مردم در بـرزخ گـرانـی ها

کورش شرفشاهی: اگرچه اقتصاد تحت تاثیر موارد بسیاری دگرگون می شود، اما مهمترین بحث در یک اقتصاد سالم، نظام عرضه و تقاضا است. بدین معنا که اگر کالایی بیش از نیاز مردم عرضه شد و تقاضا برای خرید آن کالا نبود، قیمت کاهش می یابد. اما متاسفانه اقتصاد در کشور ما راه خودش را می رود و کاری به معادلات تثبیت شده جهانی ندارد. به عنوان مثال یک باره قیمت دلار بالا می رود و در مدت کوتاهی شش برابر می شود بدون آنکه هیچ توجیه منطقی برای این گرانی وجود داشته باشد. تاسف آورتر اینکه دلار بقیه کالاها را نیز به دنبال خودش می کشد و باز هم متوجه گرانی نمی شویم. در حالی که تقاضا یک باره رشد چشم گیری نداشته و بازار مصرف نه تنها تغییر نکرده بلکه رکود بر آن حاکم است، قیمت ها سیر صعودی را طی می کند و هنگامی که به دنبال بررسی این آشفته بازار می رویم، متوجه می شویم نوسانات ارزی و بالا رفتن قیمت دلار باعث شده عده ای از بازاریان سودجو که مهارت چشمگیری در گرفتن ماهی از آب گل آلود دارند، بدون درک شرایط اقتصادی موجود و مشکلات معیشتی مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر، هزینه سفرهای اروپایی، خرید ویلای شمال، سوارشدن به ماشین آخرین مدل و... را از جیب مردم در بیاورند. بدتر اینکه این افراد اعتقادی به احکام دینی و نگاه شرع به گران فروشی و احتکار ندارند و آنهایی هم که به ظاهر متشرع هستند، کلاه شرعی درست می کنند.

شایعه سازان فرصت طلب

از سوی دیگر نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از گرانی و تورم ابراز تاسف کرد و گفت: تورم و گرانی مانند تیغ دولبه عمل می کند که یک لبه آن متوجه اغنیا و لبه دیگر متوجه نیازمندان و اقشار آسیب پذیر جامعه است، با این تفاوت که در مورد اغنیا اثرات مثبت می گذارد و آنان را غنی تر می کند، اما در مورد اقشار کم درآمد و حقوق بگیران نتیجه عکس می دهد و آنان را به زیر خط فقر می برد.احمد انارکی محمدی در گفت وگو با خبرنگار تجارت علت تورم را ساختارهای نامناسب اقتصادی دانست و گفت: اکنون شکاف طبقاتی به شدت در حال افزایش است و کار به جایی رسیده که اقشار آسیب پذیر دچار افسردگی شده اند زیرا توان تامین هزینه های ناچیر زندگی شان را هم ندارند.وی با اشاره به اینکه مردم در آرزوی آرامش هستند گفت: اگر برای مدتی قیمت ها گران نشود، مردم بیشتر نگران می شوند زیرا تجربه ثابت کرده که هرگاه کشور در یک ثبات قیمتی بوده و تورم ثابت مانده، گویا بحران تورم وگرانی مانند فنری در حال جمع شدن است تا به محض آنکه بهانه ای اتفاق افتاد، یک باره رها شود و مردم را به مرز فلاکت بکشاند.نماینده رفسنجان در مجلس در پاسخ به اینکه راهکار کنترل تورم چیست گفت: مشکل اصلی ما نبود فرهنگ همدلی است. متاسفانه به محض آنکه اتفاقی در فضای سیاسی یا سیاست خارجی رخ می دهد، اقتصاد تاوان آن را می دهد. به عنوان مثال امریکا از برجام خارج شد و بر اساس اعلام کارشناسان وصاحب نظران، اثرات آن در خوش بینانه ترین حالت می بایست شش ماه تا یک سال بعد خودش را نشان دهد، اما دیدیم که از همان لحظات اولیه بازار و اقتصاد کشور را در بخشهای گوناگون ملتهب کرد.وی با انتقاد از وجود عده ای فرصت طلب گفت: عده ای منفعت طلب کاری بکار منافع ملی ندارند و اتفاق به دنبال فرصتی می گردند تا بحران آفرینی کنند و از این طریق جیب خودشان را پرکنند.انارکی محمدی دامن زدن به فضای شایعه و سوار شدن بر موج آن را معضل دیگر کشور دانست و گفت: فرصت طلبان شایعه درست می کنند و مردم ساده آن را باور می کنند و گسترش می دهند و از این طریق به درآمدهای کلان دست پیدا می کنند که نمونه آن را در گران شده قیمت بسیار از کالاها دیدیم در حالی که هیچ اتفاقی نیفتاده بود.

نان به جای گوشت و لبنیات

نایب رییس کانون کارگران بازنشسته تهران با ابراز تاسف از گرانی های افسار گسیخته گفت: امروزه قیمت ها به اندازه ای بالا رفته که افزایش ناچیز مستمری ها نمی تواند تامین کننده نیازهای زندگی یک خانواده باشد به همین دلیل لازم است دولت با روشهای دیگری به فکر جبران سفره های خالی کارگران و بازنشستگان باشد.مهدی مجیدی در گفت و گو با خبرنگار تجارت گفت: سوال ما از تمامی کسانی که با افزایش دستمزد مخالفت می کردند این است که مگر خودشان در این مملکت زندگی نمی کنند و از گرانی ها و تورم خبر ندارند که بدین اندازه با افزایش دستمزد مخالفت می کنند؟وی با اعلام اینکه تجربه گرانی گوشت و مرغ را بارها در گذشته داشتیم گفت: همه ساله قیمت گوشت قرمز و سفید گران می شود اما افزایش قیمت در سال جاری نوبر بود و مرغ کیلویی 20 هزار تومان و گوشت کیلویی 140 هزار تومان را نه تنها ندیده بودیم بلکه اگر کسی برای ما این گرانی را پیش بینی می کرد، برایمان باورکردنی نبود.نایب رییس کانون کارگران بازنشسته تهران با تاکید بر اینکه گرانی ها در سال گذشته باعث شده بود که سفره کارگران و بازنشستگان خالی بماند گفت: هنگامی که 60 درصد بازنشستگان حداقل بگیر هستند و می بایست با حقوق ماهیانه یک میلیون و 200 هزار تومان امورات زندگی خود و اعضای خانواده شان را بگذرانند و تنها یک قلم آن یعنی گوشت کیلویی 140 هزار تومان است، یعنی بازنشستگان باید گوشت را در خواب ببینند و خرید گوشت برای بازنشستگان رویایی دست نیافتنی است.مجیدی نان را بهترین گزینه برای پرکردن سفره های خالی خانواده های کم درآمد توصیف کرد و گفت: تنها چیزی که گران نشده و دولت برای گران شدن آن مقاومت کرده، نان است و چون خانواده های کم درآمد توان خرید بسیاری از کالاهای اساسی از جمله گوشت را ندارند، به خرید نان هجوم می آورند که صف های مقابل نانوایی ها بیانگر این مطلب است. به ویژه آنکه بیشتر کسانی که در صف نانوایی ها مشاهده می کنیم، خانواده های کم درآمد به ویژه کارگران و بازنشستگان هستند. وی با تاکید بر اینکه در سفره خانوارها باید انواع کالاها وجود داشته باشد تا بتواند نیازهای روزانه را تامین کند گفت: یک انسان برای زندگی سالم به مواد غذایی متنوعی از جمله گوشت، لبنیات، سبزی ها و... نیاز دارد و بازنشستگان بنا بر توصیه پزشکان باید مصرف پروتیین و لبنیات را در زندگی روزمره داشته باشند. اما به دلیل گرانی روز افزون کالاهای اساسی، شاهد هستیم که گوشت و لبنیات جایی در سفره بازنشستگان ندارد که تبعات این مساله رشد بیماری هایی است که از کمبود ویتامین و پروتیین گریبانگیر کارگران و بازنشستگان و خانواده های آنان می شود.

گران فروشان را معرفی کنید

مدیرکل سازمان تعزیرات استان تهران با تاکید بر اینکه شکل شکایت و رسیدگی های تعزیرات متفاوت است گفت: بررسی تخلفات از قبیل گران فروشی، کم فروشی، ارایه کالای نامرغوب یا معیوب و... به دو صورت انجام می شود. روش اول بدین گونه است که بازرسان متوجه تخلفی می شوند و پیگیری می کنند و روش دوم با شکایت مشتری است که بازرسان تعزیرات برای رسیدگی اعزام می شوند.محمدعلی اسفنانی در گفت و گو با خبرنگار تجارت در پاسخ به اینکه مردم از نحوه رسیدگی به شکایات گلایه دارند و معتقد هستند که گران فروشان از جیب مردم به نوایی رسیده اند اما هنگامی که گران فروش جریمه می شود، مبلغ جریمه به حساب دولت می رود و حق مشتریان تضییع می شود گفت: این حرف منطقی نیست. روش کار تعزیرات بدین گونه است که در برخی موارد مردم شکایت می کنند و سازمان هم رسیدگی می کند که در صورت اثبات تخلف فروشنده، هم خسارت مردم را از متخلف می گیریم و می پردازیم و هم از نگاه دولتی به این قضیه نگاه می کنیم و جریمه را بسته به میزان و نوع تخلف دریافت می کنیم و اگر مجازات دیگری مانند تعطیلی واحد صنفی متخلف هم در قانون آمده باشد، اعمال می کنیم. وی با تاکید بر اینکه هرگاه مردم شکایتی کنند و پیگیر شکایت شان باشند، خسارتشان به صورت کامل از فروشنده متخلف دریافت و به آنان پرداخت می شود گفت: اما در برخی موارد یک نفر کالایی را به عنوان مثال دوهزار تومان گران می خرد و این تخلف را به ما گزارش می دهد. ما به این واحد متخلف مراجعه می کنیم و پس از بررسی اسناد و مدارک می بینیم این واحد صنفی متخلف 100 میلیون تومان گران فروشی کرده و برای ما نیز محرز می شود که تمامی این 100 میلیون تومان متعلق به این شاکی نیست، بلکه تنها دو هزار تومان به این شاکی گران فروخته و بقیه متعلق به افراد متعددی است که شکایت نکرده اند.مدیرکل سازمان تعزیرات استان تهران با تاکید بر اینکه امکان تشخیص وجود ندارد که چه افرادی گران خریده اند گفت: معاملات خرده فروشی و حتی بسیاری از عمده فروشی ها در ایران هیچ جا ثبت و ضبط نمی شود. به عنوان مثال یک نفر هر روز به نانوایی میرود و نان می خرد یا به خواربار فروشی، الکتریکی، خرازی فروشی، فروشگاههای پوشاک و... می رود و انواع کالاها را خریداری می کند و هیچ یک از این خریدها در هیچ جا ثبت نمی شود.

فرایند جریمه گران فروشی

وی با ابراز تاسف از اینکه نه خریدار اصراری برای گرفتن فاکتور دارد و نه فروشنده مایل به دادن فاکتور به خریدار است گفت: از سوی دیگر بسیاری از کسانی که کالا را گران خریده اند به دلایل متعدد از قبیل اینکه رقم گرانی فروشی قابل توجه نیست، خریدار حوصله پیگیری ندارد، گران فروشی برای خریدار اهمیت ندارد و به سادگی گران می خرد و... به سازمان تعزیرات مراجعه نمی کنند و از کنار آن به سادگی می گذرند. در نتیجه سازمان تعزیرات چاره ای به غیر از محکوم کردن گران فروش به پرداخت جریمه ندارد و چون افرادی که گران خریده اند قابل شناسایی نیست، مبلغ جریمه به حساب دولت ریخته می شود. اسفنانی در پاسخ به اینکه امروزه قیمت کالاها در مناطق مختلف شهر متفاوت است گفت: تنها شرط پیگیری گران فروشی، شکایت از واحد صنفی است و کاری هم نداریم که این واحد صنفی در شمال شهر یا در جنوب شهر مغازه دارد. قانون برای هر جنسی قیمتی تعیین کرده و سود آن نیز مشخص است و اضافه از آن گران فروشی محسوب می شود.وی خطاب به تمام کسانی که هر کالایی را به هر میزان گران می خرند گفت: در هر موردی که یک نفر به سازمان تعزیرات مراجعه و شکایت کند که هنگام خرید کالا به هر دلیل متضرر شده، سازمان ضمن اینکه با دقت به این شکایت رسیدگی می کند، در اولین گام حق فردی که شکایت کرده را ادا می کند و از محل جریمه تعلق گرفته به واحد متخلف، زیان شاکی را جبران می کند.مدیرکل سازمان تعزیرات استان تهران در پاسخ به اینکه مغازه داران دایم قیمت ها را تغییر می دهند و گرانی دلار را بهانه می کنند اما هنگامی که دلار بالا رفت، فروشندگان قیمت را بالا بردند اما اکنون که پایین آمده قیمت را کاهش نمی دهند گفت: بر اساس قانون، تا موقعی که فروشندگان جنس جدید نخریده اند، باید اجناس خود را به قیمت قبلی بفروشند. در خریدهایی که دلار بر آنها تاثیر گذاشته باید متناسب با افزایش های منطقی، قیمت ها تغییر کند که البته مرجع تصمیم گیری در این زمینه تعریف شده است.وی در پاسخ به اینکه آیا فروشندگان نباید شرایط معیشتی مردم را در نظر بگیرند و بی رویه قیمت کالاها را بالا نبرند گفت: متاسفانه عده ای فرصت طلب به دنبال نفع شخصی خود هستند و صبح قبل از اینکه کرکره مغازه را بالا ببرند، قیمت های جدید بازار را کنترل می کنند تا بر اساس قیمت های جدید کالاهایشان را بفروشند. در حالی که اصناف باید کالاها را به قیمت منصفانه به دست خریدار برسانند و فروشنده هم باید درصد سود تعیین شده از مبادی قانونی را متناسب با زمانی ببرد که کالا را خریداری کرده است. اسفنانی در پاسخ به اینکه مردم گلایه دارند که سازمان تعزیرات نسبت به گزارشات و شکایتها به موقع وارد نمی شود و در مواردی هم از بی تفاوتی سازمان شکایت شده است گفت: سازمان تعزیرات هرگز به امر گران فروشی دیر ورود نمی کند و هر شکایتی که به سازمان می رسد، حتی شکایتهایی که از طریق سامانه 135 اعلام می شود، نهایت تا 4 ساعت بعد از طرح شکایت و در اولین فرصت به آن رسیدگی می کنیم. اما در شهری مانند تهران که با مشکلات ترافیک و... رو به رو هستیم نمی توانیم به سرعت به محل شکایت برسیم که توجیه منطقی دارد و نباید به عنوان بی تفاوتی تلقی شود. وی در خصوص اظهارات برخی فروشندگان و اصناف مبنی بر اینکه معتقد هستند که سازمان تعزیرات وضعیت فروشنده را درک نمی کند و هزینه هایی از قبیل افزایش دستمزد، بالا رفتن قیمت دلار، گران شدن مواد اولیه، افزایش هزینه حمل و نقل و بسیاری موارد دیگر را در نظر نمی گیرد گفت: این توجیهات خوبی برای گران فروشی نیست. چون مبنای ما قیمتی است که سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان اعلام می کند.مدیرکل سازمان تعزیرات استان تهران خطاب به تمامی کسبه و فروشندگان معترض گفت: هر کس نسبت به قیمتها به هر دلیل اعتراض دارد باید حرفهایش را به مسوولان سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بزند، زیرا هر گونه تغییر قیمت ها بر عهده این سازمان است.وی با تاکید بر اینکه سازمان تعزیرات مرجع تعیین قیمت و تشخیص قیمت نیست، بلکه مرجع تطبیق قیمت با آنچیزی است که سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان اعلام کرده و فروشنده می فروشد خطاب به تمامی کسانی که معتقد هستند قیمت جنسی که می فروشند باید بیش از این باشد گفت: هر کس که بر افزایش قیمت تاکی دارد، بهتر است قبل از گران فروشی، توجیهات خودش را به سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ارایه دهد و قیمت را آنجا تغییر دهد، زیرا در غیر این صورت و چنانچه به سلیقه شخصی گران بفروشد، با جریمه و مجازات سازمان تعزیرات رو به رو خواهد شد.