مذاکرات پسابرجام به بار نشست؛
با نهايي شدن قرارداد خريد ۱۰۰ فروند هواپيماي ايرباس از سوي ايراناير و پيگيري مقدمات لازم براي ورود اين هواپيما، سازمان هواپيمايي به طور رسمينخستين ايرباس ۳۲۱ را به نام اين شرکت ثبت کرد.
هرچند تحريمهاي صنعت هوايي ايران به مدتها قبل از مسائل هسته اي باز ميگشت اما در جريان مذاکرات، طرف ايراني توانست بندهايي را به برجام اضافه کند که تحريمها در حوزه هوايي را نيز تحت تاثير خود قرار داد؛ موضوعي که به بازگشت غولهاي هوايي جهان به آسمان ايران منجر شد. به فاصله چند روز پس از نهايي شدن فروش ۸۰ فروند بوئينگ به ايران، اين بار ايرباس فرانسه نيز به طور رسميکار خود را در ايران نهايي کرد تا در اولين فروش، ۱۰۰ فروند ايرباس به نام شرکت هواپيمايي جمهوري اسلاميايران(هما) زده شود. بر اساس گواهينامه ثبت هواپيماهاي جديد، سازمان هواپيمايي يک فروند ايرباس ۳۲۱ را با شماره سريال ۷۴۱۸ به نام ايراناير به ثبت رسانده تا اين هواپيما نخستين فروند از هواپيماهاي مسافرتي باشد که پس از نزديک به چهار دهه، به طور مستقيم از شرکتهاي هواپيماساز خريداري شدهاند. يک مقام آگاه در شرکت ايراناير، با تاييد اين خبر از نهايي شدن دريافت مجوز اين هواپيما از سوي سازمان هواپيمايي خبر داد.
مديرعامل ايراناير ، ابراز اميدواري کرده بود که نخستين فروند از هواپيماهاي خريداريشده تا پيش از نوروز ۱۳۹۶ به ايران برسد. ايراناير اعلام کرده در صورت اجرايي شدن اين قرارداد، ميتوان انتظار داشت در سال ۲۰۱۷ ميلادي حدود هشت فروند از هواپيماهاي خريداري شده از شرکت ايرباس وارد ناوگان ايران شود. در کنار ايرباس، ايراناير چند هفته قبل قرارداد خريد هواپيما از شرکت هواپيمايي بويينگ را نيز بهامضا رساند که در راستاي آن نخستين فروند از اين هواپيماها از ارديبهشتماه سال ۱۳۹۷ تحويل ايران خواهد شد.
هواپيماهاي خريداري شده
طبق اعلام دو طرف هواپيماهاي خريداري شده از سوي ايران در سه خانواده ايرباس قرار دارند. ۴۶ فروند ايرباس ۳۲۰، ۳۸ فروند ايرباس ۳۳۰ و ۱۶ فروند ايرباس ۳۵۰. محوريت ايرباس ۳۲۰ در اين قرارداد نشان از آن دارد که ايراناير روي پروازهاي داخلي و منطقهاي خود حساب ويژه اي باز کرده است. اين هواپيما در دو کلاس پروازي مسافرگيري ميکند و ظرفيت مسافرگيري بين ۱۶۸ تا ۱۸۴ مسافر را دارد. با توجه به نياز جدي ايران به هواپيماهايي با برد متوسط که مسافراني در حدود ۱۵۰ نفر را جابجا ميکنند به نظر ميرسد ايرباس ۳۲۰ ميتواند بخش قابل توجهي از نيازهاي صنعت هوايي ايران را براي پروازهاي داخلي برطرف کند. ايرباس ۳۳۰ نيز ميتواند پروازهاي منطقه اي و حتي پروازهايي به اروپا و آسياي شرقي را انجام دهد. هرچند ايراناير در قرارداد نهايي خود، تعداد اين تايپ از هواپيما را کاهش داده و از ۴۵ فروند ابتدايي به ۳۸ فروند رسانده است اما همچنان تعداد بالاي اين هواپيما در سبد خريد ايران نشان دهنده نقش آفريني جدياش در آينده خواهد داشت. آنچه بيشترين اهميت را دارد حذف قطعي نام ايرباس ۳۸۰ از سبد خريد ايران است.
شرکت هواپيمايي جمهوري اسلاميايران (هما) دوم دي ماه قرارداد نهايي خريد يکصد فروند هواپيماي ميانبرد و دوربرد را با شرکت ايرباس به صورت اجاره به شرط تمليک منعقد کرد.
بر اساس اين قرارداد، هواپيماها از اوايل سال۲۰۱۷ ميلادي در يک پروسه زماني ۱۰ ساله، طبق مفاد قرارداد تحويل ايراناير خواهند شد. ۴۶ فروند از اين هواپيماها از خانواده A۳۲۰ است، ۳۸ فروند هواپيما از خانواده خانواده A۳۳۰ و ۱۶ فروند از خانواده A۳۵۰ هستند. بر اين اساس، طي جلسه اي که اخيرا در بانک مرکزي برگزار شد، مکانيزم نقل و انتقال پول بررسي و مقرر شد پيشپرداختهاي دو قرارداد خريد هواپيما از شرکت ايرباس و بوئينگ طبق زمانبندي انجام شود. بر اين اساس، بانک عامل پرداختهاي قرارداد ايرباس، بانک صنعت و معدن و بانک عامل قرارداد بوئينگ، بانک اقتصاد نوين تعيين شدند. رقم اين دو قرارداد از محل حسابهاي صندوق توسعه ملي پرداخت ميشود.
ايرباس
ايرباس، شرکت هواپيماسازي اروپايي و سازنده بزرگترين هواپيماي جت مسافربري جهان است. دفتر مرکزي اين شرکت در شهر تولوز، فرانسه قرار دارد و کارخانجات آن در سراسر اروپا گسترده ميباشند. شرکت ايرباس هماکنون بهعنوان بازوي توليد هواپيماهاي مسافربري گروه ايرباس فعاليت مينمايد. ايرباس هماکنون پس از بوئينگ، دومين شرکت هواپيماسازي جهان بهشمار ميآيد و در حدود نيمياز هواپيماهاي مسافربري و غيرنظاميجهان را توليد ميکند.
اين شرکت داراي ۵۷٬۰۰۰ کارمند و ۱۶ دفتر در کشورهاي آلمان، فرانسه، بريتانيا و اسپانيا است. مونتاژ نهايي هواپيماهاي ايرباس در شهرهاي تولوز در فرانسه،هامبورگ در آلمان، سويل در اسپانيا و تيانجين در چين انجام ميپذيرد. اين شرکت همچنين داراي شعباتي در کشورهاي ايالات متحدهامريکا، ژاپن و جمهوري خلق چين است. شرکت ايرباس از آغاز کار در سالهاي دهه ۱۹۷۰، توسعه و استفاده از تکنولوژيهاي نوين در صنعت هواپيمايي را به ابزار اصلي برتري خود در رقابت با شرکتهاي ديگر از جمله بوئينگ تبديل کرد. فناوريهايي مانند استفاده گسترده از مواد کامپوزيت در سازه هواپيما، کامپيوتريزه و ديجيتالي کردن بخش عمدهاي از سامانه کنترل پرواز و نياز به تنها دو نفر در کابين خلبان، نمونههايي از تکنولوژيهاي توسعه داده شده توسط ايرباس هستند، که نه تنها به رشد اين شرکت کمک کردند، بلکه هماکنون بصورت استانداردهايي در صنعت هواپيمايي درآمدهاند.
شرکت ايرباس سپس به صورت کنسرسيومياز توليدکنندگان هوافضا بنيان گذاشته شد. در سال ۲۰۰۱ ميلادي، اين مؤسسه تبديل به شرکتي با سهام مشترک گرديد، که در آن ۸۰ درصد سهام متعلق به شرکت ايايدياس و ۲۰ درصد سهام آن نيز متعلق به شرکت بيايئي سيستمز در بريتانيا بود. در ماه اکتبر سال ۲۰۰۶ بيايئي سيستمز، تماميسهام خود را به ايايدياس واگذار کرد. در پي تجديد ساختار شرکت ايايدياس، ابتداي سال ۲۰۱۴ به گروه ايرباس تغيير نام داد. شرکت ايرباس هماکنون بههمراه ايرباس ديفنس اند اسپيس و ايرباس هليکوپترز، بهعنوان شرکتهاي تابعه گروه ايرباس فعاليت ميکنند.
خانواده اي۳۲۰
هواپيماي ايرباس اي۳۲۰ يکي از بزرگترين موفقيتهاي تجاري شرکت ايرباس ميباشد، که در آن براي اولين بار، سيستم ناوبري موسوم Fly-by-wire بکار برده شده بود. مدلهاي ايرباس اي۳۱۹ و ايرباس اي۳۱۸ در حقيقت مدلهاي کوچکتر ايرباس اي۳۲۰ هستند، که براي بازارهاي کوچکتر و همچنين بازار جتهاي خصوصي تجاري، جذاب هستند. مدل ايرباس اي۳۲۱ اندکي از ايرباس اي۳۲۰ بزرگتر است و رقيب مستقيم مدلهاي جديد بوئينگ ۷۳۷ محسوب ميشود. هماکنون ايرباس در حال مطالعه براي طراحي هواپيمايي جايگزين براي ايرباس اي۳۲۰ است.
رقابت با بوئينگ
در سالهاي دهه ۱۹۷۰ و در آغاز کار ايرباس، اين شرکت توسعه و استفاده از تکنولوژيهاي نوين و برتر در هواپيماي مسافربري و باري را به ابزار اصلي رقابت با بوئينگ تبديل کرد. به عنوان مثال، در نخستين مدل ايرباس اي۳۰۰ که در سال ۱۹۷۲ پرواز کرد، از بيشترين مواد کامپوزيت در ساخت بدنه هواپيما استفاده شده بود. در همان دهه، ايرباس با کامپيوتريزه کردن بخش عمدهاي از سامانه کنترل پرواز، براي نخستين بار هواپيماهايي به بازار ارائه کرد که تنها به حضور دو نفر (خلبان و کمک خلبان) در کابين خلبان نياز داشت. در دهه ۱۹۸۰، ايرباس براي نخستين بار سامانه کنترل هواپيما را ديجيتالي کرد که با عنوان Fly-by-Wire شناخته ميشود و هماکنون در همه هواپيماهاي بزرگ بصورت استاندار درآمده است.
دغدغه تسويه بدهيهاي معوق شرکتهاي هواپيمايي به شرکت فرودگاهها در طول ماههاي گذشته يکي از اصليترين ابهامهايي بوده که صنعت هوايي ايران با آن روبرو بوده است. ابهاميکه به نظر ميرسد تنها با حل مشکلات ساختاري قابل برطرف شدن خواهد بود.
به گزارش ايسنا، هيات دولت پس از ماهها گمانهزني در مصوبهاي که از قانون بودجه سال جاري نشات ميگرفت، تهاتر هزار ميليارد تومان از طلبها، شرکت هواپيمايي آسمان را با بدهيهاي اين شرکت به نهادهاي دولتي تصويب کرد. هر چند اين قانون ميتواند در آينده و با تسري به ديگر شرکتها بخش قابل توجهي از مسائل و مشکلات جاري ايرلاينها را حل کند، اما هنوز اين سوال جدي وجود دارد که رابطه شرکت فرودگاهها بايد چگونه با شرکتهاي هواپيمايي فعال در آسمان ايران تنظيم شود. صحبتهاي دبير انجمن شرکتهاي هواپيمايي با ايسنا نشان از آن داشت که بحث رابطه فرودگاهها با شرکتهاي هواپيمايي فعال ميتواند بسيار متنوعتر از چيزي باشد که در حال حاضر در ايران اجرايي ميشود، در حاليکه شرکتهاي ايراني براي پرداخت هزينه مربوط به خدمات فرودگاهي با مشکلات جدي مواجهند. تجربه جهاني نشان از آن دارد که فرودگاههايي که توانستهاند با جذب سرمايهگذاران خصوصي کار خود را از سر گيرند، نه تنها رابطه مثبتي با ايرلاينها برقرار کردهاند که حتي امکان آن را يافتهاند که با در نظر گرفتن مشوقهايي تعداد پروازهاي خود را به حداکثر برسانند. در کنار چگونگي مديريت اين رابطه بحث قانون تعامل ميان اين نهادها نيز مساله جدي است. مقصود اسعدي ساماني، دبير انجمن شرکتهاي هواپيمايي معتقد است ارجاع مستقيم بدهي معوق شرکتهاي هواپيمايي به مراجع قضايي با دستورالعملهاي فعلي در صنعت هواپيمايي کشور تضاد دارد. به گفته او، طبق اين دستورالعملها سازمان هواپيمايي کشوري به عنوان نهاد واسط در نظر گرفته شده تا در صورت ايجاد مشکل ميان شرکت فرودگاهها و ايرلاينها بر اساس دستورالعمل شوراي عالي هواپيمايي کشوري شرايط را براي رفع اين مشکلات فراهم کند و در صورت نياز به ارجاع به ديگر نهادها اين موضوع بايد از طريق اين سازمان پيگيري شود.
اين در حالي است که در ماههاي گذشته شرکت فرودگاهها به دنبال عدم تسويه طلبهاي خود ترجيح داد نام برخي از شرکتها را به شکل مستقيم به مراجع قضايي اعلام کند که اين امر خطرهايي براي چگونگي تداوم فعاليت آنها در آسمان ايران به وجود آورد. اين چالش در حالي مطرح شده که شرکت فرودگاهها به عنوان يک نهاد دولتي ميتواند در چارچوبهاي ديگري فعاليت کند. عليرضا منظري، معاون سابق سازمان هواپيمايي در اين رابطه به ايسنا، گفت: حضور شرکتهاي دولتي در بخشهايي مانند صنعت هوايي ايران به اين منظور صورت گرفته که آنها به عنوان نهاد حاميمطرح شوند تا در صورت لزوم شرايط را براي ادامه فعاليت سرمايهگذاران فعال در اين حوزه فراهم آورند. به گفته وي، حتي در کشوري مانند ايالات متحدهامريکا که دولت حضوري حداقلي در اقتصاد دارد نيز سازمان فعال در امور هوايي اين کشور در بعضي مواقع و در صورت لزوم مبالغي را به فرودگاهها اعطا ميکند تا آنها بتوانند خدمات فرودگاهي و فضاي ايمني مربوط به آن را در بهترين حالت حفظ کنند تا امکان تداوم حضور سرمايهگذاران به وجود بيايد.
مديرعامل هما با بيان اينکه در کنار فاينانس کمپانيهاي سازنده براي خريد ايرباس و بوئينگ، فعلاً دو فاينانسر از حوزه خليج فارس و کشور چين جذب کردهايم، گفت: براي تأمين بخشي از سهم نقدي خود در داخل که ۵۰۰ ميليون دلار است، اوراق صکوک دريافت ميکنيم.
فرهاد پرورش در گفتوگو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس، درباره روند تأمين مالي هواپيماهاي تازه خريداري شده براي اين شرکت هواپيمايي اظهار داشت: استقبال فاينانسرهاي خارجي از فاينانس هواپيماهاي بوئينگ، ايرباس و حتي ATR مناسب است. وي با اشاره به اينکه براي خريد هواپيماهاي جديد فعلاً دو فاينانسر جذب کردهايم، ادامه داد: يکي از اين فاينانسرها در حوزه خليجفارس و ديگري کشور چين است. مديرعامل ايراناير اضافه کرد: البته کمپانيهاي بوئينگ و ايرباس امکان اين را دارند که خود فاينانسر به همراه بياورند و خود فروش هواپيماها را فاينانس کنند، اما تعداد هواپيمايي که توسط اين دو کمپاني فاينانس ميشود، محدود است ضمن آنکه مدت زمان فاينانس آنها 10 ساله و ممکن است نرخ آنها بيشتر از ديگر فاينانسرها باشد در واقع پکيجي از خدمات است که بسته به انتخاب خود، تصميم ميگيريم که کدام يک را انتخاب کنيم. پرورش بيان کرد: انتخاب فاينانسِ کمپاني، طبق قرارداد در اختيار خودمان است اما آنها گفتهاند که مثلاً 6 فروند از هواپيماهاي خود را فاينانس ميکنند که اصطلاحاً به «بکاستاپفاينانسينگ» معروف است که اين در قرارداد آمده است. اگر خواستيم آنها اين تعداد هواپيما را براي ما فاينانس ميکنند و شرايط آن مشخص است.
مديرعامل ايراناير درباره نحوه تأمين 500 ميليون دلار پيشپرداخت فاينانسها توسط هما، گفت: اين را ميتوانيم از چندين محل تأمين کنيم، يکي از اين روشها، از محل همين فاينانسرها است. در فاينانس حدود 80 درصد را فاينانسر تأمين ميکند و اگر ما امکان تأمين آن 20 درصد نقدي را هم نداشته باشيم، فاينانسر اين رقم را تأمين خواهد کرد، در واقع فاينانسر پيشنهاد ميدهد که پيشپرداخت را هم ميتوانند فاينانس کند. فاينانسر در قبال دريافت همان سود که حدود 6 درصد است، اعلام ميکند که اين 20 درصد باقيمانده را هم ميتواند فاينانس کند اما زمان تحويل هواپيما بايد آن 15 درصد نقدي به کمپاني سازنده پرداخت شود و 85 درصد باقيمانده قسطبندي ميشود.
پايين بودن عمر مفيد ساختمانها و مقاومت آنها در برابر بلاهاي طبيعي از جمله زلزله، از مهمترين چالش فراروي صنعت ساخت و ساز کشور به شمار ميرود.
به گزارش ايرنا، درحالي عمر مفيد ساختمانها در ايران به حدود 25 سال رسيده که عمر مفيد بسياري از ساختمانها در کشورهاي پيشرفته جهان بيش از 100 سال است. توسعه صنعتي سازي، تدوين گواهينامهها و برندسازي در حوزه ساخت و ساز و استفاده از تجارب موفق کشورهاي توسعه يافته در صنعت ساختمان در افزايش عمر مفيد ساختمانها در ايران بسيار تاثيرگذار خواهد بود.
علي ابراهيم زاده کارشناس صنعت ساختمان با اشاره به اين که پايين بودن عمر مفيد ساختمانها ميگويد: براي حل معضل عمر مفيد ساختمانها و افزايش طول عمر بناها در ايران استفاده از فناوريهاي جديد بايد مورد توجه جامعه مهندسان و تمام دست اندرکاران صنعت ساختمان قرار گيرد. وي تاکيد کرد: با توجه به افزايش روز افزون جمعيت شهري و اهميت مسکن در اقتصاد ملي استفاده از فناوريها و تکنولوژيهاي جديد در حوزه ساخت و ساز کشور بسيار ضروري است تا علاوه بر افزايش عمر مفيد ساختمانها، هزينههاي ساخت نيز با توجه به سرعت ساخت و سازها در کشور، کاهش يابد.
به گفته اين کارشناس ساختماني، ايران به عنوان يک کشور زلزله خيز شناخته ميشود و سبک سازي ساختمانها با فناوريهاي جديد آنها را در برابر زلزله مقاوم خواهد کرد. همان طور که در برخي از کشورهاي جهان بسياري از ساختمانها در برابر زلزله 7 يا 8 ريشتري نيز بسيار مقاوم هستند. ابراهيم زاده معتقد است، فرهنگ سازي، وضع قوانين و مقررات مناسب در حوزه ساخت و ساز و افزايش سرمايه گذاري بخش خصوصي با استفاده از روشهاي صنعتي سازي در دراز مدت تأثيرهاي مثبت بسياري بر حوزه ساخت و ساز کشور خواهد داشت. وي در ادامه از برگزاري نمايشگاه بين المللي صنعت ساختمان و فناوريهاي نوين ( ايران بيلدکس) در روزهاي ششم تا نهم اسفند ماهامسال با حضور 250 شرکت داخلي و 70 شرکت خارجي از 15 کشور جهان در تهران خبر داد و گفت: با حضور متخصصان داخلي و خارجي آخرين دستاوردهاي حوزه ساخت و ساز با برگزاري سه همايش تخصصي در اين نمايشگاه ارايه ميشود. ابراهيم زاده «همايش نقش فناوريهاي نوين در توسعه صنعت ساختمان »، « راهکارهاي افزايش عمر مفيد بنا » و « مقاوم سازي ساختمانهاي ايراني در برابر زلزله » را سه همايش تخصصي اين نمايشگاه اعلام کرد که همزمان با حضور کارشناسان و متخصصان با عرضه تجهيزات و مصالح ساختماني در حوزه ساخت و ساز برگزار ميشود. در صنعت ساختمان سازي سه عامل مصالح مناسب، مهارت نيروي انساني و نظارت نيروي انساني متخصص نقش مهميدارد و بايد تلاش کنيم هر سه عامل صنعت ساخت و ساز در کشور به خوبي به وظايف خود عمل کنند.
سهم مصالح ساختماني مناسب و استفاده نکردن از مصالح ساختماني نامرغوب مهمترين علت کاهش کيفيت ساختمانها در کشور است که سبب ميشود مقاومت ساختمانها در برابر بلاياي طبيعي نيز بسيار پايين باشد.
برخي از کارشناسان ساختماني معتقدند: بررسي بسياري از خرابيهاي ساختمانها هنگام زلزله نشان ميدهد کاربرد مصالح غيراستاندارد و همچنين اجراي ناقص ساخت و ساز باعث ويراني بيشتر ميشود. رعايت اصول ايمني در ساخت و ساز با مصالح کيفي و نظارت بر آن از مهمترين عوامل تاثيرگذار در طولاني بودن عمر مفيد ساختمانها است و بي توجهي به اين مساله مهم در واقع هدردادن بخشي از سرمايههاي ملي است.
ايران يکي از کشورهاي زلزله خيز جهان است و در معرض ديگر بلاياي طبيعي مثل سيل نيز قرار دارد، لذا مصرف مصالح ساختماني مرغوب ميتواند مقاومت ساختمانها را در برابر عوامل مخرب افزايش دهد.