار است.... رسانه نماز جمعه، باید حفظ شود و بتواند مجدد کارکردهای خود را بویژه در مقاطع حساس مثل گذشته داشته باشد و قشرهای مختلف را دوباره به مکان های برگزاری نماز بکشاند. این امر در صورتی امکان پذیر است که نماز جمعه زبان گویای مردم باشد و مخاطبان بوژه جوانان احساس کنند، حرف دل خود را از جنس خودشان در نماز جمعه میشنوند.
منبع: تسنیم
