خطر ترامپ برای اقتصاد دنیا

مهدی تقوی

اقتصاددان

از حصوصیات بارز محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران، نامتعارف بودن او بود. او فردی بود که به معاهدات و تعهدات داخلی و بینالمللی چندان توجه نمیکرد و به دور از سنتهای جاافتادهای که ظرف چهار دهه روسای جمهور ایران داشتند عمل کرد. با این حال ایران کشوری چون آمریکا نیست که بخواهد در هر کشوری اثرات مخرب بگذارد و نهایتا در سطح منطقه تاثیر گذار است. بی شک ترامپ را میتوان احمدینٰژادی در مقیاس و ظرف نظام سیاسی آمریکا دانست. به عبارت سادهتر احمدینژاد مانند او کاسب یا فاسد اخلاقی نبود، اما مساله این شباهتها یا تفاوتها نیستِ، ترام‍پ نیز چون رئیس جمهوری پیشین ما به تعهدات و مقررات تن نمیدهدِ در یک کلام رییس جمهوری نامتعارف است. نه تحصیلات چندانی دارد و نه سیاسی کار بوده، کاسبی با شخصیت یک دلال است. آن زمان که کارزار انتخاباتی آمریکا آغاز شده بود، شخصا این رقابتها را دنبال میکردم و همان آغاز نسبت به ترامپ نگران شدم. در مناظرههای میان او و هیلاری حتی دلم برای کلینتون میسوخت که با چه فرد عجیب و غریبی مواجه است. نهایتا او با وجود رای بیشتری که آورد به دلیل وجود سیستم الکترال نهایتا بازنده رقابتهای ریاست جمهوری شد. این در حالی است که پیش از او باراک اوباما که فارغ التحصیل دانشگاه هاروارد، یکی از بهترین دانشگاههای جهان، بود سکان امور کاخ سفید را به دست داشت. ترامپ حتی با روسای جمهوری دست راستی و افراطی آمریکایی چون ریگان و بوش نیز شباهتی ندارد؛ بوش پسر علیرغم افراطی و جنگ طلب بودن در هر حال شخصیت متعارفی در جناح راست و مذهبی حزب جمهوریخواه محسوب میشد ولی ترامپ به هیچ کدام از جناحهای این حزب نیز تعلق ندارد. از بد شانسی ما و مردم آمریکا یا شاید مردم جهان است که در عصری زندگی میکنیم که سکان امور بزرگترین ارتش و اقتصاد جهان به دست فردی افتاده که جز کاسبی هنری ندارد. او بدون هیچ توجهی به تعهدات بینالمللی توافق پاریس را کنار گذاشت و از برجام هم خارج شد. این یک رفتار زشت در عرف بینالمللی است و حالا ما هر چند وقت یکبار با خبر تحریم یکی از نهادهای مهم اقتصادی کشور مواجه میشویم. این آخری نیز تحریم بانک مرکزی بود که به هر حال میتواند بر کانال مالی ایران و اروپا موسوم به اینستکس اثر گذارد. در مقابل کشوری چون ایالات متحده و در شرایط کنونی کشور، هیچ اتفاقی بهتر از شکست ترامپ نیست. در مقابل او چه جو بایدن و چه برنی سندرز، هرکدام پیروز شوند به نفع مردم صلح دوست جهان است. هیچکس از او بدتر نیست و هیچ اتفاقی بدتر از این نیست که راننده یک تریلی هجده چرخ، فردی باشد که نه تنها رانندگی بلد نیست، بلکه مست هم هست. حال اگر راننده این تریلی با هر کسی که رانندگی بلد است و مست نیست، جابجا شود، به سود بار این هجده چرخ و عبور کنندگان آن جاده خواهد بود.