همچنین خروج ایران از برجام و احتمال بازگرداندن کلیه تحریم های گذشته و تهدید ایران به خروج از معاهده ان پی تی، نااطمینانی ها را تشدید می نماید. از سویی برخی از کارشناسان به اجرای سیاست های اصلاحی امید داشته و همین مسئله را دلیلی برای کاهش اثرات تحریم ها و کاهش نوسان بازارها می دانند. بر این اساس در یادداشت پیش رو نوسانات بازارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
نرخ دلار در هفت روز منتهی به چهارشنبه گذشته با کاهش ۰.۶ درصدی نسبت به اولین روز هفته مواجه بوده که البته با اندکی نوسان به ۱۳۴۷۰ تومان رسیده است. اگر چه کاهش تنش ها و در نتیجه کاهش تقاضای احتیاطی در پایین آمدن قیمت دلار موثر بوده است اما نباید عوامل دیگر را نادیده گرفت. کاهش نوسانات نرخ حواله درهم و افزایش عرضه ارز توسط تنظیم گران بازار ارز همراه با تخلیه اثرات شوک های غیراقتصادی، کاهش التهاب در بازارهای جهانی، ورود سرمایه به سایر بازارها از جمله بازار سهام از دلایل عمده کاهش نوسانات شاخص ارزی در هفته گذشته بوده است. حضور تنظیم گران در بازار ارز باعث شده که افراد با اندک تغییر رو به پایین نرخ دلار نسبت به متوسط چند ماه گذشته، خریدار دلار و با افزایش کمی در قیمت آن فروشنده ان گردند. همچنین با توجه به نااطمینانی شدیدی که بر اقتصاد ایران حکمفرما است فعالان بازار ارز ترجیح می دهند رفتار بازارساز را مد نظر قرار دهند.
با پایان یافتن تعطیلات سال نو میلادی، تقاضای فصلی نرخ ارز کاهش یافته و منجر به پایین آمدن شاخص جهانی دلار در هفته اخیر گردیده است. اگر چه شاخص بازدهی دلار در پایان دی ماه به دلیل وجود تنش های داخلی و خارجی، نسبت به آبان و آذر ماه کاهشی بوده است اما با توجه به این که اقتصاد آمریکا نسبت به رقبای خود وضعیت مناسبی داشته، این شاخص همچنان قوی خواهد ماند.
اگر چه وجود تنظیم گران در بازار ارز منجر به کاهش نوسان قیمت دلار شد اما در بازار سکه روندی تقریبا متفاوت داشته است؛ به طوری که از ابتدا تا انتهای هفته گذشته قیمت سکه ۰.۴ درصد رشد داشته و این رشد با نوسان بیشتری نسبت به نرخ دلار همراه بوده است. یکی از دلایل رشد قیمت سکه نبود تنظیم گر قیمت در بازار سکه و ورود متقاضیان از بازار ارز می باشد. با بررسی همزمان بازار جهانی طلا مشاهده می شود که قیمت این دارایی در هفته گذشته نوسانی بوده و تا روز سه شنبه به دلیل تخلیه شوک های غیراقتصادی کاهش یافته و روز چهارشنبه با اعلام خبر عدم تغییر تعرفه های تجاری آمریکا علیه چین تا زمان امضای توافق نهایی، قیمت جهانی طلا افزایش یافت.
بازار سهام در هفته گذشته با رشد کم سابقه ای مواجه بوده و بازدهی این بازار از ابتدای سال تاکنون به بیش از ۱۲۳ درصد رسید. شاخص سهام در هفته گذشته رشد ۲.۹ درصدی را تجربه کرده که عواملی مانند تشدید تقاضای خرید سهامداران حقیقی به دلیل سرازیر شدن نقدینگی ها به این بازار و تخلیه اثرات شوک های سیاسی از دلایل این رشد قابل توجه می باشد. از طرفی افزایش انتظارات تورمی و وجود نقدینگی های سرگردان چشم انداز خوبی را برای بورس رقم خواهد زد. کارشناسان معتقدند که در شرایط کنونی بایستی سیاست هایی از جمله افزایش عمق بازار سهام با افزایش میزان شناوری سهام و عرضه های اولیه بزرگ و جذاب، راه اندازی ابزارهای جدید معاملاتی و تعیین مسیر بهینه نقدینگی ورودی به این بازار به اجرا درآید. آنچه مسلم است افزایش غیرواقعی قیمت دلار و سکه عرضه این دو دارایی را افزایش داده و منجر به افت قیمت آنها می گردد. همچنین نااطمینانی شدید نسبت به آینده افراد را از ورود به بازار سکه و ارز به منظور تقاضای سفته بازی بر حذر می دارد. بنابراین نقدینگی ها به سمت بازار بورس هدایت می شوند.
در هفته گذشته قیمت نفت خام آمریکا، برنت و اوپک به ترتیب با کاهش ۱.۹، ۱.۲ و ۰.۱ درصدی مواجه بوده است. یکی از دلایل کاهش قیمت نفت، اعلام افزایش موجودی نفت آمریکا می باشد. البته آژانس بین المللی انرژی نیز مازاد عرضه روزانه ۷۰۰ هزار بشکه ای در سه ماهه اول ۲۰۲۰ پیش بینی نموده که همین امر افت قیمت نفت را به دنبال خواهد داشت. بنابراین با توجه به پیش بینی های جهانی، کاهش درامدهای ارزی ایران ناشی از تحریم های بین المللی افزایش خواهد داد.
۰۵/۱۱/۹۸
*رئیس اتاق بازرگانی شیراز
17۲۲۳۲۲۹
