آنفلوانزا نفس های آخر را می کشد

گروه اجتماعی - رضا حسینمردی و کورش شرفشاهی: آنفلوانزا نامی آشنا در بین بیماریهای فصلی است که همه ساله مردم را درگیر می کند و جان عده ای را نیز می گیرد. اگرچه این بیماری بسادگی دست از سر مردم بر می دارد و دوره ای کمتر از یک ماه دارد، اما در همین مدت باعث مرگ مردم می شود و وحشتی در بین مردم ایجاد می کند که گویی بیماری لاعلاجی گریبان مردم را گرفته است. بدتر اینکه افراد ناآگاه در فضای مجازی شایعه پراکنی می کنند و تا مرز سیاه نمایی پیش می روند. آمارهایی از مبتلایان می دهند که با واقعیت فاصله معناداری دارد و کشته شدگان این بیماری را نیز چند برابر می کنند. اما اینکه این بیماری امسال در چه وضعیتی قرار دارد و چه اقداماتی برای مقابله با شیوع و درمان آنفلوانزا باید انجام داد، در گفت وگو با دو تن از مسوولان وزارت بهداشت مطرح کردیم.

• ویروس آنفلوانزای امسال قوی تر از همیشه

در این رابطه دکتر محمد مهدی گویا رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: تاکنون حدود سه هفته است که درگیر موج سنگین بیماری آنفلوانزای فصلی هستیم. در این مدت 342 مورد بستری ناشی از آنفلوانزا در کشور داشتیم که 3790 بیمار به علت بیماری تنفسی در بیمارستانها بستری شدند.

وی از 19 مورد فوت ناشی از آنفلوانزا در کشور خبرداد و گفت: اصولا این ویروسی که امسال باعث همه گیری آنفلوانزا در منطقه ما شده، گسترده است و بقیه کشورهای منطقه نیز گرفتار این بیماری هستند.

رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: بر اساس اعلام اجلاس سازمان جهانی بهداشت، ویروس آنفلوانزایی که امسال شایع شده، مقداری قوی تر از ویروس سالهای گذشته و بیماری زایی آن بیشتر است.

وی از مبتلایان به آنفلوانزا خواست به بیمارستانها مراجعه کنند و گفت: به هر حال گروههایی هستند که مستعد ابتلا به بیماری شدید آنفلوانزا هستند و بایستی مراقب باشند. همه ساله انفولانزا می آید و چه آنفلوانزا شدید یا ضعیف باشد، برخی گروهها به انواع شدید این بیماری متبلا می شوند و برای جان آنها می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل باید ابتدای فصل پاییز علیه آنفلوانزا واکسینه شوند زیرا اگر واکسینه نشوند، به فرم های شدید بیماری مبتلا می شوند

گویا با تاکید براینکه تاثیرگذاری واکسن آنفلوانزا صد درصد نیست گفت: نباید ریسک کنیم و کسانی که دارای زمینه پر خطر هستند، باید واکسینه شوند.

وی بر رعایت بهداشت فردی تاکید کرد و گفت: شست و شوی دستها و رعایت عادات تنفسی می تواند 50 درصد انتقال آنفلوانزا را کاهش دهد. متاسفانه کسانی که در بیمارستان بستری شدند و جانشان را از دست دادند، زمینه بیماری را داشتند اما دیر مراجعه کردند.

رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با ابراز تاسف از اینکه جان باختگان خود درمانی کردند گفت: بسیاری از مبتلایان به آنفلوانزا از داروهای کورتن دار در ابتدای بیماری استفاده کردند، در حالی که هیج ضرورتی نداشت، یا آنتی بیوتیک را بیهوده مصرف کردند که این رفتارهای غیر منطقی باعث شد به انواع خطرناک آنفلوانزا مبتلا شوند و کارشان به بستری شدن در بیمارستان بکشد.

وی با تاکید بر اینکه باید با رعایت بهداشت سعی کنیم کمتر مبتلا به آنفلوانزا شویم گفت: با رعایت بهداشت اگر مبتلا به آنفلوانزا شویم، کمتر کارمان به بیمارستان می کشد اما وقتی به بیمارستان رفتیم، باید تحت نظر پزشک قرار بگیریم، در غیر این صورت درمانهای خودسرانه کار دست ما می دهد.

گویا در خصوص هجوم مردم برای تزریق واکسن آنفلوانزا گفت: واکسن آنفلوانزا برای همه نیست، زیرا به خودی خود و بدون درمان با داروی خاص یا واکسن، آنفلوانزا بهبود پیدا می کند. به عبارت بهتر اکثر مبتلایان خود به خود بهبود می بایند. مهم این است که نکات بهداشتی را رعایت کنیم.

وی با تاکید بر اینکه واکسن آنفلوانزا به موقع خودش و برای افراد خاص اهمیت دارد و نباید برای همه و بی موقع استفاده کنیم گفت: هر سال آنفلوانزا در همه کشورهای دنیا 20 درصد جمعیت را مبتلا می کند. بنابر این شیوع آنفلوانزا در این فصل چیز غریبی نیست که گمان کنیم اتفاق ویژه ای افتاده، به غیر از اینکه امسال تواناتر است.

رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اعلام اینکه بخشهای درمانی و بیمارستانها از مدتها پیش خودشان را برای مقابله با موج آنفلوانزا آماده کرده اند گفت: این طور نیست که مردم تصور کنند از شیوع آنفلوانزا غافلگیر شدیم. هم اکنون نیز بیماران می توانند به بیمارستانها مراجعه کنند و تحت معاینه و درمان قرار بگیرند.

• آنفلوانزا بسادگی از مرزها می گذرد

از سوی دیگر دکتر محمود نبوی، معاون مرکز بیماری ها واگیر وزارت بهداشت گفت: بیماری آنفلوانزا همه ساله در همه نقاط جهان دیده می شود و چیزی نیست که بتوان جلوی شیوع آن را گرفت، زیرا بسادگی از مرزها می گذرد.

متخصص بیماری های عفونی با اشاره به اینکه اکنون نیز بحث دهکده جهانی مطرح است گفت: کشور ما در کمترین روز عبور مرزی، حدود 60 هزار نفر در روز از مرزهای کشورمان عبور می کنند و چون عده بسیاری در فصول سرد، بیماری کم علامت یا بی علامت دارند، ویروس نیز همراه با کسانی که مبتلا هستند و خودشان نمی دانند، وارد کشور می شود یا از کشور ما بیرون می رود و از مرزها عبور می کند.

وی با تاکید بر اینکه نمی توانیم جلوی رفت و آمد مردم را بگیریم گفت: در نتیجه خواه یا ناخواه بیماری ها بین مردم کشورها پخش می شود.

نبوی با اعلام اینکه در مورد آنفلوانزا نیز دو بحث پیشگیر و درمان مطرح می شود گفت: در بحث پیشگیری واکسن مطرح است. در آواخر تابستان یا اوایل مهر اشخاصی که در مرز پرخطر هستند باید واکسن بزنند. افرادی که پیوند اعضا کرده یا با نارسایی ارگانها مانند نارسایی قلبی، کلیوی و کبدی دست به گریبان هستند، شیمی درمانی می شوند یا داروهایی با دوزهای سنگین مصرف می کنند، بهتر است که در دوره زمانی شهریور تا مهر واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند.

وی با اعلام این که هر کس واکسن تزریق می کند، اثرات آن از دو هفته بعد تزریق شروع می شود گفت: بنابر این اگر اکنون واکسن تزریق شود، چندان کمکی نمی کند و در این موج بیماری کارایی ندارد، زیرا موج آنفلوانزا به احتمال زیاد تا دو هفته دیگر در ایران تمام می شود. این در حالی است که اگر مردم همین امروز واکسن آنفلوانزا بزنند، تاثیراتش سه هفته بعد بروز می کند، بنابر این تزریق واکسن امروز هیچ تاثیری ندارد و بهتر آن است که افراد در بازه زمانی شهریور و مهر که مشکلی برایشان وجود ندارد، واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند، تا امروز گرفتار نشوند.

معاون مرکز بیماری ها واگیر وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه در موج آنفلوانزا تا 99 درصد مبتلایان به صورت سرپایی درمان می شوند گفت: این افراد چند روز تب می کنند که با سرفه همراه است و اگر چند روز استراحت کنند و سرد و گرم نکنند و زمانی که عوارض آنفلوانزا یک تا دو درصد است، به پزشک مراجعه کنند، بهبودی کامل را بدست خواهند آورد و نگرانی نباید داشته باشند.

وی تاکید کرد: در بحث آنفلوانزا که با عفونت های تنفسی همراه است، اگر بیماران به مدت سه روز تب همراه با سرفه داشتند و حالشان بهتر نشد، باید به پزشک مراجعه کنند.

دکتر نبوی با اعلام اینکه مهمترین عارضه در این نوع بیماران، عفونت های ریوی است که در یک درصد آنفلوانزاها ذات الریه دیده می شود گفت: البته ذات الریه یک درصد و 20 درصد احتمال برونشیت است که با خس خس سینه و خلط همراه است و این موارد نیز به صورت سرپایی درمان می شود، اما پزشک باید ببیند و نظر نهایی را پزشک بدهد.

وی با اشاره به اینکه هنگام آنفلوانزا به ندرت آریتمی های قلبی به خصوص در مورد کسانی که مشکل قلبی دارند، مشاهده می شود که یک در ده هزار است گفت: با این وصف باید بررسی شود. البته عوارض عصبی نیز مشاهده می شود که بسیار نادر است و بیشتر عوارض ریوی مشاهده می شود که فرد را گرفتار می کند و نیاز به درمان و بستری دارد.

• تجویز آنتی بیوتیک برای آنفلوانزا اشتباه است

متخصص بیماری های عفونی با تاکید بر اینکه 80 درصد مبتلایان به آنفلوانزا هیچ میکروبی در بدن ندارند و تنها مبتلا به ویروس آنفلوانزا هستند گفت: بنابر این تجویز آنتی بیوتیک کار اشتباهی است. به عبارت بهتر وقتی یک بیمار سینوزیت، برونشیت یا خلط چرکی ندارد، نیازی به تجویز آنتی بیوتیک نیست و در صورت تجویز هم تنها هدر دادن دارو است و هیچ فایده ای ندارد.

نبوی با تاکید بر اینکه هیچ کمبودی در زمینه تولید آنتی بیوتیک در کشور نداریم گفت: اکنون به اندازه ای تولید آنتی بیوتیک داریم که صادر هم می کنیم.

وی با اشاره به اینکه اگر از همان روز اول در فرد بیما علایم سینوزیت یا برونشیت که همان خلط چرکی است، مشاده شد باید آنتی بیوتیک تجویز شود گفت: در موارد شدید که مبتلایان به آنفلوانزا در بیمارستان بستری می شوند، داروی ضد ویروس هم تجویز می شود. همچنین در موارد سبک که با گیجی همراه است این دارو تجویز می شود، اما بیماری که روی پای خودش به پزشک مراجعه می کند، نیازی به داروی ضد ویروس ندارند، زیرا امکان دارد مصرف بی مورد عوارضی هم داشته باشد، اما در این مورد نیز با کمبود دارو مواجه نیستیم و داروی ضد ویروس به اندازه کافی در اختیار مراکز درمانی و بیمارستانها قرار دارد.

معاون مرکز بیماری ها واگیر وزارت بهداشت در خصوص ازدحام بیش از حد مردم برای تزریق واکسن آنفلوانزا گفت: خواست ما از مردم این است که برای تزریق واکسن آنفلوانزا مراجعه نکنند، زیرا در صورت تزریق دیگر خاصیتی ندارد چون زمانی این واکسن اثر می کند که موج آنفلوانزا به پایان رسیده و بیماری رفته است.

وی با تاکید بر اینکه توصیه ما به کسانی که مبتلا به سرماخوردگی یا آنفلوانزا می شوند این است که سه روز اول را در منزل استراحت کنند گفت:حتی با وزارت آموزش و پرورش مذاکره کردیم که در صورت غیبت دانش آموزان، گواهی پزشک را بسادگی بپذیرند، زیرا این بچه ها هنگامی که به مدرسه می آیند، بیماری را به دیگران انتقال می دهند و دیگر اینکه با آمدن به مدرسه یا بیرون از خانه، بیماری آنها در نتیجه تماس با دیگران تشدید می شود. حتی با نیروهای نظامی و انتظامی مذاکره کردیم که به سربازان در صورت مشاهده آنفلوانزا استراحت بدهند و آنان را از مراسم صبحگاهی یا ورزشها معاف کنند تا سرحال بیایند.

دکتر نبوی افزود: همه باید بدانیم که اگر سه روز اول ابتلا به آنفلوانزا را استراحت نکنیم، احتمال دارد به مدت دو تا سه هفته گرفتار عوارض آنفلوانزا شامل سرفه و تب بشویم. البته مبتلایان بیماری شدیدی نمی گیرند، اما دچار کوفتگی عضلات می شوند و توان انجام کار را بسادگی ندارند.

وی با اشاره به اینکه معضل بزرگی که مشاهده کردیم، دادن کورتن در روزهای اول بیماری آنفلوانزا به مبتلایان به درخواست خودشان یا تجویز پزشک است گفت: تزریق کورتن کار اشتباهی است، زیرا همراه با ورود کورتن به بدن، ویروس به سراسر بدن منتشر می شود و احتمال سینوزیت، برونشیت و ذات الریه را بیشتر می کند و بیماری فرد تشدید می شود. شاید بیمار گمان کند در نتیجه تزریق کورتن در روز اول، بهبودی پیدا کرده اما این ابتدای کار است و از فردای آن روز تا مدت دو هفته عوارض مصرف کورتن مشاهده می شود.

• تاکید بر رعایت بهداشت فردی

متخصص بیماری های عفونی با تاکید بر اینکه در موارد خاص برای افراد خاصی که برونشیت یا آسم می گیرند، کورتن تجویز می شود گفت: این تجویز مربوط به روزهای اول نیست و باید به فاصله دیرتر کورتن تجویز شود.

وی از مردم خواست بهداشت فردی را رعایت کنند و گفت: اکنون موج آنفلوانزا به شدت وجود دارد. بنابر این از وقتی که یک فرد سرما می خورد تا زمانی که بهبودی کامل به دست می آورد، نباید با دیگران دست بدهد و روبوسی کند زیرا با این کار، بیماری به دیگران منتقل نمی شود.

دکتر نبوی مهمترین بحث را جدی گرفتن استراحت در خانه اعلام کرد و گفت: باید به اندازه ای استراحت کرد تا شدت بیماری کاهش یابد. برخی ا فراد اصرار به دست دادن یا روبوسی دارند که این اصرار به زیان هر دو طرف است و انتقال ویروس را ممکن می کند.

وی در خصوص پرستاران و افرادی که به مبتلایان به آنفلوانزا خدمت می کنند گفت: بهتر است این افراد فاصله یک متری را از بیماران رعایت کنند. باید بدانیم که ویروس تا فاصله یک متری پخش می شود و اگر هم قرار است به بیمار نزدیک شوند، از ماسک های معمولی جلوی دهانشان بگذارند و در مورد دستها نیز به سرعت اقدام به شستشو و ضدعفونی دستها کنند، زیرا ویروس آنفلوانزا تا چند ساعت روی دستها باقی می ماند که فرد سالم با کشیدن دستها به صورت، چشم یا دهان، به آنفلوانزا مبتلا می شود.

معاون مرکز بیماری ها واگیر وزارت بهداشت از افرادی که از خانه بیرون می روند، خواست به محض آنکه وارد خانه شدند، دستهایشان را بشویند و ضدعفونی کنند و گفت: ویروس آنفلوانزا چندین ساعت روی نرده ها یا دستگیره درها یا هر نقطه دیگر باقی می ماند، به همین دلیل شستشوی دست میزان ابتلا به آنفلوانزا را نصف می کند. وی تاکید کرد: اگر فردی سه روز مبتلا به تب و سرفه بود و به مدت سه روز پس از مصرف دارو بهبودی حاصل نشد، بار دیگر به پزشک مراجعه کند یا مستقیم به مراکز درمانی برود. دکتر نبوی با تاکید بر اینکه آنفلوانزا در حال عبور است و بزودی قطع خواهد شد گفت: از هم اکنون برای سال آینده توصیه می کنیم که در ابتدای فصل پاییز اقدام به تزریق واکسن آنفلوانزا کنید.

وی با اعلام اینکه وقتی آنفلوانزا وارد کشور می شود، حدود 15 درصد جمعیت را مبتلا می کند گفت: البته این عدد متغیر است و امکان دارد یک سال 7 درصد مردم به آنفلوانزا مبتلا شوند و سال دیگر این میزان به بالای 10 درصد یا 5 درصد برسد. اما در سال 94 به میزان 15 درصد مردم مبتلا به آنفلوانزا شدند.

این متخصص بیماری های عفونی در مورد رژیم غذایی مبتلایان به آنفلوانزا گفت: بیماری که تب دارد بهتر است غذای چرب، سرخ کردنی، پر ادویه، فست فود و ترشی ها را مصرف نکند. ترشی و ادویه باعث می شود تا سینه افراد بیشتر تحریک شود و بر شدت سرفه آنها بیفزاید و بیمار را اذیت کند . بنابر این بهتر است غذاهای سبک مصرف شود. وی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه احتمال بازگشت آنفلوانزا را می دهید گفت: از آنجا که در این موج آنفلوانزا با هر سه موج انسانی وارد شده، بعید است که امسال آنفلوانزا برگشتی داشته باشد، اما شاید در اواخر زمستان شاهد بازگشت موج دیگر آنفلوانزا باشیم که احمتال آن ضعیف است.