گروه اقتصاد کلان: قانون کنونی عملیات بانکداری بدون ربا که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تصویب مجلس رسید در زمان خود حرکتی انقلابی در کل نظام بانکی کشور ایجاد کرد اما با توجه به تغییرات نظام اقتصادی کشور، مناسبات، نیازها و استانداردهای سیاسی و اقتصادی ایران در سطح بین الملل و نیز پیشرفت استانداردهای بانکی جهانی، امروزه نیاز به بروزرسانی برخی بندها و مواد قانون به خوبی حس می شود. بر همین اساس طرح جدید بانکداری اسلامی که به زودی در صحن علنی مجلس مطرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد تهیه و تدوین شد.
در همین مورد بیستم آبان ماه سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه طرح بانکداری اسلامی تحول عظیمی در ساختار بانکها و بانکداری ایجاد میکند، گفت: بسیاری از علما و مراجع قائل به این هستند که بانکهای ما ربوی هستند؛ بنابراین با نظارت استصوابی شورای فقهی این مشکلات برطرف خواهد شد.
به گزارش تجارت، سید حسن حسینی شاهرودی در گفت و گو با شفقنا در رابطه با طولانی شدن تعیین و تکلیف طرح بانکداری اسلامی اظهار کرد: در بانکداری اسلامی، شاکلهای که باید در حوزههای اقتصادی، تصمیم ساز و تصمیم گیر باشد را تعریف میکنیم و برای آن قانون مشخص میکنیم، برای اینکه قرادادها منطبق با موازین شرعی و قانونی باشد قوه نظارتی را با اختیارات وسیع تعریف کردیم؛ همچنین رسیدگی به شکایات و برخورد با متخلف و مجرم را تحت پوشش بانک مرکزی قرار دادیم و تمام موسسات پولی و بانکی و اعتباری مشمول این قاعده میشوند.
حسینی شاهرودی در پایان خاطرنشان کرد: بعد از مالیات بر ارزش افزوده، نوبت رسیدگی به بانکداری اسلامی است که بررسیها به اتمام رسیده و نیاز به تغییراتی دارد. بانک مرکزی نظراتی را مجددا مطرح کرده است که باید مورد بررسی قرار بگیرد که اگر قابل تعدیل است، تعدیل شود و امیدواریم که طرح ظرف۲ ماه آینده به صحن ارجاع شود.
- نرخ سود واقعی می شود
از سوی دیگر روز گذشته عضو شورای فقهی بانک مرکزی درباره اصلاحات قوانین بانکی در طرح جدید بانکداری اسلامی که قرار است تا پایان سال در مجلس تصویب شود، گفت: اصلاحات بانکداری بدون ربا یکی مسائلی است که در این طرح دیده شده است با اجرای آن نرخ سود بانکی بدون ربا خواهد شد. در حال حاضر نرخ سود بانکی صوری است و نرخ سود واقعی تحقق نمییابد اما با این مصوبه نرخ سود واقعی میشود.
غلامرضا مصباحیمقدم در گفتوگو با ایلنا ادامه داد: موضوع دیگر در طرح بانکداری اسلامی که از مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی محسوب میشود، اصلاح نرخ سود بانکی است. آنچه در بیش از سی سال گذشته در بانکداری بدون ربا در کشورمان جریان داشت، سود علیالحسابی بوده که سود نهایی نیست.
- رسمیت بخشی به رباخواری
اما از دیگر سو، یک مرجع تقلید با انتقاد از طرح جدید مجلس در زمینه بانکداری، حوزه را مخالف این طرح دانست و تأکید کرد: این طرح به رباخواری بانکها رسمیت میبخشد.
به گزارش ایکنا، آیتالله العظمی نوریهمدانی، در درس خارج 13 آذرماه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با انتقاد از طرح جدید مجلس درباره بانکداری گفت: طرحی در مجلس وجود دارد که به رباخواری به عنوان قرض رسمیت میبخشد. اخيراً عدهای ازاساتيد محترم كه در اقتصاد كار كردند در نامهای به ما اين موضوع را متذكر شدند.
این مرجع تقلید افزود: پول گرفتن برای تأخیر در ادای دین رباخواری است و ربا از گناهان بزرگ محسوب میشود که قرآن کریم بارها درباره آن هشدار داده است.
آیتالله نوری همدانی تصریح کرد: متأسفانه روند بانکها اصلاح نشده است؛ در بعضي از بانکها پولی که به عنوان قرض میدهند در ابتدا سودی برمیدارند که رباست و در ادامه تأخیر در ادای دین را به صورت روزشمار حساب میکنند و ربا چندبرابر میشود، حال میخواهند این موضوع را رسمیت ببخشند.
وی اظهار کرد: حوزه علمیه با این طرح مخالف است و نظر کسانی که این طرح را به مجلس بردهاند حجت نیست. این طرح ربا را رسمی میکند و حوزه در این باره ساکت نخواهد بود.
- ابهام در موفقیت طرح جدی
همچنین یک عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص طرح جدید بانکداری اسلامی گفت: من از دوستانی که در تدوین این طرح نقش داشتند پرسیدم که آیا اجرای طرح جدید می تواند تحولی در سیستم بانکی ایجاد کند؟ که پاسخ همه ایشان منفی بود. به عقیده بنده اگر بناست قانون را اصلاح کنیم و قانون جدیدی بنویسیم، بهتر است قانونی تحول آفرین نوشته شود که مردم، آن تحول را لمس کنند.
به گزارش پایگاه تخصصی وسائل، حجتالاسلام محمد رجایی باغسیایی با اشاره به ادعای یکی از اساتید موثر در تدوین طرح جدید بانکداری بدون ربا که نقص ها و مشکلات موجود در طرح را مستند به خلاء های نظام اقتصادی اسلام و ناکارآمدی آن دانسته بود، گفت: در این چهل سال کار زیادی در نظام اقتصادی اسلام صورت گرفته است اما هنوز هم جای کار بیشتری دارد، ولی با همین مقدار موجود از احکام نظام اقتصادی اسلام، سیستم بانکداری مبتنی بر عنصر مشارکت در سود و زیان و حذف ربا، قابل طراحی است.
