گروه اقتصاد کلان: از جمله اهداف انقلاب اسلامی از حدود 40 سال پیش تا به حال تحقق اقتصاد بدون نفت است که هیچگاه فرصت آن دست نداده است. اما ظاهرا با تشدید فشار تحریم و قصدترامپ و آمریکا برای به صفر رساندن فروش نفت این هدف نیز در حال تحقق است و چنان که کارشناسان و مسئولان اقتصادی کشور اذعان می کنند شرایط کشور به گونه ای نیست که بتوان درآمدهای نفتی بودجه را محقق ساخت از این رو بایستی تهدید را به فرصت تبدیل و اقتصاد بدون نفت را هرچند سخت و دشوار تجربه نمود. کما اینکه در هفته گذشته رهبر انقلاب اسلامی نیز به این مهم اشاره و بیان کردند: « تحریم می‌تواند یک فرصت باشد که تاکنون هم تا حدود زیادی فرصت هایی را برای ما به‌وجود آورده، بعد ازاین هم می‌تواند یک فرصت بزرگ را برای ما به‌وجود بیاورد. اگر ما مسئولان هوشیارانه عمل بکنیم، می‌تواند اقتصاد کشور را از اتکا به نفت نجات بدهد، بند ناف اقتصاد را از نفت ببرد و قطع کند». خبرها نیز حاکی از آن است که رشد اقتصادی بدون نفت کشورمان اندکی بهبود پیدا کرده است.
- بهبود رشد اقتصاد بدون نفت
رئیس مرکز آمار ایران به تازگی گزارش داده است: رشد اقتصادی ٩ ماه سال جاری (بدون نفت) نسبت به دو فصل قبل بهبود یافته و به عدد صفر درصد و در فصل پاییز سال ١٣٩٨ به عدد مثبت ٠,٩ درصد رسیده است.
به گزارش تجارت به نقل از رسانه های خبری، جواد حسین زاده جزئیات رشد اقتصادی ٩ ماه سال ١٣٩٨ و فصل پاییز سال جاری را اعلام کرد. وی با بیان این که میزان محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در نه ماهه اول سال ١٣٩٨، به حدود ٥٠٠ هزار میلیارد تومان ( با نفت) و ٤٣٠ هزار میلیارد تومان ( بدون نفت) رسیده است، گفت: رشد اقتصادی ٩ ماه سال جاری (بدون نفت) نسبت به دو فصل قبل بهبود یافته و به عدد صفر درصد و در فصل پاییز سال ١٣٩٨ به عدد مثبت ٠,٩ درصد رسیده است. همچنین رشد اقتصادی در ٩ ماهه سال١٣٩٨، در گروه کشاورزی، مثبت ٣.٢ درصد ، در گروه صنایع و معادن( بدون نفت) مثبت ٢ درصد، خدمات منفی ٠.٢ درصد و بخش ساختمان مثبت ٩.٦ درصد بوده است. دکتر حسین زاده در پاسخ به این سوال که در محاسبه رشد اقتصادی با نفت در مقایسه با رشد اقتصادی بدون نفت، چه عواملی مدنظر قرار می گیرد، پاسخ داد: در محاسبات رشد اقتصادی با نفت، استخراج نفت خام و گاز طبیعی به عنوان یکی از زیر بخش های اقتصادی منظور می‌شود و باید به این نکته نیز اشاره کنم که در فصل پاییز ١٣٩٨، رشد اقتصادی با نفت با بهبود قابل توجهی نسبت به فصول قبل از خود، به عدد منفی ١,٧ درصد رسیده است. دکتر حسین‌زاده در ادامه این گفت‌وگو، ضمن تشریح وضعیت رشد اقتصادی کشور( با نفت) گفت: رشد اقتصادی با نفت به عدد منفی ١,٧ رسیده است که نسبت به چهار فصل اخیر از وضعیت بهتری برخوردار بوده است. رئیس مرکز آمار ایران در ادامه افزود: در ٩ ماهه سال جاری مهمترین عامل کاهنده رشد اقتصادی کشور نیز بخش نفت بوده است.
- ایجاد تحول در ساختار دولت، بدون نفت
وزیر امور اقتصادی با تاکید بر اینکه مجموعه قوای حاکم در دولت اسلامی ایران در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی اقدام به مولد سازی دارایی‌های دولت کند اظهار داشت: وقتی قرار نیست اتکاء بودجه به نفت باشد باید در ساختار دولت تحول اساسی ایجاد کرد. به گزارش ایلنا، فرهاد دژپسند در نشست هم‌اندیشی با صاحب‌نظران جوان در حوزه اقتصادی در ادامه با بیان اینکه در بحث درآمدهای مالیاتی روش‌هایی را تهیه کردیم که بدون فشار مؤدیان مالیاتی خوش‌حساب درآمدهای مالیاتی را افزایش دهیم، گفت: با بخشودگی صددرصد جرایم مالیاتی موفق شدیم ۱۰ هزار میلیارد تومان مالیات معوق را وصول کنیم و سیاست بخشودگی جرایم مالیاتی رها نمی‌شود و آبان‌ماه این سیاست را با بخشودگی ۹۸ درصد و ماه بعد آن با عدد ۹۵ درصد دنبال کردیم که با این اقدام توانستیم دغدغه بخش‌خصوصی را هم کاهش دهیم. دژپسند افزود: اصلاح قانون مالیات مستقیم را به دولت فرستادیم تا از طریق مجلس و دولت پیگیری شود. وزیر اقتصاد در پایان گفت: یک ذره هم حاضر نیستیم چوب حراج به بیت‌المال زده شود و در واگذاری‌ها بسیار مراقبت هستیم.
- بودجه بدون نفت را باید تجربه کنیم
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه باید بودجه بدون نفت را تجربه کنیم، گفت: هر چند در بودجه سال آینده فروش ۱ میلیون بشکه پیش بینی شده است اما یقین داریم که شرایط کشور برای فروش ۱ میلیون بشکه فراهم نیست و نمی‌توانیم این تعداد را به فروش برسانیم.
سید حسن حسینی شاهرودی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا در رابطه با بودجه سال ۹۹ اظهار کرد: در شرایط فعلی کشور ناگزیر هستیم به سمت اخد مالیات و دور شدن از بودجه نفتی حرکت کنیم چراکه موانع بسیاری برای فروش نفت داریم و به نوعی می‌توان گفت دشمنان لطفی کرده و ما را به سمت وسویی بردند که بودجه بدون نفت را رقم بزنیم و طبیعتا چالش‌هایی داریم که اگر تدبیر درستی اتخاذ کنیم می‌توان این تهدید را تبدیل به فرصت کرد.
او در ادامه افزود: هدایت دادن بودجه دولت به سمت مالیات یک فرصت است ولی می‌تواند تهدیدی باشد که اگر به سبک و سیاق سنتی عمل کنیم، افزایش تورم، افزایش قیمت‌ها و در نهایت نارضایتی عمومی را در پی خواهد داشت ولی اگر سیستم‌های نوین و اجرای دقیق قانون، خصوصا سامانه جامع مالیاتی، صندوق‌های مکانیزه فروش و قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده به دقت اجرا شود، می‌توانیم حوزه‌های فرار مالیاتی را شناسایی کرده و از محل آن، بخش اعظم افزایش سهم مالیات را در بودجه تامین کنیم.
