سيمين حاجيپور ساردويي
دانشجوي دکتري جامعهشناسي سياسي
توسعه مفهومی اساساً مبهم، ماهیتاً جدالبرانگیز و شخصیتاً متناقض است. «توسعه» دالی تهی و شناور است که در بستر گفتمانهای مختلف به مدلولهای گوناگون پیوند میخورد و رابطهای قراردادی برقرار میکند. از سوی دیگر، توسعه امری چندبُعدی است و ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را شامل میشود. توسعه با ابعاد گوناگون خود تلاش میکند از منظرهای مختلف و متفاوت استانداردهای زندگی بشر اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده، تغییر دهد. توسعه ادعا دارد که از خلال شهرگرایی، صنعتی شدن، آموزش، ثروت، بهداشت و در کل، پیچیده شدن نظامهای حیات بشری به نیازهای اساسی جامعه و بشر پاسخ میگوید. توسعه به انسان نوید یک زندگی سرشار از شادی، آسایش و رفاه را میدهد. اما در عمل، در عصر پساسیاست و پساایدئولوژی امروز، توسعه شکافی عظیم میان استانداردهای جامعه توسعه یافته و استانداردهای طبیعت وجودی و سرشت انسانی ایجاد کرده است؛ دوگانگی نهفته در زندگی اجتماعی بشر، آرامش را از زندگی او گرفته، او را از طبیعت وجود خود دور کرده، فرهنگ او را به سیاست فرهنگی بدل کرده و این سیاست فرهنگی او را از ارزشهای انسانی تهی میکند. در این خلاء ارزشی، انسان دیگر همسانی و اشتراک بین «خود» و «دیگران» نمییابد، خود را اتمی تنها و سرگردان در میان انبوه تودههای انسانی مییابد که هیچ پیوندی با گذشته و امروز خود ندارد و ذرهای میشود که برای او «حوزه عمومی» که قرار بود در آن «من» به «ما» تبدیل شود، از بین میرود. شرط وجودِ «من»، خودِ «من» میشود. «دیگران» شاخ و برگهایی هستند که میتوان ندید. در این وادی خودمحوری و بیارزشی، استانداردها و ارزشهای جدید بر او عرضه میشود و تراژدی دوران در هنگامهای به وقوع میپیوندد که این ارزشهای کاذبِ جدید از سوی فرد جذب شده، در وجود او نهادینه میشود. این جذبشدگی به گفته آدورنو، استقلال واقعی سوژه انسانی را به گونه فزایندهای از میان برده، انسان تک ساحتی رخنمایی میکند. «انسان خودمحور بریده از عالم بالا و پایین» تصویر انزوا و تنهایی بشر امروز است. در اینجا است که پژواک «از خودبیگانگی» به گوش میرسد. تراژدی قرن بیست و یک، اما، تنها «از خودبیگانگی» قرن نوزده نیست که در نمودی از «باهم بیگانگی» نیز تبلور مییابد. در این ویرانی شیوههای سنتی زندگی و فروپاشی مفاهیم و ارزشهای اخلاقی و در شرایطی که جامعه همچون قطار بیرانندهای با سرعت و احتمال سقوط در حال حرکت است، بشر یک دوره گذار را درک میکند که دورکیم از آن با عنوان وضعیت «بیهنجاری» نام میبرد. در این دوران گذار، انسان دیگر آن انسان سنتی نیست اما هنوز هم آن انسان مدرن با تمام ویژگیها و خصوصیات انسان مدرن متولد نشده است.
در این جامعه در حال گذار، بخصوص جامعهای که ریشههای سنتی آن هنوز محل اصلی صدور بخشی از رفتارهای مردم آن جامعه است و سرشت هنوز نفوذ خود را به طور عمیق و ژرف در واقعیتهای وجودی انسان از دست نداده است، آدمها دچار نوعی سرگشتگی و حیرانی هستند که این حیرانی را میتوان گاه و بیگاه از لابهلای رفتارهای متناقض و متضاد آنها دریافت.انسان در این فضا و اتمسفر خلاءگونه سیر میکند و در بلندای غرور پیشرفت و توسعه به تدریج اخلاقیات را از یاد میبرد، ارزشهای مشترک و پیوندهای شخصی و اجتماعی او با دیگران ناپدید میشود، انسان تودهای شکل میگیرد و برای این انسان تودهای تعریف ارزشها تغییر میکند. دیگر، برای او «صداقت» به معنای «درستی» نیست و «صداقت» رنگ آبی خود را به رنگ زرد «حماقت» باخته است. خوبیها، در برداشتی باژگونه به بدیها تعبیر میشوند و «راستی» و «پاکی» واژگان غریبی میشوند که مورد تمسخر و استهزاء قرار میگیرند. در این میانه، نگاه که تا چندی پیش راه درک انسان از دیگری و ایجاد درک خود در دیگری بود، به مبنایی برای روابط غیرشخصی، سلسله مراتبی و مبتنی بر رقابت، سلطه و قدرت تغییر ماهیت میدهد.
كوروش شرفشاهي
روزنامه نگار
اکنون بازنشستگان کار ميکنند و فرصتهاي شغلي را از جوانان ميگيرند. اما مگر قرار بر اين نيست که وقتي نيروي کار بازنشسته ميشود با همسرش مسافرت برود و تنها به ايام بازنشستگي فکر کند؟ چرا اکنون بازنشستگان با وجود آنکه توانايي لازم را هم براي کار ندارند، کار ميکنند؟ و حتي ديده شده که در مشاغل سختي همچون رفتگري، کارگر ساده ساختمان و مواردي از اين دست مشغول کار ميشوند. بدترين حالت اين است که تخلفات قانوني در ادارات دولتي به چشم ميخورد. امروزه بازنشستگان بسياري در ادارات دولتي و شهرداريها مشغول کار هستند و براي آنکه آن اداره دولتي زير سوال نرود، نيروي کار خود را از طريق پيمانکاري جذب ميکنند. بنابر اين هر تخلفي متوجه شرکت پيمانکاري است و پيمانکاران نيز که به هيچ دستگاهي پاسخگو نيستند. اما در اين رابطه مديرعامل سازمان تامين اجتماعي در آخرين واکنش با صدور بخشنامه اي اعلام کرد: طبق بند (١٥) ماده (٢) قانون تأمين اجتماعي « بازنشستگي عبارت است از عدم اشتغال بيمه شده به کار به سبب رسيدن به سن بازنشستگي مقرر در اين قانون » ، بنابراين تعريف مذکور در مورد بازنشستگاني که مطابق شرايط و مفاد قانون کار اشتغال بکار پيدا کنند مصداق نخواهد داشت .اشتغال بکار پس از بازنشستگي و پرداخت حق بيمه ايام اشتغال منع قانوني ندارد ليکن ميبايست مراتب به اطلاع شعبه مربوطه رسيده تا از پرداخت مستمري در اين ايام خودداري گردد . اما اينکه بازنشسته کار ميکند، چند دليل دارد. دليل اول اينکه بازنشستگان مشکل مالي دارند و حقوقي که ميگيرند، کفاف هزينههاي زندگي شان را نميدهد. براي اين بازنشستگان اهميتي ندارد که چه کار ميکنند و به هر کاري دست ميزنند تا هزينه زندگي را تامين کنند و سرشان را بالا بگيرند. از سوي ديگر امروزه بازنشسته اي داريم که پنج ميليون تومان حقوق ميگيرد ولي باز هم کارميکنند که اين تاسف آور است. اين افراد از سرناچاري کار نميکنند، بلکه از سر طمع کار ميکنند. نکته ديگر اين است که فرهنگ بازنشستگي در کشور ما تعريف نشده است. در بين جامعه ايراني اين فرهنگ جا افتاده که بازنشستگي معنا ندارد و آدميزاد تا روزي که زنده است، بايد کار کند. اين افراد هنوز درک درستي از بازنشستگي ندارند. اينها بايد بازنشستگي در کشورهاي ديگر را مطالعه کنند و ببينند که يک بازنشسته چگونه زندگي ميکند. در اين صورت حتما روش زندگي خود را تغيير ميدهند.نتيجه اينکه بايد بازنشستگان را به دو دسته تقسيم کنيم. دسته اول آنهايي که توان مالي لازم را ندارند و حداقل بگير هستند. اگر سازمان ميتواند بهاندازه اي حقوق آنان را بالا ببرد که بتوانند زندگي خود را اداره کنند، بايد اين کار را بکند و سپس مانع کارکرد آنان بشود. اما افرادي که حقوق بالايي ميگيرند و در جاي ديگري هم کار ميکنند، سازمان بايد در مورد آنان اقدام قانوني به عمل بياورد.بايد بدانيم که بزرگترين تبعات اشتغال بازنشستگان اين است که جوانان ما بيکار هستند. اکنون 12 ميليون جوان در سن ازدواج داريم که هنوز تشکيل خانواده ندادهاند و فشار بيکاري بر دوش دولت است و دايم دولت را به ناتواني در ايجاد اشتغال متهم ميکنند. بنا بر اين دولت بايد صندوقهاي بازنشستگي را تحت فشار قرار دهد تا قانون را اجرا کنند. نکته ديگر کمبود قوانين است. اکنون در قوانين تامين اجتماعي اين قانون وجود دارد که بازنشسته نبايد سرکار ديگري برود، اما اين قانون در صندوقهاي ديگر بازنشستگي وجود ندارد. به همين دليل است که بازنشستگان کشوري و لشگري بدون هيچ مشکلي، شغل دوم و سوم دارند. اين مهم را دولت درک نکرده بود تا آنکه مجلس شوراي اسلاميدر قالب طرحي ، ممنوعيت بهکارگيري بازنشستگان را تصويب و شوراي نگهبان تاييد کرد و رييس جمهور نيز آنرا ابلاغ کرد.اکنون هم در مورد بازنشستگان تامين اجتماعي و هم در مورد بازنشستگان ديگرصندوقها قانون وجود دارد و مسووليت صندوقهاي بازنشستگي بالا ميرود که بايد بازرسيهاي خود را از کارگاهها افزايش دهند. اما مهمتر اينکه مسوولان مربوطه بايد به بخش بازرسي دستور بدهند که هر بازنشسته اي کار ميکند، برخورد لازم صورت بگيرد.نکته اي که نبايد ناديده گرفت اين است که هرگز نبايد حقوق همه بازنشستگان قطع شود. آنهايي که حداقل بگير هستند و درتامين معاش زندگي با مشکل رو به رو هستند، اگر نتوانند کار، مشکلاتشان بسيار بيشتر خواهد شد. اما بازرسان ميتوانند شاغلان بازنشسته را شناسايي و به شعب معرفي ميکنند و آنها نيز بررسي کنند که اگر اين شاغلان حقوق بازنشستگي بالايي دارند، ابتدا تذکر بدهند که در معرض قطع حقوق قرار دارند و سپس تصميمات لازم را بگيرند. نکته ديگر کمبود بازرس است به نوعي که فرصت نميکنند از کارگاهها به صورت مستمر بازرسي کنند. بازرسي کهامروز به کارگاهي مراجعه ميکند، براي بازرسي دوباره، شش ماه ديگر ميتواند به همان کارگاه سر بزند. امروزه در هياتهاي بدوي ميبينيم که بازرس به کارگاه مراجعه و ثبت کرده که اين کارگاه به عنوان مثال 20 نيروي کار دارد، اما براي پنج نفر حق بيمه رد ميکند. وقتي کارفرما احضار ميشود، با 15 دفترچه بيمه که متعلق به بازنشستگان و مستمري بگيران است وارد هيات ميشود و توضيح ميدهد که اينها بازنشسته هستند و بر همين اساس تنها پنج کارگر غير بازنشسته داريم که حق بيمه آنها را رد ميکنيم. نتيجه آن ميشود که از يک طرف درآمد صندوقهاي بازنشستگي کم ميشود و از سوي ديگر حقوق بازنشستگي هم ميپردازد. البته ميتوان کارفرما را در قبال به کارگيري بازنشستگان جريمه کرد و اين روالي است که اکنون در خصوص به کارگيري کارگران مهاجر يا سربازان عليه کارفرمايان اعمال ميشود.
سخنگوي وزارت امور خارجه کشورمان در رابطه با اتهامزنيهاي اخير آمريکا عليه کشورمان در گزارش سالانه خود و سياستهايي که وزارت امور خارجه در قبال اين اتهامزنيها و تکرار نشدن آن دنبال خواهد کرد، گفت: گزارش اخير ايالات متحدهامريکا گزارش بياعتباري است به دليل آنکه در واقع يک دستورالعمل ايدئولوژيک را کپي پيست کرده است.به گزارش ايسنا، حسين جابريانصاري در نشست خبري ادامه داد: آنها واقعيتها را در گزارش سالانه خود لحاظ نکردهاند.
واقعيت اين است که جمهوري اسلاميايران خود بزرگترين قرباني تروريسم است و 17 تن از اتباع کشورمان قرباني عمليات تروريستي گروههاي تروريستي شدند که متأسفانه تحت حمايت کشورهاي غربي از جملهامريکا به اعمال خود ادامه ميدهند.سخنگوي دستگاه ديپلماسي در پاسخ به سوالي مبني بر اين که گفته ميشود مذاکرات محرمانه بين ايران و عربستان در جريان است؟ اظهار کرد: هيچ گفتوگوي رسميبين مقامات ايراني و عربستاني صورت نگرفته است.جابريانصاري افزود: در اجلاسيههاي بينالمللي و نشستهاي فکري و پژوهشي گفتوگوهايي بين اتباع ايران و اصحاب محافل فکري ايران با عربستان ممکن است اين ارتباطات پيش آيد، ما با عربستان قطع رابطه نکردهايم، آنها هستند که قطع رابطه کردند و ارتباط با اتباع دو کشور ممنوع نيست.جابريانصاري در پاسخ به اين که در چند روز گذشته يکي از کارشناسان مطرح عرصه سياسي خارجي کشور در گفتوگويي اعلام کردهاند که وزير خارجه به دليل برخوردهايي که با وي پس از برجام صورت گرفته دچار ياس، نااميدي و سرخوردگي شده است؟ گفت: افراد آزاد هستند که نظرات خود را مطرح کنند ولي شخص وزير خارجه با انرژي کامل و با استفاده از تماميظرفيتها در حال پيگيري امور مربوط به ديپلماسي کشور هستند. ايشان در طول روز در ساعتهاي مديدي مشغول انجام وظايف در راستاي پيش برد منافع ملي کشور هستند. در ماموريتها و سفرهاي خارجي برنامه کاري ايشان از هفت صبح آغاز ميشود و تا هشت الي ده شب ادامه دارد. برنامههاي بسيار فشرده و به هم چسبيده به نحوي که گاهي بين اين برنامهها فاصلهاي وجود ندارد.انصاري با تاکيد بر اينکه وزارت خارجه جزوي از نهادهاي حاکميتي است و نه مذاکرات مربوط به برجام را بدون هماهنگي انجام داده و نه ديگر مسائل مربوط به آن را گفت: مسير طي شده در مورد برجام و روندهاي مربوط به آن بر اساس هماهنگيهاي لازم انجام شده است و ديگر اقدامات مرتبط با اين موضوع نيز به همين منوال خواهد بود .دولتي هستيم که بر اساس قانون کار ميکنيم. هيأت عالي نظارت بر برجام نيز بر اساس دستور مقام معظم رهبري تشکيل شده است و اين هيأت موظف است که مسائل مربوط به برجام را رصد کند و گزارش آن را به مقام معظم رهبري ارائه دهد.وي درمورد احتمال لغو انتقال آب سنگين از سوي ايران بهامريکا گفت: مطابق برجام بايد ايران مقداري از آب سنگين خود را در معرض فروش قرار دهد و ايران اين کار را انجام داده است. آنچه که در اين راستا مهم است اينکه ايران به وظايف خود در اين ارتباط عمل کرده است. ما طبق برجام متعهد به فروش بخشي از آب سنگين موجود در کشور هستيم که اين کار را انجام داده و آن را در معرض فروش گذاشتهايم.وي درمورد اتهامزنيهاي مکرر عربستان عليه ايران و سردار سليماني در ارتباط با آزادسازي فلوجه گفت: بايد از استفاده ابزاري عربستان از تروريسم براي تحقق اهداف خود انتقاد کرد. بخش اعظم از گروههاي تکفيري و تروريستي مورد حمايتهاي لجستيکي، مادي و سياسي عربستان هستند و امروز در بسياري از محافل اين يک موضوع قطعي است که عربستانيها از تروريسم تکفيري به عنوان ابزار جهت پيشبرد اهداف سياسي خود استفاده ميکنند و مشکلات موجود در منطقه نتيجه اين سياستي است که از سوي سعوديها دنبال ميشود.انصاري در خصوص ادعاي اخير پارلمان عربي مبني بر مالکيت امارات متحده عربي بر جزاير سهگانه ايران گفت: موضع ايران در ارتباط با اين موضوع ثابت است جزاير سهگانه متعلق به ايران است و جز جداييناپذير از اراضي ايران محسوب ميشود.
وي با بيان اينکه جنجالها و سرو صداهاي رسانهاي تاثيري در واقعيت اين موضوع نخواهد داشت گفت: ما بارها اعلام آمادگي کردهايم که حاضريم سوءتفاهمهاي موجود را در اداره ابوموسي بر اساس توافقهاي موجود بين دو کشور با گفتوگوي دو جانبه حل کنيم. سياستي کهامارات دنبال ميکند و از سوي برخي از کشورهاي عربي نيز تحريک ميشود تاثيري در حل اين مسائل ندارد و تنها به تشديد اختلافات منجر ميشود.
در اجلاس خانهايده ال ساخت ايران:
نشان ملي مديريت موفق در حمايت از توليدات ملي و تنديس برترين حامياقتصاد ملي در صنعت بانکداري در اجلاس خانهايده آل ساخت ايران به اسماعيل لـله گاني مدير عامل بانك صادرات ايران اهدا شد.
به گزارش روابط عموميبانك صادرات ايران، دراين اجلاس كه با حضور جمع كثيري از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي،مديران مجموعههاي توانمند كشور ، فعالان اقتصادي، كارشناسان و صاحبنظران برگزار گرديد، هيات داوران اجلاس پس از بررسي مستندات و مدارك ارايه شده گواهينامه استاندارد بين المللي سرعت، امنيت و دسترسي برتر در ارائه خدمات الکترونيک مطابق با استاندارد بانکداري جهاني SPS banking از سوي اتحاديه اروپا به بانك صادرات ايران اعطا كرد..
همچنين با عنايت به مدارک و مستندات ارائه شده و بررسي صورت گرفته از سوي دبيرخان اجلاس از بين ٢٧٠ مجموعه توليدي و خدماتي، نشان ملي مديريت موفق در حمايت از توليدات ملي و تنديس برترين حامياقتصاد ملي در صنعت بانکداري به مديرعامل بانک صادرات ايران اعطا شد. شايان ذكر است بانك صادرات ايران با توجه به هدف گذاريهاي انجام شده ، رويكرد بسط بانكداري نوين و ارتقاء كيفيت خدمات را در پيش گرفته است و علاوه بر عرصه بانكداري داخلي،استاندارد سازي فرايند فعاليت و خدمات خود منطبق با معيارهاي بين المللي را در سرلوحه برنامهها قرار داده است.
طيب نيا با اشاره به تصويب و طراحي 12 برنامه ملي مطرح كرد
گروه اقتصاد کلان :علي طيب نيا وزير امور اقتصادي و دارايي، سال 95 را سالي تعيين کننده براي آينده اقتصاد کشورارزيابي کرد.طيب نيا اولين عضو کابينه بود که به جمع نمايندگان مجلس دهم رفت و با گزارش پرو پيماني از برنامه 12 بندي اقتصادي دولت براي تحقق اقتصاد مقاومتي و رشد8 درصدي اقتصاد ايران در سال 95 رونمايي کرد .
به گزارش تجارت علي طيب نيا مصممترين عضو کابينه براي بهبود شرايط اقتصادي است .براين اساس علي طيب نيا که روزگذشته در نخستين حضور خود جلسه علني مجلس دهم با ارايه گزارشي از وضعيت اقتصادي کشور و اجراي سياستهاي کلي اقتصاد مقاومتي اظهار داشت: امسال ميتواند نقطه عطفي براي پايان دوره کندي رشد اقتصادي کشور و آغاز شتاب بخشي به رشد اقتصادي بالا در کشور باشد و دولت به دنبال تحقق رشد 5 درصدي است.
وي با بيان اينکه با ورود به دوره پسابرجام و گشايشهاي مالي و تجاري با پايان يافتن تحريمهاي ظالمانه، فضاي مناسب اقتصادي در بازارهاي اقتصادي، ايجاد شده است،تصريح کرد: به همين منظور عزم دولت استفاده از ظرفيتهاي خالي اقتصاد ،انضباط مالي و سياستهاي مناسب براي اصلاحات ساختاري در اقتصاد در چارچوب سياستهاي کلي اقتصاد مقاومتي، نرخهاي اقتصادي بالاتر را نويد ميدهد.
طيب نيا گفت: اين چشم انداز مثبت، تاييد سازمانهاي اقتصادي بين المللي و صاحب نظران اقتصادي را نيز به همراه دارد و به همين دليل دولت حداقل پنج درصد رشد اقتصادي را هدف قرار داده است.
وي با اشاره به اينکه برآوردهاي مرکز آمار ايران از ارقام حسابهاي ملي کشور در زمستان 94 و پس از موفقيت دولت در پايان بخشيدن به تحريمها،خبر ميدهد،عنوان کرد: آمارها از چرخش در رشدهاي اقتصادي در همه گروهها را نشان ميدهد و بايد از فرصتهاي پديد آمده براي ارتقاي رشد اقتصادي در سال 95 حداکثر استفاده کنيم و آن را سکويي براي جهش رشد اقتصادي هشت درصدي در برنامه ششم توسعه قرار دهيم.
وزير اقتصاد در ادامه تداوم وابستگي اقتصاد ايران به نفت را چالش پيش روي اقتصاد کشور برشمرد و يادآورشد: بخشي از رشد پيش بيني شده در سال جاري ناشي از رفع تحريمها و امکان افزايش صادرات نفت است.البته ما با رفع تحريمها توانستيم به سرعت ظرفيتهاي صادراتي و توليدي خود را در حوزه نفت توسعه بخشيم و اکنون بيش از دو ميليون بشکه در روز نفت صادر ميشود.
او با بيان اينکه چنين رشدي که مبتني بر افزايش رشد توليد و صادرات نفت باشد، جدا از نوسان پذيري، ويژگي فراگيري ندارد،خاطرنشان کرد: البته ما انتظار داريم که منافع آن به سرعت از طريق تحرک بيشتر در همه گروههاي اقتصادي و ايجاد فرصتهاي شغلي بيشتر توسط عموم جامعه لمس ميشود.طيب نيا بخشي از سياستهاي دولت را تلاش براي فعال ساختن ظرفيتهاي بالقوه واحدهاي توليدي ذکر کرد و گفت: البته اين ظرفيتها به دليل تحريمها بلااستفاده مانده بود،لذا دولت در تلاش است که با هدايت منابع مالي موجود به سمت سرمايه در گردش واحدهاي توليدي و حمايت از کسب و کارهاي کوچک و متوسط و اعطاي تسهيلات براي ايجاد تقاضا براي محصول واحدهاي توليدي، به نرخهاي بالاتر اقتصادي برسيم.
رشد اقتصادي 2درصدي در 8 ساله دولت قبل
طيب نيا گفت: پيش از شروع به کار دولت تدبير و اميد ترکيبي از نارساييهاي بلند مدت ساختاري و نهادي، سياستهاي نادرست اقتصادي و تحريمهاي مختلف مالي و اقتصادي، رشد اقتصادي با ميانگين سالانه 2.2 درصد براي دوره 8 ساله منتهي به سال 92 در پي داشت.
وزير امور اقتصاد و دارايي ادامه داد: رشدي که به زحمت ميتوانست آثار رشد جمعيت بر کاهش درآمد سرانه را خنثي کند؛ رشدي نازل و بسيار کمتر از ميانگين نزديک به 4.6 درصدي رشد بلند مدت اقتصاد کشور در بيش از نيم قرن اخير و نيز با فاصله زياد از هدف 8 درصدي که در برنامههاي چهارم و پنجم توسعه کشور و به منظور تحقق اهداف سند چشم انداز پيش بيني شده بود.
وي ادامه داد: تداوم رشد منفي اقتصادي براي 8 فصل متوالي و نرخ بالاي تورم، رکود تورميبي سابقهاي را براي کشور رقم زده بود. رشد اقتصادي منفي 6.8 درصدي در سال 91 و منفي 1.9 درصدي در سال 92 و رسيدن به نرخ تورم متوسط سالانه 40 درصدي و نقطه به نقطه 45 درصدي در سال 92 ، نمادهايي از اين شرايط دشوار است.
طيبنيا تصريح کرد: خوشبختانه دولت يازدهم توانست با انضباطهاي مالي و پولي و بازگرداندن آرامش به اوضاع سياسي و اجتماعي داخلي و بهبود روابط بينالمللي فضايي را فراهم کند که شاهد ثبات و آرامش در بازارهاي کالا و خدمات و بازار ارز و در نتيجه موفقيت بيسابقه در کنترل تورم و مهار نوسانات شديد نرخ ارز باشيم.
اين عضو کابينه دولت يازدهم يادآور شد: استمرار و پيوستگي اين موفقيت باعث شده است که اکنون تلاطمهاي شديد نرخ ارز و افزايشهاي پي در پي و شديد قيمتها که به يکي از ويژگيهاي اقتصادي ايران تبديل شده بود، از يادها برود و امکان برنامهريزي و پيش بيني شرايط آتي که مولفه شرايط اساسي براي سرمايهگذاري و رشد باثبات است فراهم شود.
تورم 7.4 درصدي
وي گفت: اکنون در شرايطي هستيم که نرخ تورم نقطه به نقطه تکرقميشده و در ارديبهشت ماه سال جاري به 7.4 درصد رسيده است و نرخ تورم متوسط سالانه در همين ماه به 10.4 درصد کاهش يافته و در آستانه تکرقميشدن نرخ تورم قرار داريم؛ دامنه نوسانات نرخ ارز نيز بسيار محدود شده است. متوسط نرخ دلار در بازار آزاد در سال 94 معادل 3 هزار و 450 تومان بود که در مقايسه با سال 93 تنها حدود 5.2 درصد افزايش يافت.
طيب نيا تصريح کرد: براي مقايسه کافي است توجه کنيم که متوسط نرخ دلار در بازار آزاد در سال 91 ، نسبت به سال 90 بيش از 92 درصد افزايش يافته بود. همچنين شکاف نسبي نرخ دلار بازار آزاد و بازار رسميبا 7.1 واحد درصد کاهش نسبت به سال قبل به 16.6 درصد در سال 94 رسيد.
سقوط 46 درصدي قيمت نفت
اين عضو کابينه دولت يازدهم تاکيد کرد: دولت با اتخاذ سياستهاي صحيح توانست رشد مثبت را به اقتصاد کشور بازگرداند. اقتصاد ايران در سال 93 رشد مثبت 3 درصدي را پس از 2 سال رکود متوالي تجربه کرد.
وي ادامه داد: سال 94 يکي از سالهاي سخت و دشوار براي اقتصاد ايران بود. در سال گذشته سقوط 46 درصدي قيمت نفت در بازارهاي جهاني تحت تاثير رويکرد عربستان سعودي در افزايش عرضه، افزايش ميزان توليد نفت آمريکا و کانادا، مازاد عرضه يا پيشي گرفتن عرضه نسبت به تقاضا، تداوم بحران اقتصادي در اروپا و کاهش تقاضاي جهاني اتفاق افتاد و در نتيجه درآمدهاي ارزي کشور به شدت محدود شد.
وي ادامه داد: در اين شرايط بسياري از کشورهاي صادرکننده نفت با تورم شديد و کاهش قابل ملاحظه ارزش پول ملي مواجه شده است. براي مثال روسيه تحت تاثير کاهش درآمدهاي حاصل از صادرات نفت خام با کاهش رشد اقتصادي و افزايش قيمتها مواجه گرديد.
سال سخت 94 با کارنامه موفق
وزير اقتصاد با اشاره به کاهش شديد قيمت نفت در بازار جهاني که از سال گذشته صورت گرفت، سال 94 را سالي سخت براي اقتصاد ايران برشمرد و گفت: با اين وجود، تجربه تحريمها و اجراي سياستهاي کلي اقتصاد مقاومتي موجب شد تا با کمترين آسيب اين سال دشوار را سپري کنيم.
وزير امور اقتصادي و دارايي گفت: با اين وجود تجربه تحريمها و اجراي سياستهاي کلي سياستهاي مقاومتي بر مبناي اين تجربيات موجب شد تا با کمترين آسيب اين سال دشوار را سپري کنيم و در سال 94 موفق شديم براساس گزارش مرکز آمار ايران رشد مثبت اقتصادي را در سطحي پايينتر و معادل مثبت يک درصد حفظ کنيم.
وي بيان کرد: همانطور که ميدانيد ميبايست روند کاهش رشد سطح عموميقيمتها را استمرار ببخشيم و عليرغم کاهش شديد درآمدهاي ارزي حاصل از صادرات نفت، ثبات در بازار ارز را حفظ کنيم.
وزير امور اقتصاد و دارايي افزود: اکنون که در پايان ماه آخر فصل بهار قرار داريم، اعتقاد دارم کهامسال نقطه عطفي براي پايان رکود اقتصادي است بنابراين عوامل مختلفي دست به دست هم دادند تا سال 95 براي آينده اقتصاد ايران تعيين کننده باشد.
طيب نيا تأکيد کرد: ورود به دوره پسابرجام و پايان يافتن تحريمهاي ظالمانه عليه ايران و ايجاد فضاي مناسب اقتصادي در کشور و وجود ظرفيتهاي خالي اقتصادي و عزم دولت به رعايت انضباط مالي و پولي، نشان از توجه دولت به اجراي سياستهاي اقتصاد مقاومتي دارد.
چالش اصلي براي رشد 8 درصدي
وزير امور اقتصاد و دارايي تأکيد کرد: چنين چشم اندازي نشان ميدهد که دولت رشد اقتصادي 5 درصدي را محقق کرده و طبق برآورد مرکز آمار ايران از ارقام حسابهاي ملي در زمستان سال 94 به طور حتم چرخش در روند رشد اقتصادي به وجود آمده است به طوري که رشد اقتصادي در پاييز سال گذشته از منفي 0.6 درصد به 1.2 درصد در زمستان سال گذشته افزايش يافته است.
طيب نيا با تاکيد بر اينکه بايد از شرايط موجود به نفع رشد اقتصادي استفاده کنيم تاکيد کرد: دولت به دنبال جهش رشد اقتصادي 8 درصد است اما چالش اصلي براي تحقق اين موضوع کماکان وابستگي به نفت و آسيب پذيري از اين محل ميباشد؛ البته بخشي از رشد اقتصادي در سال 95 ناشي از رفع تحريمها و افزايش صادرات نفت است بنابراين با رفع تحريمها توانستيم ظرفيتهاي توليد وصادرات نفت را ارتقاء بخشيم.
ايجاد اشتغالهاي خرد و کوچک
وي ادامه داد: به طور قطع بخشي از سياستهاي دولت فعال سازي ظرفيتهاي بالقوه توليدي است که در سالهاي اخير به دليل تحريمها بلا استفاده باقي مانده بود و تلاش داريم با استفاده از سرمايه و منابع مالي مناسب به سمت افزايش واحدهاي توليدي و افزايش اشتغالهاي خرد و کوچک حرکت کنيم.
وي تاکيد کرد: رشد اقتصادي که بتواند اشتغال مولد را براي جوانان جوياي کار کشور فراهم و بر مبناي بهرهوري باشد؛ همچنين از نوسانات مبرا بوده تا بتوان به صورت مستمر نرخهاي بالاي رشد اقتصادي را تجربه کنيم. در حقيقت تنها از طريق چنين رشدي است که ميتوان موقعيت کشور را در عرصه بينالمللي ارتقا داده و اشتغال را براي جوانان فراهم کرده و با پديده شوم فقر و نابرابري نيز مقابل کنيم.
طراحي و تصويب 12 برنامه ملي
اين عضو کابينه دولت يازدهم تصريح کرد: اجراي سياستهاي کلي اقتصاد مقاومتي توسط دولت به طور جدي از طريق ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي در حال پيگيري است، جهت عملياتي نمودن سياستهاي اقتصاد مقاومتي 12 برنامه ملي شامل ارتقاي بهرهوري، پيشبرد برونگرايي اقتصاد و ارتقاي توان توليد ملي، عدالتبنيان کردن اقتصاد و توسعه عدالت اجتماعي، برقراري انضباط مالي در بخش عموميو قطع وابستگي بودجه به نفت، توسعه اقتصاد دانشبنيان، گفتمانسازي و فرهنگسازي اقتصاد مقاومتي، شفاف سازي و سالمسازي اقتصاد، توسعه ظرفيت توليد نفت و گاز و تکميل زنجيره پاييندستي و توسعه بازار، هدفمندسازي يارانهها، مردميکردن اقتصاد و نيز سياستهاي پولي و ارزي، طراحي و تصويب شده است.
طيبنيا تصريح کرد: ذيل هر کدام از برنامههاي ملي، طرحهايي براي تحقق اهداف برنامهها در نظر گرفته شده که هر طرح شامل چندين پروژه اجرايي است. سند راهبردي نظام يکپارچه پيشبرد و پايش اقتصاد مقاومتي با هدف کسب اطمينان از ترجمان درست سياستهاي اقتصاد مقاومتي به برنامهها، طرحها و پروژهها، حصول اطمينان از صحت اهداف و برنامهها و حصل اطمينان از تحقق اهداف، بهروز کردن پروژهها، اهداف و برنامههاي ملي و بازتخصيص منابع تهيه گرديد که شامل شبکهاي از افراد کليدي، نظامنامهها و سيستمهاي اطلاعاتي پشتيبان است و فرآيند هدفگذاري، تعريف طرحها، پروژهها، پايش و اصلاح و روزآمدسازي را برعهده دارد. همچنين اين سند اهداف کميهر 6 ماه روزآمد شده که در آن درصد تحقق اهداف کميو راهبردي مورد ارزيابي قرار ميگيرد.
وزير امور اقتصادي و دارايي به برخي از پروژههايي که با مسئوليت اين وزارتخانه در حال اجرا است، اشاره کرد و گفت: نخستين پروژه سند جامع مالياتي است، بهرغم آنکه سهم درآمدهاي نفتي در اعتبارات هزينهاي از 42 درصد در سال 93 به 30 درصد در سال 94 کاهش يافت، اما وابستگي بودجه دولت به نفت و سهم بالاي درآمدهاي ناشي از صادرات نفت در درآمدهاي ارزي، نقطهضعف اقتصاد کشور است.
قطع وابستگي طرحهاي عمراني
طيبنيا ادامه داد: در برنامههاي چهارم و پنجم توسعه کشور، هدف ما قطع وابستگي طرحهاي عمراني به درآمد نفتي بود که محقق نشد. اما در سياستهاي ابلاغي اقتصاد مقاومتي، قطع وابستگي کليه هزينههاي دولت اعم از جاري و عمراني و درآمد نفتي بهعنوان هدف تعيين شده که اين موضوع به معناي تکيه اصلي درآمدهاي دولت به درآمدهاي مالياتي است. بنابراين بهبود کارايي نظام مالياتي کشور ميبايست با تلاش و پشتکار جدي در سال 95 دنبال گردد.
وي تصريح کرد: در اين مسير اصلاح ساختار مالياتستاني کشور در قالب پيادهسازي طرح جامع مالياتي از اهميت بسزايي برخوردار است، زيرا علاوه بر کاهش و قطع وابستگي به درآمدهاي نفتي به تحقق عدالت مالياتي در کشور کمک خواهد کرد. عملياتي شدن سامانه يکپارچه مالياتي تا پايان سال 95 هدفگيري شده است. اين پروژه به شفافيت، سهولت و عادلانهتر شدن فرآيندهاي مالياتي و افزايش درآمدهاي مالياتي دولت و جلوگيري از فرار مالياتي منجر ميشود که در نهايت کاهش وابستگي بودجه دولت به درآمدهاي نوسان و پايانپذير نفتي را محقق خواهد کرد.
اصلاح و بهبود فضاي کسب و کار
وزير امور اقتصادي و دارايي دومين پروژه از مجموعه پروژههاي اقتصاد مقاومتي را پروژه بهبود محيط کسب و کار دانست و گفت: محيط کسب و کار مناسب شرط لازم براي ايجاد فضاي رقابتي و رشد بخش خصوصي است . اصلاح فضاي کسب و کار و بهبود شاخصهاي مذکور در عرصه جهاني به طور قطع نشانه مهم براي استقلال سرمايهگذاران داخلي و خارجي جهت سرمايهگذاري در کشور و تسهيل جريان ورود فناوري به کشور به شمار ميرود. در اين راستا دولت ساماندهي مجوزهاي اقتصادي، تدوين برنامههاي عملياتي براي بهبود شاخصهاي انجام کسب و کار، تدوين و پايش شاخصها را در دسور کار قرار داده است.
تکميل تجارت فرامرزي
وي برنامه جذب سرمايههاي خارجي، برنامه توسعه و تکميل تجارت فرامرزي، برنامه ارتقاي شفافيت و سالمسازي برنامهها را از ديگر پروژههاي اقتصاد مقاومتي دانست و گفت: گزارش اين برنامهها در زمان مناسب به مجلس ارائه خواهد شد.
اين عضو کابينه دولت يازدهم تاکيد کرد: رونق اقتصادي در سال 95 زمينهساز تحقق اهداف برنامه ششم توسعه و در صدر آنها رشد اقتصادي 8 درصدي است. در انتخابات اخير همه جناحهاي سياسي کشور رونق اقتصادي و بهبود وضعيت معيشت مردم را در اولويت قرار داده بودند، لذا اگر بخواهيم اين شعار انتخاباتي محقق شود، راهش در همکاري و هماهنگي 3 قوه براي حفظ ثبات و انسجام سياسي است.
وزير امور اقتصادي و دارايي ادامه داد: نگاه تيزبين کارآفرينان و سرمايهگذاران به ما و شماست که تا چهاندازه در سياستگذاري براي بهبود اوضاع اقتصادي متحد و هماهنگ عمل ميکنيم. چشمانداز مثبتي براي شتابگيري بهبود اقتصادي در کشور وجود دارد. تحقق اين چشم انداز کاملا امکانپذير است مشروط به هماهنگي و همکاري همه ارکان نظام و صيانت از آرامش و ثبات سياسي.
سيد حسن خميني در ديدار وزير و کارکنان وزارت امور خارجه:
يادگار امام گفت: جامعه آقاي ظريف را يک انسان بسيار سالم و صاف ميداند، گرچه شايد تعبير «ديپلمات صاف» متناقض به نظر برسد چرا که جامعه تا پيش از اين فکر ميکرد هر ديپلمات مقداري خرده شيشه دارد، اما جامعه آقاي ظريف را نسبت به خود صاف و در مقابل بيگانه توانمند اما مودب ميداند.
به گزارش جماران، حجت الاسلام سيدحسن خميني در ديدار وزير، معاونان و کارکنان وزارت امور خارجه در محل اين وزارتخانه گفت: اگر کسي براي نام نيک زندگي ميکند بايد بداند که استقامت رمز بقاء نام نيک است؛ گرچه زندگي کردن با چنين هدفي اشکال دارد. اما اگر براي پيمودن يک راه و روش صحيح زندگي ميکنيم نبايد به سخن ديگران توجه کنيم و بايد استقامت کنيم. تن دادن به غوغاسالاري و تسليم شدن در مقابل هيجانات مقطعي کار اکثريت افراد است، اما بزرگان از اين مسير به بزرگي نرسيدند.يادگار امام، با بيان اينکه در روزگار ما کساني که عزيز هستند کم آزار نديدهاند، گفت: مگر امام نفرمود ظرف فرزندم مصطفي را در فيضيه آب کشيدند؟ ايشان انواع و اقسام دشنامها را شنيدند، حتي مليت ايراني ايشان را زير سوال بردند، در تبعيد لباس روحانيت را از ايشان گرفتند اما استقامت کردند. بنابراين اگر فکر کردهايد که مسير پيروزي از خوشي و هورا شنيدن و تشويق ميگذرد اشتباه کردهايد. وي با تأکيد بر ثبات قدم در عقيده توصيه کرد: البته براي به دست آوردن عزت کار نکنيد زيرا هدف گرفتن چنين مقصدي از ابتداي کار، ايراد است؛ اما حتي اگر چنين نتيجه اي را مدنظر داريد راه آن همين است؛ خصوصا اگر کارشناس باشيد. سيد حسن خميني با بيان اينکه کسي که وجاهت ملي را با خود به درون قبر ميبرد اشتباه ميکند، افزود: البته خداوند اجر چنين افرادي را ميدهد اما بايد روي عقيده ولو به قيمت وجاهت و آبرو ايستاد؛ همانگونه که در امور نظاميتعبير رايجي ميگويد نظاميها يک عمر نان ميخورند تا در روز مبادا جان دهند.، اما اگر يک فرد نظاميدر آن روز خاص جان خود را ندهد تمام ناني که يک عمر خورده است حرام خواهد بود. کارشناسان نيز در هر حوزه اي عمري نان ميخورند که نظر خود را در هنگام لزوم بيان کنند. وي گفت: ارتشي که ريشههايش در خانههاي مردم نباشد ممکن است فقط چند دقيقه دوام بياورد اما اگر ريشههاي مردميداشته باشد ميتواند 8 سال مقاومت کند.وي از عملکرد وزير امور خارجه و ساير مسئولان اين وزارت خانه تجليل کرد و گفت: آنگونه که از متن جامعه حس ميکنم و نظرسنجيها نيز اين واقعيت را تاييد کردهاند، امروز اعتماد ملي در مقياس بالايي نسبت به دستگاه ديپلماسي وجود دارد و اعتماد مردم به صداقت شخص آقاي ظريف و دوستان ايشان در سطح بالايي است که اين اعتماد هم يک سرمايه است و هم امر مسئوليت ساز.
يادگار امام يادآور شد: تصور نميکنم مقام معظم رهبري تعاريفي مشابه تعريفي که از دستگاه ديپلماسي خصوصا مذاکره کنندگان هسته اي کردند را قبلا هم بيان کرده باشند؛ ايشان در ماه رمضان دو سال قبل چندين صفت را براي آقايان ظريف، عراقچي، تخت روانچي و ساير مذاکره کنندگان به کار بردند. علاوه بر اين دولت هم به اين مذاکره کنندگان اعتماد دارد؛ لذا اين مجموعه هم اعتماد حاکميت را دارد و هم مردم، گرچه حرفهاي بيهوده هميشه وجود دارد.وي با ذکر خاطره اي از امام راحل به نقل از آيت الله شيخ حسن صانعي در خصوص نحوه مواجهه ايشان با فحاشيها، يادآور شد: تا وقتي ناسزا نشنويد کار پيش نميرود؛ اگر فکر کنيد با کنار گود نشستن و هورا و تشويق شنيدن به جايي ميرسيد اشتباه ميکنيد؛ حتي قهرمانان کلي با تحمل ضربات به قهرماني رسيدند. لذا دل قوي داريد که بنياد بقا محکم از اوست؛ البته اين بدين معنا نيست که هميشه مخالف خواني کنيد، بلکه کار کارشناسي اين است که آنچه به آن عقيده داريد و توانمندي شماست انجام دهيد؛ اگر نتيجه خوب گرفتيد خيلي خوب است و اگر نتيجه خوب نگرفتيد مأجور هستيد.سيد حسن خميني با بيان اينکه واگذاري کار به خدا مشکلات را حل و برطرف ميکند، يادآور شد: يکي از امتيازات بزرگ امام اعتماد به خدا و فهم مردم بود. لذا اعتماد به اين دو عنصر را بايد حفظ کنيم و بدانيم نميتوان همه را براي هميشه گول زد، بلکه دلها دست خداست و اوست که مردم را به سمت خير و خوبي رهنمون ميشود.
پيش از سخنان يادگار امام وزير امور خارجه با تأکيد بر اينکه تلاشگران صحنه ديپلماسي از ميراث امام و رهنمودهاي مقام معظم رهبري توشه ميگيرند، گفت: صحنه سياست خارجي يکي از حوزههايي است که بيش از هر حوزه ديگري ميتواند از سرمايه بزرگي کهامام براي ما به يادگار گذاشتند بهره مند شود.محمد جواد ظريف اظهار داشت: براي کارمندان، کارکنان و تلاشگران خدوم صحنه ديپلماسي که در صحنه جهاني از ميراث معمار بزرگ انقلاب و از رهنمودهاي جانشين صالح ايشان مقام معظم رهبري براي خدمت به کشور توشه ميگيرند، فرصتي مناسبي است که در آستانه ماه مبارک رمضان در خدمت يادگار گرانقدر امام باشند.وزير امور خارجه کشورمان تأکيد کرد: صحنه سياست خارجي يکي از حوزههايي است که بيش از هر حوزه ديگري ميتواند از سرمايه بزرگي کهامام براي ما به يادگار گذاشتند بهره مند شود. آن سرمايه استقلال، سرفرازي و خودباوري است؛ که بنيان اصلي انقلابي گري ما در وزارت امور خارجه است.وي افزود: افتخار همه ما اين بوده و هست که در مسير انقلاب قرار داشته باشيم و ان شا الله خدمتگذاران خوبي براي مردم در اجراي منويات امام و مقام معظم رهبري و در مسير انقلاب باشيم.
فروش سردخانه 500 ميلياردي به 29 ميليارد
نماينده رباط کريم گفت: من در مجلس هشتم 17 پرونده مفاسد اقتصادي به يک کميسيون دادم، اما امروز اثري از آنها نيست؛ اين بايد بررسي شود که آن پروندهها کجاست و من درخواست دارم که حداقل دو پرونده از آن 17 پرونده به من داده شود. به گزارش ايرنا، حجت الاسلام حسن نوروزي گفت: کساني که گزارش ميدهند واژه مفاسد را ميگويند اما اعلام نميکنند که نوع مبارزه چگونه است.نماينده رباط کريم خطاب به نايب رييس اول مجلس گفت: در همين کميسيونهاي مجلس خلافها و مشکلاتي نسبت به واگذاريها رخ داده، به طور مثال ميبينيم يک سردخانه 35 هکتاري که 500 ميليارد ارزش داشته است، 29 ميليارد به کسي که 1800 ميليارد تومان بدهي بانکي داشته، واگذار شده است.
عارف، زيبنده رياست مرکز پژوهشهاي مجلس
رييس مرکز پژوهشهاي مجلس نهم گفت: نام آقاي عارف زيبنده رياست اين مرکز است و اگر تصميم هيات رييسه مجلس انتخاب وي باشد از هم اکنون براي وي آرزوي موفقيت ميکنم.به گزارش ايرنا کاظم جلالي افزود: تا اعلام حکم جديد و تصميم گيري در مورد رياست مرکز پژوهشها در مجلس دهم با قوت اين مسئوليت را ادامه خواهم داد.جلالي ادامه داد: بر اساس قانون، بايد هيات امناي مرکز پژوهشهاي مجلس تشکيل جلسه دهد و در مورد رياست اين مرکز اعلام نظر کند و ما نيز منتظر تشکيل اين جلسه خواهيم بود.وي فعاليت در مرکز پژوهشهاي مجلس را فرصتي براي خدمت توصيف کرد و گفت: امروز نيز افراد شايسته زيادي براي حضور در اين مسئوليت وجود دارند اما تصميم نهايي بر عهده هيات امناي مرکز پژوهشها است.
ايران به قطعنامه و برجام پايبند بوده است
مديرکل آژانس بين المللي انرژي اتميدر گزارشي به شوراي حکام اعلام کرد: ايران به تعهدات خود در زمينه فعاليتها هسته اي اش در خصوص تأييد و نظارت در پرتو قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد 2231 (2015)، تحت طرح جامع اقدام مشترک (برجام) عمل کرده است. يوکيا آمانو افزود: ما در مراحل اوليه فرايندي هستيم که نياز به توجه مداوم و دقيق از همه طرفها دارد. همه طرفها تلاش کردند تا اجرايي کردن اين فرايند ممکن شود . در ماهها و سالها ي آينده نيز ما به يک تعهد قوي از همه طرفها براي اجرايي پايدار نيازمند خواهيم بود. وي افزود: فعاليتهاي پروتکل الحاقي تحت موافقت نامه پادمان که به صورت موقت براي ايران اعمال شده است ادامه دارد.
در گزارش مركز پژوهشهاي مجلس تاكيد شد
مريم يعقوبي
زمزمه ورشکسته بودن بانکهاي کشور اعم از دولتي و خصوصي مدتهاست که به گوش ميرسد ولي به دلائل مختلف هيچگاه اين موضوع از سوي نهادهاي رسميمورد تأييد قرار نگرفته است.اين موضعگيري از سوي نهادهاي متولي اقتصاد و نظام بانکي کشور البته چندان غيرقابل درک نيست اما از سوي ديگر ترديدي هم وجود ندارد که بانکهاي کشور در شرايطي قرار ندارند که بتوان واقعيت را ناديده گرفت يا براي زماني طولاني ورشکستگي آنها را کتمان يا توجيه کرد. در اين ميان مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلاميدر قالب گزارشي نادر و البته نه چندان صريح براي نخستين بار از زبان يک مرکز پژوهشي وابسته به نهادي رسميو قانوني از ورشکستگي بانکهاي کشور خبرداده است.اگر چه نويسندگان اين گزارش ترجيح دادهاند به جاي واژه "ورشکستگي" از عباراتي مانند "توقف فعاليت" استفاده کنند ولي در بخشهاي مختلف اين گزارش وضعيت سيستم بانکي کشور "بحراني" ارزيابي شده و نتيجهاي که هر خوانندهاي ميتواند از مجموع گزارش مرکز پژوهشها تحت عنوان فرعي"حقايق آشکار شده" بگيرد، چيزي جز ورشکسته بودن بانکهاي کشور نيست.در گزارش مرکز پژوهشهاي مجلس گفته شده بررسي شرايط يک بانک در سه حوزه ترازنامه، نقدينگي و رعايت مقررات بانکي نشان خواهد داد که آيا آن بانک در وضعيت فعاليت سالم و طبيعي قرار دارد يا دچار بحران يا حتي ورشکستگي شده است.بر همين اساس کارشناسان مرکز پژوهشهاي مجلس با بررسي شرايط بانکهاي کشور در اين سه موضوع اين گونه نتيجه گرفتهاند که "براساس شواهد موجود چنانچه در شرايط کنوني، بانک مرکزي قصد داشته باشد به سه نوع توقف مذکور در عمل رسيدگي کند بايد بسياري از بانکهاي کشور را با توجه به شرايط ترازنامه، نقدينگي و نحوه رعايت مقررات بانکي از پيش متوقف شده محسوب کرد".در ادامه تصريح شده "غالباً توقف نقدينگي بارها براي بانکهاي کشور ايجاد شده، لکن باز بودن گزينه استقراض از بانک مرکزي ولو با نرخهاي بالا مانع از آشکار شدن اين پديده شده است؛ ضمن آنکه بانک مرکزي نيز تمايلي براي علني شدن اين توقف ندارد.به نظر مي رسد در صورتي که بانک مرکزي در گذشته اقدامات مرتبط با برخورد با توقف نظارتي را به نحو مناسبي پيگيري ميکرد شايد در حال حاضر شاخصهاي مرتبط با توقف ترازنامهاي و توقف نقدينگي بانکها بدين ميزان پديده توقف را در نظام پولي و بانکي کشور هشدار نميداد".به عبارت ديگر کارشناسان مرکز پژوهشها معتقدند شرايط حاد و بحراني بانکهاي کشور محصول عدم مقاومت بانک مرکزي طي سالهاي گذشته در برابر موانعي است که بر سر راه نظارت اين نهاد بر بانکها وجود داشته است.از سوي ديگر البته بانک مرکزي نيز در مقاطع گوناگون در انجام وظائف نظارتي خود دچار قصور و تقصير شده است؛ به عنوان مثال طبق تصريح اين گزارش" برخلاف برداشت غالب، در مجموعه قوانين پتانسيلي قوي براي بانک مرکزي و دولت فراهم شده تا با بهرهبرداري از آن، مقررات مورد نياز را براي برخورد با پديده توقف و ورشکستگي بانکي تدوين کنند، امري که تاکنون مغفول مانده است".
توقف يا همان ورشکستگي غيرعلني بانکها
هدف اصلي گزارش مرکز پژوهشها از سوي تهيهکنندگان آن "استخراج مواردي تحت عنوان مترتب با توقف بانکي است. بدين منظور وضعيت عموميترازنامه بانکها از منظر کيفيت داراييها، کيفيت نقدينگي و کفايت سرمايه، تعميق نظارت بانکي، ميزان فعاليتهاي غيربانکي در شبکه بانکي، نحوه ارتباط دولت و شبکه بانکي، شيوههاي افزايش سرمايه در نظام بانکي، بروز ريسک سيستمي، تبعات بازار غيرمتشکل پولي و عملکرد بانک مرکزي در مورد شفافسازي امور نظارتي، محور مباحث در شناسايي چالشها و آسيب شناسي موضوع بوده است".نتيجه اين بررسيها طبق آنچه در گزارش تصريح شده " آن است که وضعيت موجود از استقرار شرايط توقفهاي غيرعلني سه گانه يعني نقدينگي، ترازنامهاي و نظارتي حکايت دارد".ضعف در برخي قوانين و مقررات نظارتي، فقدان قوانين و مقررات نظارتي در برخي از حوزههاي مشخص شده، عملکرد دولت در ارتباط با حوزه پولي و به چالش کشيده شدن مأموريت نظارت و تنظيمگري بانک مرکزي و همچنين ضعف در اجراي دقيق مأموريتهاي نظارتي بانک مرکزي در اين گزارش علل اصلي بوجود آمدن اين شرايط عنوان شده است.
طلبهاي بانکها بيش از سرمايه
بررسي ترازنامه بانکهاي کشور نشان ميدهد مقدار مطالبات غيرجاري سيستم بانکي در قياس با سرمايه بسيار نگران کننده است و بر اين اساس وضعيت نظام بانکي بحراني توصيف ميشود.به عبارتي سرمايه بانکها تکافوي مطالبات غيرجاري را نميدهد. عمق فاجعه زماني بيشتر مشخص ميشود که براساس اظهارات معاون نظارتي بانک مرکزي در بهمن 1394 سهم مطالبات مشکوکالوصول 64 درصد است. ترکيب اين مطالبات غيرجاري بانکي در کشور 21 درصد مطالبات سررسيد گذشته، 13 درصد معوق و 44 درصد مشکوک الوصول گزارش شده است.به عبارتي چنانچه اين بخش از مطالبات غيرجاري سوخت شده گردد، حجم مطالبات سوخت شده برابر با 602 هزار ميليارد ريال محاسبه ميشود حال آنکه حساب سرمايه بانکها در اين مقطع 715 هزار ميليارد ريال است.بررسي اطلاعات موجود گوياي آن است که تجديد ارزيابي داراييها در بانکها در سالهاي اخير بسيار رخ داده و از اين منظر رقم سرمايه به ارزش حال بسيار نزديک به رقم 715 هزار ميليارد ريالي ارزيابي ميشود.هرگاه مطالبات بانک از سرمايه بيشتر باشد، با در معرض سوخت قرار گرفتن اين مطالبات، سرمايه سوخت ميشود و بانک وارد يک عمليات بدون سرمايه ميشود. در چنين حالتي تعهدات بانک از محل سپردههاي جديد پرداخت شده و داراييهاي بانک به صورت شکننده افزايش مييابد. شناسايي سود غيرواقعي و پرداخت سود در اين حالت ريسک اعتباري و نقدينگي بانک را به شدت افزايش ميدهد.غالباً برمبناي حسابداري تعهدي ما به ازاي مطالبات معوق سود محاسبه ميشود و بانک آن را به عنوان سود محقق شده پرداخت ميکند که اين امر به شدت ريسک بانک را افزايش ميدهد و کيفيت داراييها در ترازنامه بانک را تضعيف ميکند. به عبارتي درآمدي که اساساً تحقق آن با ترديد مواجه است در صورت سود زيان بانک به عنوان عامل مثبت افزايش تلقي شده و براساس آن سهام بانک نيز در بازار بورس تعديل مثبت ميپذيرد که اين خود ريسک سيستماتيک بزرگي را براي بخش بانکي و بازار سرمايه ايجاد ميکند.
انتشاربزرگترين اوراق اجاره«ماهان»وبازگشايي دونماد «اوراق مشارکت نفتي»رقم زد:
هادي خسروي فر
گروه بورس: با پذيره نويسي دو اوراق نفتي در اسفندماه سال گذشته بزرگترين تامين مالي دولت در تاريخ بورس تهران محقق شد و در همين رابطه ديروزدواوراق مشارکت ملي نفت با نمادهاي «مپارس712» و «مغرب9712» بازگشايي شدند.در کنار آن شرکت ماهان اعلام کرد که قصد دارد در راستاي توسعه فعاليتهاي خود و با توجه به استقبال فراوان سرمايه گذاران در آينده اي نزديک 5 هزار ميليارد ريال اوراق اجاره براي پروژههاي جديدش در بازار سرمايه منتشر کند.
به گزارش تجارت دو اوراق مشارکت ملي نفت با نمادهاي «مپارس» و «مغرب»،از تاريخ 19 اسفند¬ماه 1394 در فهرست نرخهاي بازار اوراق بدهي بورس اوراق بهادار تهران درج گرديد.
همچنين درمورخ 25 اسفند94، با معامله 48 هزار ميليارد ريال از دو اوراق مشارکت ملي نفت با نمادهاي «مپارس» و «مغرب»، بزرگترين تامين مالي دولت در تاريخ بورس تهران رقم خورد.
بر اساس اين گزارش 17خرداد ماه سال 95 را ميتوان درتقويم بورس روزتاريخي ناميد زيرا دولت يازدهم با تعدد اوراقهاي مختلف و همچنين ايجاد بازار بدهي در قالب بازار سرمايه نشان داد به اين مارکت مالي اعتماد و اعتقاد دارد.براين اساس ديروز 35 ميليون برگه از اوراق مشارکت شرکت ملي نفت ايران با نماد «مپارس712» به ارزش 35000 ميليارد ريال و تعداد 15 ميليون برگه از اوراق مشارکت شرکت ملي نفت ايران با نماد «مغرب9712» به ارزش 15000 ميليارد ريال در بورس تهران بازگشايي شدند. بنابراين گزارش اوراق «مپارس712» و «مغرب9712» با سر رسيد 3 ساله با نرخ سود علي الحساب 21 درصد روزشمار و معاف از ماليات است که سود آن هر 3 ماه پرداخت ميشود. دامنه نوسان روزانه اوراق 5 درصد و تسويه حساب و پاياپاي T+1 ميباشد
همچنين ضامن اوراق «مپارس712» و «مغرب9712» صندوق بازنشستگي پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت و عامل پرداخت سود شرکت سپردهگذاري مرکزي اوراق بهادار و تسويه وجوه (سهاميعام) معرفي شده است.بازگشايي نماد اوراق مشارکت نفتي در حالي در بورس صورت گرفت که که بابت عرضه محصولات پتروشيميدر بورس کالا اختلافات زيادي وجود داردکه حايز اهميت به نظر ميرسد.
در همين حال سازمان مديريت و برنامهريزي تاکيد دارد که به طور حتم در سال جاري براي تسويه حداقل بخشي از بدهي خود وارد خواهد شد بهطوري که حتي در لايحه بودجهامسال در دو تبصره پيشنهاد ايجاد بازار بدهي و همچنين استفاده از مابهالتفاوت تسعير نرخ ارز را براي اين موضوع پيشنهاد کرد، اما مجلس به آن راي نداد و از مجموعه بودجه سال 1395 حذف شد.
آنطور که نوبخت به ايسنا اعلام کرده با توجه به حذف پيشنهادات مطرح شده از سوي نمايندگان مجلس امکان اين که دولت بخواهد مجددا آن را در قالب لايحهاي به مجلس دهم ارائه کند، وجود دارد تا اينکه بتوان بخشي از بدهي دولت را از طريق بازار بدهي و در قالب اوراق مالي تسويه ک
بزرگترين تامين مالي اوراق اجاره بازار سرمايه
همچنين در نشست مشترک مدير عامل هواپيمايي ماهان و مديرعامل شرکت سپرده گذاري، راهکارهاي تامين مالي پروژههاي جديد اين شرکت هواپيمايي مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
مديرعامل سمات در اين جلسه يکي از ماموريتهاي ويژه بازار سرمايه در سال 95 را تسريع در تامين مالي بنگاههاي اقتصادي اعلام کرد و گفت : وزير امور اقتصادي و دارايي ماه گذشته با صدور حکميرييس سازمان بورس و اوراق بهادار را "مجري پروژه تقويت نقش بازار سرمايه در تامين سرمايه بنگاهها" انتخاب کرد.
دکتر محمد رضا محسني اظهار داشت: بر اساس دستور دکتر فطانت، کارگروه ويژه اي براي رفع موانع انتشار صکوک در بازار سرمايه تشکيل شده است تا بررسيها و راهکارهاي عملياتي لازم در اين زمينه اتخاذ شود.
وي با بيان اينکه شرکت هواپيمايي ماهان پيشگام در انتشار اوراق اجاره بوده است، افزود: اين شرکت ميتواند بخشي از منابع مالي مورد نياز خود را از طريق ابزارهاي نوين بازار سرمايه تامين کند.
در اين جلسه که در محل شرکت سپرده گذاري مرکزي برگزار شد، مديرعامل ماهان با تجليل از همکاريهاي فراوان مسئولان بازار سرمايه براي انتشار اوراق اجاره اين شرکت گفت: ماهان در طول سالهاي اخير با انتشار اوراق صکوک توانسته است، بخشي از منابع مالي مورد نياز خود را از طريق اين بازار تامين کند.
حميد عرب نژاد خاطر نشان کرد: شرکت ماهان هفته گذشته براي خريد دو فروند هواپيماي ايرباس، مبلغ 2100 ميليارد ريال اوراق اجاره در بازار سرمايه منتشر کرد که با استقبال کم نظير سرمايه گذاران در نخستين روز پذيره نويسي تمام اوراق به فروش رفت.وي افزود : شرکت ماهان قصد دارد در راستاي توسعه فعاليتهاي خود و با توجه به استقبال فراوان سرمايه گذاران در آينده اي نزديک 5 هزار ميليارد ريال اوراق اجاره براي پروژههاي جديدش در بازار سرمايه منتشر کند.شرکت هواپيمايي ماهان اواخر اسفندماه سال 89، نخستين اوراق اجاره بازار سرمايه را به مبلغ 291 هزار و 500 ميليون ريال منتشر کند.هم اکنون شرکتهاي مخابرات ايران با 4500 ميليارد ريال و رايتل با 3000 ميليارد ريال، آمار بيشترين ميزان انتشار اوراق اجاره را بازار سرمايه در اختيار دارند.
با افزايش تامين ماليهاي دولتي از طريق مکانيزم بازار سرمايه ،اين اميد به وجود امده که بازار سرمايه با اهرم اوراقهاي . ابزارهاي جديد در مسر صعودي قرار بگيرد.
گزارش وزير كشور نشان مي دهد
گروه اجتماعي: مجلس جديد چند روزي است كه ميزبان چهرههاي مختلف دولتي و كارشناسان است تا درباره وضعيت فعلي كشور تصويري را پيش روي نمايندگان مجلس دهم قرار دهند.
يك روز پس از آن كه جلالپور، رئيس اتاق بازرگاني ايران و معاون مركز پژوهشهاي مجلس گزارشي را درباره وضعيت اقتصادي كشور در بهارستان ارائه كردند، روز گذشته دو عضو كابينه ميهمان نمايندگان بودند. روز گذشته وزير كشور نخستين دولتمردي بود كه مهمان مجلس دهم شد. عبدالرضا رحماني فضلي ديروز به صحن علني بهارستان رفت تا گزارشي مفصل درباره آسيبهاي اجتماعي براي نمايندگان مجلس جوان ارائه دهد. آسيبهاي اجتماعي يكي از موضوعاتي است که همواره يكي از دغدغههاي مقام معظم رهبري بوده و بيانات متعددي در اين رابطه داشتهاند. وزير کشور روز گذشته از برگزاري ۳ جلسه خصوصي در شش ماه گذشته با مقام معظم رهبري در خصوص آسيبهاي اجتماعي خبر داد. جلساتي كه به گفته رحماني فضلي هر بار حدود 3 ساعت به طول انجاميده تا تمام ابعاد و جوانب آن با حضور سران قوا و تماميمسئولان حوزه اجتماعي مورد بررسي قرار گيرد و نهايتا ايشان دستوراتي فرمودند.
به گفته رحماني فضلي، مسائل اجتماعي، بازتاب و برون داد تمام رفتارهايي است که در حوزههاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي، امنيتي و اقتصادي بروز پيدا ميکند و ميتواند موجب قوام، انسجام، اعتماد، اميد و رضايتمندي باشد يا به عکس موجب تخريب سرمايههاي اجتماعي و نهايتا مشکلاتي گردد که در بعضي از مواقع تبديل به موضوعات امنيتي شود. وي با بيان اينکه تغييرات اجتماعي بهعنوان موضوعي است که بايد آن را دائم رصد و تعقيب و تحقيق کرد گفت: تغييرات اجتماعي با توجه به رشد تکنولوژي، سطح سواد و آگاهي، انفجار اطلاعات، مصرف انبوه و افزايش سطح ارتباطات دايم در حال تغيير است که اين تغييرات قطعي و حتمياست. خلاصه صحبتهاي وزير کشور را در ادامه ميخوانيد:
رهبري در صحبتهايشان بر لزوم مهندسي و هدايت تغييرات اجتماعي تاکيد کردند و فرمودند اگر تغييرات اجتماعي مديريت نشود قطعا در مقابل آن منفعل خواهيم شد و آسيبهاي منفي آن را بايد بپذيريم.
تغييرات اجتماعي منجر به تغيير سبک زندگي ميشود و سبک زندگي تمام احوالات فرهنگي و اجتماعي و سياسي و اقتصادي ما را تحت تاثير قرار ميدهد. با توجه به فرمايشات مقام معظم رهبري تغييرات سبک زندگي را مدام بايد تعقيب کرد ومتناسب با الگوهاي رفتاري، ايراني اسلاميسبک زندگي را تعريف کنيم.
روابط، مناسبات و رفتارهاي اجتماعي در حوزه روابط اجتماعي حائز اهميت است. قرار گرفتن اقوام، جمعيتها و مذاهب در درون اين حوزهها امکان ايجاد چنين انشقاقي را فراهم ميکند و اين در حالي است که دشمنان ما نيز به دنبال ايجاد چنين انشقاقي هستند.
عدم توازن در حوزه حاشيهنشيني موضوع مهم ديگري در حوزه اجتماعي است. امروز حدود 11 ميليون نفر حاشيهنشين در کشور وجود دارد که معادل با 3 ميليون نفر حاشيهنشين در شهرهاي تهران، مشهد و اهواز متمرکز هستند.
امروز 3 ميليون و 500 هزار نفر بيکار در کشور داريم که توزيع آن در کشور نرمال نيست، به گونهاي کهامروزه مناطقي وجود دارند که بيش از 60 درصد بيکاري در آن متمرکز است.
در حال حاضر 60 درصد از تعداد زندانيهاي موجود در کشور بهطور مستقيم و غيرمستقيم با اعتياد و مواد مخدر در ارتباط هستند؛ همچنين عامل 50 درصد از طلاقها اعتياد ميباشد.
در حال حاضر حدود 2.5 ميليون نفر زن سرپرست خانوار در کشور زندگي ميکنند. در سال 93 و 94 با کاهش طلاق مواجه بوديم. اما متأسفانه 36 درصد از ازدواجها منجر به طلاق ميشود که اين تعداد در شهرهاي بزرگ گاها افزايش پيدا ميکند.
سالي 600 هزار نفر عازم زندانها ميشوند که از اين تعداد 200 هزار نفر در زندانها باقي ميمانند که بهطور حتم آثار اجتماعي غيرقابل قبول و مخربي در جامعه خواهد داشت.
رهبري بر مسئوليت همه قوا در قبال آسيبهاي اجتماعي تاکيد داشتند و فرمودند که هيچ کس نميتواند از مسئوليت خود را مبرا بداند، همچنين فرمودند که آسيبديدگان اجتماعي عائله مسئولان نظام هستند، نبايد به آنها بهعنوان مجرم و بيمار نگريسته و با آنها برخورد شود.
مقام معظم رهبري براي اجراي دستگاههاي مختلف و ايجاد هماهنگي، پيگيري، سياستگذاري و نظارت و ارزيابي، معاونت فرهنگي اجتماعي وزارت کشور را تبديل به سازمان کردند و دستور دادند سازماني چابک بايد ايجاد شود که مسائل آسيبهاي اجتماعي را در حوزه اجرايي هماهنگ و نظارت کند.
رهبر انقلاب به دولت دستور دادند تا بودجه خاصي را براي آسيبهاي اجتماعي در قالب بودجه سالانه و برنامههاي توسعه کشور در نظر بگيرد. ايشان تاکيد کردند که دولت با تخصيص بودجه بايد بتواند اين عقبافتادگي 20 ساله را جبران کند.
وزارت کشور متناسب با تاکيدات مقام معظم رهبري و رئيسجمهور و قوانين مجلس، در اجرا به دنبال جبران عقبافتادگي مطرح است، از اينرو نمايندگان در مجلس نيز در تماميمراحل ميتوانند ايفاي نقش کنند و يار و کمک دولت باشند.
مقام معظم رهبري در سياستهاي کلان برنامه ششم توسعه محورهايي را مشخص کردند که در حوزه مبارزه با مواد مخدر و اعتياد فرمودند سالانه 5 درصد بايد موفقيت حاصل شود و در اولويتبندي، اعتياد و مواد مخدر را در جايگاه نخست، حاشيهنشيني در جايگاه دوم و پس از آن طلاق، بزهکاريها، مناطق خاص و بحراني اولويتهاي بعدي را شامل ميشوند.
معاون امور بين الملل و بازرگاني وزير نفت ضمن اظهار اميدواري به بازگشت شرکت ميتسويي ژاپن به پتروشيميايران گفت: اين شرکت ميتواند حضور فعالي در بخش پتروشيميايران داشته باشد.به گزارش شانا، اميرحسين زماني نيا در ديدار با آتسوشي کومه، مدير اجرايي ارشد بخش خاورميانه، اروپا و آفريقاي شرکت ميتسويي ژاپن بر ضرورت همکاري با شرکتهاي ژاپني در بخشهاي بالادستي و پايين دستي صنعت نفت، گاز و پتروشيميدر پسابرجام تاکيد کرد و افزود: با توجه به سابقه درخشان اين شرکت در بخش پتروشيمي، اين شرکت ميتواند در پروژههاي صنعت پتروشيميايران حضور فعالي داشته باشد.وي با اشاره به اين که صنعت پتروشيميايران ظرف ١٠ سال آينده به ٨٠ ميليارد دلار سرمايه گذاري نياز دارد، تصريح کرد: اميدواريم اين شرکت با توجه به نياز اين بخش به سرمايه گذاري در اين صنعت حضور يابد.در اين ديدار که جمعي از مديران اين شرکت ژاپني حضورداشتند، کومه، مديراجرايي ارشد بخش خاورميانه، اروپا و آفريقاي شرکت ميتسويي ژاپن که به تازگي به اين سمت برگزيده شد، اظهار کرد: ايران نقش مهميدر ميان کشورهاي منطقه دارد و همکاري با اين کشور براي ژاپن مهم است.ميتسويي، شرکت خوشهاي ژاپني است، که شرکتهاي تابعه، زيرمجموعه و فرعي آن، در حوزههاي مختلف صنعتي، شامل استخراج معادن و فلزات، صنايع نفت و گاز و صنايع پتروشيمي، خدمات مالي، بانکداري و بيمه، صنايع شيميايي، صنايع غذايي، صنعت نساجي و کشاورزي، صنايع خودروسازي و صنايع سنگين، عمدهفروشي و خردهفروشي، خدمات لجستيکي و ترابري، فعاليت ميکنند.قابل ذکر است شرکتهاي ميتسويي در کنار ميتسوبيشي ژاپن داراي برترين فناوريهاي روز جهان در صنعت پتروشيميهستند که پس از لغو تحريمها آمادگي خود را براي بازگشت به صنعت پتروشيميو سرمايه گذاري در اين صنعت اعلام کردند، اين شرکتها پيش تر نيز در اين صنعت حضور داشتند و سرمايه گذاري کرده بودند.
گزارش تجارت از بي توجهي نسبت به صنعت پلاستيك كشور
کورش شرفشاهي
مقام معظم رهبري بر اقتصاد مقاومتي تاکيد دارند و در قالب ابلاغيه اي مهم، تماميدستگاهها را مکلف را استفاده از توان داخلي کردهاند. يک از راهکارهايي که سالهاست بر آن تاکيد ميشود، کاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي است. اما اين مهم تنها با تقويت توليد داخل و رونق صادرات ديگر بخشها امکانپذير است. نکته مهم اين است که نبايد هيچ يک از ظرفيتها را براي اقتصاد مقاومتي ناديده گرفت و در اين ميان صنعت پلاستيک سهم بسزايي در مصرف داخل و صادرات دارد، که توجه به آن ميتواند به يکي از منابع درآمدزا تبديل شود.اين درحالي است که هماکنون اين صنعت با مشکل تامين مواد اوليه مواجه است؛ مشکلي که با وجود پالايشگاهها و پتروشيميهاي متعدد دور از ذهن بود. اگرچه حمايت از توليد صنايع داخلي و صنايعي که توان ارزآوري دارند از جمله دستورالعملهاي اقتصاد کشور به شمار ميرود اما دبير انجمن صنايع پلاستيک استان تهران از فروش مواد اوليه پلاستيک توسط پتروشيميها با قيمتي پايين تر از قيمت داخلي به مشتريان خارجي خبر ميدهد.مرتضي نيک سرشت در گفتوگو با ايسنا، با بيان اين که محصولات صنايع پلاستيک داخلي از لحاظ کيفيت قابليت رقابت جهاني دارد، گفت: بي شک محصولات ايران از لحاظ کيفي با محصولات خارجي قابل رقابت هستند اما از جمله مشکلات اين صنعت قيمت تمام شده است که به دو علت به وجود آمده است.وي ادامه داد: مشکل قيمت تمام شده به دليل مواد اوليه است، چرا که از زماني وارد بورس شد محاسبات ارزشي آن با ارز آزاد صورت گرفت که البته دولت هم اين امر را قبول ندارد. پس از اين شرايط، مزيتهاي رقابتي ما کاهش يافت. از طرف ديگر نيز پتروشيميها بر خلاف قيمتهاي صادراتي مواد اوليه، براي طرف خارجي به خصوص ترکيه و چين تخفيفهايي را در نظر ميگيرند در صورتيکه اين محصولات را با قيمت بيشتري در اختيار ما ميگذارند که گاهي از قيمت فروش خارجي بيشتر است.در شرايطي که تاکيدات سياستهاي اقتصادي کشور روي توسعه صنايع غيرنفتي و خروج اقتصاد کشور از وضعيت تک محوري است، دبير انجمن صنايع پلاستيک استان تهران از صادرات يک ميليارد دلاري اين صنايع در سال گذشته خبر داده است که اين آمار ميتواند صنايع پلاستيک را در جايگاه صنايع جوان ارز آور قرار دهد.نيک سرشت با اشاره به کيفيت قابل رقابت محصولات صنايع پلاستيک کشور گفت: کالاهاي ايراني از نظر کيفيت با بيشتر محصولات اروپايي قابليت رقابت دارند و اين صنعت از نظر کيفي مشکلي براي ارتباط با دنيا ندارد. فقط در مباحثي نظير قالب سازي و کامپاندها مشکلاتي است که با توجه به ارتباطي که با دنيا بر قرار ميشود قابل حل هستند.وي همچنين درباره ميزان توليد داخلي صنايع پلاستيک گفت: گزارشات و پرس وجوها از واحدها نشان ميدهد که اغلب با ظرفيت زير 50 درصد کار ميکنند که بيانگر اين است که با فعال سازي کامل واحدها هم نياز داخل و هم بازارهاي خارجي را ميتوان پوشش داد.دبير انجمن صنايع پلاستيک استان تهران عمده بازارهاي خارجي محصولات صنايع پلاستيک کشور را متعلق به کشورهاي همسايه دانست و اظهارکرد: اصل بازار ما کشورهاي همسايه نظير تاجيکستان، آذربايجان، عراق، افغانستان و ... هستند که مشتري محصولات ايراني به شمار ميروند. ضمن اين که در برخي مواد اوليه مانند مواد افزودني تا 90 درصد و کامپاندها حدود 35 درصد واردات داريم که اين قبيل مواد را پتروشيميهاي ما توليد نميکنند يا توان توليد با کيفيت مورد نظر را ندارند.وي مصرف مواد اوليه اين صنعت را به طور سالانه حدود 3.5 ميليون تن عنوان کرد و توليد محصولات را هم رقميدر همين حدود دانست.به گفته نيک سرشت، بيشترين مصرف محصولات پلاستيکي در کشور متعلق به فيلمها، ورقهاي پلاستيکي، لوله و اتصالات، لوازم ساختماني و لوازم خانگي است.
نبود مديريت درست در پتروشيميها
در اين رابطه سعيد ترکمان، رييس کميسيون صادرات انجمن ملي صنايع پلاستيک با اشاره به مشکلات اين صنعت در زمينه تامين مواد اوليه، نبود مديريت صحيح در رتبهبندي توليد محصولات پتروشيميرا چالش جدي اين حوزه دانست و اظهار کرد: درحال حاضر چالش عمدهاي که فعالان اين صنعت را درگير کرده، نبود مديريت گريد در پتروشيميها و پالايشگاههاست.وي با اعلام اينکه درحال حاضر انجمن کارفرمايان صنعت پتروشيميبه پشتوانه پتروشيميها بر مديريت گريدها نظارت ميکند گفت: روند فعلي باعث شده تا دست پتروشيميها باز گذاشته شود و شرايط نامناسبي براي فعالان صنايع مرتبط ايجاد شود.رييس کميسيون صادرات انجمن ملي صنايع پلاستيک با اعلام اينکه پتروشيميها با تمرکز بر گريد خاصي اقدام به توليد محصول مورد نياز ميکنند که اين امر باعث افت ۱۵ درصدي قيمت آن محصول ميشود گفت: اين درحالي است که آنها ميتوانند با توليد محصولات با گريدهاي مختلف، بازار را متعادل نگه دارند اما به دليل وجود مافيا و دلالان و همچنين واسطهها، گريد خاصي که چندان هم مورد نياز توليدکنندگان نيست توليد ميشود که تعادل بازار مواد اوليه به هم ميخورد.
بيکيفيتي مواد اوليه
در همين رابطه رييس هيات مديره انجمن صنايع همگن پلاستيک راهاندازي پالايشگاه و پتروشيميهاي جديد با هدف تامين مواد اوليه صنعت پلاستيک را بيتاثير دانست و گفت: بيشک مشکلات تامين مواد اوليه اين صنعت بسيار گستردهتر خواهد بود و با راهاندازي واحدهاي جديد، مشکلي از اين صنعت مرتفع نميشود.سيدجواد ميرحيدري با بيان اينکه درحال حاضر تامين مواد اوليه صنعت پلاستيک از بورس انجام ميشود و اين درحالي است که بورس نميتواند به ميزان مورد نياز توليدکنندگان، مواد اوليه توليدکند، اظهار کرد: پتروشيميها ترجيح ميدهند به جاي تامين نياز داخلي اقدام به صادرات کنند؛ در اين شرايط تنها خروج مواد اوليه از بورس ميتواند در اين صنعت کارساز باشد.ميرحيدري با اشاره به جلسه مشترک فعالان صنعت پلاستيک با وزير صنعت، معدن و تجارت تصريح کرد: در اين نشست آقاي نعمت زاده پيشنهاد خروج مواد اوليه از بورس را مطرح کرد که درحال حاضر بيشتر فعالان اين حوزه و پتروشيميها با اين موضوع موافق هستند اما بورس به عنوان نهاد اجرايي با اين روند مخالف است در صورتي که با خروج از بورس مشتري ميتواند به شکل منسجم درخواستهاي خود را ارائه و قرارداد منعقد کند.
ايجاد يک نهاد با يک ساختار منسجم
عباسعلي متوسليان، رييس انجمن ملي صنايع پلاستيک ايران با اشاره به بحث ضرورت تامين بهموقع و کافي مواد اوليه براي صنايع پاييندستي گفت: ثبات در عرضه و قيمت مواد اوليه براي صنايع تکميلي، يکي از مهمترين ملزومات انجام صادرات است بنابراين بايد شرايطي مناسب براي عرضه مداوم مواد اوليه فراهم شود.وي پيشنهاد ايجاد يک انجمن، تشکل يا کارگروه را مطرح کرد و گفت: تشکيل اين نهاد ميتواند با يک ساختار منسجم، مديريت عرضه گريدهاي مختلف را بر عهده بگيرد و از سوي ديگر ميتواند در فصلها و بازههاي زماني مختلف، پيشبينيهاي لازم را براي توليد مواد اوليه در بازارهاي مختلف داشته باشد و قيمتهاي مواد اوليه در ايران را رقابتي کند.متوسليان افزود: شکلگيري چنين مرکزي به همراه يک سامانه شفاف ميتواند شرکتها را در راستاي پيشبيني بازار، وضعيت توليد و کشف قيمت، رصد اهداف و سياستهاي توليدات پتروشيميها ياري کند تا اين وضعيت چندگانه و پراکنده که تمام توليدکنندگان را به ستوه آورده است، پايان يابد.
گزارش «تجارت» از موانع پيش روي مصوبه مجلس درسال جاري
احمدرضا صباغي
گروه نفت وانرژي:مصوبه بنزيني و جنجال برانگيزمجلس نهم که در اواخرعمرآن به تصويب رسيد موجب شد تا بار ديگربنزين وقيمت آن مجددا در رئوس اخبار رسانههاي مختلف قرار بگيرد.درواقع با توجه به اينکه مجلس براي اجراي اين قانون تا روز نخست مهرماه سال جاري به دولت يازدهم فرصت داده است به نظر ميرسد دولت براي چگونگي اجراي اين مصوبه سناريوهاي مختلفي در نظر گرفته است که محتملترين آن تعيين سهميه دوم بنزين با افزايش قيمت به طوري است که بيشتر اقشار جامعه به آن نيازپيدا نکنند ووقوع چنين اتفاقي در گرو افزايش ميزان سهميه بنزين هزارتوماني از سوي دولت است هرچند همچنان دولت نسبت به اجرا ويا عدم اجراي مصوبه بنزين دونرخي مجلس نهم با ترديدهاي فراواني روبروست.البته درمجلس شوراي اسلاميمخالفتهايي هم به منظور اجراي مصوبه بنزين دونرخي وجود دارد به طوري که دررابطه با اين موضوع سخنگوي کميسيون انرژي مجلس نهم با بيان اينکه احتمالا دولت سال جاري را با بنزين تک نرخي سپري خواهد کرد، گفت: دو نرخي شدن بنزين علاوه بر ايجاد رانت و فساد منجر به ايجاد بي نظميدر پالايش و پخش ميشود.حسين اميري خامکاني درباره اينکه آيا احتمال لغو مصوبه بنزين دو نرخي در مجلس جديد وجود دارد يا خير؟ گفت: فعلا در اين مورد نميتوان اظهار نظر کرد چون نه نمايندگان نطقي داشتهاند و نه ترکيب اعضاي کميسيون مشخص است.وي با بيان اينکه ما به لحاظ کارشناسي با دونرخي شدن بنزين مخالف هستيم تصريح کرد:علاوه بر اين دولت نيز با اين قضيه مخالف است زيرا نه تنها فساد و رانت ايجاد ميکند بلکه اجراي آن نيز سخت است اما در هر صورت بايد منتظر بمانيم که دولت و مجلس چه تصميميميگيرند.خامکاني خاطرنشان کرد: البته اگر حتي مجلس اين مصوبه را لغو و يا تغيير ندهد دولت ميتواند آن را اجرا نکند چون مجلس دولت را ملزم به اجرا نکرده است.وي اظهار کرد: پيش بيني اين است که دولت امسال را با روش موجود( بنزين تک نرخي) طي کند چون مختار است که اين مصوبه را اجرا کند يانکند.اين نماينده مجلس با اشاره به اينکه دو نرخي شدن بنزين بارديگرما را درگير سهميه بندي خواهد کرد، گفت: دونرخي کردن ما را يک گام به عقب برميگرداند به همين دليل هم دولت و هم مجلس با آن مخالف هستند.وي افزود: به نظر ميرسد که دولت نتواند اين مصوبه را اجرا کند چون سخت است و در پالايش و پخش نيز بي نظميايجاد ميکند.ازطرفي ديگرمديرعامل شرکت ملي پخش فرآوردههاي نفتي با اشاره به اينکه اجراي بنزين دونرخي در کشور فاسدآور است گفت: اين که عدد و رقم اين فساد چه قدر است را نميدانيم، اما به طور کلي فساد عمدتاً در همين بنزين فروشها اتفاق ميافتد.سيد ناصر سجادي درباره ميزان فاسد بنزين دو نرخي، گفت: درباره فساد بنزين دو نرخي و مواردي از اين دست نميتوان برآوردي ارائه کرد ولي به طور کلي هر کالايي دو نرخي عرضه شود زمينه فساد در آن هست.وي افزود: اوايل انقلاب کوپن روغن نباتي و شکر و امثال اينها ارائه ميشد و بايد بگويم هر کالايي دو نرخي باشد زمينه فساد آن فراهم ميشود.مديرعامل شرکت ملي پخش فرآوردههاي نفتي افزود: کمترين فساد آن است که مجبوريم به خودروهاي عموميمانند تاکسيها، آژانسها و وانتها سهميه بدهيم و اينها کار نميکنند و سهميه خود را به فروش ميرسانند.بنابراين با توجه به اينکه قانون بنزين دونرخي درمجلس به تصويب بهارستان نشينها رسيده است به نظر ميرسد براي اجراي اين قانون همچنان مخالفتهاي گسترده ومتعددي از سوي مجلسيها ودولتيها وجود دارد که با توجه به اينکه دولت تا شروع فصل پاييز مهلت دارد تا اين قانون را اجرايي کند بايد منتظرماند وديد که دولت براساس چه برنامه اي ميخواهد اين قانون را اجرا کندويا اينکه اصلا شايد دولت يازدهم برطبق صحبتهاي سخنگوي کميسيون انرژي مجلس نهم قانون بنزين دونرخي را امسال اجرايي نکند.
گزارش «تجارت» از عدم قيمتگذاري محصولات جديد خودروسازان توسط شورای رقابت
گروه صنعت، معدن و تجارت: خودروسازان خارجي دوست ندارند تا محصولات آنها توسط دولتها قيمتگذاري شود.
از مدتها پيش و همزمان با جدي شدن قراردادهاي جديد خودروسازان ايراني و خارجي، مساله قيمتگذاري خودروها توسط شوراي رقابت تبديل به يكي از مهمترين چالشهاي بازار و صنعت خودرو در كشور شده است. شوراي رقابت، نهادي است كه براساس قوانين و دستورالعملها بايد به مبارزه با ايجاد انحصار در بازارهاي مختلف بپردازد. به اين ترتيب زماني كه اين شورا تشخيص ميدهد كه در بازار خودرو انحصاري در حال شكلگيري است، وظيفه خود ميداند كه با ابلاغ دستورالعمل و انتشار فرمول در قيمتگذاري خودرو دخالت كند. مساله حضور يا عدم حضور شوراي رقابت در قيمتگذاري خودروهاي توليد داخل، بحثي نيست كه به مربوط به ديروز و امروز باشد. سالهاست كه خودروسازان و شوراي رقابت بر سر اين موضوع دچار اختلاف نظر هستند.
از ابتداي دولت يازدهم، محمدرضا نعمتزاده، وزير صنعت، معدن و تجارت نيز به جمع مخالفان دخالت شوراي رقابت در امر قيمتگذاري خودروها اضافه شده است. با اين حال مسئولان شوراي رقابت همچنان معتقدند كه دو خودروساز بزرگ كشور به نوعي در بازار خودروهاي داخلي ايجاد انحصار كردهاند و بر اين اساس، اين شورا وظيفه خود ميداند تا به قيمتگذاري خودرو بپردازد. هرچند طي هفتههاي گذشته شوراي رقابت در اقداميبا آزادسازي دو محصول خودروسازان داخلي و تعيين قيمت آنها در حاشيه بازار موافقت كرده است. اقداميكه به اعتقاد گروهي از كارشناسان صنعت خودرو ميتواند اقدام مثبتي در جهت آزادسازي قيمت خودرو باشد. هرچند هنوز هم برخي نسبت به اين اقدام شوراي رقابت اشتباه ميدانند.
چالش قيمتگذاري و خودروسازان بينالمللي
شرايط بازار خودروي ايران تفاوتهاي زيادي با ساير كشورهاي جهان دارد. وجود دو خودروساز بزرگ كه بيش از 80 درصد بازار را به خود اختصاص ميدهند، وجود دستهاي بسيار در هنگام معامله، بازارهاي فصلي، دلالبازي، ايجاد شوكهاي رواني به مصرفكنندگان براي ايجاد رونق در بازار، ماندگار شدن ركود، كيفيت نامناسب و بحثهاي مربوط به خدمات پس از فروش تنها بخشي از مشكلات اين روزهاي صنعت و بازار خودروي ايران است. پيش از به نتيجه رسيدن توافق هستهاي ميان ايران و كشورهاي 1+5 برخي گمانهزنيها از احتمال ورود كمپانيهاي بينالمللي خودروسازي خارجي به ايران براي مشاركت در ساخت محصولات جديد خبر ميدانند. از همان روزها بود كه موضوع قيمتگذاري دستور خودرو تبديل به يكي از بحثهاي چالش برانگيز شد. مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت از همان ابتدا تاكيد ميكردند كه خودروسازان خارجي هيچ تمايلي براي قيمتگذاري محصولات خود ندارند. براي مدتهاي طولاني است كه قيمت خودروهاي بينالمللي در حاشيه بازار و براساس عرضه و تقاضا مشخص ميشود. حالا كه شرايط براي حضور و توليد مشترك محصولات ميان خودروسازان ايراني و خارجي فراهم شده، بازهم مساله قيمتگذاري خودروها تبديل به يكي از بحثهاي اصلي شده است.
نظر وزير صنعت درباره قيمتگذاري
محمدرضا نعمتزاده، وزير صنعت، معدن و تجارت مخالف قيمتگذاري خودروهاي داخلي در شوراي رقابت است. او اين مساله را بارها اعلام كرده است. وزير صنعت معتقد است كه وجود چندين خودروساز كوچك و بزرگ در كشور اجازه ايجاد انحصار در بازار را نميدهد و بر اين اساس بايد قيمتگذاري خودروها در حاشيه بازار انجام شود. نعمتزاده حتي به شوراي اقتصاد نيز نامهاي نوشته و از اين شوراي درخواست كرده تا قيمتگذاري خودرو را از شوراي رقابت خارج كند. موضوع عدم علاقه خودروسازان خارجي به قيمتگذاري نيز يكي ديگر از مسائلي است كه پيش از اين از سوي نعمتزاده مورد توجه قرار گرفته است. بهمنماه سال گذشته بود كه وزير صنعت درباره نظر شوراي رقابت مبني بر لزوم کاهش قيمت خودرو گفت: سرمايهگذاران و خودروسازان خارجي با قيمتگذاري دولتي موافق نيستند بنابراين به آنها گفتهايم که قيمتگذاري براساس عرضه و تقاضا خواهد بود. نعمتزاده، همچنين تاكيد كرد: معتقديم که اگر قيمتگذاري، دولتي نباشد خودروها ارزانتر خواهد شد.
محصولات جديد پژو مشمول قيمتگذاري نميشوند
معاون وزير صنعت با تشريح جزئيات مذاکره جديد ايرانخودرو با پژو بر سر توليد قطعات، صادرات و قيمتگذاري محصولات توليدي مشترک با ايران، گفت: خودروهاي جديد پژو در ايران قيمتگذاري نميشوند. محسن صالحينيا در گفتگو با مهر با بيان اينکه هيچ توافقي با شرکت فرانسوي رنو براي توليد خودروي کوئيد در ايرانخودرو انجام نگرفته، گفت: به عنوان رئيس هيات مديره ايرانخودرو اعلام ميکنم که هيچ توافقي با شرکت رنو براي توليد کوئيد در ايران صورت نگرفته، البته شرکت خودروسازي سايپا مذاکراتي را با اين شرکت فرانسوي براي تاسيس يک شرکت مشترک به صورت جوينتونچر صورت داده که بر اين اساس کارگروهي هم براي بررسي و نظارت بر پيشرفت کار از سوي مديرعامل اين مجموعه تعيين شده که به او و هيات مديره اين شرکت گزارش ميدهند. در اين ميان تا مذاکرات نهايي نشود، بنده در جريان جزئيات آن نيستم.
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: برخي مسائل ضد برجام در مجامع بينالمللي، تاثيري بر فعاليت مشترک پژو با ايران نداشته و مذاکرات ما در سطح عملياتي بوده و در حد کارشناسي نيست که خللي به آن وارد شود. در اين ميان قاعدهاي شروع کردهايم که بعد از رفع محدوديتها نيز قرارداد منعقد شد و تشکيل شرکت جوينتونچر نيز آخرين مراحل ثبت خود را سپري ميکند و به زودي کار را آغاز خواهد کرد. هفته گذشته نيز جلسه جديدي با پژو در مورد قرارداد فرعي و مسائل مرتبط با جزئيات توليد قطعه، صادرات و قيمتگذاري برگزار شد. صالحينيا تصريح کرد: قيمتگذاري خودروهاي جديد پژو در ايران که به صورت جوينتونچر توليد ميشود، بايد براساس شرايط بينالمللي صورت گيرد و خود من فکر ميکنم با خودروهايي که از اين شيوه توليد ميشوند، بايد مشابه خودروهايي که طي هفتههاي گذشته از شمول قيمتگذاري دولتي خارج شدند، برخورد شوند. اما با توجه به شرايط، مشکلي به لحاظ قيمتگذاري نداريم و قيمتگذاري دولتي اين خودروها صورت نميگيرد. ظن من بر اين است که قطعا از قاعدههاي محدودکننده قيمتگذاري بري هستند.
گزارش «تجارت» از ادامه تنشهاي چین و آمریکا
گروه بين الملل- با وجود اختلافهاي سياسي و اقتصادي بين چين و آمريکا، وزيرخارجهامريکا خواستار توسعه راوابط ميان واشنگتن – پکن شده است که بيانگر نياز به حضور چين در پيشبرد و يافتن راه حل بحرانهاي سياسي و اقتصادي است. جان کري، وزير امور خارجهامريکا که براي گفتگوهاي اقتصادي و راهبردي به چين رفته است گفت اميدوار است گفتگوهاي دو جانبه بتوانند عامل پيشرفت آمريکا و چين در روابط دو جانبه باشد.
کري گفت ما از حضور در اينجا بسيار خرسنديم و اميدواريم هر دو کشور در نتيجه اين گفتگوها شاهد پيشرفت در روابط دو طرفه باشند. وي ضمن تقدير از معاون نخست وزير چين گفت: گفتگوهاي بسيار صريح و مستقيميبا وي داشتيم و اين فرصت نيز پيش آمد تا ديداري از شهر ممنوعه نيز داشته باشيم و همکاري بين آمريکا و چين در بازسازي و حفظ اين ميراث ارزشمند بتواند بازتابي از پيشرفت در روابط دو کشور باشد.
وزير امور خارجهامريکا تصريح کرد اميد ميرود در گفتگوهاي خود بتوانيم در هر حوزه اي که ميسر باشد پيشرفتهايي به دست آوريم. همچنين سران هر دو کشور در سالهاي گذشته عزميمحکم براي گسترش روابط دو جانبه نشان دادهاند.
در عين حال خبرگزاري فرانسه اعلام کرد جان کري وزير امور خارجهامريکا دوشنبه در پکن در برابر شي جينپينگ رئيس جمهوري چين، «ادامه فشار » جامعه بين المللي بر کره شمالي را براي مقابله با برنامههاي هسته اي و بالستيک اين کشور الزاميخواند.
تنش نظامياقتصادي
مقامات نظاميآمريکا و چين پيشتر در اجلاس شانگريلا در سنگاپور، درباره موضع چين در بحثهاي قلمرو در درياي جنوب چين با تنش کلاميسخن گفتند.
به گزارش فايننشال تايمز، تمرکز کنوني مقامات ارشد خزانه داري آمريکا درباره مازاد اقتصادي چين به دليل چرخش در قيمت فولاد و ديگر کالاهاي چيني و کاهش قيمتها ، جزو مسائل مهم ديدار اخير مقامات دو کشور بود.
مقامات آمريکايي و صندوق بين المللي پول از عملکرد بانک مرکزي چين در اصلاحات و تنظيم روزانه ارزش يوآن دربرابر دلار استقبال کردند.اخيرا خبر بدهيهاي بالاي چين باعث شد تا اولويت اصلاحات اقتصادي در دولت چين مطرح شود.
دولت اوباما با اعمال فشار به مذاکره کنندگان تجاري چين خواهان کم کردن محدوديتها بر سرمايه گذاران خارجي در صنايع چين است. دراين ميان دو کشور براي رسيدن به شرايط توافق اقليميگروه 20 در پاريس نيز مذاکره کردند.
شي جينپينگ ديروز هشدار داد که برخي اختلافات ميان چين و با آمريکا ممکن است با گفتگو حل نشود درعين حال رئيس جمهور چين تاکيد کرد که نياز به مذاکره و ارتباط بين دو طرف براي چين به عنوان بزرگترين کشور درحال توسعه مهم است و بايد همکاري درسياستگذاري اقتصادکلان افزايش يابد. اظهاراتي که بيانگر افت و خيز در روابط آينده واشنگتن و پکن است.