گروه اقتصادکلان: فساد از طریق منافذ و گلوگاه های متعددی می تواند به اقتصاد کشور نفوذ کند و آن را به تباهی و تخریب بکشاند. از این رو شناسایی این گلوگاه ها و منافذ بسیار مهم و حیاتی است. کارشناسان، منابع بانکی، نظام مالیاتی، دلارهای نفتی، گمرک و نظام توزیع ثروت را از بسترها و منافذ فساد فساد می دانند و معتقد هستند در صورت کنترل و اصلاح این بسترها و منافذ، فساد ریشه کن خواهد شد. به گزارش تجارت، رئیس قوه قضائیه در پایان نشست مشترک روسای قوه قضائیه، مجریه و مقننه، که هفته گذشته برگزار شد گفته بود: دولت نیز با اصلاح بسترهای فسادزا، باید زمینه را برای مبارزه با مفسدان ازسوی دستگاه قضا فراهم کند.
سید ابراهیم رییسی با بیان اینکه مبارزه با ظلم و فساد در کشور برای هر سه قوا اهمیت زیادی دارد، گفت: امروز همه مسئولان مصمم هستند تا با ظلم و فساد در کشور مبارزه کنند.
راههای اصلی خشکاندن ریشه فساد
یک اقتصاددان با بیان اینکه برای جلوگیری از ایجاد فساد در ایران باید سیاستگذاریها مورد اصلاح قرار بگیرد، اظهار داشت: «نوع نگاهی که سیاستها را شکل میدهند، باید تغییر کند، چرا که این سیاستها اگر اصولی نباشد میتواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال خود داشته باشد.» حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهراء در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه سیاستهایی که تحت عنوان آزاد سازی اقتصادی با خصوصی سازی صورت گرفت، صدمات بسیار زیادی را به اقتصاد ایران وارد کرد، گفت: «خصوصیسازی بنگاههای دولتی این روزها مشکلات بسیار زیادی از جمله، تعدیل نیروها، ندادن حقوق کارکنان، کم شدن ظرفیت تولید و تعطیلی برخی از این بنگاهها را به بار آورده است.»
ناکارآمدی نظام بانکی
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اصلاح کارکردهای نظامهای مالیاتی و بانکی نیز باید دگرگون شود، گفت: «فعالیتها و اقداماتی که بانکها در فضای اقتصادی کشور انجام میدهند، تاثیر بسیار مخربی را بر جای گذاشته است، با توجه به نوع تسهیلات دهی بی حساب و کتابی که در این راستا داده شده، این امر فسادهای بسیار زیادی را ایجاد کرده که دادگاههای آن این روزها در حال برگزاری است.»راغفر اضافه کرد: «منابع بانکی به جای اینکه در جای درست خود که همانا اعتباردهی به بخش تولید و مولد اقتصاد است، خرج شود، طی سالیان گذشته به مفسدان اقتصادی پرداخت شد به مانند آنچه که در پرونده بانک سرمایه رخ داد، یا اینکه در فعالیتهای غیر مولد و سوداگرانه مصروف شد که این قضیه ضربه بسیار مهلکی را بر پیکره اقتصاد ملی کشورمان وارد ساخت.»
توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین عوارض فساد گسترده، توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت است، افزود: «زمانیکه که پروندههایی نظیر بانک سرمایه، پتروشیمی و... در این ابعاد گرفتار فساد هستند، منابع عمومی کشور را به غارت میبرند، منابعی که بانک سرمایه باید خرج معلمان میکرد، یا منابع پتروسیمی که باید در بودجه و یا صندوق توسعه ملی میآمد و صرف زیرساختهای عمومی کشور میشد، توسط عدهای حیف و میل شده است.»راغفر ادامه داد: «اگر نظام بانکی کشور به درستی کارکرد داشت، باید با توجه به نقل و انتقالات کلان و مشکوکی که در این پروندههای فساد رد و بدل شده، مورد شناسایی قرار میگرفت، اما به دلیل ناکارآمد بودن سیستم بانکی چنین وضعی به وجود آمده است.»
نابرابری های ساختاری
این استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه یکی از ریشههای اصلی فساد را میبایست در نابرابریهای ساختاری به دنبال آن گشت، گفت: «در این باره باید به این نکته مهم توجه کرد، که نابرابریها در حوزه اقتصاد وجود ندارد، بلکه نابرابریهایی که در حوزه تصمیمگیری کلان رخ میدهد، در نهایت نابرابری در موقعیت را موجب خواهد شد.»وی افزود: «با به وجود آمدن بانکهای به اصطلاح خصوصی نابرایریها زیاد شد، چراکه آنها با دادن تسهیلات و وام با بهرههای پایین به صورت رانتی به برخی اشخاص شکافها را بسیار بیشتر کردند، بطوریکه این فاصلهاین روزها غیر قابل جبران است.»
اهمیت شفاف سازی
این روزها مبارزه با فساد در تمامی جنبهها با شدت و جدیت پیگیری میشود، بازداشتهای گسترده، برگزاری دادگاه مبارزه با مفاسد اقتصادی از جمله در پرونده بانک سرمایه و همچنین دستگیریهای اخیر نظیر بازداشت مدیرعامل ایران خودرو و دو نماینده مجلس در رابطه با فساد در صنعت خودرو از این جمله هستند. به گزارش فرارو، به اعتقاد کارشناسان پیششرط اصلی مبارزه با فساد اقتصادی شفافیت است، تا زمانیکه فعالیتهای اقتصادی در شرایط مشخص و بدون ابهام انجام نشود، فساد ادامه دار خواهد بود، بنابراین رکن اول مبارزه با فساد، ایجاد شفافیت در تمام عرصههاست.در این رابطه مهدی پازوکی کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران از یک مشکل اساسی رنج میبرد به فرارو گفت: «مشکل اول عدم وجود شفافیت است، مشکل دوم عدم وجود رقایت و رقابت پذیری و مشکل سوم نیز وجود انحصار چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی است.»
مبارزه با فساد باید همه جانبه باشد
وی با اشاره به اینکه باید مبارزه با فساد در همه ابعاد و زمینهها صورت گیرد، افزود: « طی چند وقت گذشته دادگاه بانک سرمایه درحال برگزاری بود ومشاهده کردید، چه سوء استفادههایی صورت گرفت، بطوریکه بدون دریافت تضامین لازم وامهای میلیاردی در اختیار اشخاص بی صلاحیت قرار گرفته بود.»پاروکی ادامه داد: «اما در مقابل یک زوج جوان برای دریافت وام ازدواج نیاز به دو ضامن رسمی دارند که در برخی از اوقات افراد از تامین آن ناتوان هستند و این امر مشکلات بسیار زیادی را برای آنها به وجود میآورد.»پازوکی با تاکید بر اینکه مقامات باید قبل از ورود به مسئولیت لیست داراییها و اموال خود را اعلام کنند، گفت: «در این زمینه کشور افغانستان از ایران جلوتر است و در سایت وزرات دارایی این کشور لیست اموال وداراییهای مسئولان سابق و فعلی آن کشور منتشر شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است.»
