گروه صنعت و معدن - کورش شرفشاهی: آمار از دستمان در رفته و فقط می گوییم کارگاهها تعطیل شده‌اند. دیگر صحبت از تعطیلی کارخانه‌ها نیست بلکه کارگاه‌های متوسط و کوچک که بار اصلی اشتغال را بر دوش می‌کشند، نفسهای آخر را می‌کشند. کارگاه‌های طلاسازی نیز یکی از این بنگاههای اقتصادی هستند که رو به احتضار هستند. آنچه فعالان عرصه طلا و جواهر بر آن اذعان دارند، تعطیلی بیش از ۵ هزار کارگاه طلاسازی و بیکاری دهها هزار کارگر یا بهتر بگوییم متخصصان طلاسازی کشور است. دیگر از این همه بحران خجالت نمی‌کشیم، بلکه سرمان را بالا می‌گیریم و این اخبارها را اعلام و این گزارشها را تهیه می‌کنیم. خودمان هم دلیلش را نمی‌دانیم، شاید برایمان عادی شده است.
در این رابطه رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر و نقره با ابراز تأسف از تعطیلی وحشتناک هزاران کارگاه طلاسازی در کشور گفت: کارگاههایی که فعالیت می‌کنند نیز با ۲۰ درصد ظرفیت طلاسازی می‌کنند. محمد اسدی جوزانی با یادآوری اینکه در گذشته نزدیک کارگاه طلاسازی داشته که در آن ۱۰۰ کارگر کار می‌کردند که لیست بیمه داشتند گفت: مافیای طلا با تولیدکننده مخالف است. برای این مافیا، واردات بهتر از تولید طلا در کشور است، زیرا طلایی که از دیگر کشورها وارد می‌کنند، سود بیشتری دارد و به همین دلیل طلا از دیگر کشورها وارد و کارگاه‌های طلاسازی تعطیل شدند. وی با اشاره به اینکه شرایط کنونی طلاسازی در کشور آشفته است گفت: کارگاههایی که سرمایه داشته و بتوانند طلا بخرند، سود می‌برند اما کارگاههایی که سرمایه ندارند، ناچار به تعطیلی هستند. رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر و نقره گران شدن قیمت طلا را باعث تعطیلی کارگاه‌های طلاسازی اعلام کرد و گفت: یک کارگاه برای آنکه بتواند هزینههای اجاره، کارگر، خرج کار، هزینههای جاری و... خود را پوشش دهد، باید روزانه حداقل یک کیلوگرم طلاسازی کند. در این شرایط کدام کارگاه را سراغ داریم که روزانه ۴۰۰ میلیون تومان سرمایه درگردش روزانه داشته باشد؟
وی با انتقاد از بی توجهی دولت به کارگاه‌های طلاسازی گفت: کارگاههایی که سرمایه دارند، با طلا بازی می‌کنند و کارگاه‌های کوچک را به مرز بحران و ورشکستگی کشیدهاند تا خودشان سودهای کلانی از طلاسازی ببرند. اسدی جوزانی با اعلام اینکه کارگران طلاسازی که بیکار شده‌اند، پیک موتوری یا مسافرکش شده‌اند گفت: طلاسازی که می‌تواند بهترین زیورآلات را تولید کند و بازار جهان را تحت تأثیر قرار دهد، اکنون سرچهارراه می‌ایستد تا شاید مسافری را ترک موتورش سوار کند و خرج زن و بچهاش را بدهد. وی با تاکید بر اینکه دولت باید از تولیدکننده طلا حمایت کند گفت: در ترکیه نیز کارگاه‌های طلاسازی به مشکل خوردند اما دولت ترکیه به کارگاه‌های طلاسازی مواد اولیه یعنی طلا را تحویل می‌داد تا کار ساخته شده را عرضه کنند اما امروزه کارگاه‌های طلاسازی توان خرید طلا برای ساخت را ندارند.
رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر و نقره با اشاره به اینکه اکنون در ترکیه شهرطلا ساخته شده است گفت: در این شهرک، تمامی فعالان صنف طلا زیر یک سقف فعالیت می‌کنند و نظارت سالم بر فعالیت آنان وجود دارد. به همین دلیل ترکیه تبدیل به قطب طلا در جهان شده است.
وی دلیل گران شدن طلا را وجود مافیا و دلالهای فراوان اعلام کرد و گفت: در کمترین حالت طلاساز، طلا را به بنکدار می‌دهد، بنکدار به پخش کننده کیفی می‌دهد و او به مغازه دار می‌دهد. اگر هر کدام از این واسطه ها ۷ درصد سود بگیرند، مصرف کننده باید ۲۰ تا ۲۵ درصد کارمزد بابت یک گرم طلا بدهد که باعث رکود در بازار طلا می‌شود. اسدی جوزانی با اعلام اینکه طلاسازی رسته های گوناگونی دارد گفت: طلاکار پرسی، ریخته گری، ملیله کاری، توخالی سازی، زنجیر، النگو، دستبند و گوشواره هر کدام یک رسته در تولید طلا هستند. همین تنوع باعث می‌شود تا کارگاه‌های طلاسازی متنوع باشند. وی گران شدن طلا را نقطه اوج بدبختی طلاسازی در ایران دانست و گفت: هنگامی که قیمت طلا از گرمی ۹۰ هزار تومان به ۵۰۰ هزار تومان رسید، عدهای اقدام به خروج طلا از کشور کردند و دولت برای آنکه قیمت را کنترل کند و جلوی گرانی را بگیرد، صادرات را غیر قانونی اعلام کرد و برخورد با کسانی که به صورت غیر قانونی طلای ساخته شده را از کشور خارج می‌کنند، در دستور کار قرار داد. از آنجا که صادرات طلا باعث می‌شد کارگاه‌های طلاسازی رونق داشته باشند، توقف صادرات و ایجاد محدودیت در خروج طلای ساخته شده زیان دو طرفه برای صنف طلا ساز شد. زیرا از یک طرف طلای ساخته شده به خارج نرفت و بازار جهانی را از دست دادیم و از سوی دیگر طلای ساخته شده از دیگر کشورها بسادگی وارد کشور شد و در نتیجه کارگاه‌های طلاسازی به سوی ورشکستگی و بحران رفتند.
- فقط تأمین خرج روزانه
در همین رابطه یکی از تولید کنندگان طلا با تأیید وضعیت بحران در کارگاه‌های طلاسازی گفت: آنقدر کارخانه طلاسازی تعطیل شده که آمار آن از دست ما خارج شده اما می دانیم که تعدادشان زیاد است و آنهایی که کار می‌کنند تنها خرج روزانه را در می‌آورند و در معرض بحران قرار دارند.
جمشید ملکی با اعلام اینکه ۲۸ کارگر داشته که اکنون به ۴ کارگر رسیده است گفت: وضعیت بد تولید باعث شده کارگران را تعدیل کنم و میزان تولید به نسبت کاهش کارگران کاهش داشته است. این طلاساز به تشریح دلایل گرانی طلا پرداخت و گفت: قیمت هر گرم طلا ۴۰۰ هزار تومان است و از هنگامی که طلاساز روی آن کار می‌کند تا زمانی که به دست مصرف کننده می‌رسد، قیمت آن به ۵۵۰ هزار تومان می‌رسد و این رقم برای خریدار بسیار سنگین است. وی کارمزد طلا از تولید تا مغازه را ۳۵ درصد اعلام کرد و گفت: تنها ۷ درصد آن به تولید کننده می‌رسد و ۹ درصد بابت ارزش افزوده و بقیه نیز بین بنکدار، توزیع کننده و مغازه دار تقسیم می‌شود. این در حالی است که هنگام تولید در هر کیلو طلا، دو گرم کسر می‌شود و این زیانی است که طلاساز تاوان آن را می‌دهد. این تولید کننده طلا سرمایه در گردش را مهمترین ابزار تولید کننده دانست و گفت: از آنجا که سرمایه نداریم، ناچار هستیم از بانک وام بگیریم. اما بانک وامهایی با بهره کلان می‌دهد. به عنوان یک تولید کننده از بانک درخواست وام کردم که شرایط کمرشکنی داشت. اول اینکه وام را با بهره ۲۸ درصد داد، دوم اینکه شرط گذاشت که اصل وام با بهره آن را باید ظرف مدت ۱۰ ماه بازگردانم
وی با اشاره به اینکه برای خرید دستگاه طلاسازی از بانک ۳۰۰ میلیون تومان وام گرفته بود گفت: بانک قرار گذاشت اصل و بهره پول را ظرف مدت ۱۰ ماه بپردازم که حدود ۳۶۰ میلیون تومان می‌شد. نتیجه آن شد که هنگام سررسید وام، نتوانسته بودم کار تولید کنم و بفروشم و به ناچار دستگاهی که ۳۰۰ میلیون تومان خریده بودم، حراج کردم و توانستم ۵۰ میلیون تومان بفروشم. این نتیجه وام گرفتن تولید کننده از بانک است.
ملکی با اعلام اینکه طلاسازی بستگی به نوآوری دارد گفت: باید دائم طرحهای جدید بدهیم تا خانمها مجاب به تعویض طلا شوند. به همین دلیل ۱۵۰ میلیون تومان هزینه قالب سازی دادم تا کار جدید تولید کنم، اما هنوز یک هفته از تولید آن نگذشته بود که بنکداران از روی آن کپی کردند و به اندازهای سود نکردم که هزینه ساخت قالب را دربیاورم.
o اجاره نشینی عاقبت طلاسازی
محسن نصیری یکی دیگر از تولیدکنندگان طلاست که ۹ کارگر داشته و اکنون ۳ کارگر دارد.
این تولید کننده طلا با اشاره به اینکه در ماه ۲ کیلوگرم طلاسازی می‌کند گفت: سود دو کیلو طلاسازی چقدر است که هزینههای تولید را پاسخگو باشد و بتوانم کار را توسعه بدهم.
وی به تبعات گران شدن هزینههای تولید پرداخت و آنها را به دوبخش داخلی و خارجی تقسیم کرد و گفت: هزینههای داخلی تولید شامل دستمزد کارگر، حق بیمه، مالیات و هزینههای جاری است که میزان آن در طول ماه مشخص است اما هزینههای خارجی مربوط به بخشی از هزینههای کار است که باید از خارج وارد شود. یکی از این مواد "آب رادیوم" است که در گذشته دو گرم آن را که برای ساخت دو کیلو و ۵۰۰ گرم مصرف می‌کنیم، به قیمت ۳۰۰ هزار تومان می‌خریدیم، اما اکنون ۶ میلیون تومان شده است. سؤال من از مسوولان این است که مگر چقدر از ساخت طلا به دست می‌آوریم که تنها ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برای یک قلم افزایش قیمت را تحمل کنیم. این در حالی است که دستمزد کارگر و به تبع آن حق بیمه و سایرهزینه ها نیز بالا رفته است.
نصیری در پاسخ به اینکه چرا به صورت مستقیم طلای ساخته شده را به دست فروشنده نمی‌رسانید که سود واسطه را خودتان ببرید گفت: کسانی که طلا توزیع می‌کنند، سرمایه دارند و طلا را به صورت مدت دار به مغازه دار می‌فروشند. البته نزول آن را هم می‌گیرند اما چون پول دارند، می‌توانند با فروشندهها کار کنند. این در حالی است که طلاساز آنقدر پول ندارد که بتواند طلایی که ساخته را به صورت مدت دار و با دریافت چک بفروشد.
وی با تاکید بر اینکه اگر درست حساب کنیم، طلاساز بین یک تا ۳ درصد سود می‌برد گفت: در برخی موارد از این عدد نیز کمتر سود می‌بریم و کار بجایی می‌رسد که متوجه می‌شویم نه تنها سود نبردهایم، بلکه زیان می‌بینیم و در نتیجه کارگاه را تعطیل می‌کنیم.
این تولید کننده با اشاره به اینکه بر اساس اعلام دولت، ماهیانه ۱۷۰۰ گرم طلای ساخته شده صادر می‌شود گفت: از یک سو قیمت دلار بالا می‌رود، از سوی دیگر جلوی صادرات را می‌گیرند و از طرف دیگر گران شدن طلا، بازار را راکد می‌کند. مگر مردم ایران چقدر طلا می‌خرند که این همه طلاساز تولید کنند و بخواهند به داخل بفروشند؟
وی با انتقاد از عملکرد اتحادیه و تشکلهای طلا و جواهر گفت: عدهای وارد کننده که پولهای کلان دارند، مواد مورد نیاز طلاسازی را وارد می‌کنند و سودهای کلانی هم می‌برند، در حالی که اگر تعاونی طلاسازان را داشتیم و مواد مورد نیاز را برای خودمان وارد می‌کردیم، می‌توانستیم تا حدودی به فعالیت خودمان ادامه بدهیم.
نصیری با تاکید بر اینکه شغل طلاسازی در ذهن مردم، پولسازترین مشاغل است گفت: سالهاست طلاسازی می‌کنم و هر چه دارم به عنوان سرمایه در گردش از آن استفاده می‌کنم. هنوز مستأجر هستم و با درآمدی که به دست می‌آورم، تنها هزینههای روزمره را تأمین می‌کنم.
o تقلب شرط میلیاردر شدن
در ادامه اسدی جوزانی از رشد تقلب در بازار طلا خبر می‌دهد و می‌گوید: یک زمانی عیار طلا برای طلاساز مانند ناموس ارزش داشت، اما امروزه کارگاههایی را سراغ داریم که بسادگی تقلب می‌کنند و یک شبه ره صد ساله را طی می‌کنند.
وی با اعلام اینکه اکنون عدهای در عرصه طلا هستند که همه چیز را تعیین می‌کنند گفت: این افراد که مافیای طلا هستند، نوسانات بازار را تعیین می‌کنند و سود کلانی هم می‌برند. اعضای این مافیا اجازه رشد به طلاسازان را نمی‌دهند و همواره نگران این هستند که مبادا یک طلاساز آنقدر درست کار کند که تبدیل به برند شود. به همین دلیل مانع رشد افراد دیگر در عرصه طلا می‌شوند.
رییس انجمن پخش کنندگان طلا و جواهر و نقره از وجود افرادی در عرصه طلا خبر داد که سودهای کلانی می‌برند اما یک ریال هم مالیات نمی‌دهند و گفت: افراد سرمایه داری در کنار این مافیا هستند که با فروش طلا، نزول خواری می‌کنند تا باندشان کامل شود.
وی از وجود سرمایه دارانی در عرصه طلا خبر داد که می‌توانند بازار را راکد یا متلاطم کنند و گفت: برخی از این افراد بیش از یک تن طلا دارند و طلاسازی که در ماه دو کیلو طلاسازی می‌کند، هرگز نمی‌تواند در مقابل این مافیای طلا قد علم کنند.
اسدی جوزانی با تاکید بر اینکه مافیای طلا به اندازهای بزرگ شده که زور هیچ کس به آنها نمی‌رسد گفت: این افراد را همگان می‌شناسند و مسوولان نیز از وجود آنها خبر دارند و می‌دانند چگونه بازار را مدیریت می‌کنند، اما نمی‌دانیم به چه دلیل با آنها برخورد نمی‌شود.
