سلامت نیوز:مردم تازه در حال فراموش کردن بازی خنده‌دار «وجود قرصهای مشکوک در کیک‌های کارخانه‌ای» بودند که در موج جدیدی از شایعه‌سازی یک کارشناس غذایی در تلویزیون ظاهر شد و درباره وجود سم «آفلاتوکسین» در فرآورده‌های لبنی هشدار داد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد چند روز قبل، بهادر حاجی‌محمدی، بازرس انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران در یک برنامه تلویزیونی که از شبکه 3 سیما پخش می‌شد درباره وجود سم آفلاتوکسین در لبنیات به خصوص شیر هشدار داد و با اشاره به جنجال ورود چند صد هزار تن ذرت آلوده به کشور گفت:«در صورتی که دام از ذرت یا هر گونه علوفه آلوده به آفلاتوکسین استفاده کند این ماده وارد شیر حیوان می‌شود. در میان 10 کشور خاورمیانه، ایران رتبه آخر را از لحاظ میزان وجود سم آفلاتوکسین در شیر دارد اما بر اساس تحقیق انجام شده 33 درصد شیرهای عرضه شده در کشور به سم آفلاتوکسین آلوده بوده‌اند. بر اساس گزارش‌های موجود، میزان سم آفلاتوکسین موجود در شیرهای تولید شده در استان تبریز 62 درصد، مشهد
5 درصد، شیراز 17 درصد، ساری 60 درصد و اردبیل 33 درصد است. حرارت و جوشیده شدن شیر هیچ تاثیری بر آفلاتوکسین ندارد بنابراین حتی شیرهای پاستوریزه نیز از این آلودگی مبرا نیستند.»
به دنبال جنجالی که با اظهارات این کارشناس به راه افتاد، مسوولان وزارت بهداشت از تریبون‌های خود بدون انکار این واقعیت با ارایه توضیحاتی درباره وجود مقادیری از این سم در تمام محصولات غذایی و از جمله لبنیات اطلاع‌رسانی کردند.
ایرج حریرچی؛ معاون کل وزارت بهداشت گفت: «وجود آفلاتوکسین در لبنیات اجتناب‌ناپذیر است و همیشه هم بوده و حتی در کشورهای اروپایی که سختگیرانه‌ترین استانداردهای صنایع غذایی در جهان(کدکس) را دارند هم آفلاتوکسین در لبنیات وجود دارد. کدکس اروپا، وجود ۵۰ نانوگرم آفلاتوکسین در لیتر و کدکس امریکا ۵۰۰ نانوگرم آفلاتوکسین در لیتر است در حالی که کدکس ایران حدود ۱۰۰ و میانگین آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی صنایع لبنی در کشور حدود ۵۰ تا ۶۰ نانو گرم در لیتر است علاوه بر اینکه بررسی ۵۱ مطالعه در ایران در چند سال اخیر نشان می‌دهد طی ۱۰ سال گذشته میزان این ماده در شیر رو به کاهش است.»
حریرچی با تاکید بر ضرورت مصرف شیر و سایر محصولات لبنی گفت:«همین امروز هم میزان مصرف شیر در جامعه ما پایین است و مصرف شیر در مقایسه با کشورهای اروپایی شاید یک چهارم باشد و به مردم توصیه می‌کنیم که مصرف شیر را از سبد غذایی خود حذف نکنند چون خطر جدی آفلاتوکسین با دوز 3.5 میلی‌گرم به ازای وزن مصرف‌کننده دیده شده که بسیار بعید است به این میزان از دوز در بدن فرد برسد. البته آفلاتوکسین در شیر محلی و غیرپاستوریزه به دلیل عدم نظارت‌ها بیشتر است.»
به دنبال انتشار علنی این شایعه، دیروز رییس مجلس هم به کمیسیون کشاورزی ماموریت داد که مساله آلودگی شیرهای پاستوریزه را بررسی کرده و گزارش را به صحن ارایه دهد.
فعالان صنعت لبنیات کشور هم ضمن تکذیب وجود میزان غیرمجاز آفلاتوکسین در شیر ایران از اعلام جرم علیه اظهارات غیرکارشناسی در صدا و سیما و ارایه مستندات به مراجع قضایی خبر دادند و علی شریعتی؛ عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران به ایرنا گفت:«در دولت یازدهم و در دوره وزیر بهداشت سابق یکی از دستاوردها، کنترل بسیار شدید آفلاتوکسین در لبنیات بود. تمام ادعاها درباره سم آفلاتوکسین، هجمه‌ای است که از طریق صدا و سیما به صنعت لبنیات کشور وارد می‌شود و به دلیل اینکه این ادعای بسیار واهی موجب تشویش اذهان عمومی و خسارات بسیاری به صنعت لبنیات شده علیه این برنامه و کارشناس آن اعلام جرم شده که از طریق تمام ردیف‌های حقوقی به مراجع قضایی می‌رسد. صداوسیما برخلاف اینکه با پول بیت‌المال اداره می‌شود و باید برای مردم کار کند، اخبار آن موجی از ناامیدی و یاس را بین مردم می‌آورد.»
کیانوش جهانپور، رییس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت هم بر تداوم کاهش میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار طی سال‌های اخیر تاکید کرد و به ایلنا گفت:«آفلاتوکسین یک معضل در مواد غذایی به ویژه لبنیات و خشکبار است، کشورها حد مجاز متفاوتی برای آن در مواد غذایی مختلف دارند و استانداردهای ایران عموما در حد استانداردهای ایالات متحده تعریف شده البته استانداردهای اروپایی سخت‌گیرانه‌تر است. هیچ‌کس مدعی حذف آفلاتوکسین نیست اما هر محصولی که نشان سیب سبز سازمان غذا و دارو را دارد، ایمنی و سلامت آن قابل تایید است. پیش‌تر هم ماجرای وجود قرصهای مشکوک در کیک‌های کارخانه‌ای را داشتیم، بنابراین خرابکاری همیشه ممکن است و در این ایام هم ادعاهای مضحک و عجیب و غریب بسیار زیاد شده است.»
رییس سازمان غذا و دارو هم ضمن تایید وجود میزان بسیار ناچیز آفلاتوکسین در شیر و لبنیات گفت:«توصیه اکید ما این است که مردم به تبلیغات سوءتوجه نداشته باشند و مصرف شیر را متوقف نکنند چون در حال حاضر سرانه مصرف شیر و لبنیات در کشور بسیار پایین و یک پنجم استاندارد است و بخش اعظمی از مردم جامعه ما در معرض آسیب کمبود کلسیم هستند. از حدود 7 سال پیش محصولات لبنی به صورت مرتب پایش می‌شوند و آمار اداره کل غذا کمتر از ۳.۵ درصد آلودگی آفلاتوکسین در این محصولات را نشان می‌دهد؛ در حالی که در بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میزان آلودگی بسیار بالاتر است.»
محمدرضا شانه‌ساز با تاکید بر اینکه بار دیگر صنعت غذای کشور مورد هجمه قرار گرفته، گفت: «به نظر می‌رسد بعد از قضیه وجود قرصهای مشکوک در کیک‌های کارخانه‌ای که ناشی از دستکاری‌های عمدی بود الان صنعت لبنیات ما به عنوان یک صنعت بسیار موفق که نقش خوبی در صادرات غیرنفتی دارد و در منطقه شناخته شده است مورد هجمه قرار گرفته. این صنایع موفق ما الان در هدف حمله تبلیغات است و نباید با دشمن همصدایی کرده و در آسیاب دشمن آب بریزیم.»
به نظر می‌رسد، شایعه‌پراکنی درباره وجود میزان بالای آفلاتوکسین در شیر و لبنیات پاستوریزه به اظهارات چند ماه قبل یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس ربط داشته باشد. شهریور ماه امسال، نظر افضلی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت گفت:«سبوس باید در جیره غذایی دام‌ها قرار بگیرد. قیمت هر کیلوگرم سبوس 800 تومان تعیین شده اما بسیاری از کارخانه‌ها این محصول را با قیمت یک هزار و 200 تومان به دامداران تحویل می‌دهند. استفاده از سبوس به عنوان ماده غذایی مستقل قیمت این محصول را افزایش داد و استفاده از نان خشک به عنوان جایگزین سبوس در جیره غذایی دام‌ها اشتباه است چون نان خشک به دلیل کپک زدن دارای آفلاتوکسین است و در شیر دام‌ها باقی می‌ماند، این قارچ با حرارت بالا نیز از بین نمی‌رود و سلامت غذایی جامعه را با مخاطره مواجه می‌کند.»
