هشدار رئيس مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي
گروه راه و مسکن: ساخت و ساز در حريم گسلهاي تهران ممنوع است، اما به نظر ميرسد برنامهريزيهاي صورت گرفته براي ايمنسازي با سرعتي آهسته در حال اجرايي شدن است. اين در حالي است که رئيس سازمان مديريت بحران کشور معتقد است که که با وجود تلاشهاي انجام شده، فقط ۱۵ درصد براي مقابله با زلزله احتمالي در تهران آمادگي وجود دارد. مسئولان سازمان مديريت بحران کشور ميگويند که تهران روي 8 گسل قرار دارد و ممکن است هر لحظه حادثهاي در تهران اتفاق بيفتد. مسئولان در حالي از وجود 8 گسل در تهران ياد ميکنند که مطالعات زمينشناسي نشان ميدهد که گسلهاي کوچکتري نيز در تهران و مناطق اطراف آن وجود دارد که با فعاليت آنها، امکان فعال شدن گسلهاي اصلي تهران نيز وجود دارد. اين در حالي است که تجربه زلزله چند ماه قبل به خوبي نشان داد که مردم تهران آمادگي لازم را در مقابل زمينلرزه ندارند. يکي از برنامههاي اصلي مطرح شده از سوي دولت و نهادهاي مرتبط با حوزه ايمنسازي تهران براي مقابله با زلزله، جابه جايي برجها و ساختمانهاي عمومياست که در حاشيه و حريم گسلها قرار گرفتهاند.
در همين حال رئيس مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي با تاکيد بر اينکه خطر زلزله در کمين پايتخت قرار دارد، اعلام کرد: بايد به مرور ساختمانهاي پراهميت در بازه زماني ۲۰ تا ۳۰ سال از مناطق پرخطر خارج شوند و اين اقدامياست که در صورت تداوم و استمرار در اجرا، تهران را به مکاني امن براي زندگي مبدل خواهد کرد. محمد شکرچيزاده، رئيس مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي، در گفتگو با پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي در رابطه با آخرين اقدامات مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي در رابطه با پهنههاي گسلي تهران نکاتي را ارايه و اعلام کرد: شناسايي پهنههاي گسلي اولين اقداميبود که انجام شد و پس از آن شناسايي دقيق اينکه چه تعداد ساختمان عمومياعم از مدرسه، بيمارستان، برج و ساختمانهاي پراهميت در اين پهنهها قرار دارد از ديگر اقداماتي است که در دستور کار داريم.
رئيس مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي ادامه داد: در مصوبه شورايعالي و شهرسازي الزام کردهايم که ساختمانهاي پراهميتي که بر پهنههاي گسلي قرار گرفتهاند در اولويت مقاومسازي قرار دارند و نبايد ساخت و سازي در مناطق پرخطر انجام شود. شکرچيزاده ادامه داد: در جلساتي که با ساير مسئولان ارشد و تصميم گيران داشتهايم نيز اعلام کرديم بايد به مرور ساختمانهاي پراهميت در بازه زماني ۲۰ تا ۳۰ سال از مناطق پرخطر خارج شوند و اين اقدامياست که در صورت تداوم و استمرار در اجرا، تهران را به مکاني امن براي زندگي مبدل خواهد کرد. اين مقام مسئول افزود: در هر صورت بايد در نظر داشته باشيم که ساختمانهاي پراهميتي که در مناطق پرخطر قرار دارند بالاخره بعد از ۳ تا ۴ دهه از عمر خود با احتساب زماني که از ساخت خود گذراندهاند به مرور از پهنههاي گسلي خارج ميشوند و اين منوط به اين موضوع است که ممنوعيت ساخت و ساز ساختمانهاي جديد را در اين مناطق در دستور کار قرار دهيم. وي تصريح کرد: بايد الزاميايجاد شود که دولتهايي که در آينده خواهند آمد نيز از اين اقدام موثر حمايت کنند و به آن پايبندي نشان دهند.
شکرچيزاده همچنين گفت: ساختمانهايي که ساخته شدهاند بالاخره عمرشان به پايان ميرسد و با فرسوده شدن ساختمانهاي بااهميت در پهنههاي گسلي و ممنوعيت ساخت و ساز در پهنههاي گسلي پرخطر، بالاخره خالي از ساختمانهاي پراهميت خواهند شد. رئيس مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي با اشاره به اينکه نزديک ۲۰۰ سال است که از زلزله مهم شهر تهران ميگذرد، يادآور شد: يادمان نرود که زلزله خطري است که همواره تهران را تهديد ميکند و نبايد از آن غافل شويم و همواره بايد نسبت به اين خطري که در کمين پايتخت و ديگر شهرها قرار دارد خود را ايمن کنيم.
پيش از اين محمدسعيد ايزدي، معاون معماري و شهرسازي وزارت راه و شهرسازي در گفتگويي گفته بود که شورايعالي شهرسازي و معماري ايران در مصوبهاي، پهنههاي گسل شهر تهران را همراه با حريم و محدودههاي آن مشخص کرد و به تصويب رساند و ابلاغ کرد. بدينمعنا تماميمراجعي که بايد اجراکننده مصوبه شورا در مورد پهنههاي گسلي شهر تهران باشند همچون شهرداري تهران، اسناد به دستشان رسيده است. ايزدي با تاکيد بر اين مطلب که در مصوبه شوراي عالي شهرسازي، شهرداري تهران موظف به رعايت ضوابطي است که در پهنهبندي اعلام شده، افزود: در مصوبه تعيين کردهايم که بلندمرتبهسازي در پهنه گسلها کاملا ممنوع است. همچنين کاربريهاي مجازي براي پهنههاي گسلي تهيه کردهايم که شهرداري بايد به آنها توجه ويژهاي کند.
معاون وزير راه و شهرسازي تصريح کرد: وزارتخانههايي که متولي شريانهاي اصلي کشور هستند از جمله وزارت نفت، بهداشت و درمان موظف شدند رعايت ايمني را براي اين پهنهها موردتوجه قرار دهند. ايزدي خاطرنشان کرد: به عنوان نمونه در مصوبه شوراي عالي اعلام شده است که تسريع در جابهجايي انبار نفت شهران در تهران و بسياري از کاربريهايي که به لحاظ استقرارشان ممکن است مخاطراتي داشته باشند همچون پمپبنزينها در اولويت هستند. وي همچنين گفت: براساس مصوبه شورا، متولي نظارت بر اين مصوبه نيز مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي است که بايد روند اجرايي مصوبه را پايش کرده و گزارش ساليانه به شورا ارايه دهد. معاون وزير راه و شهرسازي تصريح کرد: نقشههاي گسلي شهر تهران آماده شده و لازمالاجرا است.
در همين حال مهدي زارع، استاد زلزلهشناسي مهندسي پژوهشگاه بينالمللي زلزله کشور، درباره اهميت تهيه نقشه پهنههاي گسلي شهر تهران و ساير شهرها و همچنين اعلام عمومياين نقشهها به مردم و تماميدستاندرکاران و تصميمگيران کلان کشور ميگويد: موضوع اعلام حريم گسلهاي فعال و شفافسازي در مورد آنها، ميتواند در شهرسازي، توسعه شهرها و حتي ايجاد شهرهاي جديد گاميموثر باشد در اينکه شهرهايي ايمن و با دوام ايجاد شوند؛ شهرهايي که ميتوانند در رفع نيازهاي شهروندان و صرفه اقتصادي کشور نقشي عمده داشته باشند. مدير پژوهشگاه بينالمللي زلزلهشناسي ادامه داد: با ساماندهي توسعههاي شهري بر مبناي ممانعت از ساخت و ساز بر روي حريم گسلهاي پرخطر، کاهش ريسک رخ ميدهد و اينکار ميتواند در افزايش بهرهوري، نقش ايفا کند. زارع همچنين گفت: کاهش ريسک زلزله، مبتني بر دو راهکار اجراي ممانعت از ساخت و ساز بر روي حريم گسلهاي زلزله و بهرهمندي از صنعت بيمه است.
رئيس کميته امنيت آب مجلس مطرح با اشاره به سدسازیهای کشور همسایه مطرح کرد؛
رئيس کميته امنيت آب کميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينکه بخشي از آتشسوزيهاي هورالعظيم عمدي است، گفت: نميتوانيم از ترکيه به دليل سدسازي بر روي دجله و فرات شکايت کنيم. ابوالفضل حسن بيکي در گفتگو با خانه ملت درخصوص موضوع امنيتي بودن آتشسوزيهاي تالاب هورالعظيم و کمبود آب در منطقه، گفت: متاسفانه ترکيه سدهاي خيلي زيادي در سرشاخههاي دجله و فرات احداث کرده و اين عامل باعث کم شدن خروجي آب از اين کشور شده. با مسائلي که داعش در کشورهاي عراق و سوريه به وجود آورده، مشکلات دوچندان شده و آب مورد نياز هورالعظيم، هورالهويزه و هورالحمار تامين نميشود و بخش اعظمياز اين منطقه خشک شده است. اين نماينده مجلس اظهار کرد: البته اين آتشسوزيها در گذشته هم وجود داشته؛ يعني نيها در فصل گرم سال خشک ميشوند و آتش ميگيرند و مجدداً در سال بعد ميرويند يا اينکه در گذشته اين نيها توسط مردم جمع ميشد و در موارد متعدد مورد استفاده قرار ميگرفت. وي با بيان اينکه طبق پيگيريهاي ما بخشي از آتشسوزيهاي تالاب هورالعظيم عمدي است، گفت: يک عدهاي در پي سوزاندن اين نيها هستند تا زمينها را براي کشاورزي آماده کند. در بعضي مناطق هم گروههايي که با هم درگيري دارند، نيها را آتش ميزنند تا به دولت مرکزي فشار بياورند.
اين نماينده مجلس در مورد اينکه چرا ايران به ترکيه در مورد سدسازيهاي غيرمجاز بر روي دجله و فرات اعتراضي نميکند، گفت: هيچ يک از رودهايي که ترکيه بر روي آنها سد احداث کرده به ايران منتهي نميشود، لذا اعتراض جمهوري اسلاميبه ترکيه از منظر قانوني جايگاهي ندارد. حسن بيکي خاطرنشان کرد: دولت عراق و دولت سوريه بايد به اين رويه اعتراض داشته باشند اگر يکي از اين رودها به ايران منتهي ميشد مطمئن باشيد که ما به اين کشور اعتراض ميکرديم. همانطور که به کشور افغانستان در مورد بستن حق آبه هيرمند به سازمان ملل و دادگاه لاحه شکايت کرديم. نائب رئيس کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در پايان گفت: در مورد رودخانه دجله و فرات کشور عراق بايد از ترکيه شکايت کند. موردي که جمهوري اسلاميميتواند پيگيري کند اين است که به دولت عراق فشار بياورد که هرچه سريعتر آتشسوزيها را اطفاء کند که اين کار را جمهوري اسلاميانجام ميدهد.